Tại sao trong Bài cầu nguyện chung không có sự cảm tạ? Mọi lời cầu nguyện của chúng ta không nên có sự bày tỏ lòng biết ơn đúng không?

Trong hành trình đức tin, cầu nguyện là hơi thở thuộc linh của mỗi Cơ Đốc nhân. Một trong những câu hỏi thú vị và có chiều sâu thần học mà nhiều tín hữu đặt ra là: Tại sao trong “Bài cầu nguyện chung” – tức Kinh Lạy Cha (The Lord's Prayer) do chính Chúa Giê-xu truyền dạy – lại không thấy có những lời cảm tạ rõ ràng? Phải chăng mọi lời cầu nguyện của chúng ta đều không cần phải bày tỏ lòng biết ơn? Câu hỏi này chạm đến trọng tâm của mối quan hệ giữa sự thờ phượng, sự cầu xin và lòng biết ơn trong đời sống cầu nguyện. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát Kinh Thánh cách kỹ lưỡng, phân tích ngôn ngữ nguyên bản và bối cảnh, để làm sáng tỏ vấn đề và đưa ra những ứng dụng thực tiễn cho đời sống cầu nguyện của mỗi chúng ta.

I. Phân Tích Cấu Trúc Và Bối Cảnh Của “Bài Cầu Nguyện Chung” (Kinh Lạy Cha)

Trước hết, chúng ta cần định danh chính xác “Bài cầu nguyện chung”. Đây chính là lời cầu nguyện mẫu mực mà Chúa Giê-xu dạy các môn đồ trong Bài Giảng Trên Núi, được ghi lại trong Ma-thi-ơ 6:9-13:

“Lạy Cha chúng tôi ở trên trời; Danh Cha được tôn thánh; Nước Cha được đến; Ý Cha được nên, ở đất như trời! Xin cho chúng tôi hôm nay đồ ăn đủ ngày; Xin tha tội cho chúng tôi, như chúng tôi cũng tha kẻ phạm tội nghịch cùng chúng tôi; Xin chớ để chúng tôi bị cám dỗ, mà cứu chúng tôi khỏi điều ác! [Vì nước, quyền, vinh hiển đều thuộc về Cha đời đời. A-men.]”

Phiên bản tương tự cũng được tìm thấy trong Lu-ca 11:2-4. Cần lưu ý rằng, phần trong ngoặc vuông “[...]” ở câu 13 thường không có trong một số bản thảo cổ nhất và được nhiều học giả cho là phần tụng ca do Hội Thánh thời kỳ đầu thêm vào, phản ánh truyền thống thờ phượng (xem thêm 1 Sử-ký 29:11). Vậy, trong cấu trúc nguyên thủy do Chúa dạy, chúng ta không thấy một lời “cảm tạ” hay “cảm ơn” trực tiếp nào.

Để hiểu lý do, phải đặt bài cầu nguyện này vào đúng bối cảnh. Trong Ma-thi-ơ 6:5-8, Chúa Giê-xu đang phê phán lối cầu nguyện hình thức, dài dòng của người Pha-ri-si và dân ngoại. Mục đích của Ngài là dạy một khuôn mẫu (pattern) hay nguyên tắc (principle) cho cầu nguyện, chứ không phải một công thức từ ngữ phải lặp lại máy móc. Bài cầu nguyện này cực kỳ cô đọng và tập trung vào những điều căn cốt.

Từ ngữ Hy Lạp cho “cầu nguyện” trong Ma-thi-ơ 6 là προσεύχομαι (proseuchomai), mang nghĩa rộng, bao gồm sự khẩn nài, thỉnh cầu, và thờ phượng. Tuy nhiên, trong khuôn mẫu này, Chúa Giê-xu sắp xếp các ưu tiên:

1. Hướng về Đức Chúa Trời (c.9-10): “Danh Cha”, “Nước Cha”, “Ý Cha”. Đây là sự thờ phượng và tôn cao Chúa. Việc công nhận Cha là Đấng Tạo Hóa, là Vua, đã hàm chứa một thái độ của lòng biết ơn vì được thuộc về Ngài.
2. Nhu cầu của con người (c.11-13): “đồ ăn”, “tha tội”, “khỏi cám dỗ”. Đây là những lời cầu xin thiết yếu, phản ánh sự lệ thuộc hoàn toàn vào Chúa.

Như vậy, sự vắng mặt của lời cảm tạ trực tiếp không có nghĩa là cảm tạ bị bỏ qua. Trái lại, toàn bộ tinh thần của lời cầu nguyện bắt đầu với sự tôn thờ, và sự tôn thờ đích thực luôn bắt nguồn từ một tấm lòng nhận biết ân điển Chúa (tức là lòng biết ơn). Khi chúng ta cầu xin “danh Cha được tôn thánh”, chúng ta đang ngầm cảm tạ Chúa vì Ngài là Đấng Thánh. Khi cầu xin “nước Cha được đến”, chúng ta đang ngầm cảm tạ Ngài vì hy vọng cứu rỗi và vương quốc đời đời.

II. Lời Dạy Rõ Ràng Của Kinh Thánh Về Sự Cảm Tạ Trong Cầu Nguyện

Mặc dù Kinh Lạy Cha là khuôn mẫu, Kinh Thánh Tân Ước đầy dẫy những mạng lệnh và gương mẫu rõ ràng về việc cảm tạ phải là một phần không thể tách rời của đời sống cầu nguyện Cơ Đốc.

1. Mạng Lệnh Trực Tiếp Của Sứ Đồ Phao-lô:
Trong Phi-líp 4:6, sứ đồ Phao-lô viết: “Chớ lo phiền chi hết, nhưng trong mọi sự hãy dùng lời cầu nguyện, nài xin, và sự tạ ơn mà trình các sự cầu xin của mình cho Đức Chúa Trời.” Từ Hy Lạp cho “sự tạ ơn” ở đây là εὐχαριστία (eucharistia). Điều quan trọng là Phao-lô liên kết chặt chẽ ba yếu tố: “lời cầu nguyện” (deēsis), “nài xin” (proseuchē), và “sự tạ ơn” (eucharistia). Chúng không phải là những phần riêng biệt, mà là những khía cạnh đan xen của một thái độ cầu nguyện toàn diện. Ông nhấn mạnh “trong mọi sự” (en panti).

Tương tự, Cô-lô-se 4:2 khuyên: “Hãy bền đỗ trong sự cầu nguyện, tỉnh thức mà thêm ơn tạ ơn.” Và 1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:16-18 tóm tắt: “Hãy vui mừng mãi mãi, cầu nguyện không thôi, phàm việc gì cũng phải tạ ơn Chúa; vì ý muốn của Đức Chúa Trời trong Đức Chúa Jêsus Christ đối với anh em là như vậy.” Lời dạy “phàm việc gì cũng phải tạ ơn” là một mạng lệnh tuyệt đối.

2. Gương Mẫu Của Chúa Giê-xu Và Các Sứ Đồ:
Chính Chúa Giê-xu, Đấng dạy Kinh Lạy Cha, đã thường xuyên bày tỏ lòng cảm tạ trong khi cầu nguyện. Trước khi hóa bánh cho năm ngàn người, Ngài “ngước mắt lên trời, tạ ơn” (Giăng 6:11). Tại bữa Tiệc Ly, Ngài “cầm lấy chén, tạ ơn” (Ma-thi-ơ 26:27). Trong lời cầu nguyện cao trọng ở Giăng 17, Ngài bắt đầu bằng việc ngước mắt lên trời và thưa: “Lạy Cha, giờ đã đến...”, thể hiện sự vâng phục và tôn kính, là hình thức cao nhất của lòng biết ơn.

Sứ đồ Phao-lô thường mở đầu các thư tín bằng lời cảm tạ cho Hội Thánh (Rô-ma 1:8; 1 Cô-rinh-tô 1:4; Ê-phê-sô 1:16; Phi-líp 1:3). Điều này cho thấy lòng cảm tạ là phản ứng đầu tiên của ông khi nghĩ về ân điển Chúa trong đời sống các tín hữu.

3. Ý Nghĩa Thần Học Của Sự Cảm Tạ:
Trong tiếng Hy Lạp, từ eucharistia bắt nguồn từ eu (tốt) và charis (ân điển). Cảm tạ là sự đáp ứng lại ân điển (grace) đã nhận. Khi cảm tạ, chúng ta thừa nhận rằng mọi điều tốt lành đều đến từ Chúa (Gia-cơ 1:17). Nó chuyển dịch trọng tâm từ nhu cầu của bản thân sang bản tính và công việc của Đức Chúa Trời. Đó là hành động của đức tin, tin cậy rằng Chúa là Đấng Tốt Lành ngay cả khi hoàn cảnh chưa tốt.

III. Giải Đáp Mối Tưởng Như Nghịch Lý: Khuôn Mẫu và Sự Bổ Sung

Vậy, làm thế nào để dung hòa khuôn mẫu cầu nguyện của Chúa Giê-xu (không có cảm tạ rõ ràng) với những mạng lệnh rõ ràng về sự cảm tạ trong toàn bộ Tân Ước?

1. Kinh Lạy Cha Là Một Phần Của Toàn Bộ Lời Dạy:
Chúng ta không thể tách Kinh Lạy Cha ra khỏi toàn bộ lời dạy của Chúa Giê-xu về thái độ với Đức Chúa Trời. Ngài dạy về lòng tin cậy vào Cha Thiên Thượng, Đấng biết rõ mọi nhu cầu của chúng ta (Ma-thi-ơ 6:32). Thái độ tin cậy đó tự nó là nền tảng của lòng biết ơn. Hơn nữa, trong các phép lạ và giảng dạy, Chúa Giê-xu luôn đề cao đức tin và lòng biết ơn (ví dụ: mười người phung – Lu-ca 17:11-19).

2. Khuôn Mẫu và Sự Đầy Đủ Trong Đức Thánh Linh:
Kinh Lạy Cha được ban ra trước khi Chúa Giê-xu chịu chết, phục sinh và ban Đức Thánh Linh xuống. Trong thời đại Tân Ước, Đức Thánh Linh ngự trong lòng tín hữu, dạy dỗ và hướng dẫn họ trong sự cầu nguyện (Rô-ma 8:26-27). Sự dạy dỗ của các sứ đồ (như Phao-lô) về cầu nguyện với lòng cảm tạ là sự mặc khải đầy đủ hơn và ứng dụng thực tế của tinh thần Kinh Lạy Cha trong đời sống Hội Thánh. Nó không mâu thuẫn, mà bổ sung và làm phong phú thêm.

3. Cảm Tạ Là Biểu Hiện Của Sự Thờ Phượng “Danh Cha”:
Khi chúng ta dâng lời cảm tạ, chính là chúng ta đang “tôn thánh Danh Cha”. Chúng ta công bố ra những việc tốt lành Ngài đã làm, đó là làm vinh hiển danh Ngài. Vì vậy, cảm tạ thực chất là sự ứng dụng sống động của ba câu cầu nguyện đầu tiên trong Kinh Lạy Cha.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn: Xây Dựng Đời Sống Cầu Nguyện Với Lòng Biết Ơn

Làm thế nào để chúng ta tích hợp lòng biết ơn một cách có ý thức và đều đặn vào đời sống cầu nguyện?

1. Theo Mô Hình “A.C.T.S.”:
Một mô hình cầu nguyện hữu ích được nhiều Cơ Đốc nhân áp dụng là A.C.T.S., rất phù hợp với tinh thần Kinh Thánh:

- A – Adoration (Thờ phượng): Bắt đầu bằng việc tôn cao Chúa vì bản tính Ngài (Thánh, Yêu thương, Thành tín). Đây là bước tương đương với “Danh Cha được tôn thánh”.
- C – Confession (Xưng tội): Xưng nhận tội lỗi và nhận sự tha thứ. Đây ứng với “Xin tha tội cho chúng tôi”.
- T – Thanksgiving (Tạ ơn): Cảm tạ Chúa vì những ơn phúc cụ thể, lớn và nhỏ, trong đời sống. Đây là bước bổ sung sự biết ơn cách rõ ràng.
- S – Supplication (Nài xin): Trình bày những nhu cầu của bản thân và người khác trước Chúa. Ứng với các lời cầu xin về đồ ăn, sự bảo vệ.

Mô hình này giúp cân bằng và đảm bảo lòng cảm tạ luôn có vị trí.

2. Lập “Sổ Nhật Ký Biết Ơn”:
Mỗi ngày, hãy ghi lại 3-5 điều bạn cảm tạ Chúa. Điều này rèn luyện “con mắt thuộc linh” để nhận ra ân điển Chúa trong mọi hoàn cảnh, dù nhỏ nhặt. Khi cầu nguyện, bạn có thể dựa vào sổ này để dâng lời cảm tạ.

3. Biến Lời Cầu Xin Thành Lời Cảm Tạ Bằng Đức Tin:
Trước khi cầu xin một điều gì, hãy thử cảm tạ Chúa trước vì Ngài đã biết nhu cầu đó, và vì Ngài là Đấng thành tín sẽ hành động theo ý muốn tốt lành của Ngài. Ví dụ: Thay vì chỉ nói: “Xin Chúa chữa lành cho con”, hãy thêm: “Con cảm tạ Chúa vì Ngài là Đấng chữa lành, và con tin cậy sự quan phòng của Ngài trong đời sống con”.

4. Cảm Tạ Trong Mọi Hoàn Cảnh:
Thực hành mạng lệnh trong 1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:18. Điều này không có nghĩa là cảm tạ vì mọi hoạn nạn, nhưng cảm tạ trong mọi hoạn nạn. Chúng ta cảm tạ vì sự hiện diện, tình yêu và lời hứa của Chúa không hề thay đổi giữa cơn bão tố (Rô-ma 8:28).

Kết Luận

Việc Kinh Lạy Cha – bài cầu nguyện mẫu mực – không chứa một lời cảm tạ trực tiếp không phải là một sự thiếu sót, mà là một sự tập trung có chủ ý vào các nguyên tắc nền tảng của cầu nguyện: thờ phượng, đầu phục ý Chúa, và sự lệ thuộc hoàn toàn vào Ngài cho những nhu cầu căn bản nhất. Lòng biết ơn là hương thơm tự nhiên bốc lên từ một tấm lòng thờ phượng và tin cậy như vậy.

Tuy nhiên, toàn bộ mặc khải Kinh Thánh, đặc biệt qua các thư tín Tân Ước, đã làm sáng tỏ và nhấn mạnh rằng lòng cảm tạ là thành phần thiết yếu, không thể tách rời của đời sống cầu nguyện trưởng thành trong Đấng Christ. Nó là dấu hiệu của đức tin, là vũ khí chống lại sự lo lắng, và là phương cách để làm vinh hiển Danh Chúa.

Vì vậy, câu trả lời cho câu hỏi “Mọi lời cầu nguyện của chúng ta không nên có sự bày tỏ lòng biết ơn đúng không?” là một tiếng “KHÔNG” dứt khoát. Đúng hơn, mọi lời cầu nguyện của chúng ta nên được thấm nhuần bởi tinh thần biết ơn, được thể hiện qua những lời cảm tạ cụ thể, chân thành. Hãy để lời cầu nguyện của chúng ta không chỉ là một danh sách những điều xin, mà là một cuộc đối thoại yêu thương với Cha Thiên Thượng, bắt đầu và kết thúc trong sự tôn cao và biết ơn Ngài, Đấng ban cho chúng ta mọi ơn phúc thiêng liêng trong Đấng Christ (Ê-phê-sô 1:3).