Tại Sao Chúa Truyền Hình Phạt Tử Hình Cho Tội Giết Người (Sáng Thế Ký 9:6)?
Trong hành trình khám phá Lẽ Thật của Đức Chúa Trời, một số mạng lệnh trong Cựu Ước có thể khiến chúng ta, những độc giả hiện đại, bối rối. Một trong những mạng lệnh đó được tìm thấy trong Sáng Thế Ký 9:6: “Kẻ nào làm đổ huyết người, thì sẽ bị loài người làm đổ huyết lại; vì Đức Chúa Trời đã dựng nên loài người như hình Ngài.” Mạng lệnh này không chỉ là luật pháp cho một thời đại, mà là một nguyên tắc công lý vĩnh cửu được thiết lập sau trận Đại Hồng Thủy, trong giao ước đầu tiên của Đức Chúa Trời với toàn thể nhân loại qua Nô-ê. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ đi sâu vào bối cảnh, ngôn ngữ nguyên thủy, thần học, và ứng dụng thực tiễn của mạng lệnh quan trọng này, để chúng ta hiểu thấu đáo trái tim công bình và thánh khiết của Đức Chúa Trời dành cho sự sống con người.
Để hiểu Sáng Thế Ký 9:6, chúng ta phải đặt nó trong toàn bộ phân đoạn Sáng Thế Ký 9:1-17. Đây là thời điểm then chốt sau khi sự phán xét của trận lụt kết thúc. Đất đai được tẩy sạch, và nhân loại mới bắt đầu từ gia đình Nô-ê. Trong bối cảnh này, Đức Chúa Trời không chỉ ban phước mà còn thiết lập một giao ước vĩnh cửu (Beriyth עוֹלָם - everlasting covenant) với Nô-ê và mọi loài xác thịt (câu 9-11). Giao ước này bao gồm lời hứa không bao giờ hủy diệt địa cầu bằng nước lụt nữa, với dấu hiệu là cái mống.
Tuy nhiên, trước lời hứa đó, Đức Chúa Trời đặt ra những nguyên tắc nền tảng cho xã hội loài người. Câu 1-7 là một bản hiến chương cho nền văn minh mới:
1. Mạng lệnh sinh sôi (câu 1,7): Lặp lại mạng lệnh trong Sáng Thế Ký 1:28, khẳng định mục đích ban đầu của Đức Chúa Trời vẫn còn.
2. Quyền cai trị (câu 2): Con người được giao quyền trên muôn thú.
3. Luật về sự sống và huyết (câu 3-5): Con người được phép ăn thịt, nhưng với một điều cấm tuyệt đối: “Song các ngươi không nên ăn thịt còn hồn sống, nghĩa là có máu.” (câu 4). Huyết tượng trưng cho sự sống (Leviticus 17:11). Đức Chúa Trời tuyên bố Ngài sẽ đòi lại mạng sống của mọi loài, và đặc biệt “sẽ đòi huyết của người, tức là hồn người, nơi tay mọi loài thú” và nơi tay con người (câu 5).
Chính trong bối cảnh tôn trọng sự sống thiêng liêng này mà câu 6 được đưa ra. Nó không phải là một luật lệ độc lập, mà là đỉnh điểm của lập luận: Nếu Đức Chúa Trời quan tâm đến sự sống của muôn thú đến mức đòi lại, thì Ngài càng quan tâm gấp bội đến sự sống con người, là sinh vật duy nhất được dựng nên “theo hình Ngài”.
Chúng ta hãy mổ xê câu Kinh Thánh này dưới góc độ ngôn ngữ nguyên thủy:
“Kẻ nào làm đổ huyết người…”
Cụm từ “làm đổ huyết” trong tiếng Hê-bơ-rơ là “shapakh dam” (שָׁפַךְ דָּם). Động từ “shapakh” không chỉ đơn thuần là “làm đổ” mà mang nghĩa “đổ ra một cách bạo lực”, “giết chóc”. Nó diễn tả một hành động cố ý, bạo lực, tước đoạt mạng sống. “Dam” (דָּם) là huyết, đại diện cho chính sự sống. Vậy, đây là chỉ về tội cố sát (murder), chứ không phải tất cả các trường hợp có người chết (như tai nạn, tự vệ chính đáng, sau này được làm rõ trong Dân Số Ký 35).
“Thì sẽ bị loài người làm đổ huyết lại…”
Đây là một mệnh lệnh công lý mang tính đền bù tương xứng (lex talionis): mạng đền mạng. Quan trọng hơn, thẩm quyền thi hành công lý này được giao cho “loài người” (ha’adam הָאָדָם). Điều này thiết lập nguyên tắc về chính quyền dân sự (human government). Sau sự sa ngã, Đức Chúa Trời giao cho con người trách nhiệm cai quản và duy trì trật tự, công lý trên đất, bao gồm cả việc thi hành sự phán xét cuối cùng đối với tội ác nghiêm trọng nhất – tước đoạt sự sống của một người mang hình ảnh Đức Chúa Trời.
“Vì Đức Chúa Trời đã dựng nên loài người như hình Ngài.”
Đây là cơ sở thần học then chốt cho mạng lệnh này. Cụm từ “b’tselem Elohim” (בְּצֶלֶם אֱלֹהִים) – “theo hình ảnh Đức Chúa Trời” – lần đầu xuất hiện trong Sáng Thế Ký 1:26-27. Dù tội lỗi đã làm hoen ố, hình ảnh Đức Chúa Trời trong con người không bị tẩy xóa (Sáng Thế Ký 5:1; Gia-cơ 3:9). Hình ảnh này bao gồm những phẩm chất như lý trí, cảm xúc, ý chí, đạo đức, và quan trọng nhất là khả năng có mối tương giao với Đấng Tạo Hóa. Giết một con người là tấn công trực tiếp vào chính hình ảnh của Đức Chúa Trời trên đất. Hành động đó không chỉ là tội ác chống lại người đồng loại, mà là sự xúc phạm nghiêm trọng đến Đấng Tạo Hóa. Vì vậy, sự công bình đòi hỏi một hình phạt tương xứng với mức độ nghiêm trọng của tội ác.
Nguyên tắc trong Sáng Thế Ký 9:6 không bị bãi bỏ, mà được xác nhận và chi tiết hóa trong Luật Pháp Môi-se:
- Xuất Ê-díp-tô Ký 20:13: “Ngươi chớ giết người.” Điều răn này bảo vệ sự sống.
- Xuất Ê-díp-tô Ký 21:12-14, 23-25: Phân biệt rõ giữa cố sát và ngộ sát, và xác định nguyên tắc “mạng đền mạng”.
- Dân Số Ký 35:9-34: Thiết lập các thành ẩn náu cho kẻ ngộ sát, một lần nữa nhấn mạnh sự khác biệt giữa cố ý và vô ý. Câu 30-31 quy định rõ: “Phàm kẻ nào giết người, phải bị xử tử theo lời của những người chứng… Chớ nên nhận tiền chuộc mạng của kẻ sát nhân đáng phải chết, nhưng nó phải bị xử tử.”
Trong Tân Ước, quyền của chính quyền trong việc sử dụng gươm (bao gồm hình phạt tử hình) được Sứ đồ Phao-lô xác nhận: “Vì người cầm quyền chẳng phải để sợ về việc lành, nhưng về việc dữ… vì quan quyền là chức việc của Đức Chúa Trời để làm ích cho ngươi. Song nếu ngươi làm ác, thì hãy sợ, vì người cầm quyền chẳng vô cớ mà đeo gươm; người là chức việc của Đức Chúa Trời để làm ra sự công bình và phạt kẻ làm dữ.” (Rô-ma 13:3-4). “Đeo gươm” (trong tiếng Hy Lạp: machairan phorei) là biểu tượng của quyền lực phán xét và hành quyết. Chúa Giê-xu, khi đối diện với người đàn bà phạm tội ngoại tình, đã không phủ nhận luật pháp Môi-se (Giăng 8:5), nhưng Ngài kêu gọi sự ăn năn và bày tỏ ân điển. Ngài không bao giờ lên án luật pháp dân sự về hình phạt tử hình.
Từ những phân tích trên, chúng ta thấy mục đích của mạng lệnh này không phải từ sự báo thù cá nhân, mà từ các nguyên tắc thần học sâu xa:
- Bảo Vệ Sự Thánh Khiết Của Sự Sống: Bằng cách đặt ra hình phạt cao nhất, Đức Chúa Trời đặt một hàng rào bảo vệ tuyệt đối xung quanh sự sống con người. Nó truyền đi thông điệp rằng: Sự sống con người là thiêng liêng, có giá trị vô hạn vì mang hình ảnh Đấng Tạo Hóa, và không được xâm phạm.
- Thi Hành Công Lý (Justice): Đức Chúa Trời là Đấng công bình. Tội ác, đặc biệt là tội cướp đi sự sống, tạo ra một sự mất cân bằng trong trật tự đạo đức của Ngài. Công lý đòi hỏi sự tương xứng. Điều này không mâu thuẫn với ân điển, vì ân điển chỉ có ý nghĩa khi đứng trên nền tảng của công lý (Rô-ma 3:25-26).
- Răn Đe (Deterrence): Phục Truyền Luật Lệ Ký 19:20 nói: “Những kẻ khác nghe sẽ sợ, và về sau không phạm tội ác như vậy giữa ngươi.” Hình phạt nghiêm khắc có tác dụng răn đe, bảo vệ xã hội khỏi những tội ác tương tự.
- Thanh Tẩy (Expiation): Trong Luật Pháp Cựu Ước, huyết của sinh tế chuộc tội (Lê-vi Ký 17:11). Trong phạm vi dân sự, huyết của kẻ cố sát cũng có chức năng “làm sạch” mảnh đất đã bị ô uế bởi huyết vô tội (Dân Số Ký 35:33). Đây là một khía cạnh nghi thức quan trọng.
- Ủy Thác Trách Nhiệm Cho Con Người: Đức Chúa Trời giao trách nhiệm duy trì trật tự xã hội cho con người. Điều này thể hiện sự tôn trọng của Ngài dành cho loài người và cơ chế tự quản mà Ngài thiết lập.
Làm thế nào để chúng ta, những Cơ Đốc nhân sống dưới ân điển, áp dụng nguyên tắc này trong thế giới phức tạp ngày nay?
1. Tôn Trọng Tuyệt Đối Sự Sống Con Người: Nguyên tắc nền tảng nhất là chúng ta phải có cái nhìn thánh hóa về sự sống. Mọi người, từ lúc thụ thai cho đến khi trút hơi thở cuối cùng, đều mang hình ảnh Đức Chúa Trời và có giá trị vô hạn. Điều này dẫn dắt lập trường của chúng ta chống lại phá thai, trợ tử, và bất kỳ hình thức coi thường mạng người nào.
2. Ủng Hộ Một Hệ Thống Công Lý Cân Bằng, Nhân Đạo và Cẩn Trọng: Kinh Thánh nhấn mạnh sự cần thiết của nhiều nhân chứng (Phục Truyền 19:15) và bảo vệ kẻ vô tội. Ủng hộ một hệ thống tư pháp thực sự công bằng, nơi các quy trình tố tụng được tôn trọng, bào chữa đầy đủ, và hình phạt chỉ được áp dụng khi bằng chứng rõ ràng, là một cách sống theo nguyên tắc Kinh Thánh. Chúng ta phải cầu nguyện cho các nhà lãnh đạo có sự khôn ngoan từ trên (Gia-cơ 1:5).
3. Phân Biệt Giữa Trách Nhiệm Cá Nhân và Trách Nhiệm Chính Quyền: Rô-ma 12:19 dạy chúng ta: “Hỡi kẻ rất yêu dấu của tôi, chính mình chớ trả thù ai, nhưng hãy nhường cho cơn thạnh nộ của Đức Chúa Trời; vì có chép lời Chúa phán rằng: Sự trả thù thuộc về ta, ta sẽ báo ứng.” Cá nhân Cơ Đốc nhân được kêu gọi tha thứ và không báo thù (Ma-thi-ơ 5:38-44). Tuy nhiên, Đức Chúa Trời đã ủy thác “cơn thạnh nộ” của Ngài qua các cơ quan chính quyền (Rô-ma 13:4). Chúng ta không được lẫn lộn hai phạm trù này.
4. Rao Giảng Tin Lành Cứu Rỗi: Hình phạt tử hình nhắc nhở chúng ta về mức độ nghiêm trọng của tội lỗi trước mặt Đức Chúa Trời thánh khiết. “Tiền công của tội lỗi là sự chết” (Rô-ma 6:23a). Mỗi chúng ta đều đáng chết. Nhưng phần thứ hai của câu đó là: “nhưng sự ban cho của Đức Chúa Trời là sự sống đời đời trong Đức Chúa Giê-xu Christ, Chúa chúng ta.” Chúng ta phải nhiệt thành rao giảng về Chúa Giê-xu, Đấng đã gánh lấy hình phạt tử hình thay cho chúng ta trên thập tự giá, để ai tin Ngài thì được tha tội và sự sống đời đời.
5. Quan Tâm Đến Nạn Nhân và Gia Đình Họ: Công lý của Đức Chúa Trời cũng quan tâm đến những người bị tổn thương. Hội Thánh phải là nơi chữa lành, an ủi, và đồng hành với những gia đình có người thân bị sát hại, giúp họ tìm thấy sự bình an và công lý trong Chúa.
6. Tìm Kiếm Sự Cải Tạo và Phục Hồi: Trong khi công nhận nhu cầu về công lý, chúng ta cũng tin vào quyền năng của Tin Lành có thể biến đổi ngay cả những tội nhân tồi tệ nhất (1 Cô-rinh-tô 6:9-11). Chúng ta ủng hộ những nỗ lực cải tạo tù nhân và mang đến cho họ cơ hội nghe Phúc Âm, ngay cả khi họ phải chịu hình phạt trọn đời cho hành động của mình.
Sáng Thế Ký 9:6 không phải là biểu hiện của một Đức Chúa Trời tàn bạo, mà ngược lại, là biểu hiện của một Đức Chúa Trời vô cùng coi trọng phẩm giá và sự sống của chính tạo vật Ngài đã dựng nên theo hình ảnh Ngài. Mạng lệnh này thiết lập nền tảng thần học cho sự thánh khiết của sự sống con người và nguyên tắc công lý tương xứng mà các xã hội văn minh vẫn dựa vào. Nó chỉ cho chúng ta thấy sự nghiêm trọng của tội lỗi và nhu cầu cấp thiết về một Đấng Cứu Chuộc.
Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi để có cái nhìn cân bằng: vừa tôn trọng quyền tể trị của Đức Chúa Trời trong việc thiết lập công lý dân sự, vừa thi hành chức vụ hòa giải và rao truyền ân điển cứu rỗi qua Chúa Giê-xu Christ. Trong một thế giới nơi sự sống thường bị coi rẻ, chúng ta hãy là những người bảo vệ kiên định cho chân lý này: Mỗi con người đều mang hình ảnh của Đức Chúa Trời, và vì thế, có một giá trị vĩnh cửu không thể phủ nhận.
“Hãy tôn trọng mọi người.” (1 Phi-e-rơ 2:17a)