Chúng Ta Có Đang Sống Trong Thời Kỳ Cuối Cùng Không?
Đây là một câu hỏi ám ảnh và thôi thúc tâm trí của nhiều tín hữu qua mọi thế hệ. Trước những biến động khôn lường của thời đại—chiến tranh, dịch bệnh, đạo đức suy đồi, và thiên tai—lòng chúng ta không khỏi thắc mắc: “Có phải đây là những cơn đau đẻ của thời kỳ cuối cùng?”. Bài viết nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Lời Chúa, đặc biệt qua các lời tiên tri của Chúa Giê-xu và các sứ đồ, để tìm kiếm một cái nhìn Kinh Thánh, cân bằng và thực tế, giúp chúng ta không chỉ hiểu biết mà còn sống cách thức đẹp lòng Chúa trong bất kỳ thời đại nào.
Trước hết, chúng ta cần hiểu thuật ngữ "thời kỳ cuối cùng" trong ngữ cảnh Kinh Thánh. Trong tiếng Hy Lạp, cụm từ này là "ἐσχάται ἡμέραι" (eschatai hēmerai), nghĩa đen là "những ngày sau rốt". Còn trong Cựu Ước tiếng Hê-bơ-rơ, có cụm từ "אַחֲרִית הַיָּמִים" (acharit hayamim) – "những ngày sau cùng". Điều quan trọng cần nắm là, theo quan điểm Tân Ước, "thời kỳ cuối cùng" đã bắt đầu từ chính sự giáng sinh, chịu chết và phục sinh của Đấng Christ, và sẽ kéo dài cho đến khi Ngài tái lâm trong vinh hiển.
Sứ đồ Phi-e-rơ đã xác nhận điều này trong ngày Lễ Ngũ Tuần: "Hỡi anh em, điều nầy đã được phán bởi đấng tiên tri Giô-ên: Rồi đó, trong những ngày sau rốt, Đức Chúa Trời phán, Ta sẽ đổ Thần ta khắp trên mọi xác thịt..." (Công Vụ 2:16-17). Ông khẳng định rằng sự tuôn đổ của Đức Thánh Linh là dấu hiệu khai mạc cho kỷ nguyên cuối cùng. Tác giả Hê-bơ-rơ cũng viết: "Đức Chúa Trời... trong những ngày sau rốt nầy, Ngài phán dạy chúng ta bởi Con Ngài" (Hê-bơ-rơ 1:1-2). Như vậy, chúng ta đã sống trong "thời kỳ cuối cùng" được gần 2000 năm rồi. Câu hỏi thực sự không phải là “Chúng ta có đang trong thời kỳ cuối cùng không?” mà là “Chúng ta đang ở giai đoạn nào, và gần đến hồi kết của thời kỳ này chưa?”.
Chúa Giê-xu Christ đã cho chúng ta một bản mô tả chi tiết về "các cơn đau đẻ" (signs of birth pains) báo trước sự kết thúc của thời đại và sự tái lâm của Ngài, được ghi chép đầy đủ nhất trong Ma-thi-ơ đoạn 24, Mác đoạn 13 và Lu-ca đoạn 21. Chúng ta hãy cùng nhau phân tích từng dấu hiệu dưới ánh sáng của Kinh Thánh và thực tại thế giới.
1. Dấu Hiệu Thuộc Về Tôn Giáo Và Tâm Linh (Ma-thi-ơ 24:4-5, 11, 24):
"Khi ấy, Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Hãy giữ, kẻo có kẻ dỗ dành các ngươi chăng. Vì nhiều người sẽ mạo danh ta đến mà nói rằng: Ta là Đấng Christ; và sẽ dỗ dành nhiều người." (Ma-thi-ơ 24:4-5). Dấu hiệu đầu tiên và căn bản là sự xuất hiện của Christ giả và tiên tri giả. Từ ngữ Hy Lạp cho "mạo danh" là "λέγων" (legōn) kết hợp với ý tưởng "tự xưng". Điều này không chỉ ám chỉ những cá nhân tự xưng là Messiah, mà còn là những hệ thống tôn giáo, triết lý, hay thậm chí các phong trào trong Cơ Đốc giáo dạy dỗ một "Chúa Giê-xu" khác, một "tin lành" khác (2 Cô-rinh-tô 11:4). Ngày nay, chúng ta thấy sự bùng nổ của các giáo phái lạ, thuyết bí truyền, và chủ nghĩa tương đối trong tâm linh, phủ nhận Đấng Christ là con đường duy nhất đến với Cha (Giăng 14:6).
2. Dấu Hiệu Thuộc Về Chính Trị Và Xã Hội (Ma-thi-ơ 24:6-7; Lu-ca 21:25-26):
"Các ngươi sẽ nghe nói về giặc và tiếng đồn về giặc: hãy giữ mình, đừng bối rối, vì những sự ấy phải đến; song chưa là cuối cùng đâu. Dân nầy sẽ dấy lên nghịch cùng dân khác, nước nọ nghịch cùng nước kia... Nhiều chỗ sẽ có đói kém và động đất." (Ma-thi-ơ 24:6-7). Chúa liệt kê chiến tranh, nạn đói, động đất. Từ "động đất" ("σεισμός" (seismos)) cũng có thể mang nghĩa bóng là những cơn chấn động, xáo trộn lớn trong xã hội. Thế kỷ 20 và 21 đã chứng kiến hai cuộc thế chiến, vô số cuộc xung đột khu vực, nạn đói ở nhiều nơi, và tần suất báo cáo về động đất ngày càng gia tăng. Lu-ca bổ sung thêm hình ảnh "các dân trên đất... ngất đi vì lo sợ..." (Lu-ca 21:25-26), mô tả chính xác tình trạng lo âu, hoảng loạn tập thể toàn cầu về chiến tranh hạt nhân, khủng hoảng khí hậu hay đại dịch.
3. Dấu Hiệu Thuộc Về Đạo Đức Và Nhân Tính (2 Ti-mô-thê 3:1-5; Ma-thi-ơ 24:12):
Đây có lẽ là dấu hiệu rõ rệt và đáng buồn nhất trong xã hội hiện đại. Sứ đồ Phao-lô tiên tri: "Vả, trong những ngày sau rốt, sẽ có những lúc khó khăn. Vì người ta đều tư kỷ, tham tiền, khoe khoang, xấc xược, hay nói xấu, nghịch cha mẹ, bội bạc, không tin kính... có hình thức của sự tin kính, nhưng chối bỏ quyền phép của sự tin kính đó." (2 Ti-mô-thê 3:1-5). Danh sách này phác họa một xã hội sụp đổ từ trong cốt lõi gia đình và đạo đức cá nhân. Chúa Giê-xu cũng phán: "Vì cớ tội ác càng thêm nhiều, thì lòng yêu mến của phần nhiều người sẽ nguội lần." (Ma-thi-ơ 24:12). Từ Hy Lạp "ψυγήσεται" (psygēsetai) cho "nguội lần" có nghĩa là "thổi tắt, làm lạnh đi". Tình yêu thương chân thật (agapē) bị thay thế bằng chủ nghĩa cá nhân, thờ ơ và ích kỷ.
4. Dấu Hiệu Thuộc Về Truyền Giáo Và Sự Chống Đối (Ma-thi-ơ 24:14):
Đây là dấu hiệu tích cực và chủ động: "Tin Lành nầy về nước Đức Chúa Trời sẽ được giảng ra khắp đất, để làm chứng cho muôn dân. Bấy giờ sự cuối cùng sẽ đến." Với sự phát triển của công nghệ, Lời Chúa đã được truyền đến hầu hết các nhóm dân tộc trên thế giới (dù vẫn còn những nhóm chưa được chạm đến). Đi song hành với đó là sự bắt bớ, như Chúa đã báo trước (Ma-thi-ơ 24:9). Sự thù ghét đạo Christ ngày càng gia tăng dưới nhiều hình thức, từ bách hại đẫm máu đến sự chế giễu, loại trừ trong văn hóa.
Khi nghiên cứu về thời kỳ cuối cùng, có hai thái cực nguy hiểm: (1) Chủ nghĩa hẹp hòi, sốt sắng đặt ra ngày tháng cụ thể, và (2) Thái độ dửng dưng, cho rằng mọi chuyện cứ từ từ. Chúa Giê-xu cảnh báo rõ: "Về ngày và giờ đó, chẳng ai biết cả, thiên sứ trên trời hay là Con cũng chẳng biết, chỉ một mình Cha biết mà thôi." (Ma-thi-ơ 24:36). Do đó, nhiệm vụ của chúng ta không phải là vẽ biểu đồ tiên tri, tính toán hay suy đoán, mà là sống trong tư thế sẵn sàng luôn luôn.
Chúa đưa ra ba ẩn dụ quan trọng trong Ma-thi-ơ 24-25 để định hướng thái độ của chúng ta:
- Người đầy tớ trung tín (Ma-thi-ơ 24:45-51): Phải tiếp tục chu toàn phận sự Chúa giao ("cho chúng đồ ăn đúng giờ") dù chủ đến sớm hay muộn.
- Mười người nữ đồng trinh (Ma-thi-ơ 25:1-13): Phải giữ cho đèn mình luôn cháy sáng nhờ dầu (hình bóng về Đức Thánh Linh và mối liên hệ cá nhân với Chúa).
- Các ta-lâng (Ma-thi-ơ 25:14-30): Phải sử dụng các ân tứ, cơ hội, nguồn lực Chúa ban để sinh lợi cho Vương Quốc Ngài.
Vậy, nếu quả thực chúng ta đang ở trong giai đoạn chót của thời kỳ cuối cùng, đời sống hằng ngày của một Cơ Đốc nhân phải như thế nào?
1. Sống Tỉnh Thức Và Cầu Nguyện (Lu-ca 21:36):
"Vậy, hãy tỉnh thức, cầu nguyện luôn, hầu cho các ngươi được tránh khỏi các sự đó sẽ đến, và đứng trước mặt Con người." Tỉnh thức (Hy Lạp: "ἀγρυπνεῖτε" (agrypneite)) không phải là nhìn lên trời cách lo lắng, mà là sống có ý thức thuộc linh, phân biệt được thời thế qua Lời Chúa. Cầu nguyện là hơi thở giúp chúng ta gắn kết với Chúa, nhận được sức mới và sự bình an siêu nhiên giữa cơn bão.
2. Gắn Bó Với Lời Chúa Và Lẽ Thật (2 Ti-mô-thê 3:14-17; 4:3-4):
Trong thời kỳ "người ta không chịu nghe đạo lành" và "còn đi tìm các giáo sư theo lòng mình ưa thích", việc học, ghi nhớ và vâng theo Kinh Thánh là áo giáp thiết yếu. Lời Chúa "có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình" (2 Ti-mô-thê 3:16).
3. Trung Tín Trong Chức Vụ và Làm Chứng (Ma-thi-ơ 24:14; 28:19-20):
Dù thời thế ra sao, Đại Mạng Lệnh vẫn còn hiệu lực. Mỗi chúng ta đều được kêu gọi làm chứng nhân cho Chúa Giê-xu trong phạm vi ảnh hưởng của mình—trong gia đình, nơi làm việc, cộng đồng. Sự trung tín trong chức vụ nhỏ chính là chuẩn bị cho trách nhiệm lớn trong cõi đời đời.
4. Bồi Dưỡng Đời Sống Cộng Đồng và Yêu Thương (Hê-bơ-rơ 10:24-25):
"Hãy cân nhắc cho nhau để giục lòng yêu thương và làm việc lành; chớ bỏ sự nhóm lại... nhưng hãy khuyên bảo nhau, và anh em thấy ngày ấy càng gần chừng nào." Hội Thánh là gia đình thuộc linh để chúng ta nương tựa, khích lệ và cùng nhau đứng vững. Tình yêu thương Cơ Đốc (Giăng 13:35) là chứng cớ mạnh mẽ nhất cho một thế giới đang nguội lạnh.
5. Hướng Về Hy Vọng Vĩnh Cửu (Tít 2:12-13):
Chúng ta sống tiết độ, công bình, nhân đức trong đời nầy, nhưng đôi mắt đức tin luôn hướng về "sự trông cậy hạnh phước và sự hiện ra của sự vinh hiển Đức Chúa Trời lớn và Cứu Chúa chúng ta là Đức Chúa Jêsus Christ". Niềm hy vọng này thanh tẩy đời sống chúng ta và cho chúng ta can đảm.
Câu trả lời cuối cùng cho chủ đề này là: Có, chúng ta đang sống trong thời kỳ cuối cùng—một kỷ nguyên đã được khai mạc từ thời Chúa Giê-xu và các sứ đồ. Liệu chúng ta có đang ở những giờ phút chót của nó? Dựa trên sự ứng nghiệm ngày càng rõ rệt và chồng chất của các dấu hiệu Kinh Thánh, câu trả lời có vẻ nghiêng về "Có". Tuy nhiên, điều quan trọng hơn việc xác định thời điểm, là thái độ và cách sống của chúng ta.
"Vậy thì hỡi anh em yêu dấu, vì anh em trông đợi những sự đó, hãy làm cho mình được không vít, không chỗ trách được, và được hòa bình với Ngài... Hãy có lòng nhịn nhục của Chúa. Hãy giữ các điều răn, đừng để dơ bẩn hay chỗ trách được, cho đến kỳ Chúa chúng ta là Đức Chúa Jêsus Christ hiện ra." (2 Phi-e-rơ 3:14, 15b; 1 Ti-mô-thê 6:14)
Thay vì sợ hãi hay tò mò, chúng ta hãy sống mỗi ngày với lòng kính sợ Chúa, yêu thương anh em, và hết lòng phục vụ Chúa. Hãy để câu hỏi “Chúa có thể đến hôm nay không?” định hình các ưu tiên, quyết định và lối sống của chúng ta. Dù Ngài đến vào lúc nào, ước mong mỗi chúng ta đều có thể nghe được lời phán đẹp đẽ: "Hỡi đầy tớ ngay lành trung tín kia, được lắm!" (Ma-thi-ơ 25:21).