Đức Chúa Jesus lịch sử thực sự là ai?

Trong dòng chảy của lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gây tranh cãi, vừa thu hút lòng tin và sự tôn thờ nhiều như Giê-xu Christ của Na-xa-rét. Ngài không chỉ là một nhân vật tôn giáo, mà còn là một nhân vật lịch sử được ghi chép đa chiều. Nhưng vượt lên trên mọi tranh luận học thuật, Kinh Thánh mặc khải cho chúng ta một chân dung trọn vẹn, sâu sắc và quyền năng về Con Người đã chia đôi dòng lịch sử. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá danh tính của Đức Chúa Jesus dưới ba lăng kính then chốt: Lời tiên tri Cựu Ước, cuộc đời lịch sử được ghi chép, và mặc khải tối cao trong Tân Ước, để trả lời câu hỏi căn cốt: Ngài thực sự là ai?

I. Lời Hứa và Hình Bóng: Đấng Christ Trong Cựu Ước

Danh tính của Chúa Jesus không bắt đầu từ hang đá Bết-lê-hem, mà đã được Đức Chúa Trời phác họa từ buổi sáng thế. Ngài chính là Đấng Mê-si (מָשִׁיחַ - Mashiach), nghĩa là "Đấng được xức dầu", mà các tiên tri đã loan báo.

• Dòng Dõi Người Nữ (Sáng Thế Ký 3:15): Ngay sau khi tội lỗi vào đời, lời hứa đầu tiên về Đấng Cứu Thế đã được ban ra: "Ta sẽ làm cho mầy cùng người nữ, dòng dõi mầy cùng dòng dõi người nữ nghịch thù nhau. Người sẽ giày đạp đầu mầy, còn mầy sẽ cắn gót chân người." "Dòng dõi người nữ" này ám chỉ một sự giáng sinh siêu nhiên, và cuối cùng đã ứng nghiệm nơi sự giáng sinh đồng trinh của Chúa Jesus (Ma-thi-ơ 1:18).
• Dòng Dõi Áp-ra-ham và Đa-vít: Lời hứa với Áp-ra-ham rằng "các dân tộc sẽ nhờ dòng dõi ngươi mà được phước" (Sáng Thế Ký 22:18) và lời giao ước với vua Đa-vít rằng dòng dõi người sẽ lập nên một vương quốc đời đời (2 Sa-mu-ên 7:12-16), tất cả đều hội tụ nơi Chúa Jesus (Ma-thi-ơ 1:1, Ga-la-ti 3:16).
• Người Đầy Tớ Chịu Khổ (Ê-sai 53): Đây là một trong những lời tiên tri sống động và chính xác nhất. Tiên tri Ê-sai mô tả về một Đầy Tớ "bị người ta khinh dể, chán bỏ, từng trải sự buồn bực", "vì tội lỗi của dân ta, đã bị đánh phạt", "người đã bị vùi trong mồ mả với kẻ ác, nhưng lúc chết được chôn với nhà giàu". Mọi chi tiết về sự chịu khổ, sự chết chuộc tội và sự sống lại của Chúa Jesus đều ứng nghiệm cách kỳ diệu từ chương này.
• Danh Xưng "Em-ma-nu-ên": Tiên tri Ê-sai cũng loan báo: "Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai, rồi người ta sẽ đặt tên con trai đó là Em-ma-nu-ên" (Ê-sai 7:14). Danh xưng này trong tiếng Hê-bơ-rơ (עִמָּנוּאֵל) có nghĩa là "Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta", trực tiếp tuyên bố thần tính của Đấng Mê-si. Sứ đồ Ma-thi-ơ đã trích dẫn lời tiên tri này để khẳng định danh tính của Chúa Jesus (Ma-thi-ơ 1:23).

II. Ngôi Lời Nhập Thể: Con Người Lịch Sử Giê-xu Của Na-xa-rét

Chúa Jesus của Kinh Thánh không phải là một thần thoại, mà là một con người lịch sử, sống trong một bối cảnh địa lý, văn hóa và chính trị rõ ràng dưới thời La Mã cai trị. Các sách Phúc Âm ghi lại cuộc đời Ngài với những chi tiết cụ thể:

• Sự Giáng Sinh và Gia Phả: Hai sách Phúc Âm (Ma-thi-ơ và Lu-ca) ghi lại gia phả của Chúa Jesus, xác lập Ngài là con cháu hợp pháp của vua Đa-vít. Sự kiện Ngài sinh ra tại Bết-lê-hem đời vua Hê-rốt, dưới thời tổng trấn Sy-ri là Qui-ri-niu, đặt Ngài vào dòng thời gian lịch sử có thể kiểm chứng (Lu-ca 2:1-2).
• Cuộc Sống và Chức Vụ Công Khai: Ngài lớn lên tại Na-xa-rét, một làng nhỏ bị khinh thường (Giăng 1:46). Ngài chịu phép báp-têm bởi Giăng Báp-tít, chịu cám dỗ trong đồng vắng, và bắt đầu chức vụ công khai vào khoảng năm 30 tuổi. Ngài đi khắp xứ Ga-li-lê, giảng dạy về "Nước Đức Chúa Trời", chữa lành người bệnh, đuổi quỷ và làm nhiều phép lạ.
• Sự Chết và Sống Lại Lịch Sử: Cái chết của Ngài dưới thời tổng đốc Bôn-xơ Phi-lát, vào đêm trước lễ Vượt Qua, trên cây thập tự bên ngoài thành Giê-ru-sa-lem, là những sự kiện lịch sử. Các học giả, dù tin hay không, đều công nhận sự kiện Chúa Jesus bị đóng đinh là một thực tế lịch sử. Tuy nhiên, điểm then chốt làm nên đức tin Cơ Đốc là sự sống lại của Ngài. Các sách Phúc Âm và thư tín Tân Ước ghi lại nhiều lần hiện ra của Chúa Jesus phục sinh trước nhiều nhân chứng, có khi lên đến hơn 500 người (1 Cô-rinh-tô 15:3-8), biến cố đã biến đổi những môn đệ nhút nhát thành những nhà truyền giáo dạn dĩ, sẵn sàng chịu chết vì niềm tin của mình.

III. Mặc Khải Tối Cao: Những Danh Hiệu Và Tuyên Bố Về Thần Tánh

Chúa Jesus không chỉ là một bậc thầy đạo đức hay nhà tiên tri. Chính Ngài đã tuyên bố và bày tỏ những điều chỉ có thể thuộc về Đức Chúa Trời. Đây là trọng tâm của mặc khải Tân Ước.

• Con Đức Chúa Trời (Υἱὸς τοῦ Θεοῦ - Huios tou Theou): Đây không chỉ là danh hiệu về địa vị thiêng liêng, mà còn là tuyên bố về sự đồng bản thể với Đức Chúa Cha. Trong văn hóa Do Thái, điều này đồng nghĩa với việc tuyên bố mình ngang hàng với Đức Chúa Trời (Giăng 5:18). Chúa Jesus nhiều lần xưng nhận mối quan hệ độc nhất vô nhị này (Ma-thi-ơ 11:27, Giăng 10:36).
• Chúa (Κύριος - Kyrios): Trong bản Bảy Mươi (bản dịch Cựu Ước sang tiếng Hy Lạp), từ "Kyrios" được dùng để dịch danh xưng Gia-vê (YHWH) của Đức Chúa Trời. Khi Tân Ước xưng tụng Chúa Jesus là "Kyrios", đặc biệt trong tuyên xưng "Giê-xu là Chúa" (Rô-ma 10:9), đó là một tuyên bố thần học mạnh mẽ về thần tính của Ngài.
• Ta Là (Ἐγώ εἰμι - Egō Eimi): Chúa Jesus đã sử dụng cụm từ này trong những tuyên bố long trọng, gợi nhớ đến danh xưng của Đức Chúa Trời trong Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14 ("TA LÀ ĐẤNG TA LÀ"). "Ta là sự sáng của thế gian" (Giăng 8:12), "Ta là sự sống lại và sự sống" (Giăng 11:25), và đặc biệt "Quả thật, quả thật, ta nói cùng các ngươi, trước khi chưa có Áp-ra-ham, đã có ta" (Giăng 8:58). Người Do Thái hiểu rõ hàm ý này nên đã tìm cách ném đá Ngài vì tội phạm thượng.
• Đấng Christ (Χριστός - Christos): Đây là từ Hy Lạp tương đương với "Mê-si". Phi-e-rơ tuyên xưng: "Ngài là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống" (Ma-thi-ơ 16:16). Chúa Jesus xác nhận lời tuyên xưng đó và cho biết chính Cha trên trời đã bày tỏ điều đó.
• Logos - Ngôi Lời (Giăng 1:1): Sứ đồ Giăng mở đầu Phúc Âm bằng một tuyên bố thần học sâu sắc: "Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta." Từ "Logos" không chỉ là "lời nói", mà trong triết lý Hy Lạp và thần học Do Thái, nó chỉ về nguyên lý sáng tạo và biểu lộ tối cao của Đức Chúa Trời. Chúa Jesus chính là sự biểu lộ trọn vẹn, hữu hình của Đức Chúa Trời vô hình cho nhân loại.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn: Danh Tính Chúa Jesus Trong Đời Sống Tin Hữu

Việc hiểu biết Chúa Jesus thực sự là ai không phải là một bài tập trí thức, mà phải biến đổi toàn bộ đời sống chúng ta.

• Nền Tảng Của Đức Tin Và Sự Cứu Rỗi: Sứ đồ Phao-lô khẳng định: "Vả, nếu miệng ngươi xưng Đức Chúa Jêsus là Chúa, và lòng ngươi tin Đức Chúa Trời đã khiến Ngài từ kẻ chết sống lại, thì ngươi sẽ được cứu" (Rô-ma 10:9). Đức tin vào Chúa Jesus-là-Chúa-và-là-Đấng-Cứu-Thế sống lại là cánh cửa duy nhất dẫn đến sự cứu rỗi (Công vụ 4:12).
• Đối Tượng Của Sự Thờ Phượng: Chỉ một mình Đức Chúa Trời đáng được thờ phượng (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:3-5). Tuy nhiên, Chúa Jesus đã nhận sự thờ phượng nhiều lần (Ma-thi-ơ 14:33, 28:9; Giăng 20:28) mà không hề quở trách. Hiểu Ngài là Đức Chúa Trời nhập thể thúc giục chúng ta dâng lên Ngài sự thờ phượng trọn vẹn, bằng tâm thần và lẽ thật.
• Gương Mẫu Cho Đời Sống Môn Đồ: Là con người trọn vẹn, Chúa Jesus là hình mẫu lý tưởng cho chúng ta noi theo. Phi-e-rơ khuyên: "Ấy là để anh em noi dấu chơn Ngài" (1 Phi-e-rơ 2:21). Chúng ta học nơi Ngài sự khiêm nhường, vâng phục, tình yêu thương hy sinh và sự cầu nguyện thông công với Chúa Cha.
• Nguồn Hy Vọng Và Quyền Năng: Biết rằng Đấng cầm quyền trên mọi sự là Chúa chúng ta, Đấng đã chiến thắng tội lỗi và sự chết, ban cho chúng ta sự bình an và can đảm để đối diện với mọi hoàn cảnh. Phi-líp 4:13 chép: "Tôi làm được mọi sự nhờ Đấng ban thêm sức cho tôi", chính là nhờ sự hiện diện của Đấng Christ trong đời sống.

Kết Luận

Vậy, Đức Chúa Jesus lịch sử thực sự là ai? Ngài không chỉ là một nhà cải cách tôn giáo vĩ đại, một bậc thầy đạo đức xuất chúng, hay một nhân vật lịch sử có thật. Ngài chính là sự ứng nghiệm trọn vẹn của mọi lời tiên tri Cựu Ước về Đấng Mê-si. Ngài là Ngôi Lời vĩnh hằng, Đức Chúa Trời toàn năng, trong thân vị Con Đức Chúa Trời, đã mặc lấy xác thịt, sống một đời sống vô tội, chịu chết chuộc tội cho nhân loại trên thập tự giá, và chiến thắng sự chết bằng sự sống lại vinh hiển. Ngài là Con Người lịch sử Giê-xu của Na-xa-rét, và cũng là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống. Câu hỏi quan trọng nhất không còn là "Ngài là ai?" nữa, mà là "Với bạn, Ngài là ai?" Như chính Chúa Jesus đã hỏi các môn đồ: "Còn các ngươi thì nói ta là ai?" (Ma-thi-ơ 16:15). Lời tuyên xưng của Phi-e-rơ ngày ấy vẫn là nền tảng đức tin cho mọi thế hệ: "Ngài là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống."

Hiểu biết và tiếp nhận chân lý này biến đổi số phận đời đời và đem lại ý nghĩa trọn vẹn cho hiện tại. Nguyện xin Thánh Linh của Đức Chúa Trời mở mắt lòng chúng ta để nhìn biết Chúa cách sâu nhiệm hơn, hầu cho chúng ta có thể sống, phục vụ và tôn vinh Ngài một cách trọn vẹn.