Tại sao Chúa Giê-su chữa bệnh vào ngày Sa-bát?

Trong hành trình chức vụ công khai của Chúa Giê-su trên đất, một trong những điểm gây tranh cãi và đối đầu gay gắt nhất với giới lãnh đạo tôn giáo đương thời chính là việc Ngài thực hiện những phép lạ chữa lành vào ngày Sa-bát. Hành động này không phải là sự ngẫu nhiên hay thiếu suy xét, mà là một phần cốt lõi trong kế hoạch mặc khải của Đức Chúa Trời, nhằm bày tỏ bản chất thật của Ngài, thẩm quyền của Đấng Mê-si, và ý nghĩa đích thực của ân điển vượt trên luật lệ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào bối cảnh Kinh Thánh, phân tích ngôn ngữ gốc và những lời tuyên bố đầy quyền năng của Chúa Giê-su để trả lời cho câu hỏi then chốt này.

Để hiểu trọn vẹn sự đối đầu này, trước hết chúng ta phải hiểu chữ "Sa-bát" (שַׁבָּת - Shabbat) trong tiếng Hê-bơ-rơ. Gốc của từ này có nghĩa là "ngừng lại, nghỉ ngơi, chấm dứt". Ngày Sa-bát được thiết lập như một giao ước đời đời giữa Đức Giê-hô-va và dân Y-sơ-ra-ên (Xuất Ê-díp-tô Ký 31:16-17), là dấu chỉ về quyền sáng tạo của Ngài (Sáng Thế Ký 2:2-3) và sự giải cứu khỏi ách nô lệ Ai Cập (Phục Truyền Luật Lệ Ký 5:15). Điều răn thứ tư truyền: "Hãy nhớ ngày nghỉ đặng làm nên ngày thánh" (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:8). Tuy nhiên, qua nhiều thế kỷ, các thầy thông giáo và người Pha-ri-si đã thêm vào hàng trăm "halakha" (luật truyền khẩu) chi tiết để định nghĩa thế nào là "công việc" bị cấm, biến ngày Sa-bát từ một món quà nghỉ ngơi thiêng liêng trở thành một gánh nặng luật pháp đầy sự ràng buộc và lên án.

Chúa Giê-su không đến để phá bỏ luật pháp hay các tiên tri, nhưng để làm cho trọn (Ma-thi-ơ 5:17). Hành động chữa bệnh của Ngài vào ngày Sa-bát chính là sự "làm cho trọn" cao nhất, vì Ngài bày tỏ ý định nguyên thủy của Đức Chúa Trời. Trong Mác 2:27-28, Chúa phán: "Ngày Sa-bát được lập ra vì loài người, chớ chẳng phải loài người vì ngày Sa-bát. Vậy thì Con người cũng là Chúa của ngày Sa-bát." Câu nói này có hai tầng nghĩa sâu sắc:

1. "Vì loài người" (διὰ τὸν ἄνθρωπον - dia ton anthrōpon): Ngày Sa-bát là một ân điển, một sự sắm sẵn của Đức Chúa Trời cho sự tốt lành và phúc hạnh của con người, chứ không phải là một cực hình hay bài kiểm tra sự vâng lời cứng nhắc.

2. "Chúa của ngày Sa-bát" (Κύριός ἐστιν τοῦ σαββάτου - Kyrios estin tou sabbatou): Đây là lời tuyên bố đầy thần tính. Chỉ có Đấng tạo dựng nên ngày Sa-bát mới có thẩm quyền tối hậu để giải thích và áp dụng nó. Chúa Giê-su đang xưng nhận mình ngang hàng với Đức Chúa Trời, Đấng thiết lập ngày Sa-bát. Khi Ngài chữa lành, chính Đấng làm Chủ ngày đó đang hành động theo ý muốn tốt lành nguyên thủy của Ngài.

1. Người Bại Tay (Ma-thi-ơ 12:9-14, Mác 3:1-6, Lu-ca 6:6-11):
Tại đây, Chúa Giê-su đặt câu hỏi then chốt: "Trong các ngươi có ai có một con chiều, nếu nó té xuống hố trong ngày Sa-bát, thì há chẳng kéo nó lên sao? Người ta quí trọng hơn chiên là dường nào! Vậy, trong ngày Sa-bát, có phép làm việc lành." (Ma-thi-ơ 12:11-12). Từ Hy Lạp được dùng cho "việc lành" là καλῶς (kalōs), có nghĩa là điều tốt, đẹp, có giá trị đạo đức. Chúa Giê-su xác định việc giải cứu sự đau khổ và phục hồi sự sống là bản chất của "việc lành" được phép làm mọi ngày, kể cả Sa-bát. Ngài đối lập lòng thương xót với sự vô cảm vì nghi lễ.

2. Người Đàn Bà Còng Lưng (Lu-ca 13:10-17):
Sau khi chữa lành cho người đàn bà bị tà linh làm cho còng lưng suốt 18 năm, Ngài gọi bà là "con gái của Áp-ra-ham" (Lu-ca 13:16), nhấn mạnh địa vị thuộc về giao ước của bà. Ngài lập luận: "Mỗi ngày trong ngày Sa-bát, há chẳng mở trói cho bò hoặc lừa của mình khỏi máng cỏ, dắt nó đi uống nước sao?" Hành động chữa bệnh được mô tả như việc "mở trói" (λύω - lyō). Ngày Sa-bát là ngày được tự do khỏi xiềng xích – không chỉ xiềng xích thể xác mà còn là xiềng xích thuộc linh và tội lỗi.

3. Người Bại Liệt Tại Bê-tết-đa (Giăng 5:1-18):
Sự kiện này dẫn đến một trong những lời tuyên bố mạnh mẽ nhất về thần tính của Chúa Giê-su. Sau khi chữa lành, Ngài phán với người ấy: "Hãy vác giường ngươi mà đi" (câu 8). Khi bị người Giu-đa chỉ trích vì làm việc này trong ngày Sa-bát, Chúa Giê-su đáp: "Cha ta làm việc cho đến bây giờ; ta cũng làm việc như vậy." (Giăng 5:17). Từ "làm việc" (ἐργάζομαι - ergazomai) cho thấy công việc của Đức Chúa Trời trong việc duy trì, bảo tồn, chữa lành và cứu rỗi vũ trụ không bao giờ ngừng nghỉ. Chúa Giê-su đồng hóa công việc của Ngài với công việc liên tục của Đức Chúa Cha. Điều này không những biện minh cho hành động chữa bệnh, mà còn mặc khải Ngài là Con Đức Chúa Trời, một với Cha trong bản chất và hành động.

Các nhà lãnh đạo tôn giáo đương thời đã giữ ngày Sa-bát một cách hình thức nhưng bỏ qua cốt lõi của nó là lòng nhân từ, công lý và sự khiêm nhường trước mặt Đức Chúa Trời (Mi-chê 6:8). Chúa Giê-su đã vạch trần điều này khi phán: "Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! Vì các ngươi nộp một phần mười bạc hà, hồi hương, và rau cần, mà bỏ điều hệ trọng hơn hết trong luật pháp, là sự công bình, thương xót và trung tín..." (Ma-thi-ơ 23:23). Việc chữa bệnh ngày Sa-bát chính là sự thể hiện sống động của "điều hệ trọng hơn hết": sự thương xót (ἔλεος - eleos) và sự công bình (κρίσις - krisis, ở đây có nghĩa là sự xét đoán đúng đắn, công lý).

1. Hiểu Đúng Về Sự Nghỉ Ngơi Thuộc Linh: Ngày Sa-bát mới của Cơ Đốc nhân chính là sự nghỉ ngơi nơi Chúa Giê-su Christ (Hê-bơ-rơ 4:9-10). Chúng ta bước vào sự nghỉ ngơi đó không bằng việc tuân giữ ngày lễ, mà bằng đức tin nơi công tác hoàn tất của Đấng Christ. Ứng dụng là hãy sống mỗi ngày trong sự an nghỉ của ân điển, tin cậy rằng sự cứu rỗi và chữa lành đến từ Ngài, không từ nỗ lực của chúng ta.

2. Ưu Tiên Con Người và Lòng Thương Xót: Chúa Giê-su dạy chúng ta đặt nhu cầu chân chính của con người lên trên những quy tắc tôn giáo cứng nhắc. Trong đời sống hội thánh và cá nhân, chúng ta cần tự hỏi: Liệu những truyền thống, hình thức của chúng ta có đang ngăn cản việc thể hiện tình yêu và sự chữa lành cho những người đau khổ không?

3. Sống Trong Tự Do Của "Chúa Ngày Sa-bát": Vì Chúa Giê-su là Chúa của ngày Sa-bát, chúng ta được tự do để phục vụ, yêu thương và làm việc lành mọi ngày, với tấm lòng hướng về Ngài (Rô-ma 14:5-6). Nguyên tắc không phải là "được phép làm gì" mà là "điều gì mang lại vinh hiển cho Chúa và ích lợi cho người lân cận".

4. Tìm Kiếm Sự Chữa Lành Toàn Diện: Các phép lạ của Chúa Giê-su bày tỏ quyền năng cứu rỗi toàn diện – thể xác, tâm hồn và linh hồn. Chúng ta cần đến với Ngài mỗi ngày để được chữa lành khỏi những vết thương, thói quen tội lỗi và sự bại liệt thuộc linh.

Chúa Giê-su chữa bệnh vào ngày Sa-bát không phải là một sự khiêu khích vô cớ, mà là một sự mặc khải có chủ đích. Qua đó, Ngài tuyên bố:
- Ngài là Chúa, có thẩm quyền tối thượng trên mọi luật lệ.
- Ngài đến để phục hồi ý nghĩa nguyên thủy của luật pháp: đó là tình yêu, lòng thương xót và sự sống.
- Ngài là Đấng mang đến sự nghỉ ngơi đích thực và sự giải phóng trọn vẹn.
Các phép lạ ngày Sa-bát là những bức tranh tiên tri về sự cứu rỗi mà Ngài sẽ hoàn thành trên thập tự giá – nơi đó, vào một ngày Sa-bát, Ngài nghỉ ngơi trong mồ sau khi công tác cứu chuộc đã hoàn tất, để rồi phục sinh, mang đến cho nhân loại sự sống và sự chữa lành vĩnh cửu. Lời mời gọi của Ngài vẫn còn vang vọng: "Hỡi những kẻ mệt mỏi và gánh nặng, hãy đến cùng ta, ta sẽ cho các ngươi được yên nghỉ." (Ma-thi-ơ 11:28).