Thi Thiên 137:9 có ý nghĩa gì khi nói: 'Phước cho người nào bắt con nhỏ ngươi mà đập vào vầng đá'?

Trong toàn bộ Kinh Thánh, có lẽ ít câu nào lại gây ra nhiều thắc mắc, khó hiểu, và thậm chí là sốc cho độc giả hiện đại như câu cuối của Thi Thiên 137: "Phước cho người nào bắt con nhỏ ngươi mà đập vào vầng đá!" (Thi Thiên 137:9, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Đối với tâm trí được hình thành bởi sự dạy dỗ về tình yêu thương và lòng thương xót của Chúa Giê-xu Christ trong Tân Ước, lời cầu nguyện đầy bạo lực này dường như là một nghịch lý không thể giải quyết. Làm thế nào một lời như vậy có thể tồn tại trong Sách Thi Thiên – sách thánh ca và cầu nguyện? Bài viết nghiên cứu chuyên sâu này sẽ đặt câu Kinh Thánh gai góc này vào đúng bối cảnh lịch sử, văn chương, và thần học của nó, để tìm ra ý nghĩa nguyên thủy và bài học thuộc linh sâu sắc cho Cơ Đốc nhân ngày nay.

Thi Thiên 137 là một "Thánh Thi Than Thở" (Lament Psalm) điển hình, được viết trong hoặc ngay sau thời kỳ lưu đày tại Ba-by-lôn (khoảng 586-538 TCN). Đây là một trong những bi kịch lớn nhất trong lịch sử Y-sơ-ra-ên: thành Giê-ru-sa-lem bị phá hủy, đền thờ bị thiêu rụi, và dân sự Đức Chúa Trời bị bắt đi làm phu tù tại một vùng đất ngoại bang.

Bài thánh thi mở đầu bằng một cảnh tượng đầy xúc động: "Chúng tôi đã ngồi trên các bờ sông tại Ba-by-lôn, nhớ đến Si-ôn mà khóc" (câu 1). Từ "bờ sông" (tiếng Hê-bơ-rơ: `nahar`) không chỉ là nơi địa lý, mà có thể là các kênh đào của Ba-by-lôn – biểu tượng cho sự giàu có và quyền lực của đế quốc áp bức. Tại nơi đó, những người lưu đày bị buộc phải hát những bài ca vui mừng của Si-ôn để mua vui cho kẻ chiến thắng (câu 3). Câu trả lời của họ là một lời thề thiêng liêng: "Hỡi Giê-ru-sa-lem, nếu ta quên ngươi, tay hữu ta ắt sẽ quên tài năng nó. Nếu ta chẳng nhớ đến ngươi, nếu ta không để Giê-ru-sa-lem làm sự vui mừng rất cao của ta, lưỡi ta sẽ dính nơi ổ gà!" (câu 5-6). Lòng trung thành với Đức Chúa Trời và thành phố Ngài được đặt lên trên hết.

Phần thứ hai của Thi Thiên (từ câu 7) chuyển sang lời cầu xin sự báo thù của Đức Chúa Trời chống lại kẻ thù: Ê-đôm, những kẻ đã reo mừng khi Giê-ru-sa-lem sụp đổ (A-bđia 1:10-14), và đặc biệt là Ba-by-lôn, kẻ thù chính. "Hỡi con gái Ba-by-lôn, kẻ sẽ bị tàn hại, phước cho người nào báo trả ngươi tùy theo điều ác ngươi đã làm cho chúng tôi!" (câu 8). Đây là một lời nguyền rủa (imprecation) điển hình trong Cựu Ước, biểu hiện bằng lời nói sự khao khát công lý và sự thánh khiết của Đức Chúa Trời được thể hiện.

Câu 9 chính là đỉnh điểm đau đớn và dữ dội của lời nguyền rủa này: "Phước cho người nào bắt con nhỏ ngươi mà đập vào vầng đá!" Để hiểu được, chúng ta phải phân tích từng yếu tố:

1. "Con nhỏ ngươi" (tiếng Hê-bơ-rơ: `ōlēlāyik`): Từ này xuất phát từ gốc `ālal`, có nghĩa là "trẻ thơ" hoặc "trẻ sơ sinh". Nó không chỉ nói đến những đứa trẻ vô tội theo nghĩa hiện đại, mà trong ngữ cảnh của Cận Đông cổ đại, nó biểu thị sự kế tục và tương lai của một dòng họ hay một dân tộc. Sự hủy diệt của con cái đồng nghĩa với việc chấm dứt dòng dõi và xóa tên một kẻ thù khỏi lịch sử. Sự tàn bạo của người Ba-by-lôn trước đó cũng được ghi lại trong các sách tiên tri (ví dụ: Ê-sai 13:16). Ở đây, tác giả Thi Thiên khao khát sự phán xét công bình của Đức Chúa Trời sẽ đáp lại tội ác tương tự mà họ đã gây ra.

2. "Đập vào vầng đá" (tiếng Hê-bơ-rơ: `yenaqqem `el-hassenā`): Hành động này là một hình thức xử tử công khai và đầy tính tượng trưng trong thế giới cổ đại. "Vầng đá" (`sela`) có thể chỉ một nền đá lớn, một tảng đá công cộng, biểu thị sự công lý vững chắc và công khai. Trong toàn bộ Kinh Thánh, Đá thường là biểu tượng của Đức Chúa Trời (ví dụ: "Vầng Đá của Y-sơ-ra-ên" trong Sáng Thế Ký 49:24). Vì vậy, hành động này có thể mang ý nghĩa thần học sâu xa: sự hủy diệt của kẻ thù được thực hiện trước mặt và bởi quyền phán xét công bình của Đức Chúa Trời, là Vầng Đá thật.

3. "Phước cho người nào..." (tiếng Hê-bơ-rơ: `ashrê`): Cụm từ mở đầu này tương tự như trong các Thi Thiên Chúc phước (ví dụ Thi Thiên 1:1). Ở đây, nó không phải là lời chúc phước cho một hành động man rợ của con người, mà là một sự tán dương sự công bình của Đức Chúa Trời khi Ngài hoàn toàn thực thi sự phán xét của Ngài. "Người nào" ở đây có thể hiểu là công cụ mà Đức Chật Trời dùng (như Si-ru, hay quân Mê-đi Ba-tư) để đoán phát Ba-by-lôn. Nó thể hiện một niềm tin mãnh liệt rằng Đức Chúa Trời không thờ ơ với tội ác, và Ngài sẽ đứng về phía nạn nhân của sự áp bức để tái lập trật tự và công lý.

Ý nghĩa tổng hợp: Câu này, trong bối cảnh của nó, không phải là một mệnh lệnh cho tín đồ thời nay để hành động bạo lực. Đó là một lời cầu nguyện đầy cảm xúc, mang tính thi ca, khao khát sự phán xét trọn vẹn và dứt khoát của Đức Chúa Trời chống lại một hệ thống gian ác (Ba-by-lôn) đã phạm những tội ác chống lại Đức Chúa Trời và dân sự Ngài. Nó là tiếng kêu đau đớn của người bị áp bức hướng đến Đấng Thẩm Phán Công Bình duy nhất.

Lời nguyền rủa như trong Thi Thiên 137 đặt ra một câu hỏi thần học lớn: Làm thế nào để hòa giải với sự dạy dỗ của Chúa Giê-xu về việc yêu kẻ thù và cầu nguyện cho kẻ bắt bớ mình (Ma-thi-ơ 5:44)?

1. Sự Tiến Triển Mặc Khải: Kinh Thánh là một câu chuyện cứu chuộc tiến triển. Trong Cựu Ước, Đức Chúa Trời thiết lập dân tộc Y-sơ-ra-ên trong một vùng đất cụ thể, với các luật pháp công bằng cho xã hội, bao gồm cả nguyên tắc "mắt đền mắt" (Lê-vi Ký 24:19-20) – vốn là một biện pháp hạn chế sự báo thù quá mức. Sự công bình quốc gia và sự thánh khiết thờ phượng thường được duy trì bằng các biện pháp mạnh. Lời nguyền rủa là một phần của sự giao tiếp chân thật giữa con người đau khổ với Đức Chúa Trời trong khuôn khổ đó.

2. Sự Trọn Lành trong Chúa Giê-xu Christ: Chúa Giê-xu Christ là sự mặc khải trọn vẹn nhất của Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 1:1-3). Ngài dạy chúng ta giao phó sự báo thù cho Đức Chúa Trời (Rô-ma 12:19), và chính Ngài đã hấp thụ sự phán xét và báo thù của Đức Chúa Trời vào thân thể Ngài trên thập tự giá. Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu đã cầu nguyện: "Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết mình làm điều gì" (Lu-ca 23:34). Đây là đỉnh cao của đạo đức Nước Trời.

3. Sự Hình Dung Về Sự Phán Xét Cuối Cùng: Tân Ước không loại bỏ thực tại về sự phán xét công bình của Đức Chúa Trời. Khải Huyền mô tả sự sụp đổ của "Ba-by-lôn thuộc linh" (Khải Huyền 17-18) – tượng trưng cho mọi hệ thống tội ác chống nghịch Đức Chúa Trời – với những lời lẽ mạnh mẽ gợi nhớ đến Thi Thiên 137. Sự khác biệt là: (1) Sự phán xét này là của Đức Chúa Trời, không phải của con người thực thi. (2) Cơ Đốc nhân được kêu gọi rao truyền ơn cứu rỗi cho kẻ thù (Ma-thi-ơ 28:19), trong khi vẫn tin cậy rằng một ngày Đức Chúa Trời sẽ làm cho mọi sự trở nên ngay thẳng (Khải Huyền 21:4).

Làm thế nào chúng ta, với tư cách là Cơ Đốc nhân sống dưới giao ước mới, có thể rút ra bài học thuộc linh từ một phân đoạn đầy thách thức như vậy?

1. Học Cách Cầu Nguyện Chân Thật với Đức Chúa Trời: Thi Thiên 137 dạy chúng ta rằng chúng ta có thể mang mọi cảm xúc của mình – kể cả sự giận dữ, đau đớn tột cùng và khao khát công lý – đến trước mặt Chúa. Thay vì giả bộ thánh thiện, chúng ta nên thành thật với Ngài về nỗi đau của mình. Hãy nói với Chúa: "Lạy Chúa, con đau đớn vì điều này. Con thấy bất công này quá lớn. Con tin cậy Ngài là Đấng Công Bình." Giao phó cảm xúc cho Ngài là bước đầu tiên để được chữa lành.

2. Giao Phó Sự Báo Thù Cho Đức Chúa Trời: Lời cầu nguyện này cuối cùng đã trao quyền phán xét cho Đức Chúa Trời. Đây chính là điều Phao-lô nhắc nhở: "Đừng tự mình làm điều báo thù ai... Chép rằng: Sự báo thù thuộc về ta; ta sẽ báo ứng, Chúa phán vậy" (Rô-ma 12:19). Ứng dụng của chúng ta là ngừng tìm cách trả đũa hoặc nuôi dưỡng sự cay đắng, và thay vào đó, tin cậy rằng Đấng Thẩm Phán toàn tri và công bình sẽ xét xử mọi việc.

3. Yêu Thương Kẻ Thù Nhưng Căm Ghét Tội Lỗi: Chúng ta được kêu gọi yêu thương cá nhân và cầu nguyện cho sự ăn năn của kẻ làm hại mình (Ma-thi-ơ 5:44). Tuy nhiên, chúng ta cũng phải có thái độ quyết liệt chống lại những hệ thống tội ác và bất công ("Ba-by-lôn" thuộc linh). Chúng ta đứng về phía công lý và bênh vực người bị áp bức, nhưng với động cơ yêu thương và phương tiện hợp với Phúc Âm.

4. Hướng Lòng Về Si-ôn Thuộc Linh: Tâm trạng "nhớ Si-ôn" của người lưu đày nhắc nhở chúng ta rằng quê hương thật của chúng ta không thuộc về thế gian này (Phi-líp 3:20). Chúng ta dễ bị "cầm tù" bởi những giá trị và văn hóa của "Ba-by-lôn" thuộc linh (sự tham lam, dục vọng, kiêu ngạo). Hãy nuôi dưỡng lòng khao khát Thiên quốc và sự trung thành với Vua chúng ta là Đức Chúa Giê-xu Christ.

5. Tìm Sự Công Bình Tối Hậu Nơi Thập Tự Giá: Trên thập tự giá, sự công bình và tình yêu thương của Đức Chúa Trời gặp nhau. Sự phán xét mà tội lỗi đáng phải nhận đã đổ trên Chúa Giê-xu. Vì vậy, chúng ta có thể tìm thấy sự bình an ngay cả giữa sự bất công, vì biết rằng tội lỗi tệ nhất cũng đã được giải quyết tại đó, và sự phán xét cuối cùng sẽ đến. Điều này giải phóng chúng ta khỏi gánh nặng phải làm thẩm phán.

Thi Thiên 137:9 không phải là một hướng dẫn đạo đức cho Cơ Đốc nhân, mà là một tấm gương phản chiếu chân thực nỗi đau của con người và một lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng Đức Chúa Trời quan tâm đến sự công bình. Nó cho thấy sự cần thiết của việc đưa mọi cảm xúc vào trong sự hiện diện của Đấng Tạo Hóa chúng ta. Tuy nhiên, với tư cách là những người sống dưới ánh sáng của thập tự giá và sự phục sinh, chúng ta đọc phân đoạn này qua lăng kính của Chúa Giê-xu Christ.

Chúng ta được kêu gọi lên án tội ác và khao khát công lý, nhưng với một tinh thần mới – tinh thần của Đấng Christ, Đấng đã chịu đựng sự bất công tột độ mà không đe dọa, nhưng phó mình cho Đấng xét đoán công bình (I Phi-e-rơ 2:23). Lời cầu nguyện của chúng ta chuyển từ "Phước cho người nào báo thù" thành "Lạy Chúa, xin tha thứ cho họ, và xin biến nỗi đau của con thành cơ hội để bày tỏ tình yêu và ân điển của Ngài. Nhưng lạy Chúa, con cũng tin cậy Ngài sẽ khiến mọi sự trở nên ngay thẳng trong thời điểm của Ngài."

Cuối cùng, Thi Thiên 137 chỉ ra sự cần thiết của một Vị Cứu Tinh – một Đấng sẽ hấp thụ mọi sự phán xét và đổ ra mọi phước lành. Chúa Giê-xu Christ chính là Đấng ấy. Trong Ngài, tiếng khóc của người lưu đày được nghe thấy, sự công bình được thỏa mãn, và ngay cả những câu Kinh Thánh khó hiểu nhất cũng dẫn chúng ta đến để suy ngẫm sâu sắc hơn về ân điển kỳ diệu và sự khôn ngoan thâm sâu của Đức Chúa Trời.