Tình yêu của Đức Chúa Trời là có điều kiện hay vô điều kiện?

Trong hành trình đức tin, một trong những câu hỏi thần học sâu sắc và thiết thực nhất mà Cơ Đốc nhân thường đối diện là: Tình yêu của Đức Chúa Trời dành cho nhân loại là có điều kiện hay vô điều kiện? Câu trả lời, khi được khám phá dưới ánh sáng của Kinh Thánh, không đơn giản là “có” hoặc “không”, mà mở ra một bức tranh phong phú về bản tính của Đức Chúa Trời: vừa tuyệt đối yêu thương, vừa tuyệt đối thánh khiết. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào phân tích Kinh Thánh, sử dụng nguyên ngữ và bối cảnh, để làm sáng tỏ sự phức tạp và vẻ đẹp của chân lý này.

Kinh Thánh bày tỏ rõ ràng rằng nguồn gốc, động cơ và sự biểu lộ tối thượng của tình yêu Đức Chúa Trời là vô điều kiện. Điều này có nghĩa tình yêu của Ngài khởi nguồn từ chính bản tính yêu thương của Ngài (1 Giăng 4:8), không phụ thuộc vào giá trị, sự xứng đáng hay phản ứng của đối tượng được yêu.

• Giăng 3:16: “Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời.” Động từ “yêu thương” (Hy Lạp: agapaō) ở đây diễn tả một hành động có chủ ý, xuất phát từ ý chí và bản chất của Đấng yêu. Đối tượng được yêu là “thế gian” (Hy Lạp: kosmos), thường trong sách Giăng chỉ về nhân loại phản loạn, chống nghịch Đức Chúa Trời (xem Giăng 1:10, 15:18). Ngài yêu ngay cả khi thế gian không yêu lại Ngài.
• Rô-ma 5:8: “Nhưng Đức Chúa Trời tỏ lòng yêu thương Ngài đối với chúng ta, khi chúng ta còn là người có tội, thì Đấng Christ vì chúng ta chịu chết.” Sứ đồ Phao-lô nhấn mạnh thời điểm của tình yêu: “khi chúng ta còn là người có tội” (Hy Lạp: eti hamartōlōn ontōn hēmōn). Tình yêu và sự hy sinh của Đấng Christ không phải là phần thưởng cho người công bình, mà là sự ban cho dành cho kẻ thù nghịch (Rô-ma 5:10). Đây là sự thể hiện rõ nhất của tình yêu vô điều kiện (Hy Lạp: Agape).
• Ê-phê-sô 2:4-5: “Nhưng Đức Chúa Trời, giàu lòng thương xót, vì lòng yêu thương lớn của Ngài mà Ngài đã yêu chúng ta, nên đang khi chúng ta chết vì tội mình, thì Ngài làm cho chúng ta sống với Đấng Christ - ấy là nhờ ân điển mà anh em được cứu.” Tình trạng của chúng ta là “chết vì tội lỗi”, hoàn toàn không có khả năng đáp ứng. Nhưng động cơ cứu rỗi nằm trọn trong lòng thương xót và tình yêu lớn của chính Đức Chúa Trời.

Như vậy, ở cấp độ cứu rỗi, sự cứu chuộc được ban cho bởi ân điển, thông qua đức tin, không do việc lành (Ê-phê-sô 2:8-9). Không một điều kiện nào về đạo đức, nghi lễ hay nỗ lực cá nhân có thể “mua” được tình yêu và ơn cứu rỗi này. Nó hoàn toàn là món quà nhưng không của Đức Chúa Trời.

Sự vô điều kiện của tình yêu Chúa còn được khẳng định trong sự bảo đảm về sự bền vững của tình yêu ấy đối với những người thuộc về Ngài. Đây không phải là một tình cảm bất định, mà là một giao ước vững chắc.

• Rô-ma 8:38-39: “Vì tôi chắc rằng bất kỳ sự chết, sự sống, các thiên sứ, các kẻ cầm quyền, việc bây giờ, việc hầu đến, quyền phép, bề cao, bề sâu, hoặc một vật nào, chẳng có thể phân rẽ chúng ta khỏi sự yêu thương mà Đức Chúa Trời đã chứng cho chúng ta trong Đức Chúa Jêsus Christ, là Chúa chúng ta.” Đây là lời tuyên bố mạnh mẽ nhất. Mối quan hệ của tín đồ với tình yêu của Đức Chúa Trời không dựa trên cảm xúc hay thành tích của họ, mà dựa trên sự kiện lịch sử và thần học về sự chết và sống lại của Đấng Christ (“trong Đức Chúa Jêsus Christ”). Không một thế lực nào, kể cả sự thất bại của chính chúng ta (nằm trong “một vật nào”), có thể hủy bỏ giao ước tình yêu này.
• Giê-rê-mi 31:3: “Đức Giê-hô-va đã hiện ra cùng tôi từ xưa mà phán rằng: Phải, ta đã lấy sự yêu thương đời đời mà yêu ngươi; nên ta đã lấy sự nhơn từ mà draw ngươi.” Từ “yêu thương” trong tiếng Hê-bơ-rơ ở đây là “ahavah”, và cụm từ then chốt là “sự yêu thương đời đời” (ahavat olam). Tình yêu giao ước của Đức Giê-hô-va với dân Ngài mang tính vĩnh cửu, bắt nguồn từ lời hứa và sự trung tín của Ngài, không từ sự trung tín của họ.

Tuy nhiên, khi chuyển từ nền tảng cứu rỗi sang thực tại mối tương giao và sự biểu hiện đầy đủ của tình yêu Chúa trong đời sống, Kinh Thánh cho thấy có những “điều kiện” hoặc cách đáp ứng mà qua đó con dân Chúa kinh nghiệm trọn vẹn phước hạnh, sự vui mừng và sự chúc phước của tình yêu đó. Đây không phải là điều kiện để “được yêu”, mà là điều kiện để “ở trong” tình yêu ấy, tận hưởng và đáp ứng nó cách trọn vẹn.

• Giăng 14:21: “Ai có các điều răn của ta và vâng giữ lấy, ấy là kẻ yêu mến ta; kẻ nào yêu mến ta sẽ được Cha ta yêu lại, ta cũng sẽ yêu kẻ ấy, và tỏ cho kẻ ấy biết ta.” Chúa Giê-xu nối kết việc vâng giữ điều răn với việc được yêu lại và được tỏ cho biết. Điều này không có nghĩa Chúa Cha ngừng yêu những người không vâng lời, nhưng sự biểu hiện đặc biệt của tình yêu Cha—sự mặc khải thân mật về chính Ngài—được dành cho người vâng lời. Vâng lời là phương tiện để ở trong dòng chảy của tình yêu đã được ban cho.
• 1 Giăng 4:16: “Chúng ta đã biết và đã tin sự yêu thương của Đức Chúa Trời đối với chúng ta. Đức Chúa Trời tức là sự yêu thương, ai ở trong sự yêu thương là ở trong Đức Chúa Trời, và Đức Chúa Trời ở trong người ấy.” Câu “ai ở trong sự yêu thương” ngụ ý một sự cư trú liên tục, một lối sống. Và ngay trước đó, Giăng định nghĩa “ở trong sự yêu thương” là bước đi theo gương của Đấng Christ (c. 9-11) và yêu anh em mình (c. 11-12, 20-21).
• Các Sự Răn Dạy Về Kỷ Luật: Sách Châm Ngôn và Hê-bơ-rơ nói về sự sửa phạt của Chúa: “Vì Chúa sửa phạt kẻ Ngài yêu, Hễ ai mà Ngài nhận làm con, thì cho roi cho vọt.” (Châm Ngôn 3:12, xem thêm Hê-bơ-rơ 12:6). Sự sửa phạt là bằng chứng của tình yêu cha con và của địa vị làm con, không phải sự từ bỏ. Nó là một biểu hiện “có điều kiện” của tình yêu—điều kiện là bạn phải là con Ngài—nhằm mục đích đưa chúng ta trở lại sự thánh khiết để hưởng mối tương giao trọn vẹn.

Do đó, chúng ta có thể phân biệt: Tình yêu chủ động cứu chuộc của Đức Chúa Trời (Agape) là vô điều kiện. Nhưng sự hưởng thụ trọn vẹn, sự vui mừng, bình an, và sự bày tỏ đặc biệt của tình yêu ấy trong mối tương giao hằng ngày thường được liên kết với thái độ đáp ứng của chúng ta: đức tin, sự vâng phục và tình yêu thương.

Có những phân đoạn dường như nói về sự “ghét” của Đức Chúa Trời hay sự từ bỏ (ví dụ: Thi Thiên 5:5, Rô-ma 9:13). Điều này không mâu thuẫn với tình yêu vô điều kiện, nhưng bày tỏ một khía cạnh khác của bản tính Ngài: sự thánh khiết và công bình. Đức Chúa Trời ghét tội lỗi vì nó phá hủy con người Ngài yêu. Sự phán xét của Ngài đối với kẻ cứng lòng, không ăn năn là hệ quả tất yếu của sự công chính Ngài, nhưng ngay cả trong đó, Ngài vẫn trì hoãn (2 Phi-e-rơ 3:9) và kêu gọi ăn năn. Cây thập tự là nơi tình yêu và công lý gặp nhau: tình yêu vô điều kiện của Chúa đã đáp ứng điều kiện của công lý thánh khiết thay cho chúng ta.

Hiểu được sự phong phú của chân lý này biến đổi đời sống chúng ta:

1. Sống Trong Sự An Toàn Tuyệt Đối: Bạn không bao giờ phải nghi ngờ tình yêu của Chúa dành cho mình. Ngay cả khi bạn thất bại, sa ngã, hãy nhớ rằng tình yêu Chúa đã tìm thấy bạn khi bạn còn là tội nhân. Sự ăn năn không phải là điều kiện để Ngài bắt đầu yêu bạn, mà là con đường để bạn quay trở lại tận hưởng tình yêu đã luôn ở đó. Điều này giải phóng chúng ta khỏi tâm lý tôn giáo dựa trên thành tích.
2. Vâng Lời Bởi Tình Yêu, Không Bởi Sợ Hãi: Động cơ cho sự vâng phục của chúng ta không phải là để “giữ cho Chúa yêu mình”, mà là đáp lại tình yêu Ngài đã ban (1 Giăng 4:19). Chúng ta vâng giữ điều răn Ngài vì yêu mến Ngài (Giăng 14:15). Đây là sự khác biệt căn bản giữa tôn giáo và ân điển.
3. Tiếp Nhận Sự Sửa Phạt Với Lòng Biết Ơn: Khi trải qua sự sửa dạy, kỷ luật từ Chúa, đừng nghĩ rằng Ngài đã từ bỏ bạn. Hãy nhận biết đó là bằng chứng bạn là con Ngài và Ngài đang hành động để bạn được nên thánh và hạnh phúc hơn trong Ngài.
4. Yêu Thương Người Khác Cách Vô Điều Kiện: Như Chúa đã yêu chúng ta, chúng ta được kêu gọi yêu thương người khác—ngay cả kẻ thù (Ma-thi-ơ 5:44). Tình yêu Agape của chúng ta dành cho người khác nên phản chiếu tình yêu của Chúa: chủ động, hy sinh và không đòi hỏi sự đáp trả.

Tình yêu của Đức Chúa Trời, như được mặc khải trọn vẹn trong Chúa Cứu Thế Giê-xu, là một viên kim cương nhiều mặt. Mặt nền tảng và sâu thẳm nhất của nó là vô điều kiện: một tình yêu khởi nguồn từ chính bản tính Ngài, được thể hiện qua thập tự giá khi chúng ta còn là tội nhân, và bảo đảm vĩnh viễn cho những ai ở trong Đấng Christ. Đây là Tin Lành—Ân Điển tuyệt diệu.

Đồng thời, sự biểu hiện viên mãn và kinh nghiệm trọn vẹn về tình yêu ấy trong mối tương giao hằng ngày đòi hỏi một lòng đáp ứng của đức tin, sự vâng phục và tình yêu thương. Đây không phải là sự mâu thuẫn, mà là sự phối hợp kỳ diệu giữa chủ quyền của Đức Chúa Trời và trách nhiệm của con người trong giao ước.

Cuối cùng, hãy để lòng chúng ta an nghỉ trong sự thật này: “Chúng ta đã biết và đã tin sự yêu thương của Đức Chúa Trời đối với chúng ta.” (1 Giăng 4:16). Bạn được yêu không phải vì bạn tốt, mà vì Ngài là tốt. Hãy sống và đáp lại tình yêu vô điều kiện ấy bằng một đời sống yêu mến, vâng phục và biết ơn.