Việc Chúa Giê-xu Học Sự Vâng Phục Bởi Những Điều Ngài Chịu Khổ
Trong hành trình đức tin, có những câu Kinh Thánh đầy mầu nhiệm và sâu sắc, mời gọi chúng ta đào sâu suy ngẫm để hiểu thêm về thân vị và chức vụ của Chúa Cứu Thế Giê-xu. Một trong những câu như vậy được tìm thấy trong sách Hê-bơ-rơ: “Dầu Ngài là Con, cũng đã học tập vâng lời bởi những sự khốn khổ mình đã chịu” (Hê-bơ-rơ 5:8, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Thoạt nghe, dường như có một sự nghịch lý: Làm sao Con Đức Chúa Trời, Đấng vốn trọn vẹn và thánh khiết, lại cần phải “học tập” sự vâng phục? Và sự đau khổ đóng vai trò gì trong việc học tập này? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khai triển ý nghĩa thần học phong phú của phân đoạn này, đặt nó trong bối cảnh chức vụ Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm của Chúa Giê-xu, và rút ra những bài học thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân.
Bối Cảnh và Văn Mạch: Chúa Giê-xu, Vị Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm Thương Xót và Trung Tín
Để hiểu trọn vẹn Hê-bơ-rơ 5:8, chúng ta phải bắt đầu từ đầu chương 5. Tác giả đang trình bày về chức Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm của Chúa Giê-xu, một chủ đề trung tâm của sách Hê-bơ-rơ. Các thầy tế lễ thượng phẩm dưới thời Cựu Ước được chọn từ giữa loài người, có khả năng “thương xót” và “xử cách nhu mì” với những kẻ ngu muội và lầm lạc, vì chính họ cũng “bị bao bọc trong sự yếu đuối” (câu 2). Chúa Giê-xu cũng được Đức Chúa Trời lập làm Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm (câu 5-6, trích Thi-thiên 2:7 và 110:4), nhưng Ngài vượt trội hơn hẳn A-rôn. Sự vượt trội nằm ở chỗ: Ngài vừa là Đức Chúa Trời trọn vẹn, vừa là người trọn vẹn. Chính trong nhân tính của Ngài, Ngài đã trải nghiệm sự vâng phục và đau khổ để trở nên một vị Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm đầy lòng thương xót và trung tín.
Chúng ta cần chú ý đến từ ngữ Hy Lạp được sử dụng:
- ἔμαθεν (emathen): Có nghĩa là “Ngài đã học”. Động từ này không chỉ về việc thu nhận kiến thức lý thuyết, mà là sự học hỏi qua kinh nghiệm thực tế, qua quá trình thực hành và trải nghiệm.
- παθήματα (pathēmata): Thường được dịch là “những sự khốn khổ” hoặc “những điều Ngài chịu”. Từ này chỉ về những sự đau đớn, khổ nạn, cả thể xác lẫn tâm hồn.
- ὑπακοήν (hypakoēn): Nghĩa là “sự vâng lời” hay “sự vâng phục”. Đây không phải sự tuân thủ máy móc, mà là thái độ vâng phục tự nguyện, bằng cả tấm lòng, xuất phát từ đức tin và tình yêu.
Như vậy, câu Kinh Thánh có thể được hiểu là: “Mặc dù Ngài là Con, Ngài đã học qua kinh nghiệm thực tế điều vâng phục là gì, bằng cách trải qua những đau khổ.”
Giải Nghĩa: Tại Sao Con Đức Chúa Trời Cần “Học” Vâng Phục?
Đây là điểm then chốt cần làm sáng tỏ. Sự “học tập” này không hàm ý rằng Chúa Giê-xu trước đó có sự bất tuân hay thiếu sót. Là Con Đức Chúa Trời từ đời đời, Ngài luôn hoàn toàn vâng phục ý Cha trong mối tương giao Ba Ngôi. Sự vâng phục đó là bản tính thiêng liêng của Ngài. Tuy nhiên, khi Ngài “mặc lấy xác thịt” (Giăng 1:14) và trở nên người thật, Ngài đã tự nguyện bước vào kinh nghiệm làm người với tất cả những giới hạn của nó (ngoại trừ tội lỗi).
Trong tư cách là người, Ngài phải thể hiện và sống trọn vẹn sự vâng phục đó trong từng hoàn cảnh cụ thể, đối diện với sự cám dỗ, đau đớn, yếu đuối và sự chết. Phi-líp 2:5-8 mô tả rõ hành trình này: “Ngài đã tự hạ mình xuống, vâng phục cho đến chết, thậm chí chết trên cây thập tự.” Sự vâng phục của Ngài không phải là bản năng tự động, mà là một sự lựa chọn liên tục, đầy ý thức và thường xuyên phải trả giá. Đó là một “sự vâng phục tích cực”.
Vậy, Ngài “học” sự vâng phục theo nghĩa Ngài kinh nghiệm trọn vẹn nó trong nhân tính của mình. Mỗi lần Ngài chọn ý Cha thay vì ý mình (xin xem Lu-ca 22:42 tại Ghết-sê-ma-nê), sự vâng phục đó được xác nhận và hoàn thiện trong kinh nghiệm sống. Học tập ở đây là học từ bên trong, từ góc độ của một con người thật sự.
Vai Trò Của Sự Đau Khổ Trong Việc Học Vâng Phục
Câu Kinh Thánh nói rõ: Ngài học vâng phục “bởi những sự khốn khổ mình đã chịu”. Đau khổ là phương tiện, là môi trường, và cũng là bằng chứng cho sự vâng phục của Ngài. Một số khía cạnh của mối liên hệ này:
- Đau Khổ Thử Thách và Củng Cố Sự Vâng Phục: Giống như vàng được thử lửa, sự vâng phục chân thật được bày tỏ và tôi luyện trong lò đau khổ. Sự vâng phục khi mọi việc dễ dàng thì khác với sự vâng phục khi phải đối diện với sự chống đối, phản bội, và cái chết đau đớn. Chúa Giê-xu đã vượt qua tất cả.
- Đau Khổ Giúp Ngài Cảm Thông Trọn Vẹn: Đây là lý do chính trong văn mạch Hê-bơ-rơ 4:15: “Vì chúng ta không có thầy tế lễ thượng phẩm không có thể cảm thương sự yếu đuối chúng ta, bèn là thầy tế lễ thượng phẩm đã bị thử thách trong mọi việc cũng như chúng ta, song chẳng phạm tội.” Chúa Giê-xu học qua đau khổ để Ngài có thể, với tư cách là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm, thật sự thông cảm và thương xót chúng ta. Ngài không chỉ biết về nỗi đau của chúng ta; Ngài biết nỗi đau của chúng ta từ chính kinh nghiệm của Ngài.
- Đau Khổ Là Phần Tất Yếu Của Công Việc Chuộc Tội: Sự vâng phục của Ngài dẫn đến thập tự giá. Sự đau khổ tột cùng là bằng chứng tối hậu cho sự vâng phục trọn vẹn của Ngài đối với kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời (Ê-sai 53:10).
Hành Trình Học Vâng Phục Qua Các Sách Phúc Âm
Khi đọc các sách Phúc Âm, chúng ta có thể thấy “khóa học” vâng phục của Chúa Giê-xu diễn ra suốt cuộc đời Ngài trên đất:
- Thời Thơ Ấu và Thiếu Niên: Lu-ca 2:51 ghi rằng sau khi ở lại đền thờ, Ngài “vâng phục” cha mẹ mình. Đấng Tạo Hóa vâng phục những thọ tạo của Ngài.
- Chịu Báp-tem: Ma-thi-ơ 3:15, Ngài nói với Giăng: “Vì chúng ta nên làm cho trọn mọi việc công bình như vậy.” Đây là sự vâng phục để làm gương và để xác nhận chức vụ.
- Chịu Cám Dỗ trong Đồng Vắng: Ma-thi-ơ chương 4. Ngài từ chối những con đường tắt để thi hành chức vụ, mà kiên quyết vâng phục Lời Chúa.
- Suốt Chức Vụ Công Khai: Ngài luôn tìm kiếm và làm theo ý muốn của Cha (Giăng 4:34; 5:30; 6:38).
- Tột Đỉnh Tại Ghết-sê-ma-nê: Đây là bài học vâng phục khó khăn nhất, khi ý muốn tự nhiên của nhân tính (xin Cha cất chén đau khổ) đã được khuất phục trọn vẹn trước ý muốn thiêng liêng của Cha (“xin ý Cha được nên”). Sự đau khổ trong tâm hồn tại đây là vô song.
- Trên Thập Tự Giá: Sự vâng phục được hoàn tất. “Mọi sự đã được trọn” (Giăng 19:30).
Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Lẽ thật này không chỉ là giáo lý cao siêu, mà có sức biến đổi đời sống chúng ta:
1. Nguồn An Ủi Và Cảm Thông Trong Đau Khổ: Khi bạn đau khổ, bạn không đơn độc. Bạn có một Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm trên trời, Đấng hoàn toàn hiểu bạn vì Ngài đã đi qua con đường đó. Bạn có thể đến với Ngài trong sự cầu nguyện với lòng tin chắc rằng Ngài cảm thông (Hê-bơ-rơ 4:16).
2. Gương Mẫu Cho Sự Vâng Phục Của Chúng Ta: Chúa Giê-xu là tấm gương trọn vẹn. Sự vâng phục của chúng ta đối với Đức Chúa Trời cũng sẽ được học tập và trưởng thành qua những thử thách, khó khăn. Gia-cơ 1:2-4 dạy chúng ta xem sự thử thách trăm bề là điều vui mừng, vì nó sinh ra sự kiên nhẫn và khiến chúng ta trở nên trọn vẹn. Đau khổ dạy chúng ta vâng phục theo cách lý thuyết không thể dạy được.
3. Thay Đổi Cách Nhìn Về Đau Khổ: Đau khổ trong đời sống Cơ Đốc nhân không phải là dấu hiệu của sự thất bại hay bị Đức Chúa Trời bỏ rơi. Nó có thể là “lò luyện đức tin” và là công cụ Chúa dùng để rèn luyện chúng ta trở nên giống Con Ngài hơn (Rô-ma 8:28-29).
4. Động Lực Để Kiên Trì: Hê-bơ-rơ 12:1-3 mời gọi chúng ta nhìn xem Chúa Giê-xu, Đấng đã chịu đựgh thập tự giá, để không bị mệt lòng. Khi thấy Ngài đã học vâng phục và được tôn cao ra sao (Hê-bơ-rơ 5:9-10), chúng ta được khích lệ để tiếp tục chạy trong cuộc đua đức tin.
Kết Luận: Một Vị Cứu Chúa Thấu Cảm Và Toàn Năng
Hê-bơ-rơ 5:8 vẽ nên một bức tranh vô cùng cảm động và quý báu về Chúa Giê-xu của chúng ta. Ngài không phải là một vị cứu tinh xa cách, chỉ ra lệnh từ trên cao. Ngài là Đấng đã bước xuống, trải qua mọi nấc thang của kinh nghiệm con người, và trong nhân tính thánh khiết của Ngài, Ngài đã học – qua trường học của sự đau khổ – điều vâng phục trọn vẹn thực sự có ý nghĩa gì. Chính vì điều này mà Ngài có thể “cứu toàn vẹn những kẻ nhờ Ngài mà đến gần Đức Chúa Trời” (Hê-bơ-rơ 7:25).
Sự vâng phục mà Ngài học không phải cho riêng Ngài, mà là cho chúng ta. Nó trở thành nền tảng cho giao ước mới, và là con đường duy nhất đưa chúng ta đến sự sống đời đời. Hôm nay, chúng ta có thể hoàn toàn tin cậy nơi Ngài, vừa là Chúa toàn năng, vừa là Người Bạn thấu hiểu mọi nỗi lòng. Hãy bước đi trong sự vâng phục với lòng tin chắc rằng, Đấng đồng hành cùng chúng ta đã đi trước và chiến thắng.
“Ấy vậy, vì chúng ta có thầy tế lễ thượng phẩn lớn đã trải qua các từng trời, tức là Đức Chúa Jêsus, Con Đức Chúa Trời, thì hãy cầm giữ sự làm chứng về Ngài.” (Hê-bơ-rơ 4:14)