Một Cơ Đốc Nhân nên đáp ứng như thế nào với sự cầu nguyện không được nhậm?

Trong hành trình đức tin, có lẽ không điều gì khiến tấm lòng của một Cơ Đốc nhân dao động và thử thách hơn là cảm giác lời cầu nguyện chân thành của mình bị rơi vào khoảng không, dường như không được Đức Chúa Trời đáp lời. Sự thất vọng, nghi ngờ, và thậm chí là nỗi đau đớn tâm linh có thể trỗi dậy. Tuy nhiên, Kinh Thánh không lảng tránh hiện thực này mà cung cấp một khung cảnh thần học sâu sắc, những tấm gương chân thực, và sự hướng dẫn quý báu về cách chúng ta—những người tin Chúa—nên đứng vững, suy ngẫm và tiếp tục bước đi trong đức tin khi đối diện với những lời cầu nguyện “không được nhậm”. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào phân tích Kinh Thánh, khám phá các nguyên tắc thần học, và đưa ra những ứng dụng thực tiễn cho đời sống đức tin.

Trước khi tìm hiểu về sự đáp ứng, chúng ta cần định hình lại sự hiểu biết của mình về chính lời cầu nguyện và sự “nhậm lời” từ góc nhìn của Đấng Tạo Hóa. Từ ngữ Hy Lạp cho “cầu nguyện” là proseuchomai (προσεύχομαι), mang ý nghĩa sâu xa về sự hướng về, trao đổi, và khao khát trong mối quan hệ. Cầu nguyện không phải là một cơ chế ma thuật hay một giao dịch thương mại với Đức Chúa Trời, nơi chúng ta đưa ra yêu cầu và Ngài buộc phải thực hiện. Chúa Giê-xu, trong khuôn mẫu cầu nguyện mà Ngài dạy, bắt đầu bằng việc tôn vinh Cha và thuận phục ý muốn của Ngài: “Lạy Cha chúng con ở trên trời… Ý Cha được nên, ở đất như trời” (Ma-thi-ơ 6:9-10). Điều này đặt nền tảng: mục đích tối thượng của cầu nguyện là sự hiệp một ý chí của chúng ta với ý muốn tốt lành, đẹp lòng và trọn vẹn của Đức Chúa Trời (Rô-ma 12:2).

Sứ đồ Giăng khẳng định: “Này là điều chúng ta dạn dĩ ở trước mặt Chúa, nếu chúng ta theo ý muốn Ngài mà cầu xin việc gì, thì Ngài nghe chúng ta” (1 Giăng 5:14). Chìa khóa nằm ở cụm từ “theo ý muốn Ngài”. Sự nhậm lời, do đó, luôn được lọc qua lăng kính của ý muốn thánh khiết và sự khôn ngoan toàn tri của Đức Chúa Trời. Đôi khi, câu trả lời “Không” hay “Hãy chờ đợi” chính là sự nhậm lời yêu thương và khôn ngoan nhất, dù nó không trùng khớp với mong ước tức thời của chúng ta. Sứ đồ Phao-lô đã kinh nghiệm điều này một cách sâu sắc khi cầu xin Chúa cất “cái giằm xóc vào thịt” của ông. Câu trả lời ông nhận được không phải là sự giải cứu khỏi hoàn cảnh, mà là một lời hứa đầy ân điển: “Ân điển Ta đủ cho ngươi rồi, vì sức mạnh của Ta nên trọn vẹn trong sự yếu đuối” (2 Cô-rinh-tô 12:9). Lời cầu nguyện “không được nhậm” theo cách ông mong muốn đã dẫn đến một sự mặc khải sâu sắc hơn về quyền năng và ân điển của Đấng Christ.

Kinh Thánh không ngần ngại chỉ ra những chướng ngại có thể cản trở lời cầu nguyện của chúng ta. Việc xét lòng mình dưới ánh sáng Lời Chúa là bước đầu tiên thiết yếu trong sự đáp ứng.

• Tội Lỗi Chưa Xưng Nhận và Sự Bất Hòa: Tiên tri Ê-sai tuyên bố: “Ấy chính sự gian ác các ngươi đã làm xa cách mình với Đức Chúa Trời; tội lỗi các ngươi đã che khuất mặt Ngài khỏi các ngươi, đến nỗi Ngài không nghe các ngươi nữa” (Ê-sai 59:2). Tương tự, tinh thần không tha thứ cũng là một rào cản. Chúa Giê-xu dạy: “Khi các ngươi đứng cầu nguyện, nếu có sự gì bất bình cùng ai, thì hãy tha thứ, để Cha các ngươi ở trên trời cũng tha lỗi cho các ngươi” (Mác 11:25). Sự xét lòng và ăn năn là chìa khóa để khôi phục sự thông công.
• Cầu Xin Với Động Cơ Sai Trái: Sứ đồ Gia-cơ cảnh báo: “Anh em cầu xin mà không nhận lãnh được, là vì cầu xin trái lẽ, để dùng trong tư dục mình” (Gia-cơ 4:3). Lời cầu nguyện chỉ nhằm thỏa mãn dục vọng cá nhân, lòng tham, hoặc sự kiêu ngạo sẽ không tìm thấy sự đồng điệu trong ý muốn thánh khiết của Đức Chúa Trời.
• Thiếu Đức Tin: Chúa Giê-xu thường nhấn mạnh đức tin trong khi cầu nguyện: “Mọi điều các ngươi lấy đức tin cầu xin trong lúc cầu nguyện, thì sẽ được” (Ma-thi-ơ 21:22). Tuy nhiên, đức tin ở đây không phải là một phép thuật tâm lý, mà là sự tin cậy vững chắc vào chính Con Người và bản tính của Đức Chúa Trời, Đấng thành tín với lời hứa của Ngài. Sự nghi ngờ, phân vân có thể làm chúng ta “chẳng nên tưởng mình lãnh được vật chi từ nơi Chúa” (Gia-cơ 1:6-7).
• Ý Muốn Tốt Lành Hơn Của Đức Chúa Trời: Đây là nguyên nhân quan trọng và thánh thiện nhất. Như chúng ta đã thấy qua gương của Phao-lô, đôi khi điều chúng ta cầu xin—dù tốt đẹp trong mắt chúng ta—lại không phải là điều tốt nhất theo kế hoạch toàn tri của Đức Chúa Trời. Cha trên trời biết ban cho con cái mình những vật tốt (Ma-thi-ơ 7:11), và “vật tốt” tối thượng thường là chính Ngài, sự thánh hóa chúng ta, và vinh quang của Danh Ngài.

Kinh Thánh đầy dẫy những anh hùng đức tin đã trải qua sự chờ đợi hoặc nhận câu trả lời khác với mong đợi.

• Đa-vít và Đứa Con Bị Bệnh: Khi con trai do Bath-sê-ba sinh ra bị bệnh nặng, Vua Đa-vít đã kiêng ăn, cầu nguyện khẩn thiết suốt bảy ngày đêm. Tuy nhiên, đứa trẻ qua đời. Phản ứng của Đa-vít là một bài học sâu sắc: Ông không oán trách Đức Chúa Trời, nhưng “đứng dậy, tắm rửa, xức dầu, và thay đổi áo xống; đoạn vào đền thờ Đức Giê-hô-va mà thờ lạy” (2 Sa-mu-ên 12:20). Ông tuyên bố: “Ta có thể làm cho nó trở lại ư? Ta sẽ đi đến nó, nhưng nó chẳng trở lại cùng ta.” Đa-vít chấp nhận ý muốn của Đức Chúa Trời trong nỗi đau, thờ phượng Ngài, và tiếp tục bước đi. Ông hiểu rằng sự hiện diện và ân điển của Đức Chúa Trời vẫn còn đó, ngay cả khi lời cầu xin cụ thể không được đáp theo cách ông muốn.
• Chúa Giê-xu tại Ghết-sê-ma-nê: Đây là tấm gương trọn vẹn nhất. Trong cơn hấp hối, Chúa Giê-xu đã cầu nguyện khẩn thiết: “Cha ơi! Nếu có thể được, xin cho chén nầy lìa khỏi Con!” Nhưng Ngài lập tức thuận phục: “Song, không theo ý muốn Con, mà theo ý muốn Cha” (Ma-thi-ơ 26:39). Lời cầu xin “xin cho chén nầy lìa khỏi” đã không được nhậm theo nghĩa đen. Thay vào đó, Ngài đã uống cạn chén thạnh nộ vì tội lỗi chúng ta. Sự “không nhậm lời” đó đã dẫn đến sự cứu rỗi cho nhân loại. Chúa Giê-xu dạy chúng ta rằng sự vâng phục tối cao ý muốn của Cha là đỉnh cao của lời cầu nguyện chân chính.

Khi đối diện với lời cầu nguyện dường như chưa được đáp, một Cơ Đốc nhân có thể thực hành những điều sau:

1. Kiên Trì Và Bền Đỗ Trong Cầu Nguyện: “Không được nhậm” không có nghĩa là “hãy ngừng cầu nguyện”. Chúa Giê-xu dạy về sự cần phải cầu nguyện luôn, chớ hề mỏi mệt (Lu-ca 18:1). Sự kiên trì không phải để thuyết phục một Đức Chúa Trời miễn cưỡng, mà để rèn luyện lòng chúng ta, thanh lọc động cơ, và thể hiện sự lệ thuộc triệt để vào Ngài.
2. Xét Lòng Và Ăn Năn: Hãy thành thật với Chúa. Hỏi Ngài, như Đa-vít đã từng: “Xin Chúa hãy dò xét tôi, và thử thách tôi; hãy luyện lọc lòng dạ tôi” (Thi thiên 26:2). Nếu Đức Thánh Linh chỉ ra bất kỳ tội lỗi hay động cơ nào, hãy mau chóng xưng nhận và từ bỏ.
3. Chuyển Từ “Xin Cho” Sang “Tìm Kiếm Chính Ngài”: Thay vì tập trung hoàn toàn vào điều mình xin, hãy dành thời gian để thờ phượng, cảm tạ vì chính thân vị Đức Chúa Trời, và tìm kiếm mặt Ngài. Thi thiên 37:4 chép: “Khá khoái lạc nơi Đức Giê-hô-va, thì Ngài sẽ ban cho ngươi điều lòng mình ao ước.” Khi Chúa trở thành khoái lạc tối thượng của chúng ta, những ao ước của lòng sẽ dần được điều chỉnh theo ý muốn Ngài.
4. Tin Cậy Vào Bản Tính Của Đức Chúa Trời: Khẳng định lại đức tin của bạn vào sự nhân từ, yêu thương, sự khôn ngoan và quyền năng của Đức Chúa Trời. Ngài là Cha yêu thương (Lu-ca 11:13), Đấng biết mọi sự, và có kế hoạch tốt lành cho con cái Ngài (Giê-rê-mi 29:11, Rô-ma 8:28).
5. Tìm Kiếm Sự Khuyên Bảo Và Cầu Thay Của Hội Thánh: Đừng cô lập mình. Hãy chia sẻ gánh nặng với những tín hữu trưởng thành, đáng tin cậy (Ga-la-ti 6:2). Sự cầu thay của họ có thể mang lại ơn phước và sức mạnh.
6. Chấp Nhận Sự Bí Ẩn Và Tiếp Tục Vâng Lời: Cuối cùng, chúng ta phải học cách sống với những điều bí ẩn không thể hiểu hết được. Như Phao-lô thốt lên: “Ôi! Sâu nhiệm thay là sự giàu có, khôn ngoan và thông biết của Đức Chúa Trời!” (Rô-ma 11:33). Chúng ta tiếp tục vâng lời Chúa và phục vụ Ngài, ngay cả khi chưa nhận được câu trả lời rõ ràng, vì biết rằng Ngài đáng tin cậy.

Sự đáp ứng của Cơ Đốc nhân trước lời cầu nguyện dường như không được nhậm không phải là sự tuyệt vọng hay oán trách, mà là cơ hội để đức tin trưởng thành sâu sắc hơn. Đó là lúc chúng ta học sự thuận phục như Chúa Giê-xu, sự kiên nhẫn như Gióp, và lòng tin cậy như Đa-vít. Mỗi lời cầu nguyện, dù được trả lời theo cách chúng ta mong đợi hay không, đều nằm trong tay của Đức Chúa Trời Toàn Năng, Đấng yêu thương chúng ta đến nỗi đã ban Con Một của Ngài. Sự “không nhậm lời” tạm thời có thể chính là công cụ Ngài dùng để dẫn dắt chúng ta đến gần hơn với chính Ngài, là kho báu thật sự và là phần thưởng vĩnh cửu của đời sống đức tin. Hãy tiếp tục cầu nguyện, tiếp tục tin cậy, vì “Ngài đã làm việc lớn cho chúng tôi; ấy nên chúng tôi mừng rỡ” (Thi thiên 126:3).