Kinh Thánh nói gì về loài rắn?

Loài rắn xuất hiện nhiều lần trong Kinh Thánh, từ Sáng Thế Ký đến Khải Huyền, mang nhiều ý nghĩa biểu tượng và thực tế. Đôi khi rắn đại diện cho sự cám dỗ, tội lỗi và ma quỷ; đôi khi lại là công cụ để bày tỏ quyền năng chữa lành của Đức Chúa Trời. Bài viết này sẽ khám phá những phân đoạn Kinh Thánh chính nói về rắn, giải nghĩa từ ngữ Hê-bơ-rơ và Hy Lạp, đồng thời rút ra những bài học thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

1. Rắn trong Sáng Thế Ký: Sự sa ngã của loài người

Câu chuyện đầu tiên về rắn được tìm thấy trong Sáng Thế Ký 3. Con rắn được mô tả là “gièm pha hơn mọi loài thú đồng” (câu 1). Từ “rắn” trong tiếng Hê-bơ-rơ là nachash (נָחָשׁ), có thể liên quan đến từ “lừa dối” hoặc “bói toán”. Trong phân đoạn này, rắn cám dỗ Ê-va nghi ngờ lời Đức Chúa Trời, rồi phủ nhận hậu quả của việc bất tuân. Kết quả là A-đam và Ê-va ăn trái cấm, đưa tội lỗi vào thế gian. Đức Chúa Trời phán xét rắn: “Vì mầy đã làm điều như vậy, mầy bị rủa sả trong vòng mọi loài súc vật... mầy sẽ bò bằng bụng, ăn bụi đất trọn cả đời” (câu 14). Rắn trở thành kẻ thù của người nữ và dòng dõi người nữ sẽ đánh nơi đầu rắn, còn rắn sẽ cắn nơi gót chân (câu 15). Đây là lời hứa đầu tiên về Đấng Cứu Thế – Chúa Giê-xu Christ – sẽ hủy diệt ma quỷ (Rô-ma 16:20; Khải Huyền 12:9).

2. Rắn trong các phép lạ thời Môi-se

Trong Xuất Ê-díp-tô Ký 4:1-5, Đức Chúa Trời cho Môi-se một dấu lạ: ném gậy xuống đất, gậy biến thành rắn. Khi Môi-se nắm đuôi rắn, nó lại trở thành gậy. Dấu lạ này nhằm thuyết phục dân Y-sơ-ra-ên và Pha-ra-ôn. Từ “rắn” ở đây là nachash (cùng từ Sáng Thế Ký). Trước mặt Pha-ra-ôn (Xuất Ê-díp-tô Ký 7:8-13), Môi-se và A-rôn cũng biến gậy thành rắn, các thuật sĩ Ai Cập cũng làm được như vậy, nhưng gậy của A-rôn nuốt các gậy của họ, thể hiện quyền năng tối cao của Đức Chúa Trời. Sự kiện này cho thấy rắn, dù là sinh vật nguy hiểm, vẫn nằm dưới quyền kiểm soát của Đấng Tạo Hóa.

3. Con rắn bằng đồng và biểu tượng về Chúa Giê-xu

Dân số Ký 21:4-9 kể lại việc dân Y-sơ-ra-ên nổi loạn, Đức Chúa Trời sai rắn lửa cắn họ, nhiều người chết. Khi họ ăn năn, Môi-se được lệnh làm một con rắn bằng đồng treo lên cây sào; ai bị rắn cắn mà nhìn lên con rắn đồng thì được sống. Rắn bằng đồng không có nọc độc, biểu thị sự đoán phạt đã được gánh chịu. Chúa Giê-xu đã dùng hình ảnh này để nói về sự chết của Ngài: “Xưa Môi-se treo con rắn lên nơi đồng vắng thể nào, thì Con người cũng phải bị treo lên dường ấy, hầu cho hễ ai tin đến Ngài đều được sự sống đời đời” (Giăng 3:14-15). Như vậy, con rắn đồng là một hình bóng cực kỳ quan trọng về thập tự giá và sự cứu rỗi.

4. Rắn trong các sách tiên tri

Các tiên tri thường dùng rắn như hình ảnh của sự nguy hiểm, độc ác hoặc sự trừng phạt. Ê-sai 14:29 cảnh báo: “Chớ vui mừng, hỡi Phi-li-tin, vì roi kẻ đánh ngươi đã gãy; vì từ rắn sẽ ra rắn rết, và trứng nó nở ra con rồng có cánh.” Ê-sai 30:6 mô tả vùng sa mạc đầy rắn độc. Ê-sai 65:25 tiên tri về trời mới đất mới: “Sói với chiên con sẽ ăn cỏ chung, sư tử ăn rơm như bò, còn rắn sẽ ăn bụi đất.” Điều này nhắc lại lời nguyền trong Sáng Thế Ký và báo trước sự phục hồi hoàn toàn. Trong A-mốt 5:19, tiên tri ví cảnh tai họa như người tránh sư tử lại gặp gấu, vào nhà dựa tường thì bị rắn cắn. Rắn trở thành biểu tượng của sự bất an không thể tránh khỏi.

5. Rắn trong Tân Ước: Lời dạy của Chúa Giê-xu và các sứ đồ

a. Lời khuyên “khôn ngoan như rắn”

Trong Ma-thi-ơ 10:16, Chúa Giê-xu phán: “Nầy, ta sai các ngươi đi như chiên vào giữa bầy muông sói. Vậy, hãy khôn ngoan như con rắn, đơn sơ như chim bồ câu.” Ở đây, Ngài không khen rắn về mặt đạo đức, nhưng ngụ ý sự tinh ranh, thận trọng của rắn trong việc tự vệ. Cơ Đốc nhân cần có sự khôn ngoan để nhận biết cạm bẫy của thế gian, nhưng vẫn giữ tấm lòng ngay thẳng, trong sáng.

b. Quyền năng trên rắn và bò cạp

Lu-ca 10:19 ghi lại lời Chúa Giê-xu hứa cho các môn đồ: “Nầy, ta đã ban quyền cho các ngươi giày đạp rắn, bò cạp, và mọi quyền của kẻ nghịch dưới chân; không gì làm hại các ngươi được.” Điều này cho thấy sự bảo vệ siêu nhiên cho những ai rao truyền Phúc Âm. Tuy nhiên, không nên cố ý thử thách Chúa (xem Ma-thi-ơ 4:7).

c. Phao-lô bị rắn cắn

Công vụ 28:3-5 kể về sứ đồ Phao-lô trên đảo Manh-ta, khi gom củi thì một con rắn độc từ đống củi cắn vào tay ông. Dân địa phương tưởng ông sẽ chết, nhưng ông giũ con rắn vào lửa mà không hề hấn gì. Phép lạ này đã khiến nhiều người tin nhận Chúa. Qua đó thấy rằng Đức Chúa Trời bảo vệ sứ giả của Ngài và dùng cả những hiểm nguy để làm vinh hiển danh Ngài.

d. Con rắn xưa là ma quỷ

Sách Khải Huyền 12:9 và 20:2 gọi Sa-tan là “con rắn xưa”, “con rắn, tức là ma quỷ, Sa-tan”. Điều này liên kết trực tiếp với con rắn trong vườn Ê-đen. Trong Khải Huyền, rắn tượng trưng cho quyền lực sự ác chống lại dân sự Đức Chúa Trời, nhưng cuối cùng bị quăng vào hồ lửa. Điều này đem lại niềm hy vọng lớn cho tín hữu: kẻ thù đã bị đánh bại bởi huyết Chiên Con.

6. Ứng dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc

Từ những phân đoạn Kinh Thánh trên, chúng ta có thể rút ra nhiều bài học quý báu:

• Nhận biết kẻ thù tâm linh: Sa-tan thường xuất hiện như con rắn gian xảo, dùng lời nói ngọt ngào để nghi ngờ Lời Chúa. Chúng ta cần tỉnh thức, mặc lấy giáp trọ của Đức Chúa Trời để đứng vững (Ê-phê-sô 6:11).
• Trông cậy vào sự cứu chuộc của Chúa Giê-xu: Như người Y-sơ-ra-ên nhìn lên con rắn đồng được sống, chúng ta cũng nhìn lên thập tự giá và tin nhận Chúa Giê-xu để được cứu khỏi tội lỗi và sự chết đời đời.
• Khôn ngoan và đơn sơ: Trong môi trường xã hội phức tạp, tín hữu cần có sự khôn ngoan để không sa vào cạm bẫy, nhưng vẫn giữ tấm lòng ngay thẳng, yêu thương, không dối trá.
• Tin cậy sự bảo vệ của Chúa: Dù đôi khi gặp hiểm nguy (như rắn cắn), Chúa vẫn có thể giữ gìn chúng ta để hoàn thành sứ mạng của mình. Đừng sợ hãi vì Ngài đã ban quyền năng chiến thắng.
• Chiến thắng sau cùng: Mặc dù rắn (Sa-tan) vẫn còn hoạt động, nhưng Kinh Thánh khẳng định nó đã bị đánh bại bởi sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu. Chúng ta sống trong hy vọng về ngày mọi sự được phục hồi, không còn rắn độc hay sự chết.

Kết luận

Loài rắn trong Kinh Thánh mang nhiều ý nghĩa sâu sắc, từ hình ảnh của sự cám dỗ, tội lỗi cho đến phương tiện bày tỏ ơn cứu chữa của Đức Chúa Trời. Qua mỗi lần xuất hiện, chúng ta nhận thấy bàn tay chủ quyền của Đức Chúa Trời đang cai trị mọi loài thọ tạo. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta học cách đối diện với những “con rắn” trong đời sống – những cám dỗ, thử thách – bằng đức tin nơi Chúa Giê-xu, Đấng đã chiến thắng con rắn xưa. Hãy luôn nhìn lên Ngài để được chữa lành, được bảo vệ và sống khôn ngoan, đơn sơ giữa thế gian đầy hiểm nguy.