Những câu Kinh Thánh nào nói về lòng thương xót?

Trong thế giới đầy sự phán xét, thương tổn và bất an, lẽ thật về **lòng thương xót** của Đức Chúa Trời như dòng suối mát tuôn trào giữa sa mạc. Lòng thương xót không chỉ là một cảm xúc nhất thời, mà là cốt lõi trong bản tính của Đấng Tạo Hóa và là nền tảng cho mối quan hệ giữa Ngài với loài người sa ngã. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát toàn diện mạch văn Kinh Thánh về lòng thương xót, từ ngữ nguyên Hy Lạp và Hê-bơ-rơ, cùng những áp dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân.

Trước khi tìm hiểu những câu Kinh Thánh cụ thể, chúng ta phải định nghĩa thần học về lòng thương xót. Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước), từ chính được dùng là **rachamim** (רַחֲמִים), bắt nguồn từ gốc rechem (רֶחֶם) có nghĩa là "dạ con". Điều này gợi lên hình ảnh tình yêu thương sâu đậm, nồng nàn, đầy sự ấp ủ và cảm thông của một người mẹ dành cho con mình (Ê-sai 49:15). Một từ quan trọng khác là **chesed** (חֶסֶד), thường được dịch là "sự nhân từ", "ân điển" hay "tình yêu thương thành tín", chỉ về sự tốt lành, trung tín và giao ước vững chắc của Đức Chúa Trời.

Kinh Thánh tuyên bố rõ ràng: **"Đức Giê-hô-va! Đức Giê-hô-va! là Đức Chúa Trời nhân từ, thương xót, chậm giận, đầy dẫy ân huệ và thành thực"** (Xuất Ê-díp-tô Ký 34:6). Đây là lời tuyên bố căn bản về Danh và bản tính Ngài, được lặp lại xuyên suốt Cựu Ước (xem Thi-thiên 86:15; 103:8; Giô-ên 2:13). Lòng thương xót của Đức Chúa Trời không phải là phản ứng cảm xúc, mà là sự bày tỏ có chủ đích của tình yêu thương thánh khiết Ngài đối với những ai đáng lẽ phải chịu sự phán xét.

Cựu Ước đầy dẫy những lời tuyên bố và gương mẫu về lòng thương xót của Đức Chúa Trời:

• Thi-thiên 103:8-14: Đây là phân đoạn kinh điển. "Đức Giê-hô-va có lòng thương xót, hay làm ơn, chậm nóng giận, và đầy sự nhân từ... Ngài không bắt tội chúng tôi luôn luôn, Cũng không giữ lòng giận đến đời đời. Ngài không đãi chúng tôi theo tội lỗi chúng tôi, Cũng không báo trả chúng tôi tùy sự gian ác của chúng tôi..." Câu 11 và 13 so sánh lòng thương xót Ngài cao như trời và tình yêu thương như người cha đoái đến con cái.
• Ca Thương 3:22-23: Trong cảnh cùng khốn tuyệt vọng, tiên tri Giê-rê-mi tuyên xưng: "Ấy là nhờ sự nhân từ của Đức Giê-hô-va mà chúng ta không bị tiêu diệt, vì sự thương xót của Ngài chẳng dứt. Mỗi buổi sáng thì lại mới luôn, sự thành tín Ngài là lớn lắm." Lòng thương xót Ngài mới mẻ mỗi ngày, là nguồn hy vọng bất tận.
• Ê-sai 55:7: Lời kêu gọi ăn năn dựa trên nền tảng thương xót: "Kẻ ác khá bỏ đường mình, người bất nghĩa khá bỏ các ý tưởng; hãy trở lại cùng Đức Giê-hô-va, Ngài sẽ thương xót cho, hãy đến cùng Đức Chúa Trời chúng ta, vì Ngài tha thứ dồi dào."
• Mi-chê 7:18: Một lời ca ngợi đầy kinh ngạc: "Giê-hô-va là Đức Chúa Trời nào giống như Ngài? Ngài tha sự gian ác, và bỏ qua sự phạm phép của phần sót lại của cơ nghiệp Ngài. Ngài không cầm giữ sự giận của Ngài đến đời đời, vì Ngài lấy sự nhơn từ làm vui thích."

Những phân đoạn này cho thấy lòng thương xót của Đức Chúa Trời là động lực khiến Ngài trì hoãn sự phán xét, kêu gọi con người ăn năn, và thiết lập giao ước với dân sự Ngài.

Trong Tân Ước, từ Hy Lạp chính cho "lòng thương xót" là **eleos** (ἔλεος), và động từ "thương xót" là **eleeo** (ἐλεέω). Chúa Giê-xu Christ chính là hiện thân trọn vẹn của lòng thương xót Đức Chúa Trời dành cho nhân loại.

Cuộc đời và chức vụ của Ngài là một chuỗi những hành động thương xót:

• Chữa lành và phục hồi: Ngài chạnh lòng thương xót (esplagchnisthē - σπλαγχνίζομαι, một từ chỉ sự cảm thương sâu xa từ tận ruột gan) trước cảnh khổ đau (Ma-thi-ơ 9:36; 14:14; 20:34). Phép lạ Ngài làm không chỉ thể hiện quyền năng, mà trước hết bắt nguồn từ lòng thương xót.
• Dụ ngôn Người Sa-ma-ri Nhân Lành (Lu-ca 10:25-37): Chúa Giê-xu định nghĩa người lân cận là người biết "thương xót" (eleos) kẻ bị nạn. Lòng thương xót ở đây là hành động cụ thể, vượt qua mọi rào cản chủng tộc, tôn giáo.
• Dụ ngôn Đầy Tớ Không Thương Xót (Ma-thi-ơ 18:21-35): Bài học then chốt: "Hỡi kẻ đầy tớ độc ác kia, ta đã tha hết cho ngươi cả món nợ ấy, vì ngươi đã cầu xin ta; ngươi há chẳng nên thương xót bạn hàng của ngươi, như ta đã thương xót ngươi sao?" (câu 32-33). Chúng ta nhận lãnh sự thương xót vô điều kiện từ Đức Chúa Trời, và mệnh lệnh là phải mở rộng lòng thương xót ấy cho người khác.
• Sự chết chuộc tội: Đỉnh cao của lòng thương xót không phải là bỏ qua tội lỗi, mà là Chúa Giê-xu gánh chịu hình phạt thay cho chúng ta. "Nhưng Đức Chúa Trời tỏ lòng yêu thương Ngài đối với chúng ta, khi chúng ta còn là người có tội, thì Đấng Christ vì chúng ta chịu chết." (Rô-ma 5:8). Thập tự giá là nơi sự công bình và lòng thương xót của Đức Chúa Trời gặp nhau.

Các thư tín Tân Ước không ngừng kêu gọi các tín hữu trở nên những người phân phát lòng thương xót đã nhận được:

• Rô-ma 12:1, 8: Khuyên "hãy dâng thân thể mình... của lễ sống và thánh"; và "ai thương xót người, hãy lấy lòng vui vẻ mà làm". Thương xót trở thành một phần của sự thờ phượng thiết thực.
• Gia-cơ 2:13: Lời cảnh báo mạnh mẽ: "Vì sự phán xét không thương xót kẻ chẳng làm sự thương xót; nhưng sự thương xót thắng sự phán xét." Đức tin không có việc làm là đức tin chết.
• Cô-lô-se 3:12: "Vậy anh em là kẻ chọn lựa của Đức Chúa Trời, là thánh và rất yêu dấu của Ngài, hãy mặc lấy sự thương xót, nhân từ..." Lòng thương xót là "bộ áo" tâm linh mà Cơ Đốc nhân phải mặc lấy.
• Ma-thi-ơ 5:7: Trong các phước lành, Chúa Giê-xu tuyên bố: "Phước cho những kẻ hay thương xót, vì sẽ được thương xót!" Đây vừa là lời hứa, vừa là nguyên tắc trong vương quốc Đức Chúa Trời.

Làm thế nào để chúng ta sống với lòng thương xót trong một thế giới đầy định kiến và vô cảm?

1. Trong Gia Đình: Thể hiện lòng thương xót qua sự kiên nhẫn, sẵn sàng tha thứ khi vợ/chồng, con cái, cha mẹ làm sai hoặc làm tổn thương (Ê-phê-sô 4:32). Thay vì lên án, hãy tìm cách chữa lành.
2. Trong Hội Thánh Địa Phương: Chủ động đồng cảm và hỗ trợ những anh chị em đang gặp khó khăn về tài chính, sức khỏe, hay tình cảm (Ga-la-ti 6:2). Hãy là "người Sa-ma-ri nhân lành" đầu tiên trong vòng dân sự Chúa.
3. Trong Cộng Đồng Xã Hội: Tham gia hoặc khởi xướng các hoạt động từ thiện, thăm viếng, hỗ trợ người nghèo, trẻ mồ côi, người già neo đơn (Gia-cơ 1:27). Lòng thương xót phải có "đôi chân" để đi đến với người cần giúp.
4. Trong Thái Độ Cá Nhân: Thay đổi cách nhìn: Nhìn người phạm lỗi, người khác biệt, người thù ghét mình bằng cặp mắt của ân điển và sự thương xót, như Chúa đã nhìn chúng ta. Cầu nguyện: "Lạy Chúa, xin cho con thấy người này/họa cảnh này qua đôi mắt thương xót của Ngài."

Lòng thương xót của Đức Chúa Trời không phải là một khái niệm trừu tượng, mà là hiện thực sống động, đạt đến đỉnh điểm nơi thập tự giá của Chúa Cứu Thế Giê-xu. Chúng ta, những người đã kinh nghiệm sự thương xót vô hạn ấy, được kêu gọi trở nên những kênh dẫn đưa lòng thương xót đó đến với thế giới đang hư mất và đau khổ. Hãy sống mỗi ngày với lòng biết ơn vì sự thương xót mới mẻ của Chúa (Ca Thương 3:23), và dũng cảm mở lòng ra để thương xót người khác. Như sứ đồ Phao-lô đã khẳng định: **"Phước cho Đức Chúa Trời, Cha của Chúa chúng ta là Đức Chúa Jêsus Christ, là Cha hay thương xót, là Đức Chúa Trời ban mọi sự yên ủi!"** (2 Cô-rinh-tô 1:3).