Kinh Thánh muốn nói gì qua cụm từ “các ngươi là các thần” trong Thi thiên 82:6 và Giăng 10:34?

Trong hành trình tìm hiểu Lời Chúa, có những câu Kinh Thánh thoạt nghe dường như gây sốc hoặc khó hiểu, đòi hỏi chúng ta phải lùi lại, xem xét bối cảnh, văn mạch và cả sự mặc khải tiệm tiến của Đức Chúa Trời. Cụm từ “các ngươi là các thần” trong Thi thiên 82:6 và được chính Chúa Giê-xu trích dẫn trong Giăng 10:34 là một trong những phân đoạn như vậy. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa nguyên thủy, bối cảnh lịch sử, cách giải thích của Chúa Giê-xu và những áp dụng quan trọng cho thẩm quyền Kinh Thánh cũng như nhân cách của mỗi tín hữu ngày nay.

Trước khi hiểu lời trích dẫn của Chúa Giê-xu, chúng ta phải hiểu ý nghĩa của Thi thiên 82 trong chính bối cảnh của nó. Thi thiên này là một bài thơ phán xét của Đức Chúa Trời.

Thi thiên 82:1 (Kinh Thánh Tiếng Việt 1925): “Đức Chúa Trời đứng trong hội của Đức Chúa Trời; Ngài đoán xét giữa các vì thần.”

Ngay câu đầu, từ “Đức Chúa Trời” (Elohim, אֱלֹהִים) được dùng hai lần với hai đối tượng khác nhau. Chủ thể “Đức Chúa Trời” là Đấng Tối Cao, Đấng phán xét. Còn “hội của Đức Chúa Trời” và “các vì thần” (cũng là từ “elohim” trong tiếng Hê-bơ-rơ) ám chỉ ai? Có ba cách giải thích chính:

• 1. Các Thiên Sứ / Các Bậc Cầm Quyền Thuộc Linh: Một số học giả cho rằng đây là cuộc phán xét của Đức Chúa Trời trên các thiên sứ sa ngã hoặc các quyền lực thuộc linh được giao trách nhiệm cai trị các quốc gia (xem Đa-ni-ên 10:13, 20).
• 2. Các Quan Xét Loài Người: Cách giải thích phổ biến và có lẽ phù hợp với văn mạch hơn, cho rằng “các thần” (elohim) ở đây là các quan xét, lãnh đạo, người cầm quyền của Israel. Trong Kinh Thánh, từ “elohim” đôi khi được áp dụng cho những người đại diện cho quyền phán xét của Đức Chúa Trời (xem Xuất Ê-díp-tô Ký 21:6, 22:8-9). Họ được giao sứ mạng thi hành sự công bình thay mặt Đức Chúa Trời.
• 3. Các Thần Tượng Của Các Dân Ngoại: Một số khác xem đây là lời phán xét trên các thần tượng vô tri vô giác mà các dân tộc tôn thờ.

Xem xét những lời khiển trách trong các câu 2-5: “Các ngươi xét đoán không công bình, và nể mặt kẻ ác… Hãy binh vực kẻ khốn cùng và mồ côi; hãy làm công bình cho kẻ khốn nạn và thiếu thốn. Hãy giải cứu kẻ khốn cùng và nghèo nàn; hãy cứu họ khỏi tay kẻ ác.” Điều này cho thấy đối tượng bị khiển trách là những người có trách nhiệm thi hành công lý nhưng lại thất bại. Vì vậy, cách giải thích thứ hai – rằng họ là những quan xét loài người – là hợp lý nhất. Họ được gọi là “các thần” (elohim) không phải vì bản tính thiên thần, mà vì chức vụ đại diện mà họ nắm giữ. Họ ngồi ở “ghế của Đức Chúa Trời” để phán xét (xem II Sử ký 19:6).

Đến câu 6, lời tuyên bố then chốt xuất hiện: “Ta từng phán: Các ngươi là các thần, Các ngươi thảy đều là con của Đấng Chí Cao.” Ở đây, Thi thiên gia nhắc lại một sự xức chức, một địa vị đặc biệt được ban cho họ. Tuy nhiên, vì họ đã lạm dụng địa vị đó, phán xét bất công và đi trong sự tối tăm (c.5), nên án phạt được tuyên bố ở câu 7: “Song các ngươi sẽ chết như loài người, Sa ngã như một vị quan nào.” Sự tương phản rõ rệt: Dù được gọi là “các thần” và “con của Đấng Chí Cao” trong chức vụ, nhưng bản chất họ vẫn là loài người và sẽ phải chịu sự chết như mọi người vì sự bất trung của mình.

Bây giờ chúng ta chuyển sang Tân Ước, nơi Chúa Giê-xu trực tiếp trích dẫn Thi thiên 82:6. Bối cảnh trong Giăng 10 là một cuộc tranh luận gay gắt giữa Chúa Giê-xu và những người Do Thái sau khi Ngài tuyên bố: “Ta với Cha là một” (c.30).

Giăng 10:31-33: “Người Giu-đa lại lượm đá đặng ném Ngài. Đức Chúa Jêsus phán rằng: Ta đã làm trước mắt các ngươi lắm việc lành bởi Cha đến; vì việc chi mà các ngươi ném đá ta? Người Giu-đa trả lời rằng: Ấy chẳng phải vì một việc lành mà chúng ta ném đá ngươi, nhưng vì một lời lộng ngôn: ngươi là người, mà tự xưng là Đức Chúa Trời.”

Những người này hiểu rất rõ lời tuyên bố của Chúa Giê-xu. Khi Ngài nói “Ta với Cha là một”, Ngài đang tuyên bố mình có cùng bản thể (nature) với Đức Chúa Trời, điều vượt xa một mối quan hệ chức vụ. Họ cho đó là lộng ngôn và định ném đá Ngài theo luật pháp (Lê-vi Ký 24:16).

Phản ứng của Chúa Giê-xu thật đáng chú ý: Giăng 10:34-36: “Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Trong luật pháp của các ngươi há chẳng chép rằng: Ta đã phán: Các ngươi là các thần, hay sao? Nếu luật pháp gọi những kẻ được lời Đức Chúa Trời phán đến là các thần, và nếu Kinh Thánh không thể bỏ được, thì ta đây, là Đấng Cha đã biệt ra thánh, và sai xuống thế gian, nói: Ta là Con Đức Chúa Trời, cớ sao các ngươi cáo ta là nói lộng ngôn?”

Phương pháp tranh luận của Chúa Giê-xu ở đây rất sâu sắc và mang tính rabbinic (theo lối các thầy Rabbi). Ngài không phủ nhận lời buộc tội của họ, nhưng đặt nó trong một khung mẫu lớn hơn của Kinh Thánh:

1. Xác Nhận Thẩm Quyền Kinh Thánh: Ngài gọi Thi thiên là “luật pháp” (Torah, theo nghĩa rộng là toàn bộ Kinh Thánh Cựu Ước) và khẳng định “Kinh Thánh không thể bỏ được”. Điều này cho thấy mọi lời trong Kinh Thánh đều có thẩm quyền và mục đích.
2. Sử Dụng Lập Luận “Huống Chi” (Kal Va’chomer): Đây là lập luận từ nhẹ đến nặng. Nếu Kinh Thánh có thể gọi những con người – là những quan xét bất toàn, nhận lãnh một chức vụ đại diện – là “các thần” (elohim), thì huống chi Đấng mà Đức Chúa Trời đã “biệt ra thánh” (chỉ sự độc nhất, thánh khiết trọn vẹn) và “sai xuống thế gian” (chỉ sứ mạng thiên sai), lại có quyền xưng mình là “Con Đức Chúa Trời” một cách đích thực hơn, trọn vẹn hơn.
3. Phân Biệt Rõ Ràng Địa Vị: Chúa Giê-xu không nói rằng Ngài chỉ là một “thần” theo nghĩa Thi thiên 82. Ngài chỉ ra rằng nếu từ đó có thể áp dụng cho con người trong một chức năng cụ thể, thì nó càng đúng hơn cho Đấng Mê-si, là Con Đức Chúa Trời theo nghĩa độc nhất và thiên thượng. Lời tuyên bố của Ngài (“Ta với Cha là một”) vì thế không phải là lộng ngôn, mà là sự bày tỏ chân lý tối cao.

Chúa Giê-xu đã đặt một nền tảng vững chắc từ Cựu Ước để bảo vệ và giải thích cho tuyên bố về thần tính của mình. Ngài cho thấy Kinh Thánh đã hàm chứa khái niệm về việc một thực thể được gọi là “thần” trong mối quan hệ với Đức Chúa Trời, từ đó mở đường cho sự mặc khải trọn vẹn về Ngôi Hai Thiên Chúa.

Từ hai phân đoạn trên, chúng ta rút ra những bài học thần học quan trọng:

1. Danh Xưng Dựa Trên Chức Vụ Đại Diện: Trong Thi thiên 82, danh xưng “các thần” không nói lên bản thể thiên thần hay thần thánh của các quan xét, mà nói đến chức vụ đại diện cho Đức Chúa Trời mà họ được trao. Họ được ủy quyền để thực thi công lý của Ngài. Đây là một đặc ân nhưng cũng là trách nhiệm khủng khiếp. Khi họ thất bại, họ bị phán xét nghiêm khắc.

2. Sự Cao Trọng Của Lời Đức Chúa Trời: Cụm từ “những kẻ được lời Đức Chúa Trời phán đến” (Giăng 10:35) là then chốt. Địa vị đặc biệt của những “thần” này bắt nguồn từ việc họ là đối tượng của Lời phán có thẩm quyền của Đức Chúa Trời. Chính Lời Ngài (Đức Chúa Trời phán: “Các ngươi là các thần”) đã ban cho họ một địa vị và trách nhiệm đặc biệt. Điều này tôn cao thẩm quyền tạo dựng và ủy nhiệm của Lời Chúa.

3. Sự Nhận Biết Về Chúa Giê-xu Là Đấng Christ: Lập luận của Chúa Giê-xu cho thấy Ngài là sự ứng nghiệm và viên mãn của mọi khái niệm về “thần” hay “con” trong Cựu Ước. Nếu con người có thể được gọi là “con của Đấng Chí Cao” trong chức vụ, thì Chúa Giê-xu chính là Con Độc Sanh của Đức Chúa Trời (Giăng 3:16) trong bản thể. Ngài không chỉ được “lời Đức Chúa Trời phán đến”, mà chính Ngài là Ngôi Lời (Logos) đã trở nên xác thịt (Giăng 1:1, 14).

4. Tính Bất Khả Hủy Của Kinh Thánh: Tuyên bố “Kinh Thánh không thể bỏ được” của Chúa Giê-xu là nền tảng cho đức tin của chúng ta. Mọi câu, mọi chữ trong Kinh Thánh đều có mục đích và thẩm quyền, ngay cả những phân đoạn khó hiểu. Chúng ta phải nghiên cứu để hiểu chúng trong toàn bộ sự hài hòa của sự mặc khải.

Sự hiểu biết này không chỉ là kiến thức thần học suông, mà còn mang lại những áp dụng sâu sắc cho đời sống chúng ta:

1. Sống Với Tư Cách Là “Con Cái Đức Chúa Trời” Đích Thực: Nếu những quan xét bất toàn trong Cựu Ước được gọi là “con của Đấng Chí Cao” trong chức vụ, thì huống chi chúng ta, là những người thật sự được tái sinh bởi Đức Thánh Linh và nhận lấy linh của sự làm con (Rô-ma 8:15-16)! Danh xưng “con Đức Chúa Trời” của chúng ta không dựa trên chức vụ đại diện bên ngoài, mà dựa trên sự sanh lại bởi Ngài (Giăng 1:12-13). Chúng ta phải sống xứng đáng với địa vị cao quý này, trong sự thánh khiết và vâng phục.

2. Trách Nhiệm Thi Hành Sự Công Bình và Yêu Thương: Giống như các quan xét trong Thi thiên 82 được giao trách nhiệm bảo vệ người nghèo khó và thực thi công lý, chúng ta với tư cách là Hội Thánh, là “muối của đất” và “ánh sáng của thế gian” (Ma-thi-ơ 5:13-16), cũng được kêu gọi đứng về phía lẽ phải, bênh vực người bị áp bức và thể hiện tình yêu thương của Đấng Christ trong một thế giới đầy bất công. Thất bại trong trách nhiệm này sẽ dẫn đến sự khiển trách.

3. Tôn Trọng Các Nhà Cầm Quyền và Cầu Thay Cho Họ: Phân đoạn này cũng nhắc chúng ta rằng mọi quyền bính đều bởi Đức Chúa Trời mà đến (Rô-ma 13:1). Dù họ có nhận biết hay không, những người lãnh đạo đều đang thi hành một chức vụ được ủy nhiệm từ Đức Chúa Trời. Chúng ta được kêu gọi phải vâng phục và đặc biệt là cầu nguyện cho họ (I Ti-mô-thê 2:1-2), để họ cai trị trong sự khôn ngoan và công bình.

4. Giữ Vững Lẽ Thật Về Thần Tính Của Đấng Christ: Trong một thế giới thường xem Chúa Giê-xu chỉ là một thầy dạy đạo đức hay một nhà tiên tri, chúng ta phải giữ vững và rao giảng lẽ thật về thần tính trọn vẹn của Ngài. Lập luận của chính Chúa Giê-xu trong Giăng 10 là vũ khí mạnh mẽ để bảo vệ đức tin này. Sự cứu rỗi của chúng ta chỉ có giá trị nếu Đấng chịu chết thay chúng ta thật sự là Đức Chúa Trời, có khả năng gánh tội lỗi của cả nhân loại.

5. Nghiên Cứu Kinh Thánh Cách Toàn Diện: Chúa Giê-xu đã dùng một câu trong Thi thiên – một sách ít khi được dùng để tranh luận về thần học – để làm sáng tỏ một chân lý vĩ đại. Điều này dạy chúng ta phải yêu mến và học hỏi toàn bộ Kinh Thánh, vì mọi phần đều có liên hệ với nhau và đều làm chứng về Chúa Cứu Thế (Lu-ca 24:27).

Cụm từ “các ngươi là các thần” trong Thi thiên 82:6, khi được đặt trong bối cảnh của nó và đặc biệt là qua lăng kính giải thích của Chính Chúa Giê-xu trong Giăng 10:34-36, trở thành một viên ngọc quý của lẽ thật. Nó dạy chúng ta về trách nhiệm nặng nề của việc đại diện cho Đức Chúa Trời, tôn cao thẩm quyền tuyệt đối của Kinh Thánh, và quan trọng nhất, nó cung cấp một nền tảng vững chắc từ Cựu Ước để khẳng định thần tính độc nhất vô nhị của Chúa Giê-xu Christ – Đấng không chỉ được gọi là Con Đức Chúa Trời, mà thật sự là Con Độc Sanh từ nơi Cha, đáng để chúng ta tôn thờ và phó thác đời sống mình.

Ước mong mỗi chúng ta, khi hiểu được địa vị cao trọng mình có trong Đấng Christ, sẽ sống một đời sống thánh khiết, công bình và yêu thương, luôn vững vàng trong lẽ thật và hết lòng phục vụ Vua của các vua, là Đức Chúa Trời thật và duy nhất.