Chúa Có Nghe và Đáp Lời Cầu Nguyện Của Tội Nhân, Người Chưa Tin Không?
Một trong những thắc mắc sâu xa nhất, vừa mang tính thần học vừa rất thiết thực, đó là liệu Đức Chúa Trời có lắng nghe và đáp lại những lời cầu xin của một người chưa đặt niềm tin nơi Chúa Giê-xu Christ hay không. Câu hỏi này chạm đến cốt lõi của bản tính Đức Chúa Trời: Ngài là Đấng yêu thương toàn thể thế gian (Giăng 3:16), nhưng đồng thời Ngài cũng là Đấng Thánh khiết, công bình, và tội lỗi đã tạo nên một sự ngăn cách (Ê-sai 59:2). Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để tìm hiểu một cách toàn diện, phân biệt giữa sự "nhậm lời" trong chủ quyền thương xót của Đức Chúa Trời và sự "nhậm lời" trong mối quan hệ giao ước đã được phục hồi qua Đấng Christ.
I. Nguyên Tắc Nền Tảng: Sự Ngăn Cách Do Tội Lỗi
Kinh Thánh dạy rõ ràng rằng mọi người đều phạm tội và thiếu mất sự vinh hiển của Đức Chúa Trời (Rô-ma 3:23). Tội lỗi không chỉ là những hành động sai trái, mà là tình trạng phản loạn chống lại Đấng Tạo Hóa. Tiên tri Ê-sai tuyên bố: “Nhưng ấy là sự gian ác các ngươi đã làm xa cách mình với Đức Chúa Trời; và tội lỗi các ngươi đã che khuất mặt Ngài khỏi các ngươi, đến nỗi Ngài không nghe các ngươi nữa.” (Ê-sai 59:2). Từ "xa cách" trong tiếng Hê-bơ-rơ (בדל - badal) mang nghĩa phân chia, tách biệt. Đây là rào cản khách quan do tình trạng tội lỗi gây ra.
Tuy nhiên, bức tranh không dừng lại ở sự ngăn cách. Cùng một sách Ê-sai, Đức Chúa Trời phán: “Hãy kêu cầu ta, ta sẽ trả lời cho; ta sẽ tỏ cho ngươi những việc lớn và khó, là những việc ngươi chưa từng biết.” (Giê-rê-mi 33:3). Lời hứa này nằm trong bối cảnh giao ước với dân Y-sơ-ra-ên, nhưng nó hé lộ một nguyên tắc: Đức Chúa Trời là Đấng sẵn lòng lắng nghe và đáp lời những ai thành tâm tìm kiếm Ngài. Điều này dẫn chúng ta đến sự phân biệt quan trọng.
II. Sự Nhậm Lời Cầu Nguyện Trong Chủ Quyền Thương Xót Của Đức Chúa Trời
Đức Chúa Trời là Cha nhân từ (Lu-ca 6:35), Ngài khiến mặt trời mọc lên soi kẻ dữ cùng kẻ lành, và làm mưa cho kẻ công bình cùng kẻ độc ác (Ma-thi-ơ 5:45). Sự nhân từ chung (common grace) này bao gồm việc Ngài có thể đáp ứng những lời cầu xin của người chưa tin, đặc biệt khi họ kêu cầu trong sự tuyệt vọng, ăn năn bước đầu, hoặc tìm kiếm sự thật. Đây không phải là sự nhậm lời dựa trên mối quan hệ Giao Ước (qua huyết Chúa Giê-xu), mà là dựa trên lòng thương xót vô điều kiện và chủ quyền tối cao của Ngài.
Ví dụ trong Kinh Thánh:
- Người Ca-na-an (Ma-thi-ơ 15:21-28): Người đàn bà ngoại bang này không thuộc dân Y-sơ-ra-ên. Bà kêu xin Chúa Giê-xu chữa lành cho con gái mình. Ban đầu, Chúa Giê-xu thử nghiệm đức tin của bà (“Không nên lấy bánh của con cái mà quăng cho chó con”), nhưng cuối cùng Ngài khen ngợi đức tin lớn của bà và chữa lành cho con gái bà. Lời cầu nguyện của một người ngoại bang, không thuộc giao ước cũ, đã được đáp lời vì đức tin thật của bà nơi quyền năng và lòng thương xót của Chúa Giê-xu.
- Thầy Đội và Đầy Tớ (Ma-thi-ơ 8:5-13): Thầy đội La Mã, một người ngoại bang, kêu xin Chúa Giê-xu chữa lành cho đầy tớ mình. Chúa Giê-xu đã khen đức tin của ông và chữa lành. Đây là minh họa rõ ràng cho thấy Đức Chúa Trời đáp lời kẻ có lòng tin, dù nền tảng tôn giáo hay dân tộc của họ là gì.
- Thành Ni-ni-ve (Giô-na 3): Cả thành phố ngoại bang, tội lỗi kêu cầu Đức Chúa Trời và ăn năn. Kinh Thánh chép: “Đức Chúa Trời thấy việc họ làm đều đã xây bỏ đường lối xấu của mình; Đức Chúa Trời bèn ăn năn sự họa mà Ngài đã phán sẽ làm cho họ, và Ngài không làm sự họa ấy.” (câu 10). Lời kêu cầu tập thể của những người không biết Đức Chúa Trời cách chân thật nhất đã được Ngài lắng nghe và đáp lời bằng sự tha thứ.
Những ví dụ này cho thấy Đức Chúa Trời có nghe và có thể đáp lời cầu nguyện của người chưa tin, đặc biệt khi lời cầu nguyện đó xuất phát từ một tấm lòng khiêm nhường, ăn năn và khao khát tìm kiếm chân lý, sự thương xót. Đây là cửa ngõ của ân điển, nhằm dẫn đưa người đó đến với sự hiểu biết trọn vẹn về Ngài.
III. Sự Khác Biệt Căn Bản: Lời Cầu Nguyện Của Con Cái Đức Chúa Trời
Trong khi Đức Chúa Trời có thể đáp lời người chưa tin trong chủ quyền thương xót của Ngài, thì Kinh Thánh thiết lập một nguyên tắc cao trọng hơn cho những ai đã tin nhận Chúa Giê-xu Christ: Lời cầu nguyện trong Danh Chúa Giê-xu và dựa trên mối quan hệ Cha-con.
Chúa Giê-xu dạy: “Cho đến nay, các ngươi chưa từng nhân danh ta cầu xin việc gì hết. Hãy cầu xin, thì sẽ được, hầu cho sự vui mừng của các ngươi được trọn vẹn.” (Giăng 16:24). Danh Chúa Giê-xu không phải là câu thần chú, mà đại diện cho thân vị, công lao cứu chuộc và quyền năng của Ngài. Sứ đồ Giăng xác nhận: “Nếu chúng ta theo ý muốn Ngài mà cầu xin việc gì, thì Ngài nghe chúng ta. Nếu chúng ta biết Ngài nghe chúng ta về việc gì chúng ta cầu xin, thì chúng ta biết mình đã được điều mình xin Ngài.” (I Giăng 5:14-15).
Sự khác biệt then chốt nằm ở chức vị Trung Bảo của Chúa Giê-xu. Phao-lô viết: “Vì chỉ có một Đức Chúa Trời, và chỉ có một Đấng Trung bảo ở giữa Đức Chúa Trời và loài người, tức là Đức Chúa Jêsus Christ, là người; Ngài đã phó chính mình Ngài làm giá chuộc mọi người.” (I Ti-mô-thê 2:5-6). Từ Hy Lạp cho "Trung Bảo" là μεσίτης (mesitēs), nghĩa là người đứng giữa để hòa giải, đảm bảo. Người tin Chúa đến với Đức Chúa Cha trong và bởi Chúa Giê-xu. Chúng ta được kêu gọi “hãy lấy lòng thật thà với đức tin đầy dẫy trọn vẹn, lòng được tưới sạch khỏi lương tâm ác, thân thể rửa bằng nước trong, đến gần Chúa.” (Hê-bơ-rơ 10:22). Sự "đến gần" này là đặc quyền của con cái Đức Chúa Trời.
Do đó, lời cầu nguyện của người tin Chúa dựa trên:
1. Mối Quan Hệ: Không còn là tạo vật với Đấng Tạo Hóa xa cách, mà là con thảo với Cha thiên thượng (Rô-ma 8:15, Ga-la-ti 4:6).
2. Nền Tảng: Không dựa trên sự công bình riêng, mà dựa trên sự công bình và công lao của Chúa Giê-xu Christ (Rô-ma 5:1-2).
3. Sự Đảm Bảo: Có Thánh Linh giúp đỡ và cầu thay (Rô-ma 8:26-27).
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc
1. Đối Với Người Chưa Tin Chúa:
Nếu bạn đang tìm kiếm, nghi ngờ, hoặc kêu cầu Chúa trong nỗi đau, hãy yên tâm rằng Ngài thấy và Ngài nghe. Lòng thương xót của Ngài rộng lớn. Tuy nhiên, Đức Chúa Trời không chỉ muốn ban cho bạn những nhu cầu tạm thời; Ngài muốn ban cho bạn chính Ngài. Lời đáp lời lớn nhất Ngài dành cho bạn chính là lời mời gọi: “Hãy đến cùng ta, hỡi những kẻ mệt mỏi và gánh nặng, ta sẽ cho các ngươi được yên nghỉ.” (Ma-thi-ơ 11:28). Hãy bắt đầu lời cầu nguyện bằng sự ăn năn và đức tin đặt nơi Chúa Giê-xu: “Lạy Chúa, con là tội nhân. Con tin Chúa Giê-xu đã chết vì tội con và sống lại. Xin tha tội cho con và làm Chủ đời con.” Đó là lời cầu nguyện chắc chắn được Ngài đáp lời.
2. Đối Với Tín Hữu:
- Cầu Thay Cho Người Chưa Tin: Chúng ta có đặc quyền và trách nhiệm cầu thay cho những người chưa biết Chúa (I Ti-mô-thê 2:1-4). Lời cầu thay của bạn có thể là cây cầu ân điển, mở đường cho Chúa Thánh Linh cáo trách và cảm động lòng họ, giúp họ mở lòng đáp lại tiếng gọi của Chúa.
- Cầu Nguyện Với Sự Tự Tin (Boldness): Hãy nhớ bạn đang đến với Đức Chúa Cha trong Danh Chúa Giê-xu, với tư cách là con cái. Đừng ngần ngại (Hê-bơ-rơ 4:16). Sự nhậm lời của Ngài dành cho bạn là một lời hứa trong mối tương giao.
- Hiểu Biết Ý Muốn Chúa: Sự nhậm lời luôn nằm trong khung ý muốn trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Ngài có thể đáp lời bằng “Được”, “Chờ”, hoặc “Không” – và câu trả lời nào cũng xuất phát từ tình yêu và sự khôn ngoan hoàn hảo của Ngài dành cho con cái Ngài.
V. Kết Luận
Đức Chúa Trời là Đấng Toàn Năng, Ngài nghe tất cả mọi lời cầu nguyện. Đối với người chưa tin, Ngài có thể và thường xuyên tỏ lòng thương xót, đáp ứng những lời kêu xin chân thành như một sự mời gọi, một dấu chỉ để họ nhận biết Ngài và đi đến chỗ ăn năn, tin nhận Chúa Giê-xu Christ. Tuy nhiên, lời hứa đặc biệt về sự nhậm lời, sự thông công mật thiết trong cầu nguyện, và địa vị làm con được bảo đảm, là dành riêng cho những ai đã qua Đấng Christ, Đấng Trung Bảo duy nhất, để đến với Đức Chúa Cha.
Vì vậy, nếu bạn chưa tin Chúa, hãy cứ kêu cầu Ngài. Nhưng hãy kêu cầu với tấm lòng mở ra cho chân lý trọn vẹn của Phúc Âm. Còn nếu bạn là con cái Chúa, hãy sống và cầu nguyện trong đặc ân lớn lao đó, và dùng lời cầu thay của mình để đưa nhiều người khác từ địa vị “tội nhân được thương xót” bước vào địa vị “con cái được nhậm lời” trong Danh Chúa Cứu Thế Giê-xu quyền phép.
“Vả, Đức Chúa Jêsus đã phán cùng người rằng: Ta là đường đi, lẽ thật, và sự sống; chẳng bởi ta thì không ai được đến cùng Cha.” (Giăng 14:6)