Tại Sao Chúa Là Đức Chúa Trời Ghen Tuông?
Trong hành trình đức tin, một trong những thuộc tính của Đức Chúa Trời có thể khiến Cơ Đốc nhân ngày nay bối rối, thậm chí hiểu lầm, chính là khái niệm “Chúa là Đức Chúa Trời ghen tuông”. Trong văn hóa hiện đại, “ghen tuông” (jealousy) thường mang hàm nghĩa tiêu cực, gắn liền với sự ích kỷ, nghi ngờ không lành mạnh và cảm xúc bất an. Thế nhưng, khi Kinh Thánh dùng từ này để mô tả Đức Chúa Trời, nó mang một ý nghĩa thần học sâu sắc và thánh khiết, phản ánh chính bản chất của Ngài trong mối quan hệ giao ước với dân sự Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá ý nghĩa Kinh Thánh của “sự ghen tuông thánh khiết” của Đức Chúa Trời, dựa trên nền tảng nguyên ngữ, bối cảnh giao ước, và sự bày tỏ trọn vẹn của nó trong Chúa Cứu Thế Giê-xu.
Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Hebrew), từ chính được dùng để mô tả sự ghen tuông của Đức Chúa Trời là **קַנָּא (qanna)**. Từ này xuất phát từ gốc **קָנָא (qana)**, có nghĩa là “đốt kịch liệt” hoặc “nổi lửa ghen”. Nó không diễn tả một cảm xúc hư hoại, mà là một sự đòi hỏi mãnh liệt, nhiệt thành cho một điều thuộc về mình một cách chính đáng. Trong bản Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925, từ này thường được dịch là “ghen” hoặc “ghen tương”.
Trong tiếng Hy Lạp (Greek), từ tương đương là **ζηλωτής (zēlōtēs)**, có nghĩa là “người nhiệt thành”, “người sốt sắng”. Từ này được dùng để mô tả lòng sốt sắng của Đức Chúa Trời (2 Cô-rinh-tô 11:2) và thậm chí được áp dụng cho chính Chúa Giê-xu (Giăng 2:17).
Vậy, **“sự ghen tuông của Đức Chúa Trời” có thể được định nghĩa là thuộc tính thánh khiết và công chính của Ngài, khi Ngài nhiệt thành bảo vệ mối quan hệ độc tôn, thánh khiết giữa Ngài và dân sự Ngài, chống lại mọi sự thờ phượng sai lầm, không trung tín và ô uế.** Nó là hệ quả tất yếu của tình yêu tuyệt đối và giao ước trung tín của Ngài.
Sự mặc khải rõ ràng nhất về thuộc tính này được tìm thấy ngay trong Mười Điều Răn, là nền tảng cho giao ước của Đức Chúa Trời với Y-sơ-ra-ên.
“Trước mặt ta, ngươi chớ có các thần khác. Ngươi chớ làm tượng chạm cho mình, cũng chớ làm tượng nào giống như những vật trên trời cao kia, hoặc nơi đất thấp nầy, hoặc trong nước dưới đất. Ngươi chớ quì lạy trước các hình tượng đó, và cũng đừng hầu việc chúng nó; vì ta là Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, tức là Đức Chúa Trời ghen tuông (El Qanna), hễ ai ghét ta, ta nhân tội tổ phụ phạt lại con cháu đến ba bốn đời, và ta làm ơn đến ngàn đời cho những kẻ yêu mến ta và giữ các điều răn ta.” (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:3-6)
Tại đây, chúng ta thấy ba yếu tố then chốt:
- Tuyệt Đối Tính Của Sự Thờ Phượng: Lời răn đầu tiên và căn bản nhất là sự độc tôn trong thờ phượng. Đức Chúa Trời không chia sẻ vinh hiển Ngài với bất cứ ai hoặc bất cứ vật nào (Ê-sai 42:8).
- Căn Nguyên Trong Bản Chất Của Ngài: Cụm từ “vì ta là Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, tức là Đức Chúa Trời ghen tuông” cho thấy đây không phải là một phản ứng tùy tiện, mà là một phần thuộc tính của Đấng Tự Hữu Hằng Hữu (Giê-hô-va). Sự ghen tuông của Ngài gắn liền với danh Ngài.
- Liên Hệ Mật Thiết Với Giao Ước: Ngài là “Đức Chúa Trời ngươi”. Sự ghen tuông này được khơi dậy trong mối quan hệ giao ước hôn ước. Ngài đã cứu chuộc Y-sơ-ra-ên khỏi ách nô lệ Ai Cập để họ thuộc về Ngài (Xuất Ê-díp-tô 19:4-6). Sự không trung tín của dân sự, được ví như sự ngoại tình thuộc linh, là điều khơi lên sự ghen tuông thánh khiết của Ngài.
Một phân đoạn then chốt khác là Phục truyền luật lệ ký 4:24:
“Vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi là một đám lửa tiêu hao, tức là Đức Chúa Trời ghen tuông.”
Hình ảnh “đám lửa tiêu hao” nói lên sự thánh khiết tuyệt đối và quyền năng tẩy sạch của Ngài. Không gì ô uế có thể đứng vững trước sự hiện diện của Ngài.
Các tiên tri thường dùng hình ảnh hôn nhân để mô tả mối quan hệ giữa Đức Giê-hô-va và Y-sơ-ra-ên (Ê-sai 54:5; Giê-rê-mi 3:14; Ê-xê-chi-ên 16). Sự thờ hình tượng của dân sự được gọi là tội tà dâm và ngoại tình thuộc linh. Lời tiên tri trong Ê-xê-chi-ên 39:25 tiết lộ động cơ sau sự ghen tuông của Ngài:
“Cho nên, Chúa Giê-hô-va phán như vầy: Bây giờ ta sẽ đem Gia-cốp về từ phu tù, thương xót cả nhà Y-sơ-ra-ên, và vì danh thánh ta mà nổi ghen.”
Động cơ tối hậu là “vì danh thánh ta”. Danh Chúa đại diện cho chính Ngài, uy tín, và sự vinh hiển của Ngài. Sự cứu chuộc và phục hồi dân sự cũng xuất phát từ lòng sốt sắng cho danh thánh Ngài, để các nước biết rằng Ngài là Đức Giê-hô-va (Ê-xê-chi-ên 36:22-23).
Trong sách Xa-cha-ri, chúng ta thấy lời hứa phục hồi Giê-ru-sa-lem cũng gắn liền với sự ghen tuông này:
“Đức Giê-hô-va phán: Ta đã trở về Si-ôn, và sẽ ngự giữa Giê-ru-sa-lem... Đức Giê-hô-va vạn quân phán như vầy: Ta nổi ghen vì Giê-ru-sa-lem và Si-ôn nổi ghen lắm.” (Xa-cha-ri 1:16; 8:2)
Sự ghen tuông của Ngài không chỉ là sự phán xét tiêu cực, mà còn là động lực tích cực cho sự phục hưng, phục hồi và bảo vệ dân sự Ngài.
Tân Ước mang đến ánh sáng trọn vẹn cho chủ đề này. Sự ghen tuông của Đức Chúa Trời không bị bãi bỏ, nhưng được bày tỏ một cách sâu nhiệm và cuối cùng qua Chúa Giê-xu Christ.
1. Sự Sốt Sắng Của Chúa Giê-xu: Chính Chúa Giê-xu đã biểu lộ sự sốt sắng (ghen) này khi Ngài dọn sạch đền thờ (Giăng 2:13-17). Các môn đồ nhớ lại lời Kinh Thánh: “Sự sốt sắng về nhà Chúa tiêu thụ tôi.” (Thi thiên 69:9). Sự sốt sắng của Ngài là vì sự thánh khiết của nhà Cha và sự thuần khiết của sự thờ phượng.
2. Sự Ghen Tuông Cho Hội Thánh: Sứ đồ Phao-lô dùng hình ảnh hôn ước để diễn tả mối quan hệ giữa Christ và Hội Thánh:
“Vì tôi lấy sự sốt sắng của Đức Chúa Trời mà ghen tuông về anh em, bởi tôi đã đính hộ anh em cho một chồng mà dâng như một người nữ đồng trinh tinh sạch cho Đấng Christ.” (2 Cô-rinh-tô 11:2)
Đức Chúa Trời, qua các sứ đồ, cũng ghen tuông cho Hội Thánh – là cô dâu của Christ – được tinh sạch, trung tín, và dành riêng cho Ngài.
3. Đỉnh Cao Của Sự Ghen Tuông Thánh Khiết: Thập Tự Giá: Đây là điểm then chốt nhất. Sự ghen tuông thánh khiết của Đức Chúa Trời đòi hỏi sự công bình tuyệt đối đối với tội lỗi (sự không trung tín của con người). Nhưng tình yêu thương của Ngài cũng mãnh liệt không kém. Hai thuộc tính này không mâu thuẫn, mà được thỏa mãn trọn vẹn nơi thập tự giá. - Sự Công Bình (Ghen Tuông) Được Thỏa Mãn: Cơn thạnh nộ của Đức Chúa Trời nghịch cùng tội lỗi đã đổ trên Chúa Giê-xu, Chiên Con của Đức Chúa Trời (Ê-sai 53:4-6, 10). - Tình Yêu Thương (Ước Muốn Cứu Chuộc) Được Bày Tỏ: “Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài...” (Giăng 3:16).
Như vậy, thập tự giá là nơi sự ghen tuông thánh khiết của Đức Chúa Trời và tình yêu thương vô lượng của Ngài gặp nhau một cách trọn vẹn và vinh hiển nhất. Sự ghen tuông của Ngài không chỉ phá hủy kẻ thù, mà trong kế hoạch cứu chuộc, nó đã khiến Ngài phải hi sinh chính Con Một Ngài để giành lại cô dâu (Hội Thánh) cho chính Ngài.
Hiểu được sự ghen tuông thánh khiết của Đức Chúa Trời đem lại những áp dụng sâu sắc cho đời sống đức tin của chúng ta ngày nay:
1. Kêu Gọi Sự Thờ Phượng Tuyệt Đối và Trung Tín: Đức Chúa Trời vẫn là Đấng ghen tuông ngày nay. Ngài đòi hỏi trọn vẹn tấm lòng, linh hồn, trí khôn và sức lực của chúng ta (Mác 12:30). “Thần tượng” ngày nay có thể không là tượng chạm, mà là tiền bạc, danh vọng, sự nghiệp, mối quan hệ, hay chính bản ngã – bất cứ điều gì chiếm chỗ của Chúa trong lòng chúng ta. Chúng ta được kêu gọi xét lòng mình cách thường xuyên.
2. An Tâm Trong Tình Yêu Và Sự Bảo Vệ Của Ngài: Sự ghen tuông của Chúa không phải là mối đe dọa cho những ai ở trong Christ, nhưng là sự bảo đảm về tình yêu mãnh liệt và sự bảo vệ của Ngài. Ngài nhiệt thành cho sự an ninh thuộc linh và sự thánh khiết của chúng ta. Chúng ta thuộc về Ngài, và Ngài sẽ bảo vệ quyền sở hữu của Ngài.
3. Thúc Đẩy Lòng Sốt Sắng Thuộc Linh: Nhận biết lòng sốt sắng của Chúa cho Hội Thánh và cho danh Ngài phải thúc đẩy chúng ta trở nên những người “sốt sắng về việc lành” (Tít 2:14) và nhiệt thành cho công việc nhà Chúa. Chúng ta được kêu gọi “sống một cách xứng đáng cho Chúa” (Cô-lô-se 1:10) để làm vinh hiển Ngài.
4. Cơ Sở Cho Sự Thánh Khiết Cá Nhân: Hiểu rằng cơ thể và tâm linh chúng ta là đền thờ của Đức Thánh Linh (1 Cô-rinh-tô 6:19-20), và Đức Chúa Trời ghen tuông ngự trong đó, sẽ thúc đẩy chúng ta tránh khỏi sự ô uế và tìm kiếm sự thánh khiết (2 Cô-rinh-tô 7:1).
5. Truyền Giáo Từ Động Lực Đúng: Động cơ tối cao của chúng ta trong việc đem người khác đến với Christ không chỉ là vì lợi ích của họ, mà còn “vì danh thánh” Chúa – để Ngài được tôn cao và nhận được sự thờ phượng xứng đáng từ mọi dân tộc.
Sự ghen tuông của Đức Chúa Trời không phải là một khuyết điểm trong tính cách Ngài, như con người thường hiểu. Trái lại, đó là một khía cạnh thiết yếu của sự thánh khiết và tình yêu trọn vẹn của Ngài. Nó là ngọn lửa thánh khiết bảo vệ mối tương giao giao ước giữa Đấng Tạo Hóa và tạo vật, giữa Đấng Cứu Chuộc và kẻ được cứu chuộc, giữa Chàng Rể và cô dâu. Nếu Ngài không ghen tuông cho mối quan hệ với chúng ta, điều đó chứng tỏ Ngài không thực sự yêu chúng ta.
Nơi thập tự giá của Chúa Giê-xu Christ, chúng ta thấy sự ghen tuông thánh khiết ấy đạt đến đỉnh điểm: nó đòi hỏi sự phán xét kinh khiếp trên tội lỗi, nhưng cũng chính nó thúc đẩy hy sinh tối thượng để cứu chuộc tội nhân. Vì vậy, đối với những ai ở trong Đấng Christ, sự ghen tuông của Đức Chúa Trời không còn là điều đáng sợ, mà trở thành nền tảng của sự an ninh, niềm vui và động lực để sống một đời sống thánh khiết, trung tín, và tôn vinh Ngài. Chúng ta có thể cất tiếng tôn thờ với lòng biết ơn sâu xa, vì chúng ta thuộc về một Đức Chúa Trời yêu thương chúng ta đến nỗi Ngài nổi ghen một cách thánh khiết cho chính chúng ta.