Những Người Tin Chúa Thì Không Tiếp Tục Phạm Tội: Khảo Sát Thần Học Từ 1 Giăng 3:6 và 5:18
Lời tuyên bố của Sứ đồ Giăng trong 1 Giăng 3:6 và 5:18 là một trong những phát biểu mạnh mẽ và cũng dễ gây hiểu lầm nhất trong Tân Ước: “Hễ ai ở trong Ngài thì không phạm tội; hễ ai phạm tội thì không từng thấy Ngài và không từng biết Ngài” (1 Giăng 3:6, Kinh Thánh Truyền Thống 1925). Câu Kinh Thánh này đặt ra một câu hỏi thần học sâu sắc: Phải chăng một Cơ Đốc nhân thật sẽ hoàn toàn không bao giờ phạm tội nữa? Nếu vẫn còn phạm tội, điều đó có chứng tỏ họ không thật sự được cứu không? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào bối cảnh, ngôn ngữ nguyên bản, và thần học của sách 1 Giăng để làm sáng tỏ ý nghĩa thật của những câu Kinh Thánh then chốt này.
I. Bối Cảnh Của Thư Tín 1 Giăng: Cuộc Chiến Chống Lại Giáo Sư Giả
Để hiểu đúng bất kỳ câu Kinh Thánh nào, chúng ta phải đặt nó trong bối cảnh của toàn bộ sách. Thư tín thứ nhất của Giăng được viết để đối đầu với một nhóm giáo sư giả đã rời khỏi Hội Thánh (1 Giăng 2:19). Nhóm này có lẽ chịu ảnh hưởng của những tư tưởng Ngộ Đạo Thuyết (Gnosticism) sơ khai, với hai sai lầm chính:
- Phủ nhận nhân tính đích thực của Chúa Giê-xu Christ (1 Giăng 4:2-3).
- Tách rời đức tin khỏi đạo đức: Họ cho rằng tinh thần (thiêng liêng) hoàn toàn tách biệt với thể xác (vật chất). Vì vậy, tội lỗi trong thể xác không ảnh hưởng gì đến tình trạng thuộc linh. Điều này dẫn đến một lối sống buông thả, phạm tội cách cố ý mà không cảm thấy cần ăn năn.
Sứ đồ Giăng viết để khẳng định lại các chân lý nền tảng: Chúa Giê-xu Christ là Đấng Christ đến trong xác thịt, và mối quan hệ thật với Đức Chúa Trời nhất định phải được biểu lộ qua một đời sống công chính và vâng phục. Do đó, những câu như 1 Giăng 3:6 và 5:18 là những phát súng mạnh mẽ nhắm thẳng vào thuyết “tội lỗi không quan trọng” của các giáo sư giả.
II. Phân Tích Ngữ Pháp Hy Lạp: Thì Hiện Tại Diễn Tả Hành Động Liên Tục
Chìa khóa để giải nghĩa nằm ở thì của động từ “phạm tội” trong nguyên bản tiếng Hy Lạp. Trong 1 Giăng 3:6 và 5:18, động từ “phạm tội” (ἁμαρτάνει - hamartanei) được viết ở thì hiện tại chủ động. Trong tiếng Hy Lạp Koinè, thì hiện tại thường diễn tả một hành động đang tiếp diễn, một thói quen, một lối sống, hoặc một thực tại liên tục. Nó nhấn mạnh vào tiến trình chứ không phải một hành động đơn lẻ.
Do đó, cách dịch sát nghĩa và hợp lý hơn là: “Hễ ai ở trong Ngài thì không tiếp tục phạm tội (does not keep on sinning); hễ ai tiếp tục phạm tội (keeps on sinning) thì không từng thấy Ngài…” (1 Giăng 3:6). Tương tự, 1 Giăng 5:18: “Chúng ta biết rằng ai sanh bởi Đức Chúa Trời, thì không tiếp tục phạm tội…”.
Điều này hoàn toàn phù hợp với lời dạy của Phao-lô trong Rô-ma 6:1-2: “Vậy chúng ta sẽ nói làm sao? Chúng ta phải cứ ở trong tội lỗi, hầu cho ân điển được dư dật chăng? Chẳng hề như vậy! Chúng ta đã chết về tội lỗi, lẽ nào còn sống trong tội lỗi nữa?” (KTTT 1925). Từ “sống trong” (περιπατέω - peripateō) cũng ám chỉ một lối sống, một phạm vi tồn tại liên tục.
III. Sự Cân Bằng Trọn Vẹn Trong Chính Sách 1 Giăng
Nếu chỉ đọc riêng 1 Giăng 3:6, chúng ta có thể rơi vào thuyết hoàn hảo (Perfectionism). Nhưng chính Sứ đồ Giăng đã cung cấp sự cân bằng ngay trong những chương đầu:
1 Giăng 1:8-10: “Ví bằng chúng ta nói mình không có tội chi hết, ấy là chính chúng ta lừa dối mình, và lẽ thật không ở trong chúng ta. Còn nếu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm cho chúng ta sạch mọi điều gian ác. Ví bằng chúng ta nói mình chẳng từng phạm tội, ấy là chúng ta cho Ngài là kẻ nói dối, lời Ngài không ở trong chúng ta.” (KTTT 1925)
Và ngay sau đó:
1 Giăng 2:1: “Hỡi các con cái bé mọn ta, ta viết cho các con những điều nầy, hầu cho các con khỏi phạm tội. Nếu có ai phạm tội, thì chúng ta có Đấng cầu thay ở nơi Cha, là Đức Chúa Jêsus Christ, tức là Đấng công bình.” (KTTT 1925)
Đây là sự cân bằng tuyệt vời của Phúc Âm:
1. Khẳng định 1 (1:8): Không một tín đồ nào có thể tuyên bố mình vô tội hoặc không còn khả năng phạm tội.
2. Giải pháp (1:9): Sự xưng tội và sự tha thứ dựa trên sự thành tín của Đức Chúa Trời.
3. Mục tiêu (2:1a): Mục đích của sự dạy dỗ là để chúng ta “khỏi phạm tội” – hướng đến một đời sống thánh khiết.
4. Ân điển khi vấp ngã (2:1b): Khi phạm tội (hành động đơn lẻ), chúng ta có Đấng Cầu Thay là Chúa Giê-xu Christ.
5. Khẳng định 2 (3:6): Tuy nhiên, một người thật sự ở trong Đấng Christ sẽ không tiếp tục, không sống trong một lối sống tội lỗi như là định hướng của đời mình.
IV. Bản Chất Mới Và Sự Chiến Thắng (1 Giăng 5:18)
1 Giăng 5:18 làm sáng tỏ thêm: “Chúng ta biết rằng ai sanh bởi Đức Chúa Trời, thì không phạm tội [tiếp tục phạm tội]; nhưng ai sanh bởi Đức Chúa Trời thì tự giữ lấy mình, và ma quỉ chẳng làm hại người được.” (KTTT 1925).
Câu này chỉ ra hai điều:
- Nguồn gốc của sự biến đổi: “Ai sanh bởi Đức Chúa Trời” (ὁ γεννηθεὶς ἐκ τοῦ θεοῦ - ho gennētheis ek tou Theou). Đây là một sự sinh ra mới, một bản chất mới (2 Cô-rinh-tô 5:17). Bản chất mới này không ưa thích tội lỗi. Như một con cừu có thể lạc đường, nhưng bản chất nó không phải là một con sói. Người được tái sinh có một định hướng mới, khuynh hướng mới là hướng về sự công chính và vâng phục Chúa.
- Cơ chế của sự chiến thắng: “Tự giữ lấy mình” – nguyên văn Hy Lạp (τηρεῖ ἑαυτὸν - tērei heauton) có thể được hiểu là “người ấy giữ gìn chính mình”, nhưng nhiều bản chú giải cho rằng chủ ngữ thật ở đây là “Đấng được sinh ra bởi Đức Chúa Trời” (tức Chúa Giê-xu Christ) giữ gìn người ấy. Cách hiểu này phù hợp với câu 5:20 và với lời cầu nguyện của Chúa Giê-xu trong Giăng 17:11-15. Sự giữ gìn cuối cùng đến từ chính Chúa, chứ không từ nỗ lực tự cứu của con người.
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Lẽ thật này không nhằm đè nặng chúng ta bằng gánh nặng của sự hoàn hảo không thể đạt được, nhưng để giải phóng và định hướng cho cuộc sống đức tin.
1. Phân Biệt Giữa “Sa Ngã” và “Sống Trong Tội”:
Một Cơ Đốc nhân có thể vấp ngã, thất bại, phạm những tội lẻ tạm thời (sa ngã). Điều then chốt là thái độ đối với tội lỗi đó: ăn năn ngay lập tức, xưng tội với Chúa (và với người bị hại nếu cần), và quay trở lại. “Sống trong tội” là trạng thái phạm tội cách cố ý, đều đặn, không hề ăn năn, và biện minh cho tội lỗi của mình. Đó là dấu hiệu của một tấm lòng chưa được biến đổi.
2. Xem Xét Xu Hướng của Đời Sống:
Thay vì chỉ nhìn vào một thất bại đơn lẻ, hãy nhìn vào “xu hướng” (trajectory) của cả cuộc đời mình trong 5 năm, 10 năm qua. Có phải bạn ngày càng nhạy cảm hơn với tội lỗi? Có phải bạn ghét tội nhiều hơn? Có phải các thói quen tội lỗi cũ dần bị phá vỡ? Xu hướng chung là hướng về sự giống Chúa, dù vẫn có những lúc tụt dốc.
3. Sống Dựa Trên Bản Chất Mới:
Hãy sống phù hợp với con người mới mà bạn đã trở nên trong Đấng Christ (Ê-phê-sô 4:22-24). Bạn không còn là nô lệ của tội lỗi nữa (Rô-ma 6:6, 18). Mỗi khi bị cám dỗ, hãy nhớ rằng: “Đây không phải là con người thật của tôi trong Chúa. Tôi được tạo dựng nên cho sự thánh khiết.”
4. Nương Dựa Vào Phương Thế Chúa Ban:
Sự thánh khiết không đạt được bởi ý chí cá nhân, mà bởi việc sử dụng các phương thế Chúa ban:
- Lời Chúa (Thi Thiên 119:9, 11): Dùng để rửa sạch và chống lại sự lừa dối.
- Sự Cầu Nguyện (Ma-thi-ơ 26:41): Xin Chúa giữ gìn và dẫn dắt.
- Thánh Linh (Ga-la-ti 5:16): Bước đi trong Thánh Linh để không làm trọn những điều ham muốn của xác thịt.
- Hội Thánh (Hê-bơ-rơ 3:12-13): Sống trong sự nhắc nhở, khích lệ và khiển trách yêu thương của anh em.
VI. Kết Luận: Ân Điển Dẫn Đến Thánh Khiết
1 Giăng 3:6 và 5:18 không dạy rằng Cơ Đốc nhân hoàn toàn không thể phạm tội. Thay vào đó, nó khẳng định một chân lý vĩ đại về sự cứu rỗi: Ân điển của Đức Chúa Trời trong Đấng Christ không chỉ tha tội, mà còn biến đổi bản chất người tin. Sự cứu rỗi thật sẽ tạo ra một đời sống thật, và đời sống thật đó có một định hướng mới – hướng khỏi tội lỗi và hướng về Đức Chúa Trời.
Chúng ta được kêu gọi không phải để sống trong nỗi sợ hãi về một sự vấp ngã, nhưng để bước đi trong sự tự do và quyền năng của địa vị mới: những người con được tái sinh, được Đấng Christ giữ gìn, và được Thánh Linh ban năng lực để sống đẹp lòng Cha. Khi phạm tội, chúng ta chạy đến với Đấng Cầu Thay. Nhưng mục tiêu của chúng ta là, nhờ quyền năng Ngài, ngày càng ít phải chạy đến vì những tội ấy hơn, và ngày càng phản chiếu hình ảnh của Con Ngài là Chúa Giê-xu Christ.
“Hỡi kẻ rất yêu dấu, hiện nay chúng ta là con cái Đức Chúa Trời, còn sự chúng ta sẽ ra thể nào, thì điều đó chưa được bày tỏ. Chúng ta biết rằng khi Ngài hiện đến, chúng ta sẽ giống như Ngài, vì sẽ thấy Ngài như vốn có thật vậy. Ai có sự trông cậy đó trong lòng, thì tự mình làm nên thanh sạch, cũng như Ngài là thanh sạch.” (1 Giăng 3:2-3, KTTT 1925)