Tại sao trong Sáng thế ký 1:26 và 3:22, Chúa lại dùng đại từ số nhiều để chỉ chính Ngài?

Khi đọc những câu đầu tiên của Kinh Thánh, một chi tiết thú vị và đầy ý nghĩa thường gây thắc mắc cho nhiều độc giả: Đức Chúa Trời – Đấng Tạo Hóa duy nhất – lại dùng đại từ số nhiều “chúng ta” khi phán về việc tạo dựng loài người (Sáng Thế Ký 1:26) và sau khi con người phạm tội (Sáng Thế Ký 3:22). Tại sao Ngài lại nói như vậy? Đây chỉ là một cách nói trang trọng, hay ẩn chứa một mặc khải sâu xa về bản thể của Đức Chúa Trời? Bài viết này sẽ khảo sát văn bản tiếng Hê-bơ-rơ, xem xét các cách giải thích khác nhau, và đặc biệt làm sáng tỏ quan điểm Kinh Thánh về Đức Chúa Trời Ba Ngôi, đồng thời rút ra những áp dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân.

Trước tiên, chúng ta cần đọc chính xác hai phân đoạn:

“Đức Chúa Trời phán rằng: Chúng ta hãy làm nên loài người như hình ta và theo tượng ta, đặng quản trị…” (Sáng Thế Ký 1:26 – Bản Truyền thống 1925)

“Giê-hô-va Đức Chúa Trời phán rằng: Nầy, loài người đã trở nên như một kẻ trong chúng ta, biết điều thiện và điều ác…” (Sáng Thế Ký 3:22 – Bản Truyền thống 1925)

Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ “Đức Chúa Trời” ở đây là ʾĕlōhîm (אֱלֹהִים). Đây là một danh từ số nhiều (plural) nhưng thường đi với động từ ở số ít, cho thấy đây là một số nhiều của sự trang trọng, uy nghi (pluralis majestatis) hoặc biểu thị sự đầy trọn của Đức Chúa Trời. Tuy nhiên, khi Ngài phán “chúng ta”, từ được dùng là naʿăśeh (נַעֲשֶׂה) – động từ “làm” ở ngôi thứ nhất số nhiều (we will make). Đại từ tương ứng “chúng ta” (us) và “của chúng ta” (our) cũng ở số nhiều.

Ngữ cảnh của Sáng 1:26 là cao điểm của công trình sáng tạo – việc tạo dựng loài người. Trước đó, Đức Chúa Trời phán “hãy có…”, tất cả đều ở số ít. Lần duy nhất trong chương 1 xuất hiện số nhiều là câu 26. Tương tự, Sáng 3:22 xảy ra sau khi A-đam và Ê-va đã ăn trái cấm và biết điều thiện ác. Đức Chúa Trời nói “như một kẻ trong chúng ta”. Vậy “chúng ta” đó là ai? Có ba cách giải thích chính.

2.1. Hình Thức Số Nhiều Uy Nghi (Pluralis Majestatis)

Một số học giả cho rằng đây chỉ là cách nói của các vị vua hoặc người có địa vị cao, dùng số nhiều để chỉ bản thân như một biểu hiện của quyền uy và sự tôn trọng. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, việc dùng số nhiều cho Đức Chúa Trời không phải là hiếm (ví dụ: ʾĕlōhîm luôn ở dạng số nhiều). Tuy nhiên, trong Kinh Thánh, khi Đức Chúa Trời trực tiếp phán, Ngài thường dùng đại từ số ít “ta” (ani). Việc đột ngột chuyển sang số nhiều ở hai câu này là đặc biệt, khiến cách giải thích này chưa thỏa đáng hoàn toàn.

2.2. Đức Chúa Trời Đang Nói Với Các Thiên Sứ

Một quan điểm khác cho rằng “chúng ta” chỉ Đức Chúa Trời và các thiên sứ của Ngài. Theo đó, Đức Chúa Trời tham khảo ý kiến hoặc thông báo với thiên đàng đoàn khi tạo dựng con người. Tuy nhiên, Kinh Thánh dạy rằng Đức Chúa Trời là Đấng Tạo Hóa duy nhất; con người được tạo dựng theo hình ảnh Đức Chúa Trời, chứ không theo hình ảnh thiên sứ. Hơn nữa, trong các đoạn khác (ví dụ: Ê-sai 40:13-14), Đức Chúa Trời không cần ai bàn luận khi sáng tạo. Vì vậy, cách hiểu này không phù hợp với toàn bộ Kinh Thánh.

2.3. Mặc Khải Về Đức Chúa Trời Ba Ngôi

Quan điểm được hầu hết các tín hữu Cơ Đốc giáo chính thống chấp nhận là: “chúng ta” ám chỉ sự hiện diện của Ba Ngôi – Đức Chúa Cha, Đức Chúa Con và Đức Chúa Thánh Linh. Đây không phải là đa thần, mà là một Đức Chúa Trời duy nhất trong ba Ngôi vị. Cách dùng số nhiều của ʾĕlōhîm kết hợp với động từ số ít đã phản ánh sự vừa là một vừa là nhiều. Hơn nữa, toàn bộ Kinh Thánh sau này làm sáng tỏ rằng Chúa Con (Ngôi Lời) và Chúa Thánh Linh đều tham gia vào công cuộc sáng tạo.

Khi đọc Tân Ước, chúng ta thấy rõ ràng rằng Đức Chúa Giê-xu Christ chính là Đấng Tạo Hóa, và Ngài hiện hữu từ ban đầu cùng với Đức Chúa Cha và Đức Thánh Linh.

“Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời. Ban đầu Ngài ở cùng Đức Chúa Trời. Muôn vật bởi Ngài làm nên, chẳng vật chi đã làm nên mà không bởi Ngài.” (Giăng 1:1-3)

“Vì ấy là trong Ngài mà muôn vật được dựng nên, trên trời, dưới đất, vật thấy được, vật không thấy được, hoặc ngôi vua, hoặc quyền cai trị, hoặc chấp chánh, hoặc cầm quyền, đều là bởi Ngài và vì Ngài mà được dựng nên.” (Cô-lô-se 1:16)

“Thần của Đức Chúa Trời vận hành trên mặt nước.” (Sáng 1:2) – Thánh Linh có mặt trong công cuộc sáng tạo.

Như vậy, khi Đức Chúa Trời phán “chúng ta hãy làm nên loài người”, có sự tham gia của cả Ba Ngôi. Điều này càng được củng cố bởi lời Đức Chúa Giê-xu phán với các môn đồ: “Vậy, hãy đi dạy dỗ muôn dân, hãy nhân danh Đức Cha, Đức Con, và Đức Thánh Linh mà làm phép báp-têm cho họ” (Ma-thi-ơ 28:19). Ba Ngôi hiệp một trong bản thể và công việc.

Trở lại Sáng 3:22, Đức Chúa Trời nói “như một kẻ trong chúng ta”. Điều này gợi nhớ rằng con người sau khi phạm tội đã có sự hiểu biết về thiện ác, nhưng không có sự vinh hiển và sự sống đời đời. “Chúng ta” ở đây cũng có thể chỉ Ba Ngôi, vì Ba Ngôi đồng hiểu biết mọi sự và toàn thiện. Con người muốn trở nên giống như Đức Chúa Trời theo cách riêng của mình, nhưng lại đánh mất sự thông công với Ngài.

4.1. Đức Chúa Trời Là Tình Yêu và Sự Thông Công

Mầu nhiệm Ba Ngôi cho thấy ngay trong chính bản thể Đức Chúa Trời đã có sự thông công trọn vẹn giữa Cha, Con và Thánh Linh. “Chúng ta” trong Sáng 1:26 bày tỏ sự hiệp nhất và cộng tác của Ba Ngôi. Điều này dạy chúng ta rằng Đức Chúa Trời là tình yêu (1 Giăng 4:8) và sự thông công (fellowship) là một phần cốt yếu của Ngài. Từ đó, chúng ta – những con người được tạo dựng theo hình ảnh Đức Chúa Trời – cũng được kêu gọi sống trong tình yêu và hiệp một với nhau (Giăng 17:21).

4.2. Con Người Được Tạo Dựng Theo Hình Ảnh Đức Chúa Trời

Khi Đức Chúa Trời phán “như hình ta và theo tượng ta”, chúng ta hiểu rằng con người mang những đặc tính thuộc linh phản chiếu Đức Chúa Trời: lý trí, ý chí, cảm xúc, khả năng sáng tạo, và đặc biệt là khả năng tương giao. Vì Đức Chúa Trời là Ba Ngôi trong mối tương giao yêu thương, nên con người cũng được tạo dựng để có mối tương giao với Đức Chúa Trời và với nhau. Sự hiệp nhất trong hôn nhân (Sáng 2:24) và trong Hội Thánh phản ánh sự hiệp nhất của Ba Ngôi.

4.3. Sự Cứu Rỗi Là Công Trình Của Ba Ngôi

Công cuộc cứu chuộc loài người cũng do Ba Ngôi hiệp một thực hiện: Đức Cha yêu thương, sai Con giáng thế (Giăng 3:16); Đức Con vâng phục, chịu chết và sống lại; Đức Thánh Linh thánh hóa và ban sự sống mới (Tít 3:5-6). Nhận biết Ba Ngôi giúp chúng ta hiểu đầy đủ về ân điển cứu rỗi và sống trong sự hiệp thông với Chúa Ba Ngôi.

4.4. Áp Dụng Thực Tiễn

• Cầu nguyện: Chúng ta có thể cầu nguyện nhân danh Đức Chúa Giê-xu Christ, nhờ Thánh Linh đến cùng Đức Chúa Cha (Ê-phê-sô 2:18).
• Hội Thánh: Sống hiệp một, yêu thương, phục vụ lẫn nhau như Ba Ngôi hiệp một (1 Cô-rinh-tô 12:4-6).
• Đời sống cá nhân: Nhận biết mình được tạo dựng theo hình ảnh Đức Chúa Trời để sống thánh khiết, tôn trọng sự sống và phát triển nhân cách giống Chúa mỗi ngày (Cô-lô-se 3:10).
• Truyền giáo: Chúng ta ra đi làm chứng về Chúa Ba Ngôi, vì Ngài đã phán “chúng ta hãy làm nên loài người” – đó là sự quan tâm của Đức Chúa Trời đến con người; và bây giờ chúng ta được gọi đem tin lành cứu rỗi đến mọi người.

Việc Đức Chúa Trời dùng đại từ số nhiều “chúng ta” trong Sáng Thế Ký 1:26 và 3:22 không phải là sự ngẫu nhiên hay chỉ là cách nói văn chương. Đó là một mặc khải ban đầu về bản thể Ba Ngôi của Đức Chúa Trời – một Đức Chúa Trời duy nhất nhưng tồn tại trong ba Ngôi vị. Khi nghiên cứu toàn bộ Kinh Thánh, chúng ta thấy rõ ràng sự hiện diện và công việc của Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Linh từ sáng thế cho đến cứu chuộc. Nhận biết Ba Ngôi không chỉ làm phong phú đức tin của chúng ta mà còn thay đổi cách chúng ta sống: chúng ta được tạo dựng để tương giao với Đấng Ba Ngôi và với nhau trong tình yêu thương và hiệp một. Ước mong mỗi Cơ Đốc nhân đều hiểu sâu sắc lẽ thật này và kinh nghiệm phước hạnh của sự thông công với Đức Chúa Trời Ba Ngôi mỗi ngày.