Lễ quán là gì?

Trong hành trình thuộc linh của Cơ Đốc nhân, việc tìm hiểu các nghi lễ và biểu tượng trong Cựu Ước không chỉ mở ra cánh cửa hiểu biết về lịch sử cứu rỗi, mà còn giúp chúng ta thấm nhuần sâu sắc hơn về ý nghĩa của sự chết và sự sống lại của Chúa Giê-xu Christ. Trong số các nghi lễ quan trọng của người Y-sơ-ra-ên, **"Lễ Quán"** (hay còn gọi là của lễ chay) giữ một vị trí thiết yếu, phản ánh lòng biết ơn, sự tận hiến và mối tương giao giữa con người với Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa, nghi thức và sự ứng nghiệm thuộc linh của Lễ Quán dưới ánh sáng của Kinh Thánh.

Trong nguyên bản tiếng Hê-bơ-rơ, từ được dịch là "của lễ chay" hoặc "lễ quán" là **"מִנְחָה" (minchah)**. Từ này mang ý nghĩa cơ bản là "món quà", "tặng phẩm", hoặc "của lễ". Khác với của lễ thiêu (olah) là để chuộc tội và hoàn toàn thiêu hủy trên bàn thờ, minchah thường là của lễ bằng thực vật, ngũ cốc, dầu và nhũ hương, được dâng lên với ý nghĩa tạ ơn, tôn kính và giao ước.

Kinh Thánh lần đầu đề cập chi tiết về Lễ Quán trong sách Lê-vi ký: "Khi ai dâng cho Đức Giê-hô-va một của lễ chay bằng bột lọc, thì phải đổ dầu trên, bỏ nhũ hương ở trong" (Lê-vi Ký 2:1). Của lễ này có thể được dâng dưới nhiều hình thức: bột lọc trộn dầu, bánh không men nướng trên vỉ hoặc chảo, hay bánh tráng trong chảo dầu sâu (Lê-vi Ký 2:4-7). Một đặc điểm then chốt: tất cả của lễ chay đều phải không có men (Lê-vi Ký 2:11). Men (tiếng Hê-bơ-rơ: **שְׂאֹר - seor**) trong Kinh Thánh thường tượng trưng cho tội lỗi, sự giả dối và ảnh hưởng xấu (I Cô-rinh-tô 5:6-8). Việc loại bỏ men nhấn mạnh đến sự thánh khiết và chân thật trong sự dâng hiến lên Đức Chúa Trời.

Mỗi thành phần trong Lễ Quán mang một ý nghĩa biểu tượng sâu sắc:

• Bột lọc (Sōlet): Đại diện cho kết quả lao động, sự tinh khiết và nền tảng của sự sống. Bột được "lọc" kỹ càng nói lên rằng sự dâng hiến của chúng ta phải xuất phát từ tấm lòng trong sạch, không pha trộn những ý tưởng tội lỗi hay thế tục.
• Dầu (Shemen): Trong Kinh Thánh, dầu ô-liu thường tượng trưng cho Đức Thánh Linh, sự xức dầu, niềm vui và phước hạnh. Việc đổ dầu lên của lễ chay biểu thị sự tận hiến đời sống được đầy dẫy và hướng dẫn bởi Thánh Linh Đức Chúa Trời.
• Nhũ hương (Levōnah): Đây là một loại nhựa thơm, khi đốt lên tỏa ra mùi thơm ngọt ngào. Nó tượng trưng cho sự cầu nguyện thơm tho, sự ngợi khen và vinh hiển bay lên trước mặt Đức Chúa Trời (Thi Thiên 141:2; Khải Huyền 5:8).
• Muối (Melach): "Phải nêm muối cho mọi của lễ chay" (Lê-vi Ký 2:13). Muối có hai công dụng chính: bảo quản và tăng hương vị. Nó tượng trưng cho giao ước đời đời, không hư nát giữa Đức Chúa Trời và dân sự Ngài (Dân Số Ký 18:19). Sự dâng hiến của chúng ta phải dựa trên giao ước vĩnh cửu của Đức Chúa Trời và có tính bảo tồn sự thánh khiết.

Một phần của lễ chay sẽ được thiêu trên bàn thờ làm "mùi thơm cho Đức Giê-hô-va", phần còn lại thuộc về các thầy tế lễ để nuôi sống họ (Lê-vi Ký 2:2-3, 10). Điều này cho thấy của lễ vừa làm đẹp lòng Đức Chúa Trời, vừa có giá trị nuôi dưỡng cộng đồng thờ phượng.

Lễ Quán thường không được dâng một mình. Trong nhiều trường hợp, nó đi kèm với của lễ thiêu và của lễ uống (rượu), tạo thành một "cỗ" dâng hiến trọn vẹn (Dân Số Ký 15:1-10). Điều này phác họa một bức tranh toàn diện về sự tận hiến:

- Của lễ thiêu (Olah): Biểu thị sự vâng phục hoàn toàn và sự chuộc tội. - Của lễ chay (Minchah): Biểu thị lòng biết ơn, sự phục vụ và đời sống thánh khiết hằng ngày. - Của lễ uống (Nesekh): Biểu thị sự vui mừng và lễ hội trong mối thông công với Đức Chúa Trời.

Sự kết hợp này dạy chúng ta rằng sự thờ phượng chân thật phải bao gồm cả sự đầu phục (của lễ thiêu), lòng biết ơn trong cuộc sống thường nhật (của lễ chay) và niềm vui thuộc linh (của lễ uống).

Toàn bộ hệ thống tế lễ Cựu Ước là hình bóng chỉ về Chúa Giê-xu Christ, là Chiên Con trọn vẹn của Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 10:1). Trong khi của lễ thiêu ứng nghiệm trực tiếp vào sự chết chuộc tội của Ngài trên thập tự giá, thì Lễ Quán tìm thấy sự ứng nghiệm trọn vẹn trong chính đời sống hoàn hảo, thánh khiết và vâng phục của Chúa Giê-xu.

Chúa Giê-xu chính là "Bánh của sự sống" (Giăng 6:35). Ngài hoàn toàn tinh sạch (không men tội lỗi), được xức dầu đầy dẫy Đức Thánh Linh, và đời sống Ngài luôn bay lên trước mặt Đức Chúa Trời như hương thơm ngọt ngào. Sự vâng phục trọn vẹn của Ngài là của lễ chay hoàn hảo nhất. Hơn nữa, sự dâng hiến của Ngài không chỉ là sự vâng phục trong cái chết, mà còn là cả một đời sống vâng phục, yêu thương và phục vụ – đó chính là tinh thần của Lễ Quán.

Sứ đồ Phao-lô đã áp dụng nguyên tắc này cho Hội Thánh khi khuyên các tín hữu: "Vậy, hỡi anh em, vì sự thương xót của Đức Chúa Trời, tôi khuyên anh em dâng thân thể mình làm của lễ sống và thánh, đẹp lòng Đức Chúa Trời, ấy là sự thờ phượng phải lẽ của anh em" (Rô-ma 12:1). Của lễ "sống" này chính là sự ứng dụng thuộc linh của Lễ Quán trong thời đại Tân Ước.

Mặc dù nghi thức dâng bột, dầu và nhũ hương không còn bắt buộc, nhưng nguyên tắc và tinh thần của Lễ Quán vẫn vô cùng sống động và thiết thực:

1. Dâng Hiến Công Việc Hằng Ngày: Giống như bột lọc là sản phẩm của lao động, chúng ta được kêu gọi dâng lên Chúa mọi công việc tay chúng ta làm, dù nhỏ bé, với tấm lòng biết ơn và tận hiến (Cô-lô-se 3:23). Mỗi ngày sống, mỗi việc làm trong danh Chúa đều có thể trở thành một "của lễ chay".
2. Sống Đời Sống Thánh Khiết (Không Men): Chúng ta phải luôn cảnh giác và loại bỏ "men" của tội lỗi, gian ác, giả hình ra khỏi đời sống mình (I Cô-rinh-tô 5:7-8). Sự dâng hiến đẹp lòng Chúa phải đến từ một tấm lòng chân thật và trong sạch.
3. Sống Đầy Dẫy Đức Thánh Linh (Dầu): Đời sống Cơ Đốc cần được "đổ đầy dầu" – tức là đầu phục và bước đi bởi Đức Thánh Linh. Chính Ngài mới có thể biến đổi những nỗ lực bình thường của chúng ta thành của lễ thơm tho cho Đức Chúa Trời.
4. Đời Sống Cầu Nguyện và Ngợi Khen (Nhũ Hương): Hãy để lời cầu nguyện, sự cảm tạ và ngợi khen Chúa luôn thơm ngát từ cuộc đời chúng ta, bay lên như hương thơm trước ngai Ngài.
5. Giữ Giao Ước và Là Muối Cho Đời (Muối): Chúng ta là muối của đất (Ma-thi-ơ 5:13). Đời sống chúng ta phải có tính bảo tồn sự thật, mang lại hương vị Tin Lành, và luôn gắn chặt với giao ước ân điển của Đấng Christ.

Lễ Quán, hay của lễ chay, không phải chỉ là một nghi thức cổ xưa, mà là một nguyên lý thuộc linh sống động. Nó nhắc nhở chúng ta rằng sự thờ phượng không chỉ diễn ra trong nhà thờ vào ngày Chúa Nhật, mà là trong từng khoảnh khắc của cuộc sống thường nhật. Đức Chúa Trời mong muốn nhận từ chúng ta không chỉ những lời cầu nguyện lớn lao hay những hành động phi thường, mà cả những điều bình dị, tầm thường nhất – miễn là chúng được dâng lên với tấm lòng tinh sạch, đầy dẫy Thánh Linh, và hàm chứa lòng biết ơn.

Chúa Giê-xu Christ đã làm trọn Lễ Quán bằng chính đời sống hoàn hảo của Ngài. Giờ đây, Ngài mời gọi chúng ta bước theo, biến cả đời sống mình thành một của lễ chay sống động, thánh khiết và đẹp ý Đức Chúa Trời. Ước mong mỗi chúng ta, mỗi ngày, đều có thể thưa với Chúa: "Lạy Chúa, xin hãy nhận lấy công việc, thì giờ, tài năng và cả con người của con hôm nay, như một lễ quán nhỏ bé, được nêm bằng ân điển Ngài, được thánh hóa bởi Thánh Linh Ngài, và dâng lên vì vinh hiển của Danh Ngài."