Phụ Nữ Làm Việc Bên Ngoài Nhà: Quan Điểm Từ Kinh Thánh
Trong xã hội hiện đại, câu hỏi về vai trò của phụ nữ, đặc biệt là trong lĩnh vực công việc và nghề nghiệp bên ngoài gia đình, thường gây ra nhiều tranh luận. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta cần tìm kiếm câu trả lời từ Lời Đức Chúa Trời, thay vì chỉ dựa vào quan điểm văn hóa hay xã hội. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá cách Kinh Thánh mô tả, ví dụ và đưa ra những nguyên tắc cho những người nữ làm việc bên ngoài phạm vi gia đình.
Để hiểu đúng đắn, chúng ta phải quay về những trang đầu tiên của Kinh Thánh. Trong Sáng-thế Ký 1:27-28 chép: "Đức Chúa Trời dựng nên loài người như hình Ngài... Đức Chúa Trời ban phước cho loài người và phán rằng: Hãy sinh sản, thêm nhiều, làm cho đầy dẫy đất; hãy làm cho đất phục tùng." Mệnh lệnh "làm cho đất phục tùng" (tiếng Hê-bơ-rơ: kabash) và "cai quản" được ban cho cả nam lẫn nữ trước khi tội lỗi xâm nhập. Điều này thiết lập một sự thật nền tảng: cả nam và nữ đều mang hình ảnh Đức Chúa Trời và cùng được giao trách nhiệm quản lý, phát triển thế giới Chúa tạo dựng. Công việc là một phần của ơn gọi ban đầu cho nhân loại.
Trong Sáng-thế Ký 2:18, Đức Chúa Trời phán: "Loài người ở một mình thì không tốt; ta sẽ làm nên một kẻ giúp đỡ giống như nó." Từ "giúp đỡ" trong tiếng Hê-bơ-rơ là ezer, một từ mạnh mẽ, thường được dùng để mô tả sự giúp đỡ của chính Đức Chúa Trời (như trong Thi-thiên 121:2). Nó không hàm ý thứ yếu hay thụ động, mà chỉ về một người đồng hành, một đối tác mạnh mẽ, tương xứng, cùng nhau hoàn thành sự kêu gọi của Đức Chúa Trời. Mô hình này cho thấy sự cộng tác trong công việc giữa nam và nữ ngay từ thuở ban đầu.
Kinh Thánh Cựu Ước cung cấp vô số ví dụ về những người nữ đảm đương nhiều vai trò nghề nghiệp và xã hội quan trọng:
1. Deborah – Nữ Tiên Tri, Nữ Quan Xét, Nhà Lãnh Đạo Quân Sự (Các Quan Xét 4-5): Deborah không chỉ là một nữ tiên tri truyền đạt lời Chúa, bà còn là một quan xét, lãnh đạo dân Y-sơ-ra-ên trong thời bình và cả trong chiến tranh. Bà "ngồi làm quan xét... và dân Y-sơ-ra-ên lên đến cùng bà đặng nghe sự xét đoán" (Các Quan Xét 4:4-5). Bà đưa ra chiến lược quân sự và cùng Barak xuất trận. Deborah là một minh chứng hùng hồn về người nữ được Chúa đặt để trong vị trí lãnh đạo quốc gia và tư pháp.
2. Những Người Nữ Khôn Ngoan – Cố Vấn và Lãnh Đạo (2 Sa-mu-ên 14, 20): Có ít nhất hai phụ nữ được Kinh Thánh ghi lại đã đóng vai trò cố vấn khôn ngoan cho các nhà lãnh đạo. Người đàn bà khôn ngoan ở Thê-cô-a (2 Sa-mu-ên 14) được chính tướng Giô-áp mời để đưa ra một thông điệp ngoại giao tinh tế cho vua Đa-vít. Tương tự, một người đàn bà khôn ngoan ở A-bên Bết-ma-a-ca (2 Sa-mu-ên 20:16-22) đã thương lượng và giải cứu thành mình khỏi bị tàn phá. Họ là những nhà ngoại giao, nhà đàm phán, và người giải quyết xung đột tài ba.
3. Phụ Nữ Trong Kinh Doanh và Thủ Công Nghiệp:
- Người vợ tài đức trong Châm-ngôn 31: Đây là bức tranh toàn diện nhất về một phụ nữ hoạt động tích cực. Bà là một nhà quản lý gia đình xuất sắc, nhưng công việc của bà vượt xa phạm vi nhà. Bà "xem xét một đồng ruộng và mua nó", "trồng một vườn nho" (câu 16). Bà là một nhà sản xuất và kinh doanh: "Bà làm lấy nịt bằng gai và bán đi; cung cấp dây lưng cho con buôn" (câu 24). Bà được mô tả là "giống như các chiếc tàu buôn: từ nơi xa đem bán thực vật về" (câu 14). Chồng bà và con cái "tôn trọng bà", và "các công việc bà ngợi khen bà" (câu 28, 31).
- Bà Ly-đia – Người Buôn Vải Tím (Công vụ 16:14): Dù là câu chuyện Tân Ước, bà Ly-đia là một doanh nhân thành đạt. Bà buôn bán vải tím, một mặt hàng xa xỉ chỉ dành cho giới thượng lưu và hoàng gia. Việc bà có "nhà" riêng đủ lớn để tiếp đãi Phao-lô và đoàn truyền giáo cho thấy sự thành công trong nghề nghiệp của bà.
Tân Ước không cấm phụ nữ làm việc bên ngoài, nhưng đưa ra những nguyên tắc quan trọng về động cơ, thái độ và trật tự trong các mối quan hệ.
1. Lời Dạy của Sứ đồ Phao-lô về Sự Chăm Sóc Gia Đình: Trong Tít 2:4-5, Phao-lô khuyên các bà mẹ lớn tuổi dạy "người đờn bà trẻ... yêu chồng con mình, có nết na, trinh khiết, trông nom việc nhà". Từ "trông nom việc nhà" trong tiếng Hy Lạp là oikourgos, có nghĩa là "chăm sóc, quản lý gia đình". Đây là một trách nhiệm quan trọng, nhưng không nhất thiết hàm ý rằng người phụ nữ chỉ được ở trong nhà. Người vợ tài đức (Châm-ngôn 31) vẫn là hình mẫu được Kinh Thánh tán dương, và bà vừa quản lý gia đình xuất sắc vừa kinh doanh bên ngoài. Nguyên tắc ở đây là sự ưu tiên và quản lý khôn ngoan. Trách nhiệm với gia đình (nếu có) không nên bị lơ là. Công việc ngoài xã hội không được trở thành cái cớ để từ bỏ trách nhiệm làm vợ, làm mẹ theo Thánh ý Chúa.
2. Nguyên Tắc Làm Việc Vì Chúa và Phục Vụ: Trong Cô-lô-se 3:23-24, Phao-lô dạy: "Hễ làm việc gì, hãy hết lòng mà làm, như làm cho Chúa, chớ không phải làm cho người ta... vì anh em biết rằng anh em sẽ bởi Chúa mà được cơ nghiệp làm phần thưởng." Nguyên tắc này áp dụng cho mọi Cơ Đốc nhân, bất kể nam hay nữ, làm việc trong nhà hay ngoài xã hội. Công việc là phương tiện để phụng sự Chúa, phát triển ân tứ, chu cấp cho nhu cầu (2 Tê-sa-lô-ni-ca 3:10-12), và có nguồn lực để giúp đỡ người khác (Ê-phê-sô 4:28).
3. Những Người Nữ Đồng Công Trong Chức Vụ: Tân Ước nhiều lần nhắc đến những người nữ đã làm việc, thậm chí hỗ trợ tài chính cho chức vụ của Phao-lô và các sứ đồ:
- Bảy Ly-đia đã mời cả đoàn truyền giáo về nhà và trở thành một nhân tố quan trọng trong Hội thánh đầu tiên ở châu Âu (Công vụ 16:15, 40).
- Bà Phê-bê được giới thiệu là "người giúp đỡ [diakonos] của Hội thánh Xen-cơ-rê" và là người bảo trợ (prostatis) cho nhiều người, kể cả chính Phao-lô (Rô-ma 16:1-2). Từ diakonos thường được dịch là "chấp sự" hoặc "đầy tớ", cho thấy một vai trò phục vụ chính thức.
- Bà Bê-rít-sin và bà Phê-lít là hai người nữ "cùng chiến đấu với Phao-lô trong việc truyền giảng Tin Lành" (Phi-líp 4:2-3).
- Bà Bê-rít-sin còn được Phao-lô khen là một "tay thợ giỏi trong Đấng Christ" (Rô-ma 16:3).
1. Tìm Kiếm Sự Kêu Gọi và Ân Tứ Cá Nhân: Mỗi người nữ Cơ Đốc cần tìm kiếm Chúa để biết Ngài đã ban cho mình ân tứ gì (Rô-ma 12:6-8) và kêu gọi mình vào công việc nào. Sự kêu gọi này có thể là chăm sóc gia đình toàn thời gian một cách xuất sắc – một chức vụ cao quý. Cũng có thể là kết hợp giữa gia đình và công việc chuyên môn, hoặc một sự nghiệp phục vụ cộng đồng và Hội thánh. Không có khuôn mẫu cứng nhắc.
2. Giữ Sự Cân Bằng và Ưu Tiên Theo Kinh Thánh: Nếu đã có gia đình, người nữ Cơ Đốc cần khôn ngoan sắp xếp để những ưu tiên theo Kinh Thánh (mối quan hệ với Chúa, chồng, con cái, việc nhà) không bị tổn hại vì công việc ngoài xã hội (Châm-ngôn 31:27). Điều này đòi hỏi sự thảo luận, hỗ trợ và chia sẻ trách nhiệm với người chồng, cũng như sự quản lý thời gian khôn ngoan.
3. Làm Việc Như Làm Cho Chúa và Làm Chứng: Dù làm nghề gì, tại nơi làm việc, người nữ Cơ Đốc được kêu gọi sống với "tánh nết thánh sạch và đáng kính" (Tít 2:3), chính trực, siêng năng và yêu thương. Đây là cơ hội vàng để sống và bày tỏ đức tin, trở thành "muối của đất" và "ánh sáng cho đời" (Ma-thi-ơ 5:13-16).
4. Sử Dụng Nguồn Lực Để Phục Vụ và Dâng Hiến: Công việc mang lại thu nhập, và thu nhập là một công cụ để quản lý cho Vương Quốc Đức Chúa Trời. Người nữ Cơ Đốc có thể dâng hiến, hỗ trợ chức vụ, giúp đỡ người thiếu thốn, đầu tư cho công việc truyền giáo – giống như những người nữ đã hỗ trợ Chúa Giê-xu và các sứ đồ (Lu-ca 8:1-3).
5. Tìm Kiếm và Vâng Phục Sự Dẫn Dắt Của Chúa Trong Từng Giai Đoạn: Ơn gọi và hoàn cảnh có thể thay đổi theo từng mùa của cuộc đời. Có mùa tập trung vào con nhỏ, có mùa phát triển sự nghiệp, có mùa phục vụ Hội thánh nhiều hơn. Sự khôn ngoan là nhạy bén với sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh và vâng theo sự sắp đặt của Ngài.
Kinh Thánh không hề vẽ nên một bức tranh hạn hẹp về người phụ nữ chỉ biết quanh quẩn trong bếp. Trái lại, từ Cựu Ước đến Tân Ước, chúng ta thấy hình ảnh đa dạng của những người nữ tài đức, khôn ngoan, dũng cảm và tận tụy, hoạt động trong nhiều lĩnh vực: từ tư pháp, quân sự, ngoại giao đến kinh doanh, thủ công, và chức vụ Hội thánh. Điều Kinh Thánh nhấn mạnh không phải là địa điểm làm việc (trong nhà hay ngoài xã hội), mà là tấm lòng, động cơ, đức tính và sự trung tín của người phụ nữ đó trong bất kỳ công việc gì Chúa giao phó.
Là những người nữ thuộc về Chúa trong thế kỷ 21, chúng ta được tự do khám phá và sử dụng những ân tứ, kỹ năng, cơ hội Chúa ban, với một tâm thế: làm mọi sự "vì sự vinh hiển của Đức Chúa Trời" (1 Cô-rinh-tô 10:31) và để phục vụ thế hệ mình. Hãy tìm kiếm ý muốn Ngài, sống cân bằng và khôn ngoan, và can đảm bước đi trong ơn gọi đặc biệt mà Ngài đã dành sẵn cho bạn – dù đó là ở trong gia đình, nơi công sở, hay cả hai.