Phước lành theo Kinh Thánh là gì?
Trong thế giới ngày nay, từ “phước lành” thường bị hiểu lầm và thu hẹp thành những lợi ích vật chất, sức khỏe, và sự thành công theo nghĩa trần tục. Tuy nhiên, khái niệm “phước lành” (Blessing) trong Kinh Thánh mang một chiều sâu, sự phong phú và một ý nghĩa thần học trọn vẹn vượt xa những gì thế gian quan niệm. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá bản chất của phước lành theo mặc khải của Kinh Thánh, dựa trên nền tảng nguyên ngữ Hê-bơ-rơ (בְּרָכָה - *berakah*) và Hy Lạp (εὐλογία - *eulogia*), để giúp chúng ta hiểu đúng, sống đúng, và trông đợi đúng những điều quý báu mà Đức Chúa Trời đã hứa ban cho con dân Ngài.
I. Giải Nghĩa Từ Ngữ: “Phước Lành” Trong Nguyên Ngữ
Để thấu hiểu một khái niệm Kinh Thánh, chúng ta phải bắt đầu từ ngôn ngữ gốc.
1. Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước): Từ được dùng phổ biến nhất là “בְּרָכָה” (berakah). Gốc động từ của nó là “בָרַךְ” (barak), có nghĩa cơ bản là “quỳ gối”, “cúi xuống”. Điều này gợi lên hình ảnh của sự tôn thờ, thần phục, và nhận lãnh một cách khiêm nhường. Berakah không chỉ là một “món quà” thụ động; nó là sự ban cho của Đức Chúa Trời xuất phát từ mối quan hệ giao ước, mang theo sức mạnh, năng quyền, và sự sung mãn của Ngài để làm thành mục đích của Ngài trên đời sống người được ban. Phước lành Cựu Ước thường gắn liền với sự sinh sôi, thịnh vượng, chiến thắng, và sự hiện diện của Đức Chúa Trời (ví dụ: Phục truyền 28:1-14).
2. Trong tiếng Hy Lạp (Tân Ước): Từ chính được dùng là “εὐλογία” (eulogia), được cấu thành từ “eu-” (tốt, lành) và “logos” (lời nói). Nghĩa đen là “lời nói tốt lành”, “lời ca ngợi”, hoặc “lời chúc phúc”. Điều này nhấn mạnh rằng phước lành Tân Ước có nền tảng trong Lời hứa và Lời tuyên bố tốt lành của Đức Chúa Trời, đặc biệt là qua Đấng Christ. Nó cũng được dịch là “sự khen ngợi” hướng về Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 1:3).
II. Các Chiều Kích Của Phước Lành Trong Kinh Thánh
Phước lành của Đức Chúa Trời không đơn điệu. Kinh Thánh trình bày nó qua nhiều khía cạnh:
1. Phước Lành Thuộc Linh – Phước Tối Thượng Trong Đấng Christ
Đây là chiều kích căn bản và quan trọng nhất. Tân Ước chuyển dịch trọng tâm từ những phước lành vật chất trong giao ước cũ sang những phước lành thuộc linh trong giao ước mới. Sứ đồ Phao-lô mở đầu thư Ê-phê-sô bằng một lời chúc tụng về “mọi phước thiêng liêng ở các nơi trên trời trong Đấng Christ” (Ê-phê-sô 1:3).
- Phước được chọn, được nhận làm con nuôi (Ê-phê-sô 1:4-5): Đây là nền tảng của mọi phước lành.
- Phước được tha thứ và cứu chuộc (Ê-phê-sô 1:7): “Ấy là trong Ngài mà chúng ta được cứu chuộc bởi huyết Ngài, được tha tội.”
- Phước được ban Đức Thánh Linh làm ấn chứng (Ê-phê-sô 1:13-14): Đấng ấy là “của cầm về cơ nghiệp chúng ta.”
- Phước được xưng công bình bởi đức tin (Rô-ma 4:6-8): “Phước thay cho người mà tội lỗi Chúa không bao giờ kể đến!”
Chúa Giê-xu, trong Bài Giảng Trên Núi (Ma-thi-ơ 5:3-12), đã định nghĩa lại “phước” hoàn toàn ngược với suy nghĩ thế gian: “Phước cho những kẻ có lòng khó khăn... kẻ than khóc... kẻ nhu mì...” Phước lành thật bắt đầu bằng tình trạng tâm linh đúng đắn trước mặt Đức Chúa Trời.
2. Phước Lành Vật Chất và Thể Chất
Đức Chúa Trời không coi thường nhu cầu vật chất của con người. Ngài là Đấng ban “mọi thứ dư dật” để chúng ta vui hưởng (I Ti-mô-thê 6:17) và cung ứng mọi sự cần dùng (Phi-líp 4:19). Trong Cựu Ước, phước lành thường được biểu hiện qua mùa màng bội thu, gia súc sinh sản, và sức khỏe (ví dụ: Phục truyền 7:13-15). Tuy nhiên, cần hiểu đúng:
Thứ nhất, những điều này luôn đi kèm với sự vâng phục và trung tín trong giao ước (Phục truyền 28:1-2). Thứ hai, chúng không phải là cứu cánh tự thân, mà là phương tiện để phục vụ Chúa, gìn giữ giao ước, và bày tỏ lòng nhân từ Ngài cho thế gian. Sự giàu có không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của phước lành (xem sách Gióp), và nghèo khó không phải lúc nào cũng là sự rủa sả (xem Chúa Giê-xu – II Cô-rinh-tô 8:9).
3. Phước Lành Trong Mối Quan Hệ
Phước lành được ban cho để chúng ta trở thành ống dẫn phước cho người khác. Lời hứa với Áp-ram: “Ta sẽ ban phước cho ngươi... và ngươi sẽ thành một nguồn phước... các chi tộc nơi thế gian sẽ nhờ ngươi mà được phước” (Sáng thế 12:2-3) cho thấy bản chất lan tỏa của phước lành. Phước lành thật luôn hướng ngoại, đem lại lợi ích cho cộng đồng và làm vinh hiển Đức Chúa Trời.
4. Phước Lành Vĩnh Cửu – Sự Sống Đời Đời
Đỉnh cao của mọi phước lành là sự sống đời đời trong vương quốc của Đức Chúa Trời. Đây là “sản nghiệp không hư hoại, không ô uế, không suy tàn” được để dành cho chúng ta ở trên trời (I Phi-e-rơ 1:4). Chúa Giê-xu phán: “Hãy đến, hỡi các ngươi được Cha ta ban phước, hãy nhận lấy nước thiên đàng đã sắm sẵn cho các ngươi từ khi dựng nên trời đất” (Ma-thi-ơ 25:34). Phước lành này vượt trên mọi hoàn cảnh trần thế và là niềm hy vọng trọn vẹn của Cơ Đốc nhân.
III. Những Hiểu Lầm Phổ Biến Về Phước Lành Cần Được Chỉnh Sửa
Hiểu lầm 1: Phước lành = Giàu có, khỏe mạnh, thành công không gặp khó khăn.
Lời Chúa sửa lại: Những người được Chúa khen là “trung tín” đôi khi chịu nghèo khó, tù đày, và tử đạo (Hê-bơ-rơ 11:36-39). Phước lành lớn nhất là có Chúa, chứ không phải có của cải. “Đức Giê-hô-va là phần cơ nghiệp của tôi... Phước hạnh thay cho những người Ngài chọn!” (Thi thiên 16:5-6, bản dịch khác).
Hiểu lầm 2: Có thể đòi hỏi hay “mặc cả” phước lành từ Đức Chúa Trời bằng đức tin như một công thức.
Lời Chúa sửa lại: Đức tin thật đặt trọn vẹn ý muốn của mình vào ý muốn tốt lành và chủ quyền của Đức Chúa Trời. “Hỡi con, chớ khinh sự sửa phạt của Chúa... Vì Chúa sửa phạt kẻ Ngài yêu” (Hê-bơ-rơ 12:5-6). Sự sửa phạt cũng là một biểu hiện của phước lành, vì nó đưa chúng ta vào sự thánh khiết.
Hiểu lầm 3: Phước lành chỉ dành cho cá nhân.
Lời Chúa sửa lại: Phước lành thường được ban trong bối cảnh cộng đồng – gia đình, Hội Thánh. “Kìa, người nào kính sợ Đức Giê-hô-va sẽ được phước thế!... Vợ người ở trong nhà như một cây nho thịnh nhiều; Con cái người ở chung quanh bàn, khác nào những chồi ô-li-ve” (Thi thiên 128:1, 3).
IV. Con Đường Tiếp Nhận và Sống Trong Phước Lành
Làm thế nào để chúng ta bước vào và kinh nghiệm những phước lành Chúa đã sắm sẵn?
1. Qua Đức Tin Nơi Chúa Giê-xu Christ – Cửa Ngõ Duy Nhất: Mọi phước lành thuộc linh đều “trong Đấng Christ” (Ê-phê-sô 1:3). Sự cứu rỗi, tư cách làm con cái Đức Chúa Trời, và Đức Thánh Linh chỉ nhận được khi tin nhận Chúa Giê-xu. Đây là nền tảng bất di bất dịch.
2. Qua Sự Vâng Phục Bởi Đức Tin: “Nếu các ngươi sẵn lòng vâng lời, các ngươi sẽ ăn được sự tốt lành của đất” (Ê-sai 1:19). Vâng phục không phải để “mua” phước lành, nhưng là đức tin sống động thể hiện qua hành động, và đó là bối cảnh Chúa hứa ban phước.
3. Qua Đời Sống Biết Ơn và Tâm Thức Chúc Tụng: “Hãy cảm tạ trong mọi hoàn cảnh, vì đó là ý muốn của Đức Chúa Trời trong Đấng Christ Jesus đối với anh em” (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:18). Tấm lòng biết ơn mở rộng tay chúng ta để đón nhận nhiều hơn và nhận ra những phước lành nhỏ bé xung quanh.
4. Qua Đời Sống Rộng Rãi và Cho Đi: “Hãy cho, thì các ngươi sẽ được ban cho... Vì các ngươi lường mực nào, thì họ cũng lường cho các ngươi mực ấy” (Lu-ca 6:38). Chúa ban phước để chúng ta trở nên ống dẫn. Người tích trữ của cải cho mình thường đánh mất phước lành thật (Lu-ca 12:16-21).
5. Qua Sự Gắn Bó Với Lời Chúa và Cầu Nguyện: Người “lấy làm vui vẻ trong luật pháp Đức Giê-hô-va” thì “phàm việc gì mình làm đều sẽ được thịnh vượng” (Thi thiên 1:2-3). Cầu nguyện là hơi thở của mối quan hệ, nơi chúng ta nhận lãnh sự hướng dẫn và sức lực để sống trong phước lành Ngài.
V. Kết Luận: Phước Hạnh Thật – Có Được Chúa
Sau cùng, nghiên cứu về phước lành đưa chúng ta đến một kết luận thâm sâu: Phước lành tối thượng và đầy đủ nhất chính là có được chính Đức Chúa Trời. A-sáp, sau khi ghen tị với sự thịnh vượng của kẻ ác, đã tìm lại được chân lý khi vào nơi thánh: “Dầu huyết nhục và lòng tôi thị tiêu hao, Đức Chúa Trời hằng là sức mạnh của lòng tôi, và là phần tôi đời đời... tôi được Đức Chúa Trời ở cùng, ấy là phước tôi” (Thi thiên 73:26, 28).
Phao-lô cũng tuyên bố: “Tôi coi hết thảy mọi sự như là lỗ, vì sự nhận biết Đức Chúa Jêsus Christ là quý hơn hết” (Phi-líp 3:8). Dù nghèo khó, bắt bớ, hay đầy dẫy, Cơ Đốc nhân đều có thể kinh nghiệm phước hạnh thật, vì phước hạnh ấy không tùy thuộc vào hoàn cảnh, mà tùy thuộc vào Đấng Christ, Đấng ở cùng chúng ta trong mọi hoàn cảnh. Ước mong mỗi chúng ta không chạy theo những “phước lành” giả tạo của thế gian, nhưng biết tìm kiếm, trân quý, và sống trọn vẹn trong mọi phước thiêng liêng mà Cha Thiên Thượng đã ban cho chúng ta trong Con yêu dấu của Ngài, là Chúa Giê-xu Christ.