Cái Nhìn Của Cơ Đốc Nhân Về Sự Giàu Có
Trong một thế giới đề cao vật chất và đo lường thành công qua của cải, Cơ Đốc nhân thường xuyên đối diện với câu hỏi cốt lõi: Chúng ta nên có cái nhìn như thế nào về sự giàu có? Đây không chỉ là vấn đề tài chính, mà là vấn đề thuộc linh sâu sắc, liên quan đến tấm lòng, sự thờ phượng và ơn gọi của chúng ta. Kinh Thánh không lên án sự giàu có tự thân, nhưng phơi bày một cách rõ ràng thái độ của chúng ta đối với nó, nguồn gốc của nó, và cách chúng ta sử dụng nó. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Lời Chúa để tìm kiếm một cái nhìn cân bằng, thánh khiết và thực tiễn, đặt Chúa Giê-xu Christ làm trung tâm của mọi suy xét.
I. Nguồn Gốc Của Của Cải: Ơn Ban Và Trách Nhiệm Quản Gia
Nền tảng đầu tiên trong quan điểm Cơ Đốc về sự giàu có là nhận thức rằng mọi vật đều đến từ Đức Chúa Trời. Phân đoạn Phục-truyền Luật-lệ Ký 8:18 cảnh báo: "Hãy nhớ lại Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, vì ấy là Ngài ban cho ngươi sức làm ra của cải". Từ ngữ Hê-bơ-rơ được dùng cho "sức" ở đây là koach (כֹּחַ), có nghĩa là năng lực, sức mạnh. Điều này xác quyết rằng ngay cả khả năng lao động, sáng tạo và tích lũy của con người cũng là ân tứ từ Chúa. Sách Châm-ngôn cũng khẳng định: "Giàu có, sang trọng đều do tay Chúa mà đến" (Châm-ngôn 22:2a).
Quan điểm này dẫn đến một hệ quả tất yếu: chúng ta không phải là chủ nhân, mà là quản gia. Ẩn dụ về người quản gia (oikonomos/οἰκονόμος trong tiếng Hy Lạp) xuyên suốt Tân Ước. Trong các ngụ ngôn về các ta-lâng (Ma-thi-ơ 25:14-30) và người quản gia bất trung (Lu-ca 16:1-13), Chúa Giê-xu nhấn mạnh rằng chúng ta được giao phó tài nguyên và sẽ phải khai trình cách mình sử dụng chúng. Sự giàu có, vì thế, không phải là tài sản riêng để chiều theo dục vọng, mà là vốn liếng được ủy thác để đầu tư cho vương quốc Đức Chúa Trời và phục vụ người khác.
II. Cảnh Báo Nguy Hiểm: Thần Tượng Và Sự Lừa Dối Của Của Cải
Mặc dù của cải có thể là phước hạnh, Kinh Thánh dành nhiều lời cảnh báo nghiêm khắc về mối nguy hiểm của nó. Lời cảnh báo nổi tiếng nhất đến từ chính Chúa Giê-xu: "Chẳng ai có thể làm tôi hai chủ; vì sẽ ghét người nầy mà yêu người kia, hoặc trọng người nầy mà khinh người kia. Các ngươi không có thể làm tôi Đức Chúa Trời lại làm tôi Ma-môn nữa" (Ma-thi-ơ 6:24). Từ "Ma-môn" (mamōnas/μαμωνᾶς) trong tiếng A-ram có nghĩa là "của cải" hoặc "tài sản". Ở đây, của cải được nhân cách hóa như một ông chủ đối nghịch với Đức Chúa Trời. Sự giàu có trở thành thần tượng khi nó chiếm vị trí tối thượng trong lòng chúng ta, khi chúng ta đặt sự tin cậy, an ninh và hy vọng vào nó thay vì vào Chúa.
Sứ đồ Phao-lô đã gọi tên chính xác tấm lòng này: "Vả, sự tham tiền bạc là cội rễ mọi điều ác..." (1 Ti-mô-thê 6:10a). Từ Hy Lạp philargyria (φιλαργυρία) có nghĩa là "lòng yêu tiền bạc", "sự tham lam". Ông không nói "tiền bạc" là gốc rễ, mà "lòng yêu tiền bạc" mới là vấn đề. Điều này dẫn đến sự lừa dối nguy hiểm: của cải tạo ra ảo tưởng về quyền năng và sự tự lập, khiến con người quên mất sự phụ thuộc vào Chúa. Trong một lời cầu nguyện đầy khôn ngoan, A-gu-rơ đã cầu xin: "Xin chớ để tôi nghèo, cũng đừng cho tôi giàu; Hãy ban cho tôi đồ ăn cần dùng, E tôi đầy đủ rồi từ chối Chúa, Mà rằng: Đức Giê-hô-va là ai? Hoặc e tôi trở nên nghèo, bèn đi ăn trộm, Và phạm đến danh Đức Chúa Trời tôi chăng" (Châm-ngôn 30:8-9). Đây là cái nhìn thực tế về sự yếu đuối của lòng người trước sức cám dỗ của cả sự giàu lẫn sự nghèo.
III. Mục Đích Thánh: Phương Tiện Để Ban Phát Và Gây Dựng
Nếu sự giàu có không phải để tích trữ cho bản thân, thì mục đích thánh của nó là gì? Kinh Thánh trình bày rõ ràng: của cải là phương tiện để bày tỏ lòng nhân từ của Đức Chúa Trời và gây dựng cộng đồng.
Đầu tiên, nó dùng để ban phát và chia sẻ. Phao-lô viết cho Hội thánh tại Cô-rinh-tô: "Đức Chúa Trời có quyền ban cho anh em đủ mọi thứ ơn đầy dẫy, hầu cho anh em hằng đủ điều cần dùng trong mọi sự, lại còn có dư dật để làm các việc lành nữa" (2 Cô-rinh-tô 9:8). "Các việc lành" ở đây bao gồm sự hỗ trợ cho các thánh đồ thiếu thốn (Công vụ 11:29), chu cấp cho người giảng Tin Lành (Phi-líp 4:15-18), và rộng rãi với mọi người (Ga-la-ti 6:10). Chúa Giê-xu đã dạy: "Hãy bán của cải mình mà bố thí" (Lu-ca 12:33a), không phải như một mệnh lệnh pháp lý cứng nhắc, mà như một nguyên tắc của vương quốc: của cải trên đất nên được chuyển hóa thành kho báu trên trời (Ma-thi-ơ 6:19-20).
Thứ hai, của cải dùng để gây dựng và quản lý. Người giàu trong Hội thánh được kêu gọi sống "khiêm nhường, đừng kiêu ngạo, đừng để lòng trông cậy nơi của cải hay thay đổi, nhưng hãy trông cậy nơi Đức Chúa Trời... Hãy làm lành, làm nhiều việc phước đức, kíp ban phát, phân chia" (1 Ti-mô-thê 6:17-18). Điều này bao gồm việc tạo ra công ăn việc làm, quản lý tài nguyên cách khôn ngoan, và đầu tư vào những lĩnh vực mang lại lợi ích chung và làm sáng Danh Chúa.
IV. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Hằng Ngày
Làm thế nào để chúng ta áp dụng những lẽ thật này vào cuộc sống?
1. Kiểm Lại Tấm Lòng Thường Xuyên: Chúng ta phải thành thật hỏi lòng mình: "Điều gì đang chi phối sự an toàn, vui mừng và hy vọng của tôi? Có phải là số dư tài khoản hay lời hứa của Chúa?" Hãy cầu nguyện như Đa-vít: "Xin Chúa hãy dò xét tôi, và thử thách tôi; hãy luyện lòng và trí tôi" (Thi-thiên 26:2).
2. Sống Với Tư Cách Người Quản Gia Trung Tín: Lập ngân sách, tránh nợ nần không cần thiết (Châm-ngôn 22:7), và quyết định trước cách bạn sẽ sử dụng tiền bạc. Việc dâng hiến một phần mười và của dâng là hành động thờ phượng thiết thực, xác nhận Chúa là Chủ và là Đấng cung cấp.
3. Ưu Tiên Đầu Tư Vào Nước Trời: Điều này không chỉ là dâng hiến cho Hội thánh, mà còn là sử dụng tài nguyên để phục vụ người lân cận, hỗ trợ công việc truyền giáo, đầu tư vào các mối quan hệ và sự phát triển thuộc linh của bản thân và gia đình.
4. Nuôi Dưỡng Lòng Biết Ơn Và Tri Túc: Phao-lô nói: "Tôi đã học đủ trong mọi cảnh rồi: Được no ấm hay bị đói khát, được dư dật hay bị thiếu thốn, tôi đều được cả. Tôi làm được mọi sự nhờ Đấng ban thêm sức cho tôi" (Phi-líp 4:12b-13). "Đủ" (autarkēs/αὐτάρκης) có nghĩa là "tự đủ", "tri túc". Sự giàu có thật sự là sự thỏa lòng trong Chúa, bất kể hoàn cảnh vật chất thế nào.
5. Truyền Lại Giá Trị Đúng Đắn Cho Thế Hệ Sau: Dạy con cái về giá trị của lao động, sự rộng rãi và trách nhiệm quản lý của cải theo Kinh Thánh, chứ không chỉ theo tiêu chuẩn của thế gian.
Kết Luận: Tìm Kiếm Nước Đức Chúa Trời Trước Nhất
Cái nhìn của Cơ Đốc nhân về sự giàu có được tóm gọn trong lời dạy của Chúa Giê-xu: "Ấy vậy, trước hết hãy tìm kiếm nước Đức Chúa Trời và sự công bình của Ngài, thì Ngài sẽ cho thêm các ngươi mọi điều ấy nữa" (Ma-thi-ơ 6:33). Sự giàu có không phải là mục tiêu tối thượng; nó là một trong nhiều phương tiện Chúa có thể sử dụng để hoàn thành mục đích của Ngài trên đất. Khi chúng ta đặt Chúa Giê-xu Christ và vương quốc của Ngài lên hàng đầu, Ngài sẽ điều chỉnh tấm lòng, mục đích và cách thức sử dụng của cải của chúng ta. Dù Chúa cho chúng ta nhiều hay ít, chúng ta đều được kêu gọi sống với tư cách là những quản gia trung tín, biết ơn, rộng rãi, luôn nhớ rằng của cải vĩnh cửu và không hề hư mất chính là mối tương giao với Đấng Christ và di sản thuộc linh trong Ngài.
Ước nguyện của mỗi chúng ta là có thể nói như Sứ đồ Phao-lô: "Tôi coi hết thảy mọi sự như là sự lỗ, vì sự nhận biết Đức Chúa Giê-xu Christ là quý hơn hết" (Phi-líp 3:8a). Trong ánh sáng của giá trị vô hạn đó, mọi của cải thế gian đều tìm được vị trí đúng đắn của nó – như những công cụ trong tay người thợ, để phục vụ và làm vinh hiển Danh Chủ nhân chúng ta.