Như thế nào là ăn mặc nghiêm trang?

Trong một thế giới mà thời trang thường đề cao sự phô trương, cá tính cực đoan và nhiều khi là sự khiêu gợi, người tin Chúa thường đặt câu hỏi: “Ăn mặc như thế nào cho phù hợp với đức tin của mình?” Chủ đề ăn mặc nghiêm trang không đơn thuần là một bộ quy tắc ứng xử hay vấn đề văn hóa, mà thực chất là một phương diện của sự thờ phượng và nếp sống đẹp lòng Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát Lời Chúa để tìm ra những nguyên tắc nền tảng, giải nghĩa từ ngữ gốc, và đưa ra những áp dụng thiết thực cho đời sống hằng ngày của Cơ Đốc nhân.

Hai phân đoạn then chốt trực tiếp đề cập đến vấn đề ăn mặc của tín đồ là 1 Ti-mô-thê 2:9-10 và 1 Phi-e-rơ 3:3-4. Chúng ta cần nghiên cứu chúng trong ngữ cảnh và từ ngữ gốc.

1. 1 Ti-mô-thê 2:9-10 (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925): "Cũng vậy, đờn bà phải ăn mặc một cách gọn ghẽ, với giẽ đẹp và đức độ; không nên thắt tóc, đeo vàng, mặc áo quần quí giá, nhưng làm việc lành, ấy là đồ trang sức của người đờn bà có lòng tin kính."

• “Ăn mặc một cách gọn ghẽ” (Hy Lạp: kosmios κόσμιος): Từ này xuất phát từ kosmos (trật tự, sự hài hòa, vũ trụ). Nó mang nghĩa “có trật tự, đoan trang, nghiêm trang, hợp lẽ”. Trang phục phải phản ánh sự trật tự, hài hòa từ bên trong, không lố lăng, hỗn loạn hay gây rối mắt.
• “Với giẽ đẹp và đức độ” (Hy Lạp: meta aidous kai sōphrosunēs μετὰ αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης):
  • Aidos (αἰδώς): Sự e thẹn, tôn trọng, lòng tế nhị. Đây là thái độ ý thức về giá trị và sự tôn trọng dành cho người khác và cho chính mình, ngăn cản sự phô bày thô lỗ.
  • Sōphrosunē (σωφροσύνη): Sự tiết độ, chừng mực, tự chủ, khôn ngoan. Đây là một trong những đức tính nổi bật của Cơ Đốc nhân (Galati 5:23). Trong việc ăn mặc, nó thể hiện ở sự không thái quá, không ham mê theo xu hướng thế gian một cách mù quáng.
• Phao-lô liệt kê những điều “không nên”: thắt tóc cầu kỳ, đeo vàng, mặc áo quần quí giá. Điều quan trọng là phải hiểu đây không phải là lệnh cấm tuyệt đối mọi trang sức hay quần áo đẹp. Ngữ cảnh cho thấy ông đang cảnh báo chống lại sự phô trương, lãng phí, và đặt sự chú ý vào của cải vật chất bên ngoài thay vì đức tính bên trong. Trong văn hóa thời đó, những kiểu tóc cầu kỳ, trang sức đắt tiền là dấu hiệu của sự giàu có và kiêu ngạo.
• Tiêu chuẩn thay thế: “làm việc lành”. Đồ trang sức đẹp nhất của người nữ có lòng tin kính không nằm trong tủ quần áo, mà nằm ở cách cư xử và những việc làm phản ánh đức tin.

2. 1 Phi-e-rơ 3:3-4: "Chớ lấy sự trang sức bề ngoài mà bới tóc, đeo đồ vàng, mặc áo quần lòe loẹt; nhưng phải lấy sự tô điểm bề trong giấu trong lòng, tức là sự trường tồn của tâm thần nhu mì yên lặng, ấy là quí giá trước mặt Đức Chúa Trời."

• Sứ đồ Phi-e-rơ đồng quan điểm với Phao-lô. Ông nhấn mạnh sự tương phản giữa “bề ngoài” (pros tō exōthen) và “bề trong” (tō kryptō tēs kardias).
• “Tâm thần nhu mì yên lặng” (Hy Lạp: tou praeōs kai hēsuchiou pneumatos τοῦ πραέως καὶ ἡσυχίου πνεύματος):
  • Praus (πραΰς): Nhu mì, dịu dàng, không hung hăng. Đây là sức mạnh được kiểm soát, như Chúa Giê-xu mô tả về chính Ngài (Ma-thi-ơ 11:29).
  • Hēsuchios (ἡσύχιος): Yên lặng, bình an, không gây rối. Đây là thái độ bình tĩnh, không cần phô trương hay tranh đua.
• Vẻ đẹp này được mô tả là “trường tồn” (aphthartos) – không hư nát, trái ngược với vẻ đẹp vật chất chóng tàn. Và quan trọng hơn, nó “quí giá trước mặt Đức Chúa Trời.” Tiêu chuẩn tối thượng của chúng ta là Đức Chúa Trời nghĩ gì, chứ không phải thế gian đánh giá ra sao.

Từ những phân đoạn trên, chúng ta có thể rút ra ba nguyên tắc lớn:

1. Nguyên Tắc Hướng Nội Ra Ngoại: Cách ăn mặc phải phản ánh và phù hợp với thực trạng bên trong của con người mới trong Đấng Christ. Trang phục là “sứ giả thầm lặng” cho nhân cách và giá trị của chúng ta. Một tâm linh nhu mì, yên lặng, có trật tự sẽ tự nhiên thể hiện qua trang phục gọn gàng, tế nhị, không gây sốc. Ngược lại, một tâm linh nổi loạn, tìm kiếm sự chú ý có thể tìm cách thể hiện qua trang phục gây sốc, thái quá (1 Sa-mu-ên 16:7).

2. Nguyên Tắc Vì Sự Vinh Hiển Của Đức Chúa Trời Và Làm Ảnh Hưởng Tốt: Sứ đồ Phao-lô tóm tắt mọi sự trong 1 Cô-rinh-tô 10:31: "Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm." Ăn mặc cũng nằm trong “làm sự chi khác”. Câu hỏi đặt ra là: Cách tôi mặc có làm vinh hiển Đức Chúa Trời không? Có khiến người khác dễ dàng nhìn thấy Chúa trong tôi hơn, hay nó trở thành vật chướng ngại?

Đồng thời, chúng ta được kêu gọi không làm cho anh em mình vấp phạm (Rô-ma 14:13). Nếu cách ăn mặc của tôi có thể kích thích sự ham muốn xác thịt nơi người khác (đặc biệt là phái khác) hoặc gây chia rẽ, xao lãng trong Hội Thánh, thì tôi cần xét lại trong tinh thần yêu thương và trách nhiệm.

3. Nguyên Tắc Tiết Độ Và Phù Hợp: Tiết độ (sōphrosunē) là chìa khóa. Ăn mặc phải phù hợp với:

• Hoàn cảnh: Trang phục đi nhà thờ, đi làm, đi chơi, ở nhà sẽ khác nhau, nhưng nguyên tắc nghiêm trang vẫn giữ. “Nghiêm trang” cho nhà thờ có thể là áo sơ mi quần tây; cho buổi đi chơi có thể là quần jeans áo thun sạch sẽ, gọn gàng.
• Văn hóa địa phương: Kinh Thánh không đưa ra một bộ đồng phục toàn cầu. Sự “kín đáo” hay “lòe loẹt” được đánh giá trong ngữ cảnh văn hóa cụ thể. Điều quan trọng là tinh thần tôn trọng cộng đồng và không tìm cách gây sự chú ý không cần thiết.
• Giới tính: Phục trang nên tôn trọng và làm nổi bật sự khác biệt giữa nam và nữ mà Đức Chúa Trời đã tạo dựng. Phục trang không nên làm mờ nhòa ranh giới này (Phục Truyền 22:5 nói về việc không mặc đồ lẫn lộn, nguyên tắc này nhấn mạnh vào sự tôn trọng trật tự sáng tạo của Đức Chúa Trời).

Cho Cả Nam Và Nữ:

1. Ưu Tiên Sự Sạch Sẽ, Gọn Gàng: Quần áo dù giản dị nhưng sạch sẽ, là ủi phẳng phiu thể hiện sự tôn trọng bản thân và người tiếp xúc. Đây là nền tảng cơ bản của sự nghiêm trang.
2. Chú Trọng Sự Kín Đáo: Đây là điểm cần sự khôn ngoan và aidos (lòng tế nhị). Trang phục nên tránh việc phô bày quá mức những đường nét cơ thể một cách có chủ ý khiêu gợi. Mục đích là để người khác chú ý đến khuôn mặt, lời nói và con người của bạn, chứ không phải cơ thể.
3. Tránh Chủ Nghĩa Hình Thức Và Phán Xét: Chúng ta không trở nên những người Pha-ri-si thời hiện đại, chỉ xét đoán bề ngoài (Lu-ca 18:9-14). Một số người có thể có hoàn cảnh khó khăn, hoặc văn hóa khác biệt. Trọng tâm là dạy dỗ nguyên tắc của lòng, chứ không áp đặt một kiểu mẫu đồng phục. Thái độ của lòng quan trọng hơn nhãn hiệu quần áo.
4. Quản Lý Tài Chính Khôn Ngoan: Không đam mê mua sắm, không tìm kiếm giá trị bản thân từ nhãn hiệu đắt tiền. Hãy là người quản lý trung tín các nguồn lực Chúa ban (Ma-thi-ơ 6:19-21).

Ứng Dụng Cụ Thể Trong Môi Trường Hội Thánh:

• Khi đến nhà thờ để thờ phượng, hãy chọn trang phục thể hiện lòng tôn kính dành cho Đức Chúa Trời. Đây không phải là dịp để trình diễn thời trang, cũng không nên quá cẩu thả.
• Những người phục vụ trên bục giảng, ca đoàn, hay dạy học cần đặc biệt lưu ý vì họ nhận được nhiều sự chú ý. Trang phục nên giúp hội chúng tập trung vào nội dung bài giảng, bài hát, chứ không bị phân tâm.

Cuối cùng, ăn mặc nghiêm trang là biểu hiện bên ngoài của một tâm linh được biến đổi. Khi chúng ta càng ngày càng giống hình ảnh Chúa Giê-xu Christ (Rô-ma 8:29), vẻ đẹp của Ngài – vẻ đẹp của sự nhu mì, khiêm nhường, thánh khiết và yêu thương – sẽ chiếu ra từ chúng ta. Đó là “áo công bình” (Khải Huyền 19:8) và “mặc lấy Chúa Giê-xu Christ” (Rô-ma 13:14) thực sự.

Hãy để lời cầu nguyện của chúng ta giống như tác giả Thi Thiên: “Hỡi Đức Giê-hô-va, xin hãy khiến chúng tôi được vững bền trong sự công bình của Ngài;… Nguyện sự đẹp đẽ của Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng tôi ở trên chúng tôi” (Thi Thiên 90:17). Khi ấy, dù chúng ta mặc gì, cách chúng ta sống và yêu thương sẽ là bộ trang phục đẹp nhất, làm sáng danh Cha trên trời.