Điều Kiện Để Lời Cầu Nguyện Được Đáp Lời
Trong hành trình đức tin, cầu nguyện là hơi thở của linh hồn, là sợi dây kết nối con người yếu đuối với Đức Chúa Trời toàn năng. Tuy nhiên, không ít Cơ Đốc nhân trải qua những thời điểm thắc mắc, thậm chí thất vọng, khi những lời cầu xin thiết tha của mình dường như bị chìm vào thinh lặng. Điều này dẫn đến một câu hỏi then chốt: Phải chăng sự đáp lời của Chúa là ngẫu nhiên, hay Kinh Thánh hé mở cho chúng ta những nguyên tắc, những “điều kiện” trong mối tương giao mà khi đáp ứng, chúng ta sẽ kinh nghiệm quyền năng của sự cầu nguyện? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát Lời Chúa để tìm kiếm câu trả lời chân xác, không phải như một công thức máy móc, mà như những dấu chỉ của một tấm lòng và đời sống đẹp ý Ngài.
I. Nền Tảng: Bản Chất của Sự Cầu Nguyện và Sự Đáp Lời
Trước khi tìm hiểu các điều kiện, chúng ta phải định nghĩa lại “cầu nguyện” và “đáp lời” theo ánh sáng Kinh Thánh. Từ Hy Lạp chính cho “cầu nguyện” trong Tân Ước là προσεύχομαι (proseuchomai), mang ý nghĩa giao tiếp, thưa chuyện, hướng về và ước nguyện. Nó không đơn thuần là danh sách những yêu cầu gửi lên trời. Cầu nguyện trước hết là mối tương giao – một cuộc trò chuyện thân mật giữa con cái với Cha Thiên Thượng (Ma-thi-ơ 6:9).
Tương tự, “đáp lời” không phải lúc nào cũng là một sự “đồng ý” tức thì và đúng nguyên văn lời cầu xin của chúng ta. Đức Chúa Trời là Cha nhân từ, khôn ngoan và chủ quyền. Sự đáp lời của Ngài có thể là: “Được” (theo thời điểm và cách thức của Ngài), “Chờ” (vì lợi ích lớn hơn của chúng ta), hoặc “Không” (vì điều chúng ta xin không thực sự tốt lành theo sự khôn ngoan toàn tri của Ngài). Sứ đồ Phao-lô đã kinh nghiệm điều này khi cầu xin Chúa cất “cái giằm xóc” khỏi người, nhưng câu trả lời là: “Ân điển ta đủ cho ngươi rồi, vì sức mạnh của ta nên trọn vẹn trong sự yếu đuối” (2 Cô-rinh-tô 12:7-9). Đây chính là một sự đáp lời đầy khôn ngoan và yêu thương.
II. Những Điều Kiện Kinh Thánh Cho Sự Cầu Nguyện Hiệu Quả
Kinh Thánh không trình bày một danh sách cứng nhắc, nhưng qua các nguyên tắc dạy dỗ, chúng ta có thể tổng hợp những “điều kiện tấm lòng” sau đây cho sự cầu nguyện được nhậm:
1. Cầu Nguyện Nhân Danh Chúa Giê-xu Christ
Đây là điều kiện nền tảng và khác biệt của Cơ Đốc giáo. Chúa Giê-xu phán: “Các ngươi nhân danh ta mà cầu xin Điều chi mặc dầu, ta sẽ làm cho, để Cha được sáng danh nơi Con” (Giăng 14:13). Từ “nhân danh” (ἐν τῷ ὀνόματί (en tō onomati)) không phải là câu thần chú cuối mỗi lời cầu, mà có nghĩa là cầu nguyện với thẩm quyền, dựa trên công lao, địa vị và sự ủy nhiệm của Đấng Christ. Chúng ta đến với Cha không phải vì công đức riêng, mà vì huyết của Con Ngài (Hê-bơ-rơ 10:19-20). Điều này đặt Chúa Giê-xu làm trung tâm của mọi lời cầu nguyện.
2. Cầu Nguyện Bởi Đức Tin
Chúa Giê-xu nhấn mạnh: “Mọi điều các ngươi lấy đức tin cầu xin trong lúc cầu nguyện, thì được cả” (Ma-thi-ơ 21:22). Gia-cơ cũng viết: “Hãy cầu xin bởi đức tin, chớ nghi ngờ gì cả” (Gia-cơ 1:6). Đức tin ở đây không phải là niềm tin mù quáng vào một kết quả cụ thể, mà là lòng tin cậy vững vàng nơi chính Chúa – nơi bản tính tốt lành, quyền năng và lời hứa thành tín của Ngài. Đức tin nhận biết rằng “không có sự gì mà Chúa không làm được” (Lu-ca 1:37).
3. Ở Lại Trong Chúa và Lời Ngài Ở Lại Trong Chúng Ta (Cầu Nguyện Theo Ý Muốn Chúa)
Đây là chìa khóa quan trọng nhất để hiểu sự đáp lời. Giăng 15:7 chép: “Ví thử các ngươi cứ ở trong ta, và những lời ta cứ ở trong các ngươi, hãy cầu xin mọi điều mình muốn, thì sẽ được điều đó.” “Ở trong” (μένω (menō)) là sự kết hợp mật thiết, liên tục, như nhánh nho gắn với gốc nho. Khi chúng ta ở trong Chúa, tâm trí, ý muốn, và khát vọng của chúng ta dần được Ngài uốn nắn. Lời Ngài ở trong chúng ta qua sự suy ngẫm và vâng giữ, trở thành tiêu chuẩn cho mọi ước muốn. Khi đó, những điều chúng ta “muốn” sẽ chính là những điều Chúa “muốn”. 1 Giăng 5:14-15 xác nhận: “Nếu chúng ta theo ý muốn Ngài mà cầu xin việc gì, thì Ngài nghe chúng ta… chúng ta biết mình đã nhận lãnh điều mình xin Ngài.” Cầu nguyện theo ý Chúa là đặt ước muốn của mình dưới thánh ý toàn hảo của Ngài.
4. Có Lòng Vâng Phục và Làm Đẹp Lòng Chúa
Sự vâng phục là bằng chứng của tình yêu và đức tin. Giăng viết: “Chúng ta xin đều được cả, vì chúng ta vâng giữ các điều răn của Ngài và làm những sự đẹp ý trước mặt Ngài” (1 Giăng 3:22). Đức Chúa Trời lắng nghe những tấm lòng khao khát làm hài lòng Ngài. Khi đời sống chúng ta còn cố tình phạm tội và không muốn ăn năn, nó tạo ra một sự ngăn cách với Chúa. Ê-sai đã tuyên bố: “Ấy là sự gian ác các ngươi đã làm xa cách mình với Đức Chúa Trời; và tội lỗi các ngươi đã che khuất mặt Ngài khỏi các ngươi, đến nỗi Ngài không nghe các ngươi nữa” (Ê-sai 59:2). Sự vâng phục không phải là để “mua” sự đáp lời, nhưng là một dấu hiệu của mối tương giao lành mạnh, nơi mà sự cầu nguyện tự nhiên sẽ hiệu quả hơn.
5. Có Tấm Lòng Hòa Thuận và Tha Thứ
Chúa Giê-xu liên kết trực tiếp mối quan hệ với người khác và hiệu quả của sự cầu nguyện. Ngài dạy: “Khi các ngươi đứng cầu nguyện, nếu có sự gì bất bình cùng ai, thì hãy tha thứ, để Cha các ngươi ở trên trời cũng tha lỗi cho các ngươi” (Mác 11:25). Sự cay đắng, oán giữ, không tha thứ trong lòng sẽ trở thành vật cản cho sự thông công với Chúa. Sự hòa thuận và sẵn lòng tha thứ thể hiện tấm lòng được ân điển Chúa chạm đến, và mở đường cho ân điển đó tuôn chảy qua đời sống cầu nguyện của chúng ta.
6. Cầu Nguyện Sốt Sắng, Kiên Trì và Không Thối Trễ
Kinh Thánh kêu gọi chúng ta “hãy bền đỗ... tỉnh thức trong sự cầu nguyện” (Cô-lô-se 4:2). Chúa Giê-xu kể ẩn dụ về bà góa quấy rầy quan án để dạy rằng “phải cầu nguyện luôn, chớ hề mỏi mệt” (Lu-ca 18:1-8). Sự kiên trì (προσκαρτερέω (proskartereō)) không phải để thuyết phục một Đức Chúa Trời miễn cưỡng, nhưng để thanh luyện lòng khao khát của chúng ta, bày tỏ sự lệ thuộc hoàn toàn vào Ngài, và chờ đợi thời điểm toàn hảo của Ngài. Sự kiên trì biến đổi chính chúng ta trong khi chờ đợi câu trả lời.
III. Những Trở Ngại Cho Sự Cầu Nguyện Được Nhậm
Song song với các điều kiện tích cực, Kinh Thánh cũng cảnh báo những trở ngại:
Tội lỗi không xưng ra: “Còn nếu tôi có lòng trí mê màng về tội lỗi, ắt Chúa chẳng nghe tôi” (Thi Thiên 66:18). Sự ăn năn và xưng tội là chìa khóa phục hồi sự thông công (1 Giăng 1:9).
Tính ích kỷ: Gia-cơ quở trách: “Các ngươi cầu xin mà không nhận lãnh được, vì cầu xin trái lẽ, để dùng trong tư dục mình” (Gia-cơ 4:3). Lời cầu nguyện chỉ nhằm thỏa mãn dục vọng cá nhân sẽ không được đáp lại.
Sự nghi ngờ, lòng lưỡng lự: Người cầu nguyện với lòng nghi ngờ bị ví như “sóng biển, bị gió động và đưa đi đây đi đó” và không nên trông mong nhận được gì từ Chúa (Gia-cơ 1:6-7).
IV. Ứng Dụng Thực Tế Trong Đời Sống Hằng Ngày
1. Thiết Lập Thói Quen Cầu Nguyện Trong Lời Chúa: Trước khi cầu xin, hãy dành thì giờ đọc và suy ngẫm Kinh Thánh. Để Lời Chúa định hình những lời cầu nguyện của bạn. Hãy cầu nguyện bằng chính những lời hứa trong Kinh Thánh.
2. Kiểm Tra Động Cơ: Trước khi trình bày một nhu cầu, hãy tự hỏi: “Điều tôi xin có tôn vinh Chúa không? Có ích cho vương quốc Ngài không? Có phù hợp với bản tính Ngài không?” Hãy luôn kèm theo lời cầu: “Dầu vậy, xin ý Cha được nên, chớ không theo ý con” (Lu-ca 22:42).
3. Duy Trì Mối Tương Giao Liên Tục: Đừng chỉ cầu nguyện khi khủng hoảng. Hãy phát triển đời sống “ở trong Ngài” mỗi ngày qua sự cầu nguyện thờ phượng, tạ ơn, xưng tội và thưa chuyện.
4. Giữ Sạch Các Mối Quan Hệ: Nếu có mối bất hòa, hãy chủ động hòa giải theo Ma-thi-ơ 5:23-24. Một tấm lòng thanh thản là đất tốt cho sự cầu nguyện đơm hoa kết trái.
5. Ghi Chép Nhật Ký Cầu Nguyện: Ghi lại những lời cầu xin và những cách Chúa đáp lời (có thể là “Được”, “Chờ” hoặc “Không” với lý do). Điều này nuôi dưỡng đức tin và giúp chúng ta nhận ra mô hình hành động và sự thành tín của Chúa theo thời gian.
Kết Luận
Những “điều kiện” để lời cầu nguyện được đáp lời, xét cho cùng, không phải là những luật lệ khắt khe của một vị thần độc đoán. Chúng là những dấu hiệu của một đời sống được biến đổi, một tấm lòng được điều chỉnh để hòa hợp với ý muốn nhân từ và trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Chúa hứa lắng nghe và đáp lời những lời cầu nguyện phát xuất từ đức tin nơi Đấng Christ, được dẫn dắt bởi Thánh Linh và Lời Ngài, đến từ một tấm lòng vâng phục, yêu thương và kiên trì. Hãy đến với Ngài trong sự thật và tinh thần ấy. Dù câu trả lời có đến theo cách nào, chúng ta vững tin rằng Cha Thiên Thượng của chúng ta luôn hành động vì sự tốt lành tối thượng cho con cái Ngài (Rô-ma 8:28), và Ngài đáng để chúng ta phó thác mọi điều lo lắng qua lời cầu nguyện (1 Phi-e-rơ 5:7).