Làm sao các thuật sĩ của Pha-ra-ôn có thể thực hiện phép lạ?

Khi đọc câu chuyện Môi-se và A-rôn đối đầu với Pha-ra-ôn để đòi quyền tự do cho dân Y-sơ-ra-ên, một trong những chi tiết gây tò mò nhất là việc các thuật sĩ, pháp sư của Ai Cập cũng có khả năng bắt chước một số phép lạ của Đức Chúa Trời (Xuất Ê-díp-tô Ký 7-8). Điều này đặt ra câu hỏi thần học quan trọng: Làm sao họ có thể làm được điều đó? Quyền năng ấy từ đâu mà đến? Và bài học nào dành cho chúng ta ngày nay? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào bản văn Kinh Thánh, phân tích ngôn ngữ gốc và bối cảnh để tìm ra câu trả lời thỏa đáng.

Sách Xuất Ê-díp-tô Ký giới thiệu nhóm người này trong tiếng Hê-bơ-rơ là **חַרְטֻמִּים** (ḥarṭummîm), thường được dịch là "thuật sĩ", "pháp sư" hay "thầy bùa". Từ này có gốc từ "cây gậy" hoặc "cây bút", có thể ám chỉ họ là giới học giả, tư tế tinh thông văn tự bí truyền, chiêm tinh và các nghi thức huyền bí của Ai Cập. Họ không phải là những tay ảo thuật đường phố, mà là tầng lớp tinh hoa, cố vấn tâm linh và chính trị quan trọng bên cạnh ngai vàng Pha-ra-ôn, người được xem như một vị thần.

Cuộc đối đầu giữa Môi-se và Pha-ra-ôn thông qua các phép lạ (σημεῖα - dấu kỳ) và sự lạ (τέρατα - phép lạ) thực chất là một cuộc chiến tâm linh, một trận chiến để xác định ai là Đức Chúa Trời thật. Chúa phán cùng Môi-se: "Ta sẽ làm cho người ngoan cố... và sẽ ra tay thực hiện nhiều sự phán xét lớn lao... hầu cho ngươi biết rằng chẳng có ai bằng Ta" (Xuất Ê-díp-tô Ký 7:3-5). Mục đích tối thượng là biểu lộ quyền năng và vinh quang của Đấng Tự Hữu Hằng Hữu (Gia-vê).

Chúng ta hãy xem xét lần lượt các phép lạ mà thuật sĩ có thể bắt chước và những điểm họ thất bại, qua đó thấy được nguồn gốc và giới hạn quyền năng của họ.

1. Biến Gậy Thành Rắn (Xuất Ê-díp-tô Ký 7:10-12): A-rôn ném gậy xuống đất, gậy biến thành một con rắn (תַּנִּין - tannîn, có thể là rắn lớn hoặc cá sấu, biểu tượng thần quyền). Các thuật sĩ cũng dùng "phép thuật" (לָטֻיהֶם - từ gốc có nghĩa là "những lời thì thầm bí mật", chỉ phép thuật, bùa chú) mà làm y như vậy. Tuy nhiên, gậy của A-rôn nuốt các gậy của họ. Điều này biểu tượng rõ ràng: quyền năng của Đức Chúa Trời siêu việt và nuốt chửng mọi quyền lực giả tạo.

2. Biến Nước Thành Máu (Xuất Ê-díp-tô Ký 7:22): Sau khi A-rôn đập gậy trên sông Nile, cả dòng sông biến thành máu. Các thuật sĩ cũng "lấy phép thuật mình làm y như vậy". Tuy nhiên, có một chi tiết quan trọng: họ chỉ có thể làm điều này sau khi A-rôn đã làm, và Kinh Thánh không ghi nhận họ có thể đảo ngược tai họa này. Họ chỉ tăng thêm sự ô uế và đau khổ, chứ không thể giải quyết vấn đề.

3. Khiến Ếch Nhái Lên (Xuất Ê-díp-tô Ký 8:7): Các thuật sĩ cũng dùng phép thuật khiến ếch nhái lên khắp xứ. Lần này, họ tiếp tục nhân bản sự đoán phạt, chứ không thể chấm dứt nó. Đến khi Pha-ra-ôn yêu cầu Môi-se cầu nguyện để tai họa chấm dứt (câu 8), các thuật sĩ hoàn toàn bất lực.

4. Điểm Dừng: Bụi Biến Thành Muỗi (Xuất Ê-díp-tô Ký 8:16-19): Đây là bước ngoặt then chốt. A-rôn đập bụi đất, bụi biến thành muỗi trên khắp người và súc vật. Lần này, các thuật sĩ tìm cách làm y như vậy bằng phép thuật mình, nhưng không được. Họ thất bại hoàn toàn và phải thú nhận với Pha-ra-ôn: "Ấy là ngón tay của Đức Chúa Trời" (câu 19). Từ đây trở đi, họ hoàn toàn biến mất khỏi cuộc đối đầu, không thể bắt chước các tai họa tiếp theo như ruồi mòng, dịch hại trên súc vật, ghẻ chốc, mưa đá, cào cào, hay sự tối tăm.

Các nhà giải kinh Tin Lành truyền thống thường đưa ra ba khả năng:

1. Ảo Thuật Cao Siêu và Sự Lừa Dối Của Giác Quan: Một số cho rằng họ là bậc thầy về ảo thuật, dùng các kỹ thuật nhanh tay, tâm lý và có thể là dược lý để tạo ảo giác (ví dụ, làm cho nước có màu như máu). Tuy nhiên, cách giải thích này khó áp dụng cho việc tạo ra sinh vật sống như rắn và ếch một cách tức thì.

2. Quyền Năng Ma Thuật Thật Sự Đến Từ Các Thế Lực Tà Linh: Đây là cách giải thích được ủng hộ rộng rãi nhất. Kinh Thánh không bao giờ phủ nhận sự tồn tại của quyền năng siêu nhiên bên ngoài Đức Chúa Trời. Phục Truyền Luật Lệ Ký 18:10-12 lên án những kẻ dùng tà thuật, đồng bóng, bói khoa – tức là những thực hành mở lòng cho các thế lực khác. Sứ đồ Phao-lô cũng cảnh báo về kẻ địch lại Christ sẽ dùng "mọi quyền phép, dấu kỳ, sự giả dối" (2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:9). Quyền năng thật có thể đến từ Sa-tan và các ác linh (xem Ma-thi-ơ 24:24, Khải Huyền 13:13-14). Đức Chúa Trời có thể cho phép những thế lực này hoạt động trong giới hạn của Ngài (như trong câu chuyện của Gióp) để phục vụ mục đích tối cao của Ngài.

3. Sự Cho Phép Trực Tiếp Của Đức Chúa Trời Trong Một Khoảnh Khắc: Một số nhà thần học cho rằng chính Đức Chúa Trời, trong sự toàn quyền của Ngài, đã trực tiếp ban cho họ khả năng thực hiện những dấu lạ đó trong những lần đầu, để rồi sau đó phơi bày sự bất lực của họ, từ đó làm nổi bật quyền năng duy nhất thuộc về Ngài. Dù nguồn gốc là gì, Kinh Thánh nhấn mạnh rằng họ đã đạt đến "giới hạn của phép thuật" (Xuất Ê-díp-tô Ký 8:18 - bản dịch khác).

Điều then chốt cần nhớ: Khả năng bắt chước của họ chỉ giới hạn ở ba tai họa đầu tiên và thuộc về lĩnh vực ô uế, hủy diệt (rắn, máu, ếch). Họ hoàn toàn bất lực trong việc tạo ra sự sống thật sự, sự trong sạch, hay sự giải cứu. Họ không thể đảo ngược tai họa, chấm dứt đau khổ, hay ban phước lành. Đây chính là dấu hiệu nhận biết quyền năng giả mạo.

Câu chuyện này không chỉ là lịch sử, mà là lời cảnh báo và hướng dẫn thiết thực cho Hội Thánh trong mọi thời đại.

1. Cảnh Giác Với Các "Pha-ra-ôn" và "Thuật Sĩ" Tinh Thần: Thế giới ngày nay đầy rẫy những hệ tư tưởng, triết lý, và thậm chí những "phép lạ" giả mạo (trong một số tôn giáo, phong trào giả) nhằm thách thức chân lý của Đức Chúa Trời. Chúng có vẻ mạnh mẽ, thuyết phục, và đôi khi bắt chước được một số khía cạnh của đạo thật (như đạo đức, lòng nhiệt thành). Lời Chúa dạy: "Hỡi kẻ rất yêu dấu, chớ tin cậy mọi thần, nhưng hãy thử cho biết các thần có phải đến từ Đức Chúa Trời chăng" (1 Giăng 4:1). Thước đo là sự tuyên xưng Đức Chúa Jêsus Christ là Chúa và Ngài đã đến trong xác thịt (1 Giăng 4:2-3).

2. Đừng Kinh Ngạc Trước Quyền Năng Giả: Đức Chúa Jêsus đã cảnh báo sẽ có những christ giả và tiên tri giả làm những "dấu lạ sự lạ lớn" đến nỗi nếu có thể, họ sẽ lừa dối chính những người được chọn (Ma-thi-ơ 24:24). Sự tồn tại của quyền năng giả không làm suy giảm chân lý của Phúc Âm; trái lại, nó làm nổi bật sự cần thiết phải có sự hiểu biết sâu sắc và mối liên hệ cá nhân với Chúa.

3. Phân Biệt Bằng Kết Quả và Giới Hạn: Giống như các thuật sĩ xưa, mọi quyền năng, giáo lý không đến từ Đức Chúa Trời đều có giới hạn và đặc điểm riêng:

• Hướng đến vinh quang con người hay vinh quang Đức Chúa Trời?
• Có dẫn người ta đến thập tự giá và sự ăn năn không? Hay chỉ đến sự thỏa mãn bản ngã và vật chất?
• Có đem lại sự tự do thật, sự chữa lành toàn diện, và sự sống đời đời không? Hay chỉ là giải pháp tạm thời, sự an ủi hời hợt?

4. Tập Trung Vào Đấng Christ Là Trung Tâm Của Phép Lạ: Phép lạ đích thực của Đức Chúa Trời không chỉ là hiện tượng siêu nhiên, mà là sự biến đổi đời sống. Phép lạ vĩ đại nhất là sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu để cứu chuộc nhân loại. Mọi sự thể hiện quyền năng đều phải quy về Ngài và đưa người ta đến với Ngài. Thánh Linh Đức Chúa Trời hành động để tôn vinh Đấng Christ (Giăng 16:14), không phải để tôn vinh con người hay một tổ chức.

Cuối cùng, câu chuyện các thuật sĩ của Pha-ra-ôn dạy chúng ta rằng: Có những quyền năng thật ngoài Đức Chúa Trời, nhưng không có quyền năng nào sánh được hay độc lập với Ngài. Họ có thể bắt chước, nhưng không thể sáng tạo; có thể hủy diệt, nhưng không thể phục hồi; có thể trói buộc, nhưng không thể giải cứu. Sự thất bại của họ trước con muỗi nhỏ bé là minh chứng hùng hồn: "Ấy là ngón tay của Đức Chúa Trời" – biểu tượng của quyền năng sáng tạo và chủ quyền tuyệt đối (Thi Thiên 8:3).

Là con cái Chúa ngày nay, chúng ta được kêu gọi không phải để mê đắm với những biểu hiện quyền năng, mà để biết chính Ngài là Đấng toàn năng. Hãy đặt đức tin nơi Đấng đã chiến thắng mọi quyền lực thù nghịch trên thập tự giá (Cô-lô-se 2:15). Hãy trang bị mình bằng Lời Chúa – thanh gươm của Thánh Linh – để có thể "phân biệt được đạo thật với đạo giả" (Ê-phê-sô 6:17, Hê-bơ-rơ 5:14). Và trên hết, hãy sống trong sự an toàn của chân lý rằng: "Đấng ở trong các ngươi là lớn hơn kẻ ở trong thế gian" (1 Giăng 4:4).