Có sai không khi tức giận với Đức Chúa Trời?

Trong hành trình đức tin, hầu như mỗi Cơ Đốc nhân đều có lúc đối diện với những câu hỏi sâu kín và đôi khi đầy day dứt: "Tại sao Chúa để điều này xảy ra với con?", "Chúa ở đâu khi con đau khổ?". Từ những câu hỏi ấy, một cảm xúc mạnh mẽ có thể trào dâng – sự tức giận hướng về chính Đấng Tạo Hóa. Nhưng cảm thấy như vậy có phải là một tội lỗi không thể tha thứ? Có phải nó chứng tỏ đức tin yếu kém? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá đề tài nhạy cảm này dưới ánh sáng của Lời Đức Chúa Trời, phân tích các phân đoạn Kinh Thánh then chốt, học hỏi từ các gương mẫu trong Kinh Thánh, và tìm kiếm con đường chữa lành, phục hồi trong mối quan hệ với Ngài.

Phân Tích Nguyên Ngữ: "Tức Giận" Trong Kinh Thánh

Để hiểu thấu đáo, chúng ta cần trở về với nguyên ngữ Hê-bơ-rơ và Hy Lạp. Trong Cựu Ước, từ thường dùng cho "tức giận" là "aph" (אַף), nghĩa đen là "lỗ mũi", chỉ sự thở mạnh khi nóng giận, hoặc "chemah" (חֵמָה) chỉ cơn thịnh nộ, sự nóng nảy. Trong Tân Ước, từ Hy Lạp chính là "orgē" (ὀργή) chỉ cơn giận có khuynh hướng kéo dài, và "thumos" (θυμός) chỉ sự bùng nổ giận dữ nhất thời.

Điều quan trọng cần phân biệt: Kinh Thánh luôn phân biệt giữa cảm xúc tức giận (emotion) và hành động tội lỗi do cơn giận dẫn dắt (sin). Chính Chúa Giê-xu cũng đã cảm thấy giận ("orgē" trong Mác 3:5) trước sự cứng lòng của những người Pha-ri-si. Ê-phê-sô 4:26 dạy: "Hãy giận, mà chớ phạm tội; chớ căm giận cho đến khi mặt trời lặn." (Ê-phê-sô 4:26). Câu Kinh Thánh then chốt này thừa nhận cảm xúc giận là một phần của con người, nhưng cảnh báo không để nó đưa đến tội lỗi hoặc nuôi dưỡng nó.

Những Gương Mẫu Kinh Thánh: Sự Thành Thật Trong Đau Đớn Trước Mặt Chúa

Kinh Thánh không hề tô vẽ các anh hùng đức tin. Chúng ta thấy họ bộc lộ sự thất vọng, đau đớn và cả những lời chất vấn thẳng thắn với Đức Chúa Trời.

• Gióp: Sau khi mất tất cả tài sản, con cái và sức khỏe, Gióp thốt lên: "Đáng rủa cho ngày tôi sanh, và đáng rủa cho đêm có người nói rằng: Đã thọ thai một đứa trai!... Tại sao tôi không chết từ trong lòng mẹ?" (Gióp 3:1-3, 11). Ông chất vấn sự công bình của Đức Chúa Trời một cách mạnh mẽ (ví dụ: Gióp 10, 30:20-21). Cuối cùng, Đức Chúa Trời đáp lời ông (Gióp 38-41) không bằng cách lên án sự thành thật của ông, mà bằng cách mặc khải quyền năng và sự khôn ngoan tối cao của Ngài. Gióp đáp lại trong sự ăn năn và khiêm nhường ("Vậy, tôi lấy làm gớm ghê tôi, và ăn năn trong tro bụi." - Gióp 42:6).
• Đa-vít: Các Thi thiên chứa đầy những lời kêu than ("laments"). Trong Thi thiên 22, được Chúa Giê-xu trích dẫn trên thập tự giá, Đa-vít gào thét: "Ê-li, Ê-li, lam-ma-sa-bách-ta-ni?" nghĩa là: "Đức Chúa Trời tôi ôi, Đức Chúa Trời tôi ôi, sao Ngài lìa bỏ tôi?" (Thi thiên 22:1, Ma-thi-ơ 27:46). Đây không phải là lời tuyên xưng đức tin yếu đuối, mà là tiếng kêu đau đớn tột cùng hướng về Đấng mà ông tin cậy. Thi thiên 13:1-2: "Hỡi Đức Giê-hô-va, Ngài sẽ quên tôi cho đến chừng nào?... Bao lâu tôi phải bối rối trong lòng, buồn thảm trong trí cả ngày?"
• Tiên tri Ha-ba-cúc: Ông đối chất với Đức Chúa Trời về sự bạo tàn và gian ác không bị trừng phạt: "Hỡi Đức Giê-hô-va, tôi kêu van mà Ngài không nghe tôi cho đến chừng nào?... Nhơn sao Chúa khiến tôi thấy sự gian ác, mà Ngài nhìn xem sự ngược đãi?" (Ha-ba-cúc 1:2-3). Đức Chúa Trời đã trả lời ông, và kết thúc sách, Ha-ba-cúc tuyên bố một đức tin vững vàng dù hoàn cảnh bi đát: "Dầu không nở hoa, ... song tôi sẽ vui mừng trong Đức Giê-hô-va..." (Ha-ba-cúc 3:17-18).

Các ví dụ này cho thấy một mẫu hình chung: Đức Chúa Trời đủ lớn để đón nhận mọi cảm xúc chân thật của chúng ta. Sự im lặng, giả vờ mọi thứ đều ổn, mới là thứ ngăn cách mối tương giao. Chúa muốn chúng ta đến với Ngài trong sự thành thật trọn vẹn.

Ranh Giới Giữa Sự Thành Thật và Tội Lỗi

Vậy, khi nào sự tức giận trở thành tội lỗi? Dựa trên Kinh Thánh, chúng ta có thể nhận diện một số dấu hiệu:

1. Khi Dẫn Đến Sự Oán Trách và Phạm Thượng: Sự tức giận trở thành tội khi nó biến thành sự oán trách cay đắng, buông ra những lời phạm thượng chống lại bản tính của Đức Chúa Trời. Dân Y-sơ-ra-ên trong đồng vắng nhiều lần "lằm bằm" ("murmuring") chống lại Đức Chúa Trời và Môi-se (Xuất Ê-díp-tô Ký 16:2-3; Dân Số Ký 14:2-4). Hành động "lằm bằm" này xuất phát từ sự vô tín và một trái tim cứng cỏi, không chịu tin cậy vào lời hứa và sự nhân từ của Ngài.
2. Khi Từ Bỏ Đức Tin và Quay Lưng Lại: Hê-bơ-rơ 3:12 cảnh báo: "Hỡi anh em, hãy giữ lấy, kẻo trong ai trong anh em có lòng dữ và chẳng tin mà lìa bỏ Đức Chúa Trời hằng sống chăng." Sự tức giận nuôi dưỡng lâu ngày có thể dẫn đến sự cay đắng ("pikria" - πικρία) làm ô uế nhiều người (Hê-bơ-rơ 12:15) và cuối cùng là sự lìa bỏ đức tin.
3. Khi Phủ Nhận Chủ Quyền và Sự Nhân Từ Của Đức Chúa Trời: Tội lỗi nằm ở thái độ cáo buộc Đức Chúa Trời là độc ác, bất công hoặc thờ ơ. Rô-ma 9:20 nhắc nhở: "Nhưng, hỡi ôi, ngươi là ai, mà dám cãi lại với Đức Chúa Trời?" Điều này không cấm chúng ta thắc mắc, nhưng cảnh báo chống lại thái độ nổi loạn, tự cho mình là trung tâm và phán xét Đấng Tạo Hóa.

Con Đường Chữa Lành và Phục Hồi: Từ Tức Giận Đến Tin Cậy

Vậy, với tư cách là Cơ Đốc nhân, chúng ta phải xử lý những cảm xúc tức giận hướng về Chúa như thế nào?

1. Đem Mọi Cảm Xúc Ra Trước Mặt Chúa (Cầu Nguyện Thành Thật): Hãy học theo Đa-vít và Gióp. Nói với Chúa chính xác những gì bạn cảm thấy. Đừng chỉ dùng ngôn ngữ "nhà thờ". Hãy dùng cả tiếng kêu, tiếng khóc, sự im lặng. Phi-líp 4:6-7 dạy chúng ta trình bày mọi điều lo lắng cho Ngài. Từ Hy Lạp cho "trình bày" ("aitemata" - αἰτήματα) bao hàm cả những lời thỉnh cầu, nài xin.

2. Lắng Nghe Qua Lời Ngài (Tĩnh Nguyện và Suy Gẫm): Sau khi trút hết lòng, hãy im lặng và lắng nghe. Sự chữa lành thường đến khi chúng ta để Lời Chúa – đặc biệt là những lời hứa về bản tính Ngài (nhân từ, thành tín, công bình) – đối thoại với nỗi đau của mình. Đọc các Thi thiên, sách Gióp, Ha-ba-cúc. Hãy để Chúa phán qua Kinh Thánh.

3. Tập Trung Vào Sự Nhân Từ và Chủ Quyền Của Chúa: Sự tức giận thường bắt nguồn từ việc chúng ta nghĩ mình xứng đáng hơn những gì mình nhận được, hoặc từ sự không hiểu biết về đường lối Ngài. Ê-sai 55:8-9 nhắc: "Đức Giê-hô-va phán: Ý tưởng ta chẳng phải ý tưởng các ngươi, đường lối các ngươi chẳng phải đường lối ta... các ngươi cũng chẳng hiểu đường lối ta." Tin cậy nghĩa là thừa nhận sự hiểu biết hạn chế của mình và phó thác vào bàn tay nhân từ của Đấng Toàn Tri.

4. Nhìn Lên Thập Tự Giá: Sự đau khổ tột cùng nhất không phải là của chúng ta, mà của chính Con Đức Chúa Trời trên thập tự giá. Nơi đó, Chúa Giê-xu, Đấng vô tội, cũng đã kêu lên: "Sao Ngài lìa bỏ tôi?" (Ma-thi-ơ 27:46). Thập tự giá là bằng chứng tối thượng rằng Đức Chúa Trời không đứng ngoài sự đau khổ của con dân Ngài. Ngài bước vào trong nó, gánh chịu nó, và chiến thắng nó. Khi tức giận về sự đau đớn, hãy nhìn lên Đấng chịu đóng đinh, Đấng hiểu rõ nỗi đau của chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:15).

5. Tìm Kiếm Sự Nâng Đỡ Của Hội Thánh (Sự Cảm Thông Của Thánh Đồ): Chia sẻ gánh nặng với những anh chị em trưởng thành, đáng tin cậy (Ga-la-ti 6:2). Đôi khi, họ có thể cầu thay cho chúng ta khi chúng ta không thể cầu nguyện (Rô-ma 8:26).

Kết Luận: Một Đức Tin Trưởng Thành Và Chân Thật

Cảm giác tức giận với Đức Chúa Trời, tự nó, không phải là một tội lỗi. Đó là một phản ứng cảm xúc chân thật của con người trước sự đau khổ, mất mát và những điều không thể hiểu nổi. Đức Chúa Trời của Kinh Thánh là Đức Chúa Trời có thể chịu đựng được những câu hỏi khó khăn và những cảm xúc mãnh liệt của chúng ta. Ngài mời gọi chúng ta đến trong sự thành thật, không phải trong sự giả hình.

Tuy nhiên, chúng ta được kêu gọi quản lý cảm xúc đó trong đức tin. Đừng để nó đóng rễ thành sự cay đắng, oán trách hay vô tín. Thay vào đó, hãy đem nó đến chân thập tự giá – nơi chúng ta thấy được tình yêu thương sâu thẳm nhất và sự đồng cảm trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Hãy để sự tức giận của bạn trở thành khởi điểm cho một cuộc đối thoại sâu sắc hơn với Chúa, dẫn đến sự tin cậy trưởng thành hơn, như Gióp đã kinh nghiệm: "Trước kia tôi chỉ nghe nói về Chúa, nhưng bây giờ chính mắt tôi đã thấy Ngài." (Gióp 42:5).

Một đức tin trưởng thành không phải là đức tin không bao giờ chất vấn, mà là đức tin, sau khi vật lộn, vẫn bám víu lấy Chúa và tìm thấy nơi Ngài sự bình an vượt trên mọi sự hiểu biết (Phi-líp 4:7).