“Những Nhân Chứng Ngần Ấy” Trong Hê-bơ-rơ 12:1
Trong hành trình đức tin, mỗi Cơ Đốc nhân đều có những lúc cảm thấy cô đơn, mệt mỏi và nản lòng. Giữa những thử thách ấy, Lời Chúa trong sách Hê-bơ-rơ đem đến một hình ảnh vô cùng sống động và khích lệ: “Vậy, vì chúng ta được nhiều người chứng kiến vây lấy như đám mây rất lớn như thế, thì chúng ta cũng nên quẳng hết gánh nặng và tội lỗi dễ vấn vương mình, lấy lòng nhịn nhục theo đuổi cuộc chạy đua đã bày ra cho ta,” (Hê-bơ-rơ 12:1, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Cụm từ “những nhân chứng ngần ấy” (hoặc “nhiều người chứng kiến”) là chìa khóa quan trọng để hiểu được sự khích lệ thâm sâu mà tác giả muốn truyền đạt. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá danh tính, bản chất và ý nghĩa thuộc linh của những nhân chứng này, dựa trên bối cảnh thư tín, phân tích nguyên ngữ và mục đích thần học.
I. Bối Cảnh Và Văn Mạch Của Hê-bơ-rơ 12:1
Không thể tách rời câu 1 chương 12 ra khỏi toàn bộ nội dung đi trước, đặc biệt là chương 11 – thường được mệnh danh là “Đền thờ Danh vọng của Đức Tin” (Hall of Faith). Tác giả thư Hê-bơ-rơ đang viết cho những tín hữu gốc Do Thái đang đối mặt với sự bắt bớ, dao động và cám dỗ quay trở lại với Do Thái giáo (luật pháp và các nghi lễ cũ). Mục đích của thư là khẳng định sự siêu việt của Chúa Giê-xu Christ và Giao Ước Mới trong Ngài, đồng thời khích lệ các tín hữu kiên trì trong đức tin.
Chương 11 là một bài giảng xuất sắc liệt kê hàng loạt các anh hùng đức tin trong lịch sử dân Y-sơ-ra-ên, từ A-bên, Hê-nóc, Nô-ê, Áp-ra-ham, cho đến Môi-se, Ra-háp, và nhiều người khác. Kết thúc chương 11, tác giả tuyên bố: “Ấy là nhờ đức tin mà những người đó đều được chứng tốt, dầu chưa nhận lãnh điều đã hứa cho mình.” (Hê-bơ-rơ 11:39). Họ đã hoàn thành phần chạy đua của mình. Và ngay lập tức, ở đầu chương 12, tác giả sử dụng liên từ “Vậy” (Διὸ, Dio - Do đó, Cho nên) để kết nối mạch lý luận: VÌ có một đoàn thể nhân chứng vĩ đại như thế, CHO NÊN chúng ta, những người đang chạy, phải có một thái độ và hành động tương xứng.
II. Giải Nghĩa Cụm Từ “Những Nhân Chứng Ngần Ấy” (Νεφέλη μαρτύρων)
Trong nguyên ngữ Hy Lạp, cụm từ này là “Νεφέλη μαρτύρων τοσούτων” (Nephelē martyrōn tosoutōn). Chúng ta cần phân tích hai từ then chốt:
1. Νεφέλη (Nephelē) – “Đám Mây”:
Từ này không chỉ đơn thuần chỉ một nhóm đông người. Trong văn hóa và Kinh Thánh, “đám mây” thường mang ý nghĩa về sự hiện diện vinh hiển của Đức Chúa Trời (ví dụ: trụ mây trong đồng vắng – Xuất Ê-díp-tô Ký 13:21). Việc so sánh các nhân chứng với một “đám mây rất lớn” gợi lên hình ảnh hùng vĩ, bao phủ, đông đảo và sống động. Họ không phải là một danh sách tĩnh trong sách sử, mà là một thực thể tập thể sống động, bao quanh và hỗ trợ chúng ta.
2. Μάρτυς (Martys) – “Nhân Chứng”:
Đây là điểm then chốt dễ bị hiểu lầm. Trong tiếng Hy Lạp hiện đại và ngay cả trong một số bản dịch, “martys” có thể mang nghĩa là “người tử đạo”. Tuy nhiên, trong bối cảnh Tân Ước, nghĩa gốc và phổ biến nhất của μάρτυς là “người làm chứng”, “người xác nhận một sự thật”. Từ này xuất phát từ động từ “martyreō” – làm chứng. Vậy, những người trong chương 11 trước hết là những nhân chứng cho đức tin. Họ làm chứng bằng chính cuộc đời, hành động, sự chọn lựa và đôi khi là cả cái chết của mình, về sự đáng tin cậy của Đức Chúa Trời và sự ưu việt của những lời hứa thuộc linh so với những của cải trần gian.
Do đó, “những nhân chứng ngần ấy” không nên được hiểu đơn giản như những “khán giả” ngồi trên khán đài xem chúng ta chạy đua. Cách hiểu đó bị động và sai lệch. Thay vào đó, họ là những chứng nhân tích cực. Họ đang làm chứng CHO CHÚNG TA, chứ không phải chúng ta làm chứng cho họ xem. Chứng cớ của họ – được ghi lại trong Kinh Thánh – là lời khẳng định mạnh mẽ rằng: “Đức tin là có thật, Đức Chúa Trời là thành tín, và con đường này xứng đáng để theo đuổi!” Họ vây quanh chúng ta như một đám mây chứng nhân, thúc giục chúng ta tiếp tục chạy.
III. Danh Tính Của “Những Nhân Chứng Ngần Ấy”
Dựa vào văn mạch trực tiếp, danh sách những nhân chứng này chính là các nhân vật được nêu tên trong Hê-bơ-rơ 11. Chúng ta có thể phân loại họ thành các nhóm để thấy được tính đa dạng và toàn diện của chứng cớ đức tin:
- Những Người Được Chứng Tốt Về Sự Công Bình: A-bên (c.4), Hê-nóc (c.5).
- Những Người Tin Cậy Lời Hứa Dù Chưa Thấy: Nô-ê (c.7), Áp-ra-ham và Sa-ra (cc.8-12, 17-19).
- Những Người Coi Trọng Lời Hứa Thiên Thượng Hơn Phước Hạnh Trần Gian: Áp-ra-ham (c.10), các tổ phụ (c.13-16).
- Những Người Dám Hành Động Phi Thường Bởi Đức Tin: Môi-se (cc.23-29), Ra-háp (c.31).
- Những Người Chịu Đựng Khổ Nạn Và Khước Từ Giải Cứu Trần Tục: Các quan xét, tiên tri, và đặc biệt là nhóm những người chịu bắt bớ, khổ hình (cc.32-38). Họ “chịu ném đá, bị cưa, bị giết bằng gươm…” nhưng đều “nhờ đức tin mà được chứng tốt” (c.39).
Điểm chung của tất cả họ không phải là một cuộc sống thành công, giàu có, dễ dàng theo tiêu chuẩn thế gian. Trái lại, nhiều người trong số họ phải chịu khổ, thất bại, và chết trong khi chưa nhìn thấy lời hứa được ứng nghiệm trọn vẹn (Hê-bơ-rơ 11:13). Chứng cớ của họ là chứng cớ về một đức tin kiên trì, hướng về thiên quốc. Họ làm chứng rằng giá trị vĩnh cửu đáng để từ bỏ mọi thứ phù du.
IV. Ý Nghĩa Thuộc Linh & Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc
Hình ảnh “đám mây nhân chứng” không phải là một ẩn dụ đẹp đẽ mang tính trang trí. Nó mang đến ít nhất ba bài học và ứng dụng mạnh mẽ cho đời sống đức tin hằng ngày của chúng ta:
1. Sự Khích Lệ Từ Tính Cộng Đồng Của Đức Tin:
Chúng ta không chạy một mình. Đức tin Cơ Đốc không phải là một hành trình cá nhân chủ nghĩa cô độc. Chúng ta được kết nối với một dòng chảy lịch sử của những người đã tin, đang tin và sẽ tin. Mỗi khi đọc lại Hê-bơ-rơ 11, chúng ta như nghe tiếng reo hò cổ vũ từ các bậc tiền bối: “Hãy tiến lên! Chúng tôi đã chạy xong, phần các con cũng làm được! Đức Chúa Trời là thành tín!” Điều này giúp chúng ta vượt qua cảm giác cô lập và nhỏ bé.
2. Lời Kêu Gọi Từ Bỏ Và Thanh Tẩy:
Mệnh lệnh tiếp theo trong Hê-bơ-rơ 12:1 là: “quẳng hết gánh nặng và tội lỗi dễ vấn vương mình”. Chứng cớ của các đấng tiền nhân cho thấy họ chỉ có thể chạy tốt khi sẵn sàng từ bỏ. Áp-ra-ham bỏ quê hương, Môi-se bỏ sự sang giàu của Ai Cập. “Gánh nặng” có thể là những lo lắng, tham vọng trần tụy, hay những thói quen không tội lỗi nhưng cản trở sự tăng trưởng. “Tội lỗi” là điều rõ ràng phải vứt bỏ. Đám mây nhân chứng cho thấy: sự tự do thật sự để chạy nhanh đến với Chúa đòi hỏi sự từ bỏ triệt để.
3. Phương Pháp Chạy Đua: Nhịn Nhục Và Tập Trung Vào Chúa Giê-xu:
Chúng ta được kêu gọi “lấy lòng nhịn nhục theo đuổi cuộc chạy đua” (12:1b) và “nhìn xem Đức Chúa Jesus, là cội rễ và cuối cùng của đức tin” (12:2a – bản diễn ý). Các nhân chứng trong chương 11 là những tấm gương phản chiếu ánh sáng của Chân Nhân Chứng Tối Thượng – Chúa Giê-xu Christ. Ngài không chỉ là một nhân chứng, Ngài là “Đấng Làm Đầu và Cuối Cùng của Đức Tin”. Tiếng Hy Lạp gọi Ngài là “ton tēs pisteōs archēgon kai teleiōtēn” (Τὸν τῆς πίστεως ἀρχηγὸν καὶ τελειωτὴν). Archēgos là người tiên phong, lãnh tụ, người mở đường. Teleiōtēs là Đấng hoàn thiện, đưa đến chỗ hoàn tất. Đức tin của mọi thánh đồ trong Cựu Ước đều hướng về Ngài và được Ngài làm cho trọn vẹn. Vì vậy, chúng ta nhìn vào họ để được khích lệ, nhưng ánh mắt cuối cùng phải tập trung vào CHÚA GIÊ-XU – Đấng đã chịu khổ hình thập tự và hiện đang ngồi bên hữu Đức Chúa Trời.
V. Kết Luận: Chạy Với Lòng Tự Tin Được Nâng Đỡ
“Những nhân chứng ngần ấy” trong Hê-bơ-rơ 12:1 là toàn thể các anh hùng đức tin được liệt kê trong chương 11. Họ không phải là khán giả thụ động, mà là những chứng nhân tích cực, bằng cuộc đời mình, đang rao truyền một thông điệp mạnh mẽ qua các thế hệ: “Đức Chúa Trời đáng tin cậy! Hãy trung tín! Phần thưởng thiên thượng thật xứng đáng!”
Hình ảnh đám mây nhân chứng vây quanh nhắc nhở chúng ta về mối thông công của các thánh đồ xuyên suốt lịch sử. Nó ban cho chúng ta sự can đảm để quẳng bỏ mọi gánh nặng và tội lỗi, lấy lòng nhịn nhục chạy trong đường lối Chúa đã định. Và trên hết, nó dẫn mắt chúng ta vượt lên trên tất cả các tấm gương ấy, để tập trung vào Chúa Giê-xu Christ – Đấng Khai Sinh và Hoàn Tất Đức Tin của chúng ta. Hôm nay, khi bạn cảm thấy mệt mỏi trên đường đua, hãy nhớ rằng bạn đang được một đám mây vĩ đại của những người đã chiến thắng bởi đức tin vây quanh, và quan trọng hơn, Chúa của họ cũng chính là Chúa của bạn, đang nâng đỡ và tiếp sức cho bạn.
“Vậy, anh em hãy tự giốc lòng mình cho vững vàng, vì biết rằng anh em chịu khổ sở trong thân thể mình cũng đồng một sự thương khó mà anh em thấy trong tôi, và hiện nay tôi cũng còn chịu khổ nữa.” (Cô-lô-se 1:24 – lời của Sứ đồ Phao-lô, một nhân chứng khác trong đám mây).