Satan Có Còn Được Vào Thiên Đàng Không?
Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, việc hiểu biết về kẻ thù thuộc linh – Satan – là điều hết sức quan trọng. Một câu hỏi thường nảy sinh: Liệu Satan, kẻ cáo buộc, kẻ phản nghịch chống lại Đức Chúa Trời, hiện nay có còn được phép vào thiên đàng, nơi ngai vàng của Đức Chúa Trời ngự trị không? Câu trả lời không chỉ đơn thuần là "có" hay "không" theo một dòng thời gian tuyến tính, mà hé mở một sự tiến triển mang tính quyết định trong cuộc chiến thuộc linh vũ trụ, với điểm then chốt là sự chết và phục sinh của Chúa Giê-xu Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để làm sáng tỏ vấn đề này.
Trước hết, chúng ta cần hiểu Satan là ai. Kinh Thánh cho biết Satan không phải là một thế lực đối trọng ngang hàng với Đức Chúa Trời, mà là một tạo vật đã sa ngã. Các phân đoạn trong Ê-xê-chi-ên 28:12-17 (nói về vua Ty-rơ nhưng với ngụ ý về kẻ đứng sau) và Ê-sai 14:12-15 (nói về vua Ba-by-lôn) thường được hiểu là mô tả sự sa ngã nguyên thủy của Satan.
Trong Ê-xê-chi-ên, Đức Chúa Trời phán: "Ngươi từng là dấu ấn của sự trọn vẹn, đầy sự khôn ngoan, tuyệt mỹ... Ngươi ở trong Ê-đen, vườn của Đức Chúa Trời... Ta đã lập ngươi làm chê-ru-bim được xức dầu để che phủ" (câu 12-14). Từ ngữ Hê-bơ-rơ "keruv mimshach" (כְּרוּב מִמְשַׁח) nhấn mạnh địa vị cao trọng, được xức dầu và gần ngai Đức Chúa Trời. Tuy nhiên, "sự buôn bán của ngươi đầy sự bạo ngược, và ngươi đã phạm tội" (câu 16). Nguyên nhân được chỉ rõ: "Lòng ngươi đầy kiêu ngạo vì sự đẹp đẽ của ngươi; ngươi đã làm hư sự khôn ngoan mình bởi sự sáng láng của ngươi" (câu 17).
Tương tự, Ê-sai 14:12-15 mô tả: "Hỡi sao mai, con của sáng sớm! Sao ngươi từ trời sa xuống?... Ngươi đã bụng bảo dạ rằng: Ta sẽ lên trời, sẽ nhắc ngai ta lên trên các ngôi sao Đức Chúa Trời... Ta sẽ làm ra bằng Đấng Rất Cao". Cụm "Helel ben Shachar" (הֵילֵל בֶּן-שָׁחַר) - "sao mai, con của sáng sớm" - cho thấy vinh quang ban đầu. Tội lỗi của nó là tham vọng chiếm đoạt vị trí tối cao của Đức Chúa Trời (hypsōsō - ὕψωσω trong bản LXX, nghĩa là "tôi sẽ nâng lên"). Sự kiêu ngạo (hubris) này là căn nguyên dẫn đến sự sa ngã: "Song ngươi bị quăng xuống âm phủ, xuống nơi thẳm sâu của hầm" (câu 15).
Sau khi sa ngã, Satan không lập tức bị cầm giữ trong vực sâu, mà vẫn có một mức độ tiếp cận nào đó trước mặt Đức Chúa Trời với tư cách là "kẻ cáo buộc" (the Accuser). Tên gọi "Satan" trong Hê-bơ-rơ là "śāṭān" (שָׂטָן), có nghĩa đen là "kẻ chống đối", "kẻ kiện cáo".
Điều này được minh họa rõ nhất trong sách Gióp. Giop 1:6-7 chép: "Vả, một ngày kia các con trai của Đức Chúa Trời đến ra mắt Đức Giê-hô-va, và Satan cũng có đến trong vòng chúng. Đức Giê-hô-va phán hỏi Satan rằng: Ngươi ở đâu đến? Satan thưa rằng: Tôi trải qua đây đó trên đất, và đi dạo trên nó". Cảnh tượng này lặp lại trong Giop 2:1. Ở đây, Satan xuất hiện giữa các "con trai Đức Chúa Trời" (các thiên sứ) để ra mắt Đức Giê-hô-va. Nó có quyền đi khắp đất và trình diện trước Đức Chúa Trời để cáo buộc Gióp, thách thức sự công bình và động cơ thờ phượng của con người. Điều này cho thấy trong thời Cựu Ước, Satan vẫn có thể vào khu vực thiên đàng nơi Đức Chúa Trời cho phép sự trình diện, với mục đích ác là cáo buộc.
Một minh họa khác trong Xa-cha-ri 3:1: "Đoạn, Ngài cho ta xem thấy thầy tế lễ cả Giê-hô-sua đương đứng trước mặt thiên sứ của Đức Giê-hô-va, và Sa-tan đứng bên hữu người đặng cáo người". Một lần nữa, Satan đứng trước mặt thiên sứ của Đức Giê-hô-va (trong đền thờ trên trời) để cáo buộc thầy tế lễ cả, đại diện cho dân sự Đức Chúa Trời.
Tân Ước mặc khải một sự thay đổi mang tính bước ngoặt, trực tiếp liên quan đến công trình cứu chuộc của Chúa Giê-xu Christ. Chính Chúa Giê-xu đã tuyên bố về sự thất bại của Satan. Trong Lu-ca 10:18, Chúa phán với 70 môn đồ trở về: "Ta từng thấy quỉ Sa-tan từ trời sa xuống như chớp". Động từ Hy Lạp được dùng là "epesan" (ἔπεσαν) - "đã ngã xuống", ở thì aorist, chỉ một hành động đã hoàn tất. Câu này không chỉ nói về quá khứ xa xôi, mà về một sự kiện có tính quyết định trong chức vụ của Đấng Christ – có thể ám chỉ thẩm quyền của Ngài trên các quyền lực ma quỉ (câu 17) báo trước sự đánh bại cuối cùng.
Tuy nhiên, phân đoạn then chốt nhất nằm trong Khải Huyền 12. Chương này mô tả một cách biểu tượng cuộc chiến vĩ đại trên trời. "Rồi có chiến tranh ở trên trời: Mi-chen và các sứ người tranh chiến cùng con rồng. Con rồng cũng cùng các sứ mình tranh chiến lại; song nó không thắng, và chỗ của chúng nó chẳng còn thấy ở trên trời nữa. Con rồng lớn đó bị quăng xuống, tức là con rắn xưa, gọi là ma quỉ và Sa-tan, dỗ dành cả thiên hạ; nó đã bị quăng xuống đất, và các sứ nó cũng bị quăng xuống với nó" (Khải Huyền 12:7-9).
Điều đáng chú ý là câu 10-11 giải thích căn nguyên của sự trục xuất này: "Tôi nghe trên trời có tiếng lớn rằng: Bây giờ sự cứu rỗi, quyền năng, và nước của Đức Chúa Trời chúng ta đã đến, cùng quyền phép của Đấng Christ của Ngài; vì kẻ cáo anh em chúng ta trước mặt Đức Chúa Trời ngày và đêm, đã bị quăng xuống rồi. Chúng đã thắng nó bởi huyết Chiên Con và bởi lời làm chứng của mình".
Đây là mặc khải trọng tâm. Nguyên nhân Satan bị quăng xuống khỏi thiên đàng là vì sự cáo buộc của nó đã bị vô hiệu hóa bởi "huyết Chiên Con" – tức là sự chết chuộc tội của Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá. Trước thập tự giá, Satan có thể cáo buộc tội lỗi của con người một cách hợp lệ trước mặt Đức Chúa Trời thánh khiết. Nhưng sau khi Chúa Giê-xu đổ huyết, tội lỗi của những ai tin nhận Ngài đã được tha, được rửa sạch (Cô-lô-se 2:14; Hê-bơ-rơ 9:12). Satan không còn căn cứ nào để cáo buộc hữu hiệu nữa. Sự cáo tội của nó trở nên vô giá trị. Vì thế, nó bị tước quyền tiếp cận thiên đàng với tư cách "kẻ cáo buộc" và bị quăng xuống đất.
Vậy, hiện nay Satan có còn vào thiên đàng được không? Dựa trên Khải Huyền 12, câu trả lời là KHÔNG, xét về phương diện nó có thể tự do ra vào trình diện trước ngai Đức Chúa Trời để cáo buộc như trong sách Gióp. Sự kiện "bị quăng xuống" là một hành động phán xét và trục xuất dứt khoát.
Chúa Giê-xu cũng gọi Satan là "kẻ cầm quyền chốn không khí" (Ê-phê-sô 2:2), và "vua đời này" (Giăng 12:31). Điều này cho thấy phạm vi hoạt động chính của nó hiện nay là ở "chốn không khí" (vùng trời gần trái đất) và trên trái đất, chứ không phải ở thiên đàng nơi ngai Đức Chúa Trời.
Tuy nhiên, chúng ta cần phân biệt rõ: Satan đã bị phán xét về mặt pháp lý (judicially) bởi công trình thập tự giá, nhưng sự thi hành án hoàn toàn (executively) vẫn chưa đến. Chúa Giê-xu phán: "Hiện nay có sự phán xét thế gian nầy; hiện nay vua chúa của thế gian nầy sẽ bị đuổi ra" (Giăng 12:31). Động từ "krisis" (κρίσις) - sự phán xét - đã diễn ra. Cô-lô-se 2:15 tuyên bố: "Ngài [Đấng Christ] đã truất bỏ các quyền cai trị cùng các thế lực, dùng thập tự giá chiến thắng chúng nó, và nộp ra tỏ tường giữa thiên hạ".
Hiện tại, Satan vẫn còn hoạt động, như một con sư tử rống, đi rình mò tìm ai mà nó có thể nuốt được (1 Phi-e-rơ 5:8). Nhưng quyền lực của nó đã bị bẻ gãy. Tương lai của nó đã được định đoạt: Nó sẽ bị cầm giữ trong vực sâu 1000 năm (Khải Huyền 20:1-3), rồi sau cùng bị quăng vào hồ lửa đời đời (Khải Huyền 20:10).
Lẽ thật này không chỉ là giáo lý suông, mà có ứng dụng sâu sắc và khích lệ cho đời sống chúng ta:
1. Sống Trong Sự Tự Do Khỏi Sự Cáo Buộc: Một trong những chiến thuật chính của Satan là cáo buộc lương tâm chúng ta, nhắc lại quá khứ tội lỗi, gieo rắc sự nghi ngờ về tình yêu và sự tha thứ của Đức Chúa Trời. Chúng ta cần nhớ rằng kẻ cáo buộc chúng ta "đã bị quăng xuống" (Khải Huyền 12:10). Huyết Chúa Giê-xu có quyền năng rửa sạch mọi tội lỗi. Như Rô-ma 8:33-34 khẳng định: "Ai sẽ kiện kẻ lựa chọn của Đức Chúa Trời? Đức Chúa Trời là Đấng xưng công bình những kẻ ấy. Ai sẽ định tội? Đấng Christ đã chết, và cũng đã sống lại nữa, Ngài đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời, cầu thay cho chúng ta!" Khi bị cáo buộc, hãy dựa vào lẽ thật này.
2. Chiến Đấu Thuộc Linh Cách Vững Vàng: Biết rằng Satan đã bị đánh bại và không còn đứng trước mặt Đức Chúa Trời để kiện cáo chúng ta một cách hợp lệ, chúng ta có thể mạnh mẽ chống trả nó. Gia-cơ 4:7 dạy: "Hãy phục Đức Chúa Trời; hãy chống trả ma quỉ, thì nó sẽ lánh xa anh em". Sự chống trả của chúng ta dựa trên thẩm quyền của Đấng Christ và sự kiện Ngài đã chiến thắng.
3. Mặc Lấy Khí Giới Thuộc Linh Cách Tin Quyết: Trận chiến thuộc linh vẫn đang diễn ra trên đất (Ê-phê-sô 6:12). Nhưng khí giới chúng ta dùng – lẽ thật, sự công bình, sự sẵn sàng của Tin Lành bình an, đức tin, sự cứu rỗi, Lời Đức Chúa Trời – đều xuất phát từ chiến thắng của Đấng Christ. Chúng ta chiến đấu từ vị thế của người chiến thắng trong Ngài, không phải để giành chiến thắng.
4. Rao Giảng Tin Lành Cách Mạnh Mẽ: Sự trục xuất Satan khỏi thiên đàng là vì "huyết Chiên Con và lời làm chứng" của các thánh đồ (Khải Huyền 12:11). Lời làm chứng của chúng ta về Chúa Giê-xu và huyết Ngài có quyền năng phá vỡ quyền lực của sự cáo buộc và tối tăm. Mỗi lần chúng ta rao truyền Phúc Âm, chúng ta công bố sự đánh bại của Satan.
5. Hướng Về Sự Hi Vọng Vững Chắc: Hiện tại, chúng ta có thể thấy sự tàn phá của tội lỗi và ma quỉ trên thế gian. Nhưng chúng ta biết rằng kết cục đã được định. Satan bị hạn chế, bị phán xét, và sẽ bị tiêu diệt vĩnh viễn. Điều này cho chúng ta sự kiên nhẫn, hi vọng và can đảm để sống cho Chúa giữa một thế giới đầy gian trá.
Kinh Thánh cho chúng ta một bức tranh rõ ràng: Satan, từng là chê-ru-bim xức dầu được tạo dựng hoàn hảo, đã sa ngã vì kiêu ngạo và muốn bằng Đấng Tối Cao. Trong một thời gian (được thấy trong Cựu Ước), nó vẫn có quyền tiếp cận thiên đàng với tư cách kẻ cáo buộc anh em. Tuy nhiên, với công trình cứu chuộc vĩ đại của Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá, tình thế đã thay đổi dứt khoát. Huyết Chiên Con đã tẩy sạch tội lỗi chúng ta, vô hiệu hóa mọi lời cáo buộc của Satan. Vì thế, nó đã bị quăng xuống khỏi thiên đàng, không còn có thể đứng trước ngai Đức Chúa Trời để kiện cáo các thánh đồ nữa (Khải Huyền 12:7-11).
Hiện nay, Satan là kẻ thù đã bị đánh bại, đang trong những ngày cuối cùng, hoạt động như "sư tử rống" trên đất nhưng với số phận đã được niêm phong. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta không còn sống dưới sự sợ hãi hay sự cáo buộc của nó. Thay vào đó, chúng ta sống trong sự tự do của sự tha thứ, mặc lấy mọi khí giới của Đức Chúa Trời, và đứng vững trong chiến thắng mà Chúa Giê-xu Christ đã giành cho chúng ta. Hãy cứ vững lòng, vì Đấng ở trong chúng ta lớn hơn kẻ ở trong thế gian (1 Giăng 4:4).
"Nguyền xin Đức Chúa Trời bình an, là Đấng đã khiến Chiên Con vĩ đại là Đức Chúa Giê-xu Christ chúng ta sống lại từ cõi chết, bởi huyết giao ước đời đời, khiến anh em trở nên trọn vẹn trong mọi việc lành, để làm thành ý muốn Ngài, lại làm ra trong chúng ta điều đẹp ý Ngài trước mặt Ngài, bởi Đức Chúa Giê-xu Christ; sự vinh hiển đáng về muôn đời! A-men." (Hê-bơ-rơ 13:20-21).