Các tín hữu thời Cựu Ước có được sự bảo đảm đời đời không?

Trong hành trình đức tin, một câu hỏi thần học quan trọng thường được đặt ra: Những người tin kính Chúa sống trước thời Chúa Giê-xu Christ, tức các tín hữu thời Cựu Ước, có được sự bảo đảm về sự cứu rỗi đời đời giống như chúng ta ngày nay không? Câu hỏi này chạm đến cốt lõi của sự hiểu biết về ân điển, giao ước và kế hoạch cứu rỗi xuyên suốt của Đức Chúa Trời. Thông qua việc nghiên cứu Lời Chúa một cách cẩn thận, chúng ta sẽ khám phá rằng sự bảo đảm đời đời luôn dựa trên nền tảng vững chắc là đức tin nơi lời hứa của Đức Chúa Trời, dù sự mặc khải ấy chưa được trọn vẹn như trong Tân Ước.

Sự cứu rỗi trong mọi thời đại luôn bởi ân điển, thông qua đức tin (Ê-phê-sô 2:8). Điều này không chỉ áp dụng cho thời Tân Ước mà được Kinh Thánh xác nhận ngay từ thời Cựu Ước. Trường hợp kinh điển nhất là tổ phụ Áp-ra-ham.

Sáng-thế Ký 15:6 ghi chép: "Người tin Đức Giê-hô-va, thì Ngài kể sự đó là công bình cho người." Cụm từ "kể là công bình" (הֶאֱמִין בַּיהוה וַיַּחְשְׁבֶהָ לּוֹ צְדָקָה, he'emin ba'Adonai vayachsheveha lo tzedakah) là then chốt. Động từ "חָשַׁב" (chashav) mang nghĩa tính toán, kể cho, xem như. Đức Chúa Trời đã "kể" đức tin của Áp-ra-ham như là sự công bình. Đây không phải là công đức từ việc làm, mà là một sự kể công (*imputation*) dựa trên đức tin. Sứ đồ Phao-lô đã dùng chính phân đoạn này để luận giải về sự xưng công bình bởi đức tin, không bởi việc làm của luật pháp (Rô-ma 4:1-5; Ga-la-ti 3:6-9).

Như vậy, nền tảng cứu rỗi cho Áp-ra-ham—đại diện cho các tín hữu Cựu Ước—đã là đức tin nơi lời hứa của Đức Chúa Trời. Lời hứa lúc đó là dòng dõi đông như sao trên trời và Đấng Mê-si sẽ đến từ dòng dõi ông (Sáng-thế Ký 12:3, 22:18). Sự bảo đảm của họ nằm ở chính Đấng Hứa, là Đức Chúa Trời thành tín.

Một thách thức trong việc hiểu về sự cứu rỗi thời Cựu Ước là vai trò của Luật Pháp Môi-se. Nếu cứu rỗi bởi đức tin, tại sao Đức Chúa Trời lại ban luật pháp?

Ga-la-ti 3:19, 24 giải thích rõ: "Vậy thì luật pháp là gì? Ấy là vì cớ các sự phạm luật mà người ta đã thêm luật pháp vào... Như vậy, luật pháp đã như thầy giáo đặng dẫn chúng ta đến Đấng Christ, hầu cho chúng ta bởi đức tin mà được xưng công bình." Luật pháp có các chức năng: bày tỏ tội lỗi (Rô-ma 3:20), dẫn con người đến sự nhận biết mình cần một Đấng Cứu Chuộc, và là "bóng" của những sự tốt lành sẽ đến (Hê-bơ-rơ 10:1).

Hệ thống tế lễ bằng huyết chiên, bò đực chính là hình bóng (τύπος, typos) về của lễ chuộc tội sau cùng của Chúa Giê-xu Christ. Lê-vi Ký 17:11 tuyên bố: "Vì sanh mạng của xác thịt ở trong huyết; ta đã cho các ngươi huyết rưới trên bàn thờ đặng làm lễ chuộc tội cho linh hồn mình; vì nhờ sanh mạng mà huyết mới chuộc tội được." Cụm từ "làm lễ chuộc tội" (כִּפֻּר, kippur) nói đến sự che đậy, tha thứ. Các tín hữu chân thật thời đó, khi dâng sinh tế với đức tin, nhìn về sự tha thứ tương lai mà Đức Chúa Trời sẽ cung ứng trọn vẹn. Sự bảo đảm của họ không nằm ở việc dâng tế lễ máy móc, mà ở đức tin hướng về ý nghĩa cứu chuộc của huyết mà của lễ đó biểu trưng.

Chương 11 thư Hê-bơ-rơ là "đền thờ danh dự" của các anh hùng đức tin thời Cựu Ước. Câu 2 khẳng định: "Ấy là nhờ đức tin mà các đấng thuở xưa đã được lời chứng tốt." Từ "lời chứng tốt" (ἐμαρτυρήθησαν, emartyrēthēsan) chỉ việc được Đức Chúa Trời làm chứng cho. Họ—từ A-bên, Hê-nóc, Nô-ê, Áp-ra-ham, Môi-se, Ra-háp, đến các tiên tri—tất cả đều được nêu danh không phải vì giữ trọn luật pháp, mà vì đức tin thể hiện qua hành động.

Đặc biệt, Hê-bơ-rơ 11:13, 39-40 tiết lộ một chi tiết quan trọng: "Hết thảy những người đó đều chết trong đức tin... Vả, hết thảy những người đó dầu đã được chứng về đức tin mình, song chưa hề được lãnh điều đã hứa cho mình. Vì Đức Chúa Trời có sắm sẵn điều tốt hơn cho chúng ta, hầu cho ngoài chúng ta ra, họ không được đến sự trọn vẹn." Họ chết trong đức tin, trông đợi (προσδεξάμενοι, prosdexamenoi) lời hứa từ xa. "Sự trọn vẹn" ở đây chỉ về Chúa Giê-xu Christ. Họ được cứu nhờ đức tin hướng về tương lai, còn chúng ta nhờ đức tin nhìn về quá khử (sự chết và phục sinh của Chúa). Cả hai nhóm đều được "trọn vẹn" cùng nhau nhờ Đấng Christ.

Sứ đồ Phao-lô cũng khẳng định trong Rô-ma 3:21-22, 25 rằng sự công bình của Đức Chúa Trời "đã được bày tỏ... tức là sự công bình của Đức Chúa Trời bởi sự tin đến Đức Chúa Giê-xu Christ, cho mọi người nào tin... là Đấng Đức Chúa Trời đã lập làm của lễ chuộc tội, bởi đức tin trong huyết Ngài". Chữ "bởi đức tin trong huyết Ngài" hàm ý rằng sự chuộc tội của Chúa Giê-xu có hiệu lực ngược về quá khứ cho những ai có đức tin trông đợi Đấng Mê-si, cũng như về tương lai cho chúng ta.

Sự bảo đảm đời đời không bao giờ dựa trên cảm xúc hay thành tích của con người, mà dựa trên bản tín thành của Đức Chúa Trời. Ma-la-chi 3:6 tuyên bố: "Ta là Đức Giê-hô-va, ta không hề thay đổi." Chúa Giê-xu Christ là "Chiên Con đã bị giết từ buổi sáng thế" (Khải-huyền 13:8). Kế hoạch cứu chuộc đã có từ trước sáng thế, và được bày tỏ theo từng giai đoạn.

Đức Chúa Trời lập giao ước (בְּרִית, berith) với các tổ phụ. Giao ước với Áp-ra-ham (Sáng-thế Ký 15) là giao ước ân điển, dựa trên lời hứa một chiều của Đức Chúa Trời (Ngài đi qua giữa các phần thú xẻ đôi, biểu tượng Ngài chịu trách nhiệm hoàn toàn). Giao ước với Đa-vít (2 Sa-mu-ên 7) hứa về một dòng dõi đời đời. Những giao ước này là nền tảng cho sự bảo đảm. Hê-bơ-rơ 6:13-18 lập luận rằng vì Đức Chúa Trời đã thề bởi chính mình Ngài khi hứa với Áp-ra-ham, nên "chúng ta... được yên ủi lớn... để cầm lấy sự trông cậy đã đặt trước mặt chúng ta, mà giữ cho bền vững". Nếu Ngài thành tín với Áp-ra-ham, Ngài cũng thành tín với mọi người tin.

Hiểu biết này không chỉ là kiến thức lịch sử, mà có ứng dụng sâu sắc cho đời sống đức tin chúng ta hôm nay:

1. Củng cố Niềm Tin Vào Sự Thành Tín Của Đức Chúa Trời: Nếu Đức Chúa Trời đã giữ lời hứa và bảo đảm sự cứu rỗi cho những người chỉ thấy lời hứa từ xa, thì Ngài càng đáng tin cậy hơn cho chúng ta, là những người đã thấy lời hứa được ứng nghiệm trọn vẹn trong Chúa Giê-xu. Sự bảo đảm của chúng ta càng vững chắc hơn (Hê-bơ-rơ 11:39-40; 12:1-2).

2. Sống Với Tầm Nhìn Đời Đời: Các thánh đồ Cựu Ước "xưng mình là kẻ khách lạ và kẻ ở đậu trên đất" (Hê-bơ-rơ 11:13), tìm kiếm quê hương trên trời. Điều này thách thức chúng ta đặt hi vọng vào cõi đời đời, không bám víu vào thế gian này.

3. Hiểu Đúng Mối Quan Hệ Giữa Đức Tin Và Việc Làm: Đức tin thật luôn bày tỏ qua đời sống vâng phục và kính sợ Chúa (như Áp-ra-ham sẵn sàng dâng Y-sác). Đức tin cứu rỗi không phải là sự tán thành trí thức, mà là sự tín thác toàn bộ đời sống vào Đấng Christ. Chúng ta được cứu chỉ bởi đức tin, nhưng đức tin cứu rỗi không bao giờ đơn độc—nó sẽ sinh ra bông trái.

4. Cảm Nhận Sự Hiệp Nhất Trong Gia Đình Đức Chúa Trời: Chúng ta không phải là những Cơ Đốc nhân "cô đơn". Chúng ta được nối kết với một dòng dõi đức tin vĩ đại trải dài hàng thiên niên kỷ. Chúng ta cùng với Áp-ra-ham, Môi-se, Đa-vít... sẽ đồn thờ phượng Chúa mãi mãi. Điều này cho chúng ta sự phấn khích và trách nhiệm sống xứng đáng với gia tài đức tin đó.

Vậy, các tín hữu thời Cựu Ước có được sự bảo đảm đời đời không? Câu trả lời Kinh Thánh là CÓ. Sự bảo đảm ấy dựa trên cùng một nền tảng như của chúng ta ngày nay: Ân điển của Đức Chúa Trời, được tiếp nhận bởi Đức Tin, và được bảo đảm bởi Lời Hứa Thành Tín của Ngài. Sự khác biệt nằm ở mức độ mặc khải: họ nhìn về phía trước với đức tin trông đợi Đấng Mê-si sẽ đến; chúng ta nhìn lại với đức tin tuyên xưng Đấng Mê-si đã đến, chịu chết và sống lại. Phương tiện cứu rỗi duy nhất trong mọi thời đại luôn là Chúa Giê-xu Christ (Công vụ 4:12). Sự chết chuộc tội của Ngài có hiệu lực xuyên thời gian.

Hiểu được điều này, chúng ta càng thêm lòng tin quyết và biết ơn. Đức Chúa Trời của chúng ta là Đức Chúa Trời của các giao ước, Đấng không hề thay đổi, thành tín từ đời nọ đến đời kia. Sự bảo đảm đời đời của chúng ta—và của tất cả những ai tin—được đóng ấn bằng chính huyết báu của Con Ngài và lời thề của Đức Chúa Trời. Hãy sống và bước đi trong sự bảo đảm quý báu đó mỗi ngày.

"Đức Chúa Giê-xu Christ hôm qua, ngày nay, và cho đến đời đời không hề thay đổi." (Hê-bơ-rơ 13:8)