Tại sao Chúa cho phép sự lừa dối?

Trong hành trình đức tin, một trong những câu hỏi hóc búa nhất mà Cơ Đốc nhân thường đối diện là: Nếu Đức Chúa Trời là toàn thiện, toàn tri và toàn năng, tại sao Ngài lại cho phép sự lừa dối, dối trá và sự lầm lạc tồn tại trong thế giới mà Ngài tạo dựng? Câu hỏi này chạm đến cốt lõi của sự hiểu biết về bản tính của Đức Chúa Trời, vấn đề điều ác, và sự tự do ý chí mà Ngài ban cho con người. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để tìm kiếm ánh sáng cho vấn đề phức tạp này, khám phá mục đích tối thượng của Đức Chúa Trời ngay trong sự cho phép ấy.

Kinh Thánh dạy rõ rằng Đức Chúa Trời không phải là tác giả của sự lừa dối hay điều ác (Gia-cơ 1:13). Nguồn gốc đầu tiên của sự lừa dối được tìm thấy trong sự sa ngã của một thiên sứ được tạo dựng hoàn hảo – Lucifer, sau này trở thành Satan, kẻ cám dỗ.

• Ê-xê-chi-ên 28:15 mô tả về vua Ty-rơ như một hình bóng của Satan phía sau: "Ngươi là trọn vẹn trong các đường lối mình, từ ngày ngươi được sáng tạo, cho đến lúc thấy sự gian ác trong ngươi". Điều này cho thấy sự hoàn hảo ban đầu.
• Ê-sai 14:12-14 tiết lộ nguyên nhân sa ngã: "Mà ngươi đã nói trong lòng rằng: Ta sẽ lên trời, sẽ nhắc ngai ta lên trên các ngôi sao Đức Chúa Trời... ta sẽ làm giống như Đấng Rất Cao". Sự kiêu ngạo và ước muốn chiếm đoạt vị thế của Đấng Tạo Hóa là gốc rễ. Satan đã lừa dối chính mình trước khi trở thành kẻ lừa dối.

Sự lừa dối xuất hiện lần đầu tiên trong Kinh Thánh qua cuộc đối thoại giữa Satan (hiện thân trong con rắn) và Ê-va (Sáng Thế Ký 3:1-5). Lời nói dối then chốt là: "Các ngươi chẳng chết đâu... các ngươi sẽ mở mắt ra, sẽ biết điều thiện và điều ác như Đức Chúa Trời". Từ nguyên tiếng Hê-bơ-rơ của "con rắn" (נָּחָשׁ, nachash) cũng mang nghĩa phụ là "kẻ bói khoa, kẻ lừa dối". Satan đã sử dụng bán sự thật (các ngươi sẽ biết điều thiện ác) để che đậy sự dối trá hoàn toàn (các ngươi chẳng chết đâu). Đây là bản chất của mọi sự lừa dối: làm méo mó, che khuất hoặc giả mạo lẽ thật.

Việc Đức Chúa Trời cho phép sự lừa dối không có nghĩa Ngài chủ động tạo ra nó. Sự cho phép này nằm trong kế hoạch tối thượng và sự tể trị của Ngài. Chúng ta có thể thấy một số mục đích qua Kinh Thánh:

Đức Chúa Trời tạo dựng con người có khả năng lựa chọn thật sự. Tình yêu thật sự không thể ép buộc. Nếu Đức Chúa Trời can thiệp ngăn chặn mọi lựa chọn sai lầm và hậu quả của nó, thì sự tự do chỉ là ảo tưởng. Phục Truyền Luật Lệ Ký 30:19 tóm tắt điều này: "Ta đã đặt trước mặt ngươi sự sống và sự chết, sự phước lành và sự rủa sả. Vậy, hãy chọn sự sống, hết thảy ngươi và dòng dõi ngươi". Sự lừa dối tồn tại như một lựa chọn thay thế cho lẽ thật, và con người phải chịu trách nhiệm cho sự lựa chọn của mình (Ga-la-ti 6:7).

Đức Chúa Trời cho phép sự lừa dối hoạt động như một phương tiện để phơi bày những gì thực sự ở trong lòng con người. Điều này được thấy rõ trong chức vụ của các tiên tri giả.

• Phục Truyền 13:1-3 mô tả một tình huống: Một tiên tri làm ra dấu kỳ lạ và lời tiên tri ứng nghiệm, nhưng lại xúi giục dân sự đi theo các thần khác. Câu 3 ghi: "Ấy là vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi thử các ngươi, đặng biết các ngươi có hết lòng hết ý kính mến Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi chăng". Sự lừa dối ở đây trở thành một phép thử về lòng trung tín.
• 2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:9-12 (xin trích bản NIV để rõ nghĩa): "The coming of the lawless one will be in accordance with how Satan works. He will use all sorts of displays of power through signs and wonders that serve the lie, and all the ways that wickedness deceives those who are perishing. They perish because they refused to love the truth and so be saved. For this reason God sends them a powerful delusion so that they will believe the lie". Đoạn Kinh Thánh quan trọng này cho thấy một nguyên tắc thẩm phán: Đức Chúa Trời cho phép thậm chí một "sự lừa dối mạnh mẽ" (energeia planēs trong tiếng Hy Lạp) đến trên những kẻ không chịu yêu mến lẽ thật. Sự lừa dối cuối cùng trở thành công cụ để củng cố và phơi bày sự lựa chọn chối bỏ lẽ thật của con người.

Sự tương phản giữa ánh sáng và bóng tối làm cho ánh sáng càng rực rỡ hơn. Sự lừa dối tồn tại để lẽ thật của Đức Chúa Trời được bày tỏ quyền năng giải cứu và chiến thắng.

• Chính Chúa Giê-xu, Đấng là "đường đi, lẽ thật, và sự sống" (Giăng 14:6), đã bị Satan cám dỗ bằng những lời lẽ dối trá và xuyên tạc Kinh Thánh (Ma-thi-ơ 4:1-11). Sự đáp lại của Ngài bằng Lời Chúa chính xác ("Có lời chép...") cho thấy cách duy nhất để đánh bại sự lừa dối là bằng lẽ thật vẹn toàn.
• 1 Cô-rinh-tô 1:27-29 nói về sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời: "Nhưng Đức Chúa Trời đã chọn sự dồ dại trong thế gian... hầu cho không một xác thịt nào khoe mình trước mặt Ngài". Ngay cả những mưu chước lừa dối của thế gian và ma quỷ cũng được Đức Chúa Trời dùng để bày tỏ sự khôn ngoan siêu việt và ân điển của Ngài, khiến mọi sự khoe khoang của con người phải im lặng.

Điều an ủi lớn lao cho Cơ Đốc nhân là Đức Chúa Trời vẫn hoàn toàn tể trị ngay cả trên những kẻ lừa dối. Ngài có thể và thật sự sử dụng ngay cả những ý đồ xấu xa để hoàn thành mục đích tốt lành của Ngài.

• Câu chuyện của Giô-sép (Sáng Thế Ký 37-50) là minh họa mạnh mẽ. Những lời nói dối của các anh em (Sáng 37:31-33), những âm mưu xấu xa, cuối cùng được Đức Chúa Trời dùng để cứu cả gia đình. Giô-sép tuyên bố: "Các ngươi toan hại tôi, nhưng Đức Chúa Trời lại toan làm điều ích cho tôi, hầu cho cứu sự sống nhiều người" (Sáng 50:20).
• Ngay cả trong sự phản bội tàn khốc nhất – sự phản Chúa của Giu-đa – Đức Chúa Trời vẫn tể trị. Chúa Giê-xu nói: "Con người đi theo điều đã định, nhưng khốn nạn cho kẻ phản Ngài!" (Lu-ca 22:22). Sự lừa dối và phản bội của Giu-đa nằm trong kế hoạch cứu chuộc, nhưng Giu-đa vẫn phải chịu trách nhiệm cá nhân về hành động của mình.

Lời cảnh báo nghiêm trọng nhất về sự lừa dối là về thời kỳ cuối cùng. Ma-thi-ơ 24:24 ghi lời Chúa Giê-xu: "Vì nhiều christ giả và tiên tri giả sẽ dấy lên, làm những dấu lớn, phép lạ, nếu có thể được thì họ cũng đến dỗ dành chính những người được chọn." Sự lừa dối tột độ này được cho phép, nhưng những người được chọn sẽ được bảo vệ bởi mối liên hệ với Đấng Chăn Chiên thật (Giăng 10:27-28).

Hiểu biết về lý do Chúa cho phép sự lừa dối không phải để chúng ta thụ động, mà để chúng ta sống cách khôn ngoan và tỉnh thức.

Sự lừa dối hiệu quả nhất khi nó rất gần với lẽ thật. Cách phòng vệ duy nhất là biết rõ Lẽ Thật. Chúa Giê-xu cầu nguyện: "Xin Cha lấy lẽ thật khiến họ nên thánh; Lời Cha tức là lẽ thật" (Giăng 17:17). Mỗi Cơ Đốc nhân cần nghiên cứu Kinh Thánh cách cá nhân, có hệ thống, để phân biệt được giáo lý thật và giả (Công vụ 17:11).

Không ai miễn nhiễm với sự lừa dối. Chính các môn đồ từng ở với Chúa Giê-xu vẫn có lúc bị lừa dối bởi lòng ham muốn địa vị (Mác 10:35-37). Chúng ta cần tấm lòng khiêm nhường, sẵn sàng được sửa dạy, và đặc biệt nương cậy vào Đức Thánh Linh, là "Thần lẽ thật" (Giăng 16:13), Đấng dẫn dắt chúng ta vào mọi lẽ thật.

Ê-phê-sô 6:11 kêu gọi: "Hãy mang lấy mọi khí giới của Đức Chúa Trời, để được đứng vững mà địch lại mưu chước của ma quỷ." Trong bộ áo giáp, "lẽ thật" làm nịt lưng (câu 14), là nền tảng cho mọi thứ khác. Sự lừa dối tấn công vào sự hiểu biết, niềm tin và mối quan hệ của chúng ta. Chỉ khi được bảo vệ bởi lẽ thật, chúng ta mới có thể cầm "khiên thuẫn của đức tin" để dập tắt các tên lửa của kẻ thù (câu 16).

Nguyên nhân sâu xa khiến người ta bị lừa dối, như 2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:10 đã chỉ ra, là "không chịu yêu mến lẽ thật". Ứng dụng thực tế là chúng ta phải tích cực yêu mến lẽ thật – nghĩa là vui thích trong sự công bình, minh bạch, chân thật, và ghét điều giả dối (Thi thiên 119:163). Điều này thể hiện trong lời nói (Ê-phê-sô 4:25), trong cách sống và trong việc tìm kiếm sự thông công với Hội Thánh chân thật.

Chúa cho phép sự lừa dối không phải vì Ngài bất lực hay đồng lõa với điều ác, nhưng vì Ngài tôn trọng sự tự do ý chí mà Ngài đã ban, và vì trong sự tể trị khôn ngoan vô hạn của Ngài, Ngài thậm chí có thể dùng những mưu chước của kẻ thù để hoàn thành mục đích tốt lành tối thượng của Ngài: làm sáng danh Con Ngài là Chúa Giê-xu Christ, và hoàn thiện đức tin của những người được kêu gọi.

Sự hiện diện của sự lừa dối nhắc nhở chúng ta về sự sa ngã của thế gian này và về sự cần thiết khẩn thiết của Đấng Cứu Rỗi. Nó khiến chúng ta không đặt niềm tin cuối cùng vào con người, tổ chức, hay triết lý nào khác ngoài Đấng Christ và Lời không hề dối trá của Ngài (Tít 1:2). Cuối cùng, chúng ta được an ủi bởi lời hứa rằng sự lừa dối sẽ bị tiêu diệt. Khải Huyền 21:8 liệt kê những kẻ nói dối là một trong những hạng người sẽ ở trong hồ lửa, và Khải Huyền 22:15 nói rằng bên ngoài thành thánh là những kẻ "yêu sự nói dối và làm sự dối trá". Sự phán xét cuối cùng là sự tuyên bố rằng lẽ thật sẽ chiến thắng vĩnh viễn.

Trong khi chờ đợi ngày ấy, chúng ta được kêu gọi sống như "con cái của sự sáng" (Ê-phê-sô 5:8), cẩn trọng nhưng không sợ hãi, khôn ngoan nhưng vị tha, luôn bám chặt lấy Đấng là Lẽ Thật, và rao truyền tình yêu và ân điển của Ngài cho một thế giới đang bị lừa dối và hư mất.