Chúa Giê-xu đã có thể phạm tội được không?

Câu hỏi "Chúa Giê-xu đã có thể phạm tội được không?" không chỉ là một vấn đề triết học hay thần học trừu tượng. Nó chạm đến cốt lõi của sự hiểu biết về bản tính của Đấng Christ, mục đích của sự nhập thể và nền tảng của sự cứu rỗi chúng ta. Để trả lời, chúng ta phải lặn sâu vào Kinh Thánh, khám phá sự mầu nhiệm của thần nhị tính (theanthropos – Thiên Chúa và con người hợp nhất) nơi Chúa Giê-xu Christ.

Trước hết, chúng ta phải bắt đầu từ một chân lý nền tảng: Đức Chúa Trời là thánh khiết tuyệt đối và không thể phạm tội. Ngài là ánh sáng, trong Ngài chẳng có sự tối tăm đâu (I Giăng 1:5). Sự thánh khiết (tiếng Hê-bơ-rơ: qadosh – được tách riêng, thuộc riêng về) là bản chất của Ngài. Kinh Thánh tuyên bố rõ: "Đức Chúa Trời chẳng bị ai dỗ dục đâu, và chính Ngài cũng không dỗ dục ai" (Gia-cơ 1:13). Tội lỗi, bởi bản chất, là sự phản nghịch chống lại ý muốn hoàn hảo của Đức Chúa Trời. Vì vậy, chính Ngài không thể hành động chống lại chính mình được. Chúa Giê-xu Christ là Đức Chúa Trời nhập thể (Giăng 1:1, 14). Ngài phán: "Ta với Cha là một" (Giăng 10:30). Vậy, trong bản tính thần thượng của Ngài, Chúa Giê-xu vốn dĩ không thể phạm tội (non posse peccare). Đây là thuộc tính bất khả truyền của Đức Chúa Trời.

Tuy nhiên, sự nhập thể mang đến một chiều kích khác. Chúa Giê-xu đã trở nên "ngang bằng với loài người" (Phi-líp 2:7). Ngài mang lấy một bản tính con người thật sự, đầy đủ, nhưng không có tội lỗi. Hê-bơ-rơ 4:15 là then chốt: "Vì chúng ta không có thầy tế lễ thượng phẩm không thể cảm thương sự yếu đuối chúng ta, bèn có một thầy tế lễ bị thử thách trong mọi việc cũng như chúng ta, song chẳng phạm tội."

Phân tích từ ngữ Hy Lạp ở đây rất quan trọng. Từ "bị thử thách" là peirazō, có nghĩa là thử nghiệm, cám dỗ, đặt vào hoàn cảnh thử thách. Từ "phạm tội" là anamartētos (không tội lỗi), và trong các bản văn khác, choris hamartias (tách biệt khỏi tội lỗi – Hê-bơ-rơ 4:15b). Đoạn này khẳng định hai điều song song:
1. Sự cám dỗ Ngài trải qua là THẬT (kath’homoiotēta – giống như chúng ta).
2. Kết quả của sự cám dỗ đó là Ngài VÔ TỘI.

Vậy, nếu sự cám dỗ là thật, thì liệu khả năng phạm tội có phải là thật không? Đây là điểm tranh luận. Một số học giả cho rằng để sự cám dỗ có ý nghĩa thật, phải có khả năng sa ngã (posse peccare). Tuy nhiên, hãy xem xét kỹ câu Kinh Thánh. Nó không nói "gần như phạm tội" hay "suýt phạm tội". Nó nói "chẳng phạm tội". Sự thánh khiết nội tại của Ngài, ý chí hoàn toàn hướng về Cha, và quyền năng của Đức Thánh Linh đổ đầy trên Ngài (Lu-ca 4:1) đã đảm bảo kết quả. Sự cám dỗ thử nghiệm và chứng minh sự vô tội đã có sẵn của Ngài, chứ không tạo ra một khả năng có thể xảy ra cho sự sa ngã.

Câu chuyện Chúa Giê-xu bị ma quỉ cám dỗ cho thấy rõ cơ chế. Sa-tan không cám dỗ Ngài từ bên trong bởi dục vọng tội lỗi (vì Ngài không có tội bản chất – nguyên tội), nhưng tấn công từ bên ngoài, khêu gợi Ngài sử dụng địa vị và quyền năng của mình một cách sai trái, bất tuân Đức Chúa Trời.
- Cám dỗ 1: Biến đá thành bánh – Thoả mãn nhu cầu chính đáng (đói) bằng cách tự lực, ngoài ý muốn Cha.
- Cám dỗ 2: Gieo mình xuống – Thử thách Đức Chúa Trời, đòi hỏi sự bảo vệ đặc biệt.
- Cám dỗ 3: Thờ lạy ma quỉ – Đạt được mục đích (vương quyền thế gian) bằng con đường tắt, phản nghịch Đức Chúa Trời.

Ứng phó của Chúa Giê-xu luôn là: "Có lời chép...". Ý chí của Ngài hoàn toàn kết hợp với Lời Đức Chúa Trời. Bản tính con người của Ngài, dù có đầy đủ những cảm xúc, nhu cầu và ý chí tự quyết (xem Lu-ca 22:42 – "xin ý Cha được nên"), nhưng ý chí đó luôn thuận phục trọn vẹn ý muốn thần thượng. Đây là sự hợp nhất hoàn hảo của hai bản tính. Ý chí con người của Ngài (thelēma) luôn đồng nhất với ý chí thần thượng của Ngài. Do đó, mặc dù về mặt lý thuyết, bản tính con người có khả năng phạm tội, nhưng trong con người Giê-xu Christ, bản tính đó được hiệp nhất với Ngôi Lời thần thượng, khiến cho khả năng ấy trên thực tế không thể xảy ra. Nói cách khác, Ngài có thể bị cám dỗ theo kiểu con người, nhưng không thể sa ngã theo kiểu một con người tội lỗi.

Sứ mạng của Chúa Giê-xu là "hiến mạng sống mình làm giá chuộc cho nhiều người" (Mác 10:45). Để làm Chiên Con không tì vít của Đức Chúa Trời (I Phi-e-rơ 1:19), Ngài phải hoàn toàn thánh khiết. Một của lễ chuộc tội phải hoàn hảo, trong sạch. Nếu Chúa Giê-xu có khả năng phạm tội thật sự, và thậm chí chỉ là một khả năng nhỏ, thì toàn bộ kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời sẽ bị đặt trong tình trạng bấp bênh. Sự cứu rỗi của chúng ta phụ thuộc vào một Đấng Cứu Thế chắc thắng, không phải một anh hùng có nguy cơ thất bại.

Hê-bơ-rơ 7:26-27 mô tả Ngài: "Ấy đó thật là thầy tế lễ thượng phẩm mà chúng ta có cần dùng, thánh khiết, không tội, không ô uế, biệt khỏi kẻ có tội... Ngài không cần phải dâng của lễ hằng ngày... vì Ngài đã làm xong việc đó một lần đủ cả, mà dâng chính mình Ngài." Sự "không tội" (akakos) và "thánh khiết" (hosios) này là tuyệt đối và không thể lay chuyển, đảm bảo giá trị vĩnh cửu của sự chuộc tội Ngài làm.

Hiểu biết này không chỉ là lý thuyết, nhưng mang lại sự an ủi, hy vọng và nếp sống thực tiễn sâu sắc:

1. Sự An Ủi Trong Cám Dỗ: Vì Chúa chúng ta đã trải qua mọi sự cám dỗ, Ngài cảm thông sâu sắc với sự yếu đuối của chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:15). Chúng ta có thể đến gần Ngài cách dạn dĩ để được thương xót và tìm ơn giúp đỡ trong lúc có cơn thử thách (câu 16). Chúng ta không có một Đấng Cứu Thế xa cách, nhưng là một Đấng đã đi vào chính trận chiến của chúng ta và chiến thắng.

2. Nền Tảng Cho Sự Cầu Thay: Sự vô tội tuyệt đối của Chúa Giê-xu khiến Ngài trở nên Đấng Trung Bảo hoàn hảo giữa chúng ta với Đức Chúa Trời (I Ti-mô-thê 2:5). Chúng ta có thể hoàn toàn tin cậy vào sự cầu thay của Ngài, vì lời cầu nguyện của Ngài luôn hoàn toàn hợp ý Cha và không bị vấy bẩn bởi bất cứ tư lợi hay tội lỗi nào.

3. Động Lực Cho Sự Thánh Khiết: Biết rằng Chúa Giê-xu đã sống một đời sống thánh khiết trọn vẹn trong thân xác con người cho chúng ta thấy rằng, nhờ quyền năng của Đức Thánh Linh, chúng ta cũng có thể chiến thắng tội lỗi. Ngài không chỉ chuộc tội chúng ta, mà còn ban cho chúng ta gương mẫu và quyền năng để sống đẹp lòng Đức Chúa Trời (I Phi-e-rơ 2:21-22).

4. Sự Bảo Đảm Cứu Rỗi: Sự cứu rỗi của chúng ta được đặt trên nền tảng vững chắc là công lao hoàn hảo của một Đấng Cứu Thế không thể thất bại. Điều này cho chúng ta sự bảo đảm tuyệt đối. Chúng ta không được cứu bởi một chiến thắng tình cờ, mà bởi kế hoạch tất thắng của Đức Chúa Trời từ trước muôn đời.

5. Tập Trung Vào Sự Vinh Hiển Của Đức Chúa Trời: Sự nhập thể và đời sống vô tội của Chúa Giê-xu tôn cao quyền tể trị và sự thánh khiết của Đức Chúa Trời. Nó cho thấy rằng Đức Chúa Trời có thể hoàn toàn cứu loài người mà không thoả hiệp với tội lỗi. Điều này dẫn chúng ta đến sự thờ phượng và ngợi khen.

Vậy, Chúa Giê-xu đã có thể phạm tội được không? Câu trả lời của Kinh Thánh là một sự mầu nhiệm thánh: Trong bản tính thần thượng, Ngài không thể phạm tội. Trong bản tính con người, Ngài có thể bị cám dỗ thật sự và nặng nề nhất, nhưng bởi sự hiệp nhất với Ngôi Lời thần thượng, sự thánh khiết tuyệt đối của ý chí Ngài, và quyền năng của Đức Thánh Linh, Ngài đã giữ mình hoàn toàn vô tội. Ngài là Đấng Chiến Thắng duy nhất. Sự "có thể" về mặt lý thuyết của bản tính con người đã bị chế ngự và chiến thắng bởi thực tại mạnh hơn của ý muốn thần thượng hoàn hảo nơi Ngài.

Chúng ta không tôn thờ một vị thần yếu đuối, có thể thất bại. Chúng ta tôn thờ Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống, Đấng hoàn toàn thánh khiết, hoàn toàn đắc thắng, và hoàn toàn đáng để chúng ta đặt trọn niềm tin cho sự cứu rỗi đời đời. Sự hiểu biết này không làm giảm giá trị trận chiến của Ngài, nhưng càng làm sáng tỏ vinh quang của chiến thắng Ngài và củng cố đức tin chúng ta nơi Đấng hoàn toàn đáng tin cậy.

"Vì chúng ta có thầy tế lễ thượng phẩn hay thương xót và trung tín trong sự hầu việc Đức Chúa Trời, đặng vì tội lỗi dân chúng làm lễ chuộc tội. Vì chính Ngài đã chịu khổ trong khi bị cám dỗ, nên có thể cứu những kẻ bị cám dỗ vậy." (Hê-bơ-rơ 2:17-18)