Chúa Giê-su muốn nói gì khi Ngài phán 'TA LÀ'?
Trong bối cảnh của Kinh Thánh, đặc biệt là trong sách Phúc Âm Giăng, những lời tuyên bố “TA LÀ” (ἐγώ εἰμι, egō eimi) của Chúa Giê-su không đơn thuần là một cách nói thông thường. Đó là những tuyên ngôn thần học đầy uy quyền, mang trọng lượng của Cựu Ước, và là chìa khóa để mặc khải thân vị và sứ mệnh thiên thượng của Ngài. Khi nghiên cứu chuyên sâu cụm từ này, chúng ta không chỉ hiểu về Chúa Giê-su mà còn khám phá được nền tảng của đức tin và sự sống đời đời.
Nền Tảng Cựu Ước: Danh Độc Nhất Vô Nhị Của Đức Chúa Trời
Để hiểu trọn vẹn ý nghĩa lời tuyên bố của Chúa Giê-su, chúng ta phải quay về sách Xuất Ê-díp-tô Ký. Tại đây, Đức Chúa Trời mặc khải Danh Ngài cho Môi-se tại bụi gai cháy: “Đức Chúa Trời phán rằng: Ta là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu (היה אשר אהיה, ehyeh asher ehyeh). Rồi Ngài lại rằng: Hãy nói cho dân Y-sơ-ra-ên như vầy: Đấng Tự Hữu Hằng Hữu (יהוה, YHWH) đã sai ta đến cùng các ngươi.” (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14). Danh YHWH (thường được phiên âm là Gia-vê hay Giê-hô-va) là danh riêng, thiêng liêng và độc nhất của Đức Chúa Trời, thể hiện bản thể tự hữu, hằng hữu, tự tồn tại và không lệ thuộc của Ngài. Ngài là khởi nguyên và là cùng đích của mọi sự.
Trong văn hóa Do Thái, danh này được tôn kính đến mức không dám đọc trực tiếp. Do đó, khi Chúa Giê-su nhiều lần công khai sử dụng cụm từ “TA LÀ” (egō eimi) trong các ngữ cảnh long trọng, Ngài đang trực tiếp ám chỉ và tuyên bố mình đồng nhất với Đức Chúa Trời Gia-vê của Cựu Ước. Đây không phải là một sự so sánh ẩn dụ, mà là một lời tuyên bố thần tính trực tiếp.
Bảy Lời “TA LÀ” Trong Phúc Âm Giăng: Sự Mặc Khải Tiệm Tiến
Sách Phúc Âm Giăng được cấu trúc xung quanh những dấu lạ và lời tuyên bố để độc giả “tin rằng Đức Chúa Jêsus là Đấng Christ, tức là Con Đức Chúa Trời, và để khi anh em tin, thì nhờ danh Ngài mà được sự sống.” (Giăng 20:31). Bảy lời “TA LÀ” kết hợp với một hình ảnh ẩn dụ chính là trọng tâm của sự mặc khải này.
1. TA LÀ Bánh của Sự Sống (Giăng 6:35, 48)
“Đức Chúa Jêsus phán rằng: Ta là bánh của sự sống; ai đến cùng ta chẳng hề đói, và ai tin ta chẳng hề khát.” Sau phép lạ hóa bánh ra nhiều, dân chúng tìm Ngài vì muốn được no nê phần xác. Nhưng Chúa Giê-su hướng họ đến một nhu cầu sâu xa hơn: sự sống thuộc linh. Từ “bánh” (artos) ở đây không chỉ là lương thực, mà ám chỉ về chính thân thể Ngài sẽ phó vì thế gian (câu 51). Ngài là nguồn dinh dưỡng và sự sống đời đời duy nhất. Tin và “ăn” (tiếp nhận bằng đức tin) Ngài là điều kiện để được sống mãi.
2. TA LÀ Sự Sáng của Thế Gian (Giăng 8:12; 9:5)
“Rồi Đức Chúa Jêsus lại cất tiếng phán cùng chúng rằng: Ta là sự sáng của thế gian; người nào theo ta, chẳng đi trong nơi tối tăm, nhưng có ánh sáng của sự sống.” Lời tuyên bố này được đưa ra trong dịp Lễ Lều Tạm, nơi có nghi thức thắp sáng những cây đèn lớn tại đền thờ, tượng trưng cho cột lửa dẫn dắt dân Y-sơ-ra-ên trong đồng vắng. Chúa Giê-su tuyên bố Ngài chính là sự sáng thật – ánh sáng thuộc linh chiếu vào sự tối tăm của tội lỗi, sự chết và sự lầm lạc. Theo Ngài là được ra khỏi quyền lực của sự tối tăm (Cô-lô-se 1:13).
3. TA LÀ Cửa Chuồng Chiên (Giăng 10:7, 9)
“Đức Chúa Jêsus lại phán cùng họ rằng: Quả thật, quả thật, ta nói cùng các ngươi, ta là cửa chuồng chiên.” Trong ẩn dụ về người chăn và chuồng chiên, Chúa Giê-su xác định mình là cửa duy nhất. Không có con đường nào khác để chiên được cứu, được bảo vệ, và được ra vào tìm đồng cỏ xanh (sự cứu rỗi và dư dật). Điều này phủ nhận mọi con đường cứu rỗi khác và khẳng định tính độc tôn của Chúa Cứu Thế Giê-su (Công vụ 4:12).
4. TA LÀ Người Chăn Hiền Lành (Giăng 10:11, 14)
“Ta là người chăn hiền lành; người chăn hiền lành vì chiên mình phó sự sống mình.” Từ “hiền lành” (kalos) không chỉ tốt, mà còn có nghĩa là cao quý, mẫu mực, hoàn hảo. Đối lập với kẻ chăn thuê, Người Chăn Hiền Lành biết từng con chiên (mối quan hệ cá nhân), dẫn dắt chúng và sẵn sàng hy sinh mạng sống mình vì chúng. Đây là lời tiên tri trực tiếp về sự chết chuộc tội trên thập tự giá của Ngài.
5. TA LÀ Sự Sống Lại và Sự Sống (Giăng 11:25)
“Đức Chúa Jêsus phán rằng: Ta là sự sống lại và sự sống; kẻ nào tin ta thì sẽ sống, mặc dầu đã chết rồi.” Lời tuyên bố đầy quyền năng này được phán trước mộ của La-xa-rơ. Ngài không chỉ nói Ngài có thể ban sự sống lại, mà chính Ngài là sự sống lại và sự sống. Ngài là nguyên lý, nguồn cội và Đấng làm chủ sự sống đời đời. Đức tin nơi Ngài chiến thắng sự chết cả về mặt thuộc linh lẫn thể xác trong sự sống lại cuối cùng.
6. TA LÀ Đường Đi, Lẽ Thật, và Sự Sống (Giăng 14:6)
“Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Ta là đường đi, lẽ thật, và sự sống; chẳng bởi ta thì không ai được đến cùng Cha.” Đây có lẽ là lời tuyên bố toàn diện và rõ ràng nhất về sự độc tôn của Đấng Christ. Đường đi (hodos): Ngài là phương cách duy nhất để đến với Đức Chúa Trời. Lẽ thật (alētheia): Ngài là hiện thân của mọi lẽ thật thuộc linh, là Lời thành nhục thể (Giăng 1:14). Sự sống (zōē): Ngài là nguồn sự sống đời đời. Ba phương diện này liên kết chặt chẽ, bác bỏ mọi chủ nghĩa tương đối và khẳng định Ngài là trung tâm của kế hoạch cứu rỗi.
7. TA LÀ Gốc Nho Thật (Giăng 15:1, 5)
“Ta là gốc nho thật, và Cha ta là người trồng nho... Ta là gốc nho, các ngươi là nhánh.” Trong bài giảng cuối cùng với các môn đồ, Chúa Giê-su dùng hình ảnh thân thuộc của Cựu Ước (Y-sơ-ra-ên như vườn nho của Đức Giê-hô-va – Ê-sai 5). Ngài tuyên bố mình là gốc nho thật, là nguồn sống và năng lực duy nhất. Sự sống thuộc linh, khả năng kết quả (tính cách Christ, việc lành) hoàn toàn phụ thuộc vào việc “ở lại” (menō – lưu lại, gắn kết mật thiết) trong Ngài.
Những Lời “TA LÀ” Uy Quyền Khác
Ngoài bảy ẩn dụ trên, Chúa Giê-su còn dùng cụm từ “TA LÀ” trong những ngữ cảnh long trọng khác, đặc biệt là để đối diện với sự chống đối:
- “Quả thật, quả thật, ta nói cùng các ngươi, trước khi chưa có Áp-ra-ham, đã có TA LÀ (ἐγώ εἰμι).” (Giăng 8:58). Đây là tuyên bố rõ ràng nhất về thần tính và sự tiền hữu đời đời của Ngài. Nghe điều này, người Giu-đa hiểu ngay Ngài đang tự xưng là Đức Chúa Trời, nên họ định ném đá Ngài vì tội phạm thượng.
- Khi bị bắt trong vườn Ghết-sê-ma-nê, Ngài hỏi họ tìm ai. Họ đáp: “Jêsus người Na-xa-rét.” Chúa Giê-su phán: “TA LÀ.” (Giăng 18:5-6). Ngay khi Ngài phán “TA LÀ” (egō eimi), họ đều thụt lùi và ngã xuống đất. Uy quyền thần thượng trong lời tuyên bố khiến họ không thể đứng vững.
Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc
Lẽ thật về những lời “TA LÀ” của Chúa Giê-su không chỉ để nghiên cứu, mà để biến đóa đời sống chúng ta.
1. Nền Tảng Cho Sự Thờ Phượng và Đức Tin
Khi chúng ta hiểu Chúa Giê-su là “TA LÀ” – Đức Chúa Trời thành người – thì sự thờ phượng của chúng ta có nền tảng. Chúng ta không thờ một giáo chủ hay một triết gia, mà thờ chính Đấng Tạo Hóa, Đấng Hằng Hữu. Đức tin của chúng ta đặt trên một Đấng Christ đầy uy quyền, đáng tin cậy tuyệt đối.
2. Nguồn An Ủi và Sự Bảo Đảm
Trong cô đơn, Ngài là Người Chăn Hiền Lành luôn ở cùng. Trong đói khát thuộc linh, Ngài là Bánh Sự Sống. Trong bóng tối của hoàn cảnh hay tội lỗi, Ngài là Ánh Sáng. Trong sự chết chóc và mất mát, Ngài là Sự Sống Lại. Mỗi lời “TA LÀ” là một lời hứa và sự bảo đảm cho mọi nhu cầu sâu thẳm nhất của linh hồn.
3. Động Lực cho Sứ Mệnh và Sự Dạn Dĩ
Vì Ngài là “Đường Đi, Lẽ Thật, và Sự Sống” duy nhất, chúng ta có một sứ điệp khẩn thiết và độc nhất để chia sẻ với thế gian. Niềm tin này không đưa đến thái độ kiêu ngạo, nhưng đến sự dạn dĩ trong tình yêu thương để rao giảng Phúc Âm, vì biết rằng không có con đường nào khác dẫn đến sự cứu rỗi.
4. Sự Gắn Kết Mật Thiết Mỗi Ngày
Lời “TA LÀ Gốc Nho Thật” dạy chúng ta bài học về sự phụ thuộc thuộc linh. Đời sống Cơ Đốc không phải là cố gắng hết sức để làm việc cho Chúa, mà là “ở lại” trong Ngài mỗi ngày qua sự cầu nguyện, suy gẫm Lời Chúa và vâng phục. Mọi năng lực và kết quả thật đều đến từ đó.
5. Hy Vọng Vững Chắc cho Tương Lai
Vì Ngài là “Sự Sống Lại và Sự Sống”, chúng ta đối diện với cái chết bằng niềm hy vọng vững chắc. Sự sống đời đời không phải là một khái niệm mơ hồ, mà là một mối liên hệ với chính Đấng Christ, Đấng đã chiến thắng sự chết. Điều này biến đổi hoàn toàn cách chúng ta sống và chết.
Kết Luận
Những lời tuyên bố “TA LÀ” của Chúa Giê-su là những viên ngọc quý trong kho tàng mặc khải của Kinh Thánh. Chúng không để lại chỗ cho sự lập lờ: Chúa Giê-su thành Na-xa-rét chính là Đức Chúa Trời Hằng Hữu, Đấng Mê-si, và là Cứu Chúa duy nhất của nhân loại. Khi chúng ta đáp lại bằng đức tin, tiếp nhận Ngài là Bánh Sự Sống, bước đi trong Ánh Sáng của Ngài, và gắn kết với Gốc Nho Thật, chúng ta không chỉ hiểu biết về một giáo lý, mà còn kinh nghiệm được chính sự hiện diện, quyền năng và sự sống đời đời của Đấng “TA LÀ”. Hãy để lẽ thật này định hình đức tin, củng cố bước đi, và thúc giục chúng ta tôn thờ, phục vụ và làm chứng về Ngài cho đến cuối cùng.