Sikh là gì?

Trong thế giới đa dạng tôn giáo ngày nay, việc hiểu biết về các tín ngưỡng khác là cần thiết cho mọi Cơ Đốc nhân, không phải để hòa trộn niềm tin, mà để có sự thông hiểu, cầu nguyện chính xác và làm chứng hiệu quả hơn. Đạo Sikh (Sikhism) là một trong những tôn giáo lớn trên thế giới, khởi phát từ tiểu lục địa Ấn Độ. Bài nghiên cứu này sẽ tìm hiểu về Sikh giáo, đối chiếu các giáo lý cốt lõi của họ với lẽ thật không thay đổi trong Kinh Thánh, và rút ra những bài học ứng dụng cho đời sống đức tin của chúng ta.

I. Nguồn Gốc Và Lịch Sử Của Đạo Sikh

Đạo Sikh được sáng lập bởi Guru Nanak (1469-1539) vào cuối thế kỷ 15 tại vùng Punjab (nay thuộc Ấn Độ và Pakistan). Trong bối cảnh Ấn Độ giáo và Hồi giáo xung đột, Guru Nanak tuyên bố tìm thấy một con đường thứ ba, nhấn mạnh sự thờ phượng một Đức Chúa Trời duy nhất, bác bỏ chế độ đẳng cấp, và đề cao đời sống lao động, gia đình cùng sự phụng sự xã hội. Danh từ "Sikh" trong tiếng Punjab bắt nguồn từ chữ "Sisya" trong tiếng Phạn, có nghĩa là "môn đồ" hoặc "người học tập".

Sau Guru Nanak, có thêm chín vị Guru kế tiếp lãnh đạo cộng đồng. Vị Guru thứ 10, Guru Gobind Singh (1666-1708), đã thành lập Khalsa (cộng đồng những người thuần khiết) và tuyên bố kinh điển của đạo Sikh, Guru Granth Sahib, sẽ là vị Guru vĩnh viễn và cuối cùng từ đó về sau. Điều này khiến Guru Granth Sahib không chỉ là một cuốn sách thánh mà được tôn kính như một bậc đạo sư sống.

II. Giáo Lý Cốt Lõi Của Đạo Sikh Dưới Ánh Sáng Kinh Thánh

Để hiểu rõ, chúng ta cần xem xét các tín điều căn bản của Sikh giáo và đối chiếu với Lời Chúa.

1. Đức Tin Vào Một Đấng Tạo Hóa Duy Nhất (Ik Onkar)

Sikh giáo tin vào một Đức Chúa Trời duy nhất, vô hình, vô tận, là Đấng Sáng Tạo và Chân Lý tuyệt đối. Ngài được gọi bằng nhiều tên như Waheguru (Chúa kỳ diệu), Akal Purakh (Vị Thần vĩnh hằng). Giáo lý này, trên bề mặt, có vẻ tương đồng với đức tin của Cơ Đốc giáo vào Đức Chúa Trời Toàn Năng, là Cha, Đấng dựng nên trời đất (Bài Tín Điều Các Sứ Đồ).

Tuy nhiên, sự khác biệt căn bản nằm ở bản tính của Đức Chúa Trời: Kinh Thánh mặc khải Đức Chúa Trời là Đấng có nhân vị, quan tâm và đi vào giao ước với loài người. "Vì Ðức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài..." (Giăng 3:16). Quan trọng hơn, Kinh Thánh dạy rõ về mầu nhiệm Ba Ngôi: Một Đức Chúa Trời hiện hữu trong ba thân vị: Cha, Con (Chúa Giê-xu Christ) và Thánh Linh. Đấng Christ chính là Ngôi Lời, là hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được, trở nên xác thịt (Giăng 1:1, 14; Cô-lô-se 1:15). Sikh giáo hoàn toàn bác bỏ khái niệm Ba Ngôi và thần tính của Chúa Giê-xu, xem Ngài chỉ là một bậc thầy tâm linh, tương tự các vị Guru của họ.

2. Quan Điểm Về Con Người Và Sự Cứu Rỗi

Sikh giáo tin rằng linh hồn con người là một phần của Đức Chúa Trời, nhưng bị che mắt bởi haumai (tính ích kỷ, cái tôi). Mục tiêu cuộc đời là thoát khỏi vòng luân hồi (Samsara) bằng cách hòa nhập trở lại với Đức Chúa Trời. Sự "cứu rỗi" này đạt được thông qua ân điển của Đức Chúa Trời, nhưng phải được nỗ lực cá nhân nuôi dưỡng bằng cách sống đạo đức, suy ngẫm về Thánh Danh, và phụng sự cộng đồng.

Lẽ thật Kinh Thánh: Kinh Thánh dạy rằng con người được tạo dựng theo hình ảnh Đức Chúa Trời (Sáng-thế Ký 1:27) nhưng không phải là một phần của Đức Chúa Trời. Tội lỗi đã làm đứt đoạn mối quan hệ với Ngài (Ê-sai 59:2). Sự cứu rỗi không phải là sự hòa nhập hay giải thoát khỏi một chu kỳ, mà là sự giải hòa mối quan hệ cha-con đã bị phá vỡ. "Vả, hết thảy chúng ta đều là kẻ có tội... và được xưng công bình mà không phải trả một giá nào, bởi ân điển Ngài, qua sự chuộc tội đã làm trọn trong Đức Chúa Jêsus Christ" (Rô-ma 3:23-24). Cứu rỗi là món quay nhưng không bởi đức tin nơi công lao duy nhất của Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá (Ê-phê-sô 2:8-9), chứ không phải kết quả của nỗ lực tu luyện hay công đức cá nhân.

3. Vai Trò Của Guru Granth Sahib

Đối với tín đồ Sikh, Guru Granth Sahib là linh hồn và vị lãnh đạo tối cao. Sách chứa các bài thánh ca, thơ ca của các Guru và cả của một số thánh nhân Hồi giáo và Ấn giáo. Sách được đặt trang trọng trong đền thờ (Gurdwara), được tôn kính, quạt mát và đưa về "nghỉ" mỗi tối.

Lẽ thật Kinh Thánh: Trong khi Cơ Đốc nhân tôn trọng Kinh Thánh là Lời được Đức Chúa Trời soi dẫn (II Ti-mô-thê 3:16), chúng ta không thờ phượng chính quyển sách. Đối tượng thờ phượng của chúng ta là Đức Chúa Trời Ba Ngôi. Chúa Giê-xu Christ là Ngôi Lời đã trở nên xác thịt (Giăng 1:14), là sự mặc khải trọn vẹn và cuối cùng của Đức Chúa Trời cho nhân loại (Hê-bơ-rơ 1:1-3). Không có sách vở hay giáo chủ nào khác có thể sánh bằng hay thay thế vị trí của Ngài. "Chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác; vì ở dưới trời, chẳng có danh nào khác ban cho loài người, để chúng ta phải nhờ đó mà được cứu." (Công vụ 4:12).

III. Những Thực Hành Nổi Bật Và Sự Đối Chiếu

• Ba Trụ Cột: Sikh giáo nhấn mạnh ba trụ cột: Naam Japna (suy ngẫm Thánh Danh), Kirat Karni (sống lương thiện bằng lao động chân chính), và Vand Chhakna (chia sẻ với người khác). Những điều này nhắc nhở chúng ta về lời dạy "cầu nguyện không thôi" (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:17), làm việc như làm cho Chúa (Cô-lô-se 3:23), và rộng rãi chia sẻ (II Cô-rinh-tô 9:7). Tuy nhiên, động cơ và nền tảng hoàn toàn khác: người Sikh làm để tích lũy công đức và kiểm soát cái tôi; Cơ Đốc nhân làm như một sự đáp ứng đầy lòng biết ơn với ân điển đã nhận và để tôn vinh Đức Chúa Trời.
• Năm Biểu Tượng (5K): Tín đồ Sikh thuộc Khalsa đều mang năm vật: Kesh (tóc không cắt), Kangha (lược gỗ), Kara (vòng tay thép), Kachera (quần đùi đặc biệt), Kirpan (dao găm). Điều này nhắc nhở về sự tận hiến và căn tính. Đối với Cơ Đốc nhân, dấu hiệu của chúng ta không nằm ở ngoại hình, mà ở tấm lòng được cắt bì (Rô-ma 2:29) và đời sống mới trong Đấng Christ, được nhận biết qua tình yêu thương (Giăng 13:35).
• Langar (Bữa Ăn Cộng Đồng): Mọi đền thờ Sikh đều có nhà bếp cộng đồng phục vụ bữa ăn miễn phí cho tất cả mọi người, bất kể tôn giáo, chủng tộc, đẳng cấp. Đây là một hình ảnh đẹp về sự bình đẳng và yêu thương thực tế. Nó thách thức chúng ta trong tinh thần của Hội Thánh đầu tiên: "...bán hết gia tài đi, lấy tiền chia cho mọi người, tùy theo sự cần dùng của từng người." (Công vụ 2:45).

IV. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Việc nghiên cứu về Sikh giáo không chỉ để biết, mà còn để rèn luyện và áp dụng:

1. Tăng Cường Sự Biện Giá Căn Bản: Hiểu về các tôn giáo khác giúp chúng ta nhận rõ hơn sự độc nhất và đầy đủ của Phúc Âm trong Chúa Giê-xu. Nó củng cố đức tin của chính chúng ta và trang bị để "trả lời mọi kẻ hỏi lẽ về sự trông cậy trong anh em" (I Phi-e-rơ 3:15).
2. Học Tập Về Lòng Mến Khách Và Phục Vụ: Tinh thần Langar của người Sikh là một lời nhắc nhở mạnh mẽ về tình yêu thương thực tế mà Hội Thánh phải có. Chúng ta được kêu gọi không chỉ yêu thương bằng lời nói, mà bằng việc làm và lẽ thật (I Giăng 3:18). Hội Thánh chúng ta có thực sự mở rộng vòng tay với cộng đồng chưa?
3. Nhấn Mạnh Vào Sự Sống Đạo Trong Đời Thường: Sikh giáo từ chối sự phân biệt giữa thánh và tục, khuyến khích sống đạo giữa đời. Điều này phù hợp với giáo lý Tin Lành về "chức tế lễ thánh" của mọi tín hữu (I Phi-e-rơ 2:9). Đời sống, công việc, gia đình của chúng ta chính là nơi thờ phượng và phục vụ Chúa.
4. Cầu Nguyện Cụ Thể Hơn: Khi đã hiểu về những người theo đạo Sikh, chúng ta có thể cầu nguyện chính xác hơn cho họ: xin Chúa mở mắt tâm linh để họ nhìn thấy Chúa Giê-xu là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống; xin phá vỡ sự ràng buộc của tư tưởng cứu rỗi bởi công đức; và xin cho họ gặp được những Cơ Đốc nhân đầy dẫy tình yêu thương và Thánh Linh để làm chứng.

Kết Luận

Đạo Sikh, với lịch sử hình thành trong khát khao hòa giải và tìm kiếm chân lý, đã đề cao những giá trị đạo đức và xã hội đáng trân trọng như sự bình đẳng, chăm lao động, và bác ái. Họ là những người lịch sự, chăm chỉ và có lòng hiếu khách. Tuy nhiên, dưới ánh sáng của Kinh Thánh, chúng ta nhận thấy một hố sâu ngăn cách: Sikh giáo thiếu đi Chúa Giê-xu Christ—Ngôi Lời nhập thể, Chiên Con chịu chết chuộc tội, và là Đấng Phục Sinh duy nhất. Họ tìm kiếm Đức Chúa Trời qua nỗ lực và giáo huấn của con người, trong khi Kinh Thánh tuyên bố Đức Chúa Trời đã tìm và cứu chúng ta qua Con Ngài.

Là Cơ Đốc nhân, chúng ta không dừng lại ở việc so sánh tôn giáo, nhưng chúng ta cầm lấy cơ hội để tự kiểm tra đức tin mình, để sống ra Phúc Âm một cách chân thật và yêu thương hơn, và để sẵn sàng chia sẻ về Hy Vọng duy nhất mà chúng ta có trong Chúa Giê-xu cho tất cả mọi người, bao gồm cả những người láng giềng theo đạo Sikh. "Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Ta là đường đi, lẽ thật, và sự sống; chẳng bởi ta thì không ai được đến cùng Cha." (Giăng 14:6).