Những tên gọi khác nhau và các danh xưng của Đức Chúa Giê-xu Christ là gì?

Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, việc nhận biết Đấng mình tin thờ là nền tảng cốt lõi. Kinh Thánh, Lời được Đức Chúa Trời mặc khải, không chỉ trình bày về cuộc đời và chức vụ của Chúa Giê-xu Christ mà còn ban cho chúng ta vô số danh xưng, tước hiệu mô tả trọn vẹn về Ngài. Mỗi danh xưng như một viên ngọc quý, phản chiếu một khía cạnh khác nhau về bản tính thần thượng, chức vụ cứu chuộc, và thẩm quyền tuyệt đối của Con Đức Chúa Trời. Việc nghiên cứu các danh xưng này không đơn thuần là một bài học ngữ nghĩa, mà là một hành trình thờ phượng, giúp chúng ta thấu hiểu sâu sắc hơn về Đấng đã yêu chúng ta và phó chính mình Ngài vì chúng ta.

Danh xưng căn bản và thân mật nhất là “Giê-xu”. Đây là phiên âm tiếng Việt của “Iēsous” (Hy Lạp), xuất phát từ tên Hê-bơ-rơ “Yeshua” (יֵשׁוּעַ) hoặc “Yehoshua” (יְהוֹשֻׁעַ), có nghĩa là “Giê-hô-va cứu rỗi” hoặc “Đức Giê-hô-va là sự cứu rỗi”. Thiên sứ đã truyền lệnh rõ ràng cho Giô-sép: “ngươi sẽ đặt tên là JÊSUS, vì chính Ngài sẽ cứu dân mình ra khỏi tội” (Ma-thi-ơ 1:21). Danh này tuyên bố ngay từ đầu mục đích nhập thể của Ngài: cứu chuộc. Không phải là một sự cứu rỗi chung chung, mà là “dân mình” – một sự cứu rỗi cá nhân và thuộc về. Trong danh Giê-xu, chúng ta thấy sự kết hợp giữa Đức Chúa Trời (Giê-hô-va) và hành động cứu chuộc, bày tỏ Ngài vừa là nguồn cội, vừa là phương tiện của sự cứu rỗi.

“Christ” không phải là họ của Chúa Giê-xu, mà là một tước vị thiêng liêng. Từ này phiên âm từ “Christos” (Χριστός) trong tiếng Hy Lạp, tương đương với “Mashiach” (מָשִׁיחַ) trong tiếng Hê-bơ-rơ, đều có nghĩa là “Đấng được xức dầu”. Trong Cựu Ước, các chức vụ Tiên tri, Thầy Tế lễ, và Vua đều được xức dầu để biệt riêng cho công việc của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu Christ là sự ứng nghiệm trọn vẹn của cả ba chức vụ đó:

- Tiên Tri: Ngài mặc khải Đức Chúa Trời và ý chỉ Ngài cách trọn vẹn nhất (Phục-truyền 18:15; Công vụ 3:22).
- Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm: Ngài dâng chính mình Ngài làm của lễ chuộc tội một lần đủ cả, và đang cầu thay cho chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:14-16; 9:11-14).
- Vua: Ngài cai trị trên đời sống tín đồ và sẽ trở lại để lập vương quốc đời đời của Ngài (Khải-huyền 19:16).

Xưng nhận “Giê-xu là Đấng Christ” (Công vụ 5:42; 1 Giăng 2:22) chính là tuyên xưng Ngài là Đấng Mê-si được hứa ban, Đấng hoàn thành mọi lời tiên tri và kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời.

Danh xưng “Con Đức Chúa Trời” (Giăng 1:34; 3:16) nhấn mạnh mối liên hệ độc nhất vô nhị và thiên tính của Chúa Giê-xu. Đây không phải là một tạo vật được “sinh ra” theo nghĩa thông thường, mà là sự mặc khải về Ngôi Con đời đời trong mối tương giao Ba Ngôi. Ngài đồng bản thể với Đức Chúa Trời Cha (Giăng 10:30: “Ta với Cha là một”). Trong tiếng Hy Lạp, từ “Monogenēs” (Μονογενὴς) thường được dịch là “Con một” (Giăng 3:16), mang ý nghĩa “độc nhất”, “duy nhất” về loại, nhấn mạnh đến địa vị vô song, không thể so sánh của Ngài. Ma quỷ và các thần tà cũng run sợ và biết rõ danh xưng quyền năng này (Mác 3:11; Lu-ca 4:41).

Danh xưng “Chúa” (Hy Lạp: Kyrios – Κύριος) là một tuyên ngôn về thần tính và thẩm quyền tối cao. Trong bản Bảy Mươi (bản dịch Cựu Ước sang tiếng Hy Lạp), từ Kyrios được dùng để dịch danh riêng “Giê-hô-va” (YHWH). Khi Tân Ước xưng “Giê-xu là Chúa” (Phi-líp 2:11; Rô-ma 10:9), đó là một lời tuyên xưng đầy đủ rằng Ngài chính là Đức Giê-hô-va của Cựu Ước, đáng để nhận lấy sự tôn thờ, vâng phục trọn vẹn. Sứ đồ Phao-lô khẳng định: “chẳng có ai cậy thần nào khác mà nói rằng: Đức Chúa Jêsus đáng nguyền rủa! và cũng chẳng ai có thể nói rằng: Đức Chúa Jêsus là Chúa, mà bởi Đức Thánh Linh” (1 Cô-rinh-tô 12:3). Danh hiệu “Chúa” xác nhận quyền làm chủ đời sống chúng ta.

Sứ đồ Giăng mở đầu sách Phúc Âm với một danh xưng thâm thúy: “Ngôi Lời” (Logos – Λόγος) (Giăng 1:1). Trong văn hóa Hy Lạp, Logos ám chỉ nguyên lý lý trí sáng tạo và cai quản vũ trụ. Trong tư tưởng Hê-bơ-rơ, “Lời” (Dabar) chính là quyền năng sáng tạo và mặc khải của Đức Chúa Trời (Sáng-thế Ký 1:3; Thi-thiên 33:6). Chúa Giê-xu là “Ngôi Lời” nghĩa là Ngài chính là sự biểu lộ trọn vẹn, có ngôi vị, và sống động của chính Đức Chúa Trời. Ngài không chỉ nói Lời Đức Chúa Trời; Ngài chính là Lời đó. “Chẳng hề có ai thấy Đức Chúa Trời; chỉ Con một ở trong lòng Cha, là Đấng đã giãi bày Cha cho chúng ta” (Giăng 1:18). Mọi sự mặc khải về Đức Chúa Trời đều được kết tinh trong con người và công việc của Chúa Giê-xu Christ.

Kinh Thánh còn dùng nhiều danh xưng hình tượng sâu sắc để mô tả Chúa Giê-xu:

- Chiên Con của Đức Chúa Trời (Giăng 1:29): Hình ảnh này liên hệ trực tiếp đến hệ thống tế lễ trong Cựu Ước, nơi chiên con bị giết để chuộc tội. Chúa Giê-xu là Chiên Con hoàn hảo, vô tì tích, dâng chính mình Ngài làm của lễ cuối cùng và đầy đủ cho tội lỗi của cả nhân loại.

- Bánh của Sự Sống (Giăng 6:35): Ngài là nguồn dinh dưỡng và nuôi dưỡng thuộc linh duy nhất, thỏa mãn cơn đói khát sâu thẳm trong tâm linh con người.

- Ánh Sáng của Thế Gian (Giăng 8:12): Trong sự tối tăm của tội lỗi và sự chết, Chúa Giê-xu chiếu rọi, bày tỏ chân lý, dẫn dắt con người đến sự sống.

- Đường Đi, Lẽ Thật, và Sự Sống (Giăng 14:6): Danh xưng toàn diện này khẳng định Ngài là phương cách duy nhất đến với Cha (Đường), là thực tại tuyệt đối (Lẽ Thật), và là nguồn cội của sự sống đời đời (Sự Sống).

- Alpha và Omega (Khải-huyền 1:8; 22:13): Là chữ đầu và chữ cuối trong bảng chữ cái Hy Lạp, danh xưng này tuyên bố Chúa Giê-xu là khởi nguyên và kết thúc, là Đấng có trước muôn vật, tồn tại đời đời, và là mục tiêu cuối cùng của mọi lịch sử.

- Đấng Chăn Chiên Nhân Lành (Giăng 10:11): Ngài là người chăn hi sinh, yêu thương, biết rõ từng con chiên và ban sự sống dư dật cho chúng.

Việc nghiên cứu các danh xưng của Chúa Giê-xu không chỉ dừng lại ở tri thức, mà phải biến đổi đời sống chúng ta.

1. **Trong Sự Cầu Nguyện và Thờ Phượng:** Chúng ta có thể kêu cầu Ngài với sự hiểu biết đầy đủ hơn. Khi gặp tội lỗi, hãy kêu cầu danh “Giê-xu”, Đấng Cứu Rỗi. Khi cần sự dẫn dắt, hãy tìm kiếm “Đấng Chăn Chiên Nhân Lành”. Khi đối diện với sự mù tối thuộc linh, hãy kêu xin “Ánh Sáng của Thế Gian”. Mỗi danh xưng mở ra một cánh cửa cho sự thông công và thờ phượng sâu nhiệm.

2. **Trong Nếp Sống Vâng Phục:** Xưng Ngài là “Chúa” (Kyrios) đòi hỏi sự vâng phục trọn vẹn. Mọi lĩnh vực của đời sống—tài chính, các mối quan hệ, công việc, ước mơ—đều phải được đặt dưới thẩm quyền của Đấng Christ.

3. **Trong Sự Tỉnh Thức và Hy Vọng:** Danh xưng “Alpha và Omega” nhắc chúng ta rằng lịch sử nằm trong tay Ngài. Dù thế giới có hỗn loạn, Ngài vẫn là Đấng Tể Trị. Danh xưng “Vua” trong Đấng Christ cho chúng ta niềm hy vọng chắc chắn về sự trở lại đắc thắng của Ngài.

4. **Trong Sự Làm Chứng:** Hiểu biết về các danh xưng giúp chúng ta giải thích cho người khác về Chúa Giê-xu một cách phong phú và đầy đủ. Ngài không chỉ là một nhà giáo lý hay lãnh tụ tôn giáo, mà là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời, Chúa, và là Cứu Chúa duy nhất.

Các danh xưng của Đức Chúa Giê-xu Christ là một kho báu vô tận trong Lời Đức Chúa Trời. Từ “Giê-xu” thân thương đến “Chúa” đầy uy quyền, từ “Đấng Christ” được hứa trước đến “Ngôi Lời” hằng hữu, mỗi tên gọi đều mở ra một chân trời mới để chúng ta khám phá, kinh nghiệm và tôn thờ. Chúng ta được kêu gọi không chỉ biết các danh xưng này bằng trí óc, mà còn kinh nghiệm quyền năng và thực tại của chúng trong đời sống hằng ngày. Khi chúng ta càng nhận biết Ngài là ai, chúng ta càng thấy được mình thật cần Ngài dường nào, và càng được biến đổi để trở nên giống như Ngài. Ước mong mỗi Cơ Đốc nhân chúng ta luôn say mê tìm kiếm, học hỏi và sống dưới thẩm quyền của muôn danh đáng tôn quý trên hết mọi danh—danh Giê-xu Christ, Chúa chúng ta.