‘Hãy Suy Nghĩ Về Những Điều Chân Thật’ – Phi-líp 4:8
Trong hành trình đức tin, Cơ Đốc nhân thường đối diện với sự tranh chiến nội tâm, nơi những dòng tư tưởng có thể dẫn dắt chúng ta đến sự bình an trong Chúa hoặc sự rối loạn của thế gian. Giữa bối cảnh đó, Sứ đồ Phao-lô, từ trong ngục tù, đã ban cho Hội thánh Phi-líp và cho mỗi chúng ta một chìa khóa năng quyền để bảo vệ tâm trí và biến đổi đời sống: “Rốt lại, hỡi anh em, phàm điều chi chân thật, điều chi đáng tôn, điều chi công bình, điều chi thanh sạch, điều chi đáng yêu chuộng, điều chi có tiếng tốt, điều chi có nhân đức đáng khen, thì anh em phải nghĩ đến.” (Phi-líp 4:8, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Mệnh lệnh này không đơn thuần là lời khuyên về tư duy tích cực, mà là một mệnh lệnh thần học sâu sắc, chỉ ra nguồn và tiêu chuẩn cho mọi suy nghĩ của con dân Chúa.
Thư Phi-líp được viết trong cảnh tù đày, thế nhưng chủ đề xuyên suốt lại là “sự vui mừng trong Chúa” (Phi-líp 4:4). Chương 4 mở đầu bằng lời kêu gọi hòa thuận và chớ lo phiền (câu 2-6), tiếp nối bằng lời hứa về sự bình an của Đức Chúa Trời sẽ giữ gìn lòng và trí của chúng ta trong Đấng Christ (câu 7). Câu 8 chính là câu trả lời thực tiễn cho câu hỏi: “Làm thế nào để được sự bình an đó bảo vệ tâm trí tôi?” Động từ then chốt trong câu 8 là “λογίζεσθε” (logizesthe), xuất phát từ “λογίζομαι” (logizomai). Trong tiếng Hy Lạp Kinh Thánh, từ này mang ý nghĩa mạnh mẽ hơn “nghĩ” thông thường; nó có nghĩa là “tính toán, cân nhắc, suy xét kỹ lưỡng, và sau đó kết luận”. Nó diễn tả một quá trình tư duy có chủ ý, có kỷ luật, không phải là những ý nghĩ thoáng qua. Phao-lô ra lệnh cho chúng ta phải chủ động tính toán, đánh giá và tập trung tâm trí vào một danh sách những phẩm chất cụ thể.
Danh sách bảy phẩm chất này không phải ngẫu nhiên. Số bảy trong Kinh Thánh thường biểu tượng cho sự trọn vẹn, đầy đủ. Điều này cho thấy đây là một tiêu chuẩn toàn diện, một bộ lọc đầy đủ cho mọi nguồn tư tưởng. Chúng ta sẽ lần lượt khảo sát từng phẩm chất dưới ánh sáng của Kinh Thánh và ngôn ngữ gốc.
1. “Những điều chân thật” (ὅσα ἀληθῆ - hosa alēthē): Từ “ἀληθῆ” (alēthē) có nghĩa là “chân thật, đích thực, không bị giả mạo”. Nó xuất phát từ chữ “a-” (không) và “lēthē” (sự quên lãng, che giấu), nghĩa đen là “không bị che giấu”. Điều chân thật tối hậu chính là Lời Đức Chúa Trời (Giăng 17:17), và chính Chúa Giê-xu là “đường đi, chân lý, và sự sống” (Giăng 14:6). Suy nghĩ về điều chân thật là từ chối những lời nói dối, giả hình, ngụy biện của thế gian và ma quỷ (Giăng 8:44), để đặt nền tảng tư tưởng trên sự thật vĩnh cửu của Đấng Christ và Lời Ngài.
2. “Những điều đáng tôn” (ὅσα σεμνά - hosa semna): “σεμνά” (semna) mô tả điều gì đó trang nghiêm, đáng kính, có phẩm giá và thanh danh. Nó gắn liền với sự oai nghi, thánh khiết của Đức Chúa Trời. Suy nghĩ về điều đáng tôn là tôn trọng những gì thuộc về Đức Chúa Trời, giữ gìn sự trang nghiêm trong tâm trí, tránh xa những điều tầm thường, nhảm nhí làm giảm giá trị phẩm cách của một con người được tạo dựng theo hình ảnh Ngài.
3. “Những điều công bình” (ὅσα δίκαια - hosa dikaia): “δίκαια” (dikaia) liên quan đến sự công chính, ngay thẳng, hợp với tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời. Đây không chỉ là sự công bình theo luật pháp loài người, mà là sự công bình thánh khiết của chính Đức Chúa Trời (Rô-ma 1:17). Suy nghĩ về điều công bình là đánh giá mọi sự dựa trên tiêu chuẩn thánh khiết của Ngài, ước ao sự ngay thẳng trong mọi mối quan hệ và công việc.
4. “Những điều thanh sạch” (ὅσα ἁγνά - hosa hagna): “ἁγνά” (hagna) nhấn mạnh đến sự tinh sạch, trong trắng, không ô uế, đặc biệt về mặt đạo đức và thuộc linh. Nó cùng gốc với từ “thánh” (hagios). Suy nghĩ về điều thanh sạch là bảo vệ tâm trí khỏi sự ô uế của tà dâm, tham lam, ghen ghét (Mác 7:21-23), và nuôi dưỡng sự thánh khiết trong nội tâm.
5. “Những điều đáng yêu chuộng” (ὅσα προσφιλῆ - hosa prosphilē): “προσφιλῆ” (prosphilē) có nghĩa là “đáng yêu, dễ thương, đẹp đẽ, quyến rũ một cách lành mạnh”. Nó diễn tả vẻ đẹp thu hút không dựa trên sự sa đọa mà dựa trên sự tốt lành. Đó là vẻ đẹp của đức tin, của lòng nhân từ, của những việc lành. Suy nghĩ về điều này là tập trung vào vẻ đẹp thực sự phát xuất từ Đức Chúa Trời, thay vì vẻ hào nhoáng giả tạo của tội lỗi.
6. “Những điều có tiếng tốt” (ὅσα εὔφημα - hosa euphēma): “εὔφημα” (euphēma) nghĩa là “được nói tốt, có danh tiếng tốt, đáng được ca ngợi”. Nó đến từ “eu” (tốt) và “phēmē” (lời nói). Điều này liên hệ trực tiếp đến những gì chúng ta nghe và nói ra. Suy nghĩ về điều có tiếng tốt là lựa chọn lắng nghe những lời xây dựng, khích lệ (Ê-phê-sô 4:29) và từ chối những lời đồn thổi, chửi rủa, phàn nàn.
7. “Những điều có nhân đức đáng khen” (εἴ τις ἀρετὴ καὶ εἴ τις ἔπαινος - ei tis aretē kai ei tis epainos): Cụm cuối cùng này tổng kết: “nếu có sự nhân đức nào, nếu có sự khen ngợi nào”. “ἀρετὴ” (aretē) trong văn hóa Hy Lạp chỉ sự xuất sắc, phẩm hạnh cao quý. Trong bối cảnh Cơ Đốc, đó là sự xuất sắc của đức tin, sự kiên nhẫn, nhân từ… mà Đức Thánh Linh sản sinh (Ga-la-ti 5:22-23). “ἔπαινος” (epainos) là sự ngợi khen. Phao-lô kết luận: hãy suy nghĩ về bất cứ điều gì thể hiện sự xuất sắc của đức tin và đáng nhận lấy sự ngợi khen – không phải từ người đời, nhưng trước hết từ Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 4:5).
Danh sách này không phải là một bảng quy tắc đạo đức khô khan. Nó là một bức chân dung về chính Chúa Giê-xu Christ. Ngài là Chân Lý (Giăng 14:6). Đời sống Ngài thể hiện sự đáng tôn trọng và oai nghi tuyệt đối. Ngài là hiện thân của sự công bình của Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 1:30). Ngài hoàn toàn thanh sạch và không hề biết tội lỗi (2 Cô-rinh-tô 5:21). Vẻ đẹp và tình yêu của Ngài thật đáng yêu chuộng (Thi thiên 45:2). Danh tiếng và lời nói của Ngài hoàn toàn có tiếng tốt (Lu-ca 4:22). Mọi nhân đức và sự ngợi khen đều tập trung nơi Ngài. Vì vậy, “suy nghĩ về những điều này” thực chất là tập trung tâm trí vào Chúa Giê-xu Christ, Đấng là nguồn và hiện thân của mọi điều tốt lành. Đây chính là “sự biến hóa bởi sự đổi mới của tâm trí” mà Rô-ma 12:2 nói đến.
Làm thế nào để chúng ta thực hành mệnh lệnh này một cách cụ thể?
1. Lấy Lời Chúa Làm Bộ Lọc Tư Tưởng: Mỗi ngày, hãy đọc, suy ngẫm (Giô-suê 1:8) và ghi nhớ Kinh Thánh. Khi một ý nghĩ, một tin tức, một lời nói từ ai đó xuất hiện, hãy tự hỏi: “Điều này có ‘chân thật’ theo tiêu chuẩn Lời Chúa không? Có ‘thanh sạch’ và ‘công bình’ không?” Hãy để Lời Chúa “so sánh tư tưởng ý định của lòng” (Hê-bơ-rơ 4:12).
2. Chủ Động Chọn Lựa Đầu Vào Cho Tâm Trí: Chúng ta không thể ngăn chim bay qua đầu, nhưng có thể ngăn chúng làm tổ. Hãy có chủ ý chọn lọc những gì xem, nghe, đọc. Phim ảnh, âm nhạc, sách báo, mạng xã hội có đang đưa vào tâm trí bạn những điều ngược lại với danh sách Phi-líp 4:8 không? Hãy “cầu nguyện trong mọi sự” (Phi-líp 4:6) để xin Chúa ban sự khôn ngoan lựa chọn.
3. Thực Hành Sự Cảm Tạ và Ngợi Khen: Thay vì để tâm trí xoay quanh những lo lắng, phàn nàn (trái ngược với “có tiếng tốt”), hãy tập trung vào những phước lành, lời hứa và bản tính tốt lành của Chúa. Hãy liệt kê và cảm tạ Ngài. Điều này lập trình lại tâm trí tập trung vào “những điều đáng khen”.
4. Giao Tiếp Với Cộng Đồng Tin Lành: “Sự cảm thông của thánh đồ” (Bài Tín Điều) giúp chúng ta củng cố nhau. Những cuộc trò chuyện đạo đức, chia sẻ Lời Chúa, cùng nhau cầu nguyện sẽ nuôi dưỡng tâm trí bằng những điều lành mạnh (Hê-bơ-rơ 10:24-25).
5. Nhận Biết và Từ Chối Những Lời Nói Dối: Khi tâm trí bị tấn công bởi những lời lên án (“ngươi vô giá trị”), sợ hãi (“Chúa không quan tâm”), hoặc dụ dỗ phạm tội, hãy nhận diện đó là lời nói dối của kẻ thù. Hãy lập tức đối chiếu với Lẽ Thật trong Kinh Thánh (“Ta có giá trị vì Đấng Christ đã chết cho tôi” – Rô-ma 5:8; “Chúa là sự giúp đỡ tôi” – Thi thiên 121:2) và từ chối chúng.
6. Cầu Xin Chúa Thánh Linh Hướng Dẫn: Sự biến đổi tâm trí là công việc siêu nhiên. Hãy cầu xin Đức Thánh Linh, Đấng dẫn chúng ta vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13), giúp chúng ta nhận biết và yêu mến những điều thuộc về Đấng Christ. Ngài ban cho chúng ta năng lực để vâng theo mệnh lệnh này.
Mệnh lệnh “hãy suy nghĩ” trong Phi-líp 4:8 là một món quà giải phóng. Nó giải phóng chúng ta khỏi sự nô lệ của những tư tưởng tiêu cực, ô uế và giả dối của thế gian. Khi chúng ta chủ động, có kỷ luật đặt tâm trí mình vào những phẩm chất thánh này – vốn được bày tỏ trọn vẹn nơi Chúa Giê-xu – chúng ta không chỉ kinh nghiệm sự bình an (câu 7), mà còn trở nên giống Chúa hơn. Hành động này là một phần của sự thờ phượng bằng cả tâm trí (Rô-ma 12:1). Đức Chúa Trời hứa rằng nếu chúng ta làm điều này, “Đức Chúa Trời sự bình an sẽ ở cùng anh em” (Phi-líp 4:9). Nguyện xin Chúa Thánh Linh giúp chúng ta mỗi ngày biết “bắt hết các ý tưởng làm tôi vâng phục Đấng Christ” (2 Cô-rinh-tô 10:5), và để tâm trí chúng ta trở thành nơi ngự trị đẹp lòng Ngài.