Quyền Năng Khiến Chúa Sống Lại và Tín Hữu: Nghiên Cứu Ê-phê-sô 1:19–20
Trong hành trình đức tin, đôi khi chúng ta bắt gặp những câu Kinh Thánh khiến ta phải dừng lại, suy ngẫm sâu xa. Một trong những câu như vậy được tìm thấy trong thư của Sứ đồ Phao-lô gửi cho Hội thánh Ê-phê-sô: “và lại biết quyền vô hạn của Ngài đối với chúng ta có lòng tin, y theo năng lực của quyền phép mạnh mẽ Ngài, mà Ngài đã tỏ ra trong Đấng Christ, khi khiến Ngài từ kẻ chết sống lại” (Ê-phê-sô 1:19-20a, Kinh Thánh Truyền Thống). Cụm từ “đối với chúng ta có lòng tin” đã khơi lên một thắc mắc thần học quan trọng: Có thật là tín hữu có quyền năng khiến Chúa Giê-xu sống lại không? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào phân tích bản văn, ngữ cảnh, ngôn ngữ nguyên thủy và ý nghĩa thần học để làm sáng tỏ chân lý quý báu này.
I. Ngữ Cảnh và Cấu Trúc của Ê-phê-sô Chương 1
Để hiểu đúng hai câu 19-20, chúng ta phải đặt chúng vào dòng chảy của toàn chương. Ê-phê-sô chương 1 là một bài ca ngợi (doxology) và lời cầu nguyện của Phao-lô, tập trung vào những phước lành thuộc linh mà tín hữu có trong Đấng Christ. Từ câu 15 trở đi, Phao-lô bày tỏ lời cầu thay cho các tín hữu, xin Đức Chúa Trời ban cho họ “thần của sự khôn sáng và của sự tỏ ra” (câu 17) để họ biết ba điều:
1. Biết sự trông cậy về chức gọi của Ngài (câu 18).
2. Biết sự giàu có của cơ nghiệp vinh hiển Ngài trong các thánh đồ (câu 18).
3. Biết quyền vô hạn của Ngài đối với chúng ta có lòng tin (câu 19-20).
Rõ ràng, đối tượng của sự “biết” này là quyền năng của Đức Chúa Trời. Phao-lô muốn các tín hữu nhận thức được một cách sống động về sự vĩ đại, sự mạnh mẽ vô hạn của quyền phép Đức Chúa Trời – thứ quyền năng đã được biểu lộ một cách tối thượng trong biến cố phục sinh của Chúa Giê-xu Christ.
II. Phân Tích Chi Tiết Ê-phê-sô 1:19-20: Từ Ngữ Hy Lạp và Ý Nghĩa
Phao-lô sử dụng một loạt các từ Hy Lạp mạnh mẽ để mô tả quyền năng này:
- “Năng lực” (τὸ ὑπερβάλλον μέγεθος – to hyperballon megethos): Có nghĩa là “sự vĩ đại vượt trội, siêu việt, vượt quá mọi giới hạn”. Nó diễn tả một đại lượng không thể đo lường được.
- “Quyền phép” (δύναμις – dynamis): Từ gốc của chúng ta có “dynamic”, “dynamite”. Đây là từ chỉ năng lực nội tại, tiềm lực, khả năng tạo ra hiệu quả.
- “Mạnh mẽ” (κράτος – kratos): Chỉ sức mạnh thể hiện ra bên ngoài, quyền lực thống trị, sức mạnh chiến thắng.
- “Quyền vô hạn” (τὸ ὑπερβάλλον μέγεθος τῆς ἰσχύος αὐτοῦ – to hyperballon megethos tes ischyos autou): Cụm từ này có thể dịch sát là “sự vĩ đại vượt trội của sức mạnh Ngài”. “ἰσχύος” (ischyos) nhấn mạnh sức mạnh thể chất, sự bền bỉ, mãnh lực.
Phao-lô kết hợp cả bốn từ này để nhấn mạnh một cách tuyệt đối: Quyền năng mà ông đang nói đến không phải là thứ quyền năng bình thường, mà là “năng lực của quyền phép mạnh mẽ” – một sự nhấn mạnh trùng điệp. Và đâu là “tiêu chuẩn” hay “bằng chứng tối thượng” của quyền năng này? Đó chính là “mà Ngài đã tỏ ra trong Đấng Christ, khi khiến Ngài từ kẻ chết sống lại” (câu 20).
III. Ai Là Chủ Thể Của Hành Động “Khiến Sống Lại”?
Đây là điểm mấu chốt. Trong nguyên văn, chủ từ của hành động “khiến… sống lại” (ἐγείρας – egeiras) là “Ngài”, được chỉ rõ trong câu 17 và ngữ cảnh là “Cha vinh hiển” – tức Đức Chúa Trời. Cú pháp Hy Lạp rất rõ ràng: “τὴν ἐνέργειαν τοῦ κράτους τῆς ἰσχύος αὐτοῦ, ἣν ἐνήργησεν ἐν τῷ Χριστῷ ἐγείρας αὐτὸν ἐκ νεκρῶν” (Ê-phê-sô 1:19b-20a). Cụm “ἣν ἐνήργησεν” (mà Ngài đã thực hiện) có đại từ quan hệ “ἣν” (which) chỉ về “τὴν ἐνέργειαν” (năng lực hành động). Và Đấng thực hiện năng lực hành động đó (“ἐνήργησεν”) chính là Đức Chúa Trời, Đấng cũng là chủ từ của động từ “ἐγείρας” (khiến sống lại).
Vậy, câu trả lời rõ ràng: Chủ thể duy nhất của hành động khiến Chúa Giê-xu Christ sống lại từ kẻ chết là CHÍNH ĐỨC CHÚA TRỜI, bởi quyền năng siêu việt của Ngài. Kinh Thánh nhiều lần khẳng định điều này (Công vụ 2:24, Rô-ma 6:4, 1 Cô-rinh-tô 6:14).
IV. Vậy “Đối Với Chúng Ta Có Lòng Tin” Nghĩa Là Gì?
Nếu Đức Chúa Trời là Đấng thực hiện quyền năng phục sinh, thì cụm từ then chốt “đối với chúng ta có lòng tin” phải được hiểu thế nào? Phao-lô không nói rằng quyền năng ấy thuộc về chúng ta như một sở hữu để tự mình sử dụng, nhưng quyền năng ấy hướng đến chúng ta, được vận hành vì lợi ích của chúng ta, và có hiệu lực trong chúng ta.
Ý nghĩa sâu xa ở đây là: Cùng một quyền năng siêu việt, vô hạn đã đánh bại sự chết và khiến Chúa Giê-xu sống lại, hiện đang hành động CHO và TRONG những người tin nhận Ngài. Điều này được xác nhận trong phần tiếp theo của đoạn Kinh Thánh: “và khiến Ngài ngồi bên hữu mình ở các nơi trên trời… và Ngài đã bắt muôn vật phục dưới chân Đấng Christ, và ban cho Đấng Christ làm đầu Hội thánh” (Ê-phê-sô 1:20b, 22). Và Hội thánh chính là “thân thể của Ngài, tức là sự đầy đủ của Đấng gồm tóm mọi sự trong mọi loài” (Ê-phê-sô 1:23).
Như vậy, sự kết nối là: Quyền năng phục sinh của Đức Chúa Trời -> đưa Đấng Christ lên ngôi vị tối cao -> Đấng Christ được ban cho Hội thánh làm đầu -> Và quyền năng tối thượng ấy giờ đây hoạt động trong và vì Thân Thể Ngài là Hội thánh.
V. Ứng Dụng Thực Tế: Sống Trong Quyền Năng Phục Sinh
Hiểu được lẽ thật này biến đổi hoàn toàn đời sống Cơ Đốc nhân. Quyền năng phục sinh không phải là một giáo lý trừu tượng, mà là nguồn lực sống động cho đời sống hằng ngày.
1. Quyền Năng Cho Sự Biến Đổi Cá Nhân (Ê-phê-sô 2:1-6):
Phao-lô mô tả chúng ta trước kia đã “chết vì lầm lỗi và tội ác mình”. Nhưng Đức Chúa Trời, “là giàu lòng thương xót… đã khiến chúng ta đồng sống với Đấng Christ… và khiến chúng ta đồng ngồi trong các nơi trên trời với Đấng Christ”. Cùng một quyền năng khiến Đấng Christ sống lại đã khiến chúng ta, những người chết về thuộc linh, được sống lại thuộc linh với Ngài. Ứng dụng: Chúng ta có thể chiến thắng tội lỗi, thói quen cũ, và sự chán nản vì quyền năng của sự chết đã bị phá vỡ trong đời sống chúng ta (Rô-ma 6:4, 11).
2. Quyền Năng Cho Sự Phục Vụ và Chức Vụ (Ê-phê-sô 3:7):
Phao-lô nói về chức vụ của mình: “Ấy là bởi sự ban ơn của Đức Chúa Trời, tức là theo năng lực hành động của quyền phép Ngài, mà tôi được làm kẻ giúp việc của Tin Lành.” Quyền năng phục sinh là nguồn sức mạnh để chúng ta phục vụ, làm chứng, và xây dựng Hội thánh cách hiệu quả, không cậy sức riêng.
3. Quyền Năng Cho Sự Cầu Nguyện (Ê-phê-sô 3:20):
Sau khi giải thích về mầu nhiệm của Hội thánh, Phao-lô kết thúc bằng lời cầu nguyện tuyệt vời: “Vả, Đấng có thể làm trổi hơn vô cùng mọi việc chúng ta cầu xin hoặc suy tưởng, y theo quyền năng hành động trong chúng ta.” Quyền năng phục sinh là nền tảng cho đức tin cầu nguyện của chúng ta.
4. Quyền Năng Cho Sự Hiệp Nhất và Trưởng Thành (Ê-phê-sô 4:11-16):
Mục đích của các ân tứ trong Hội thánh là để các thánh đồ được trang bị, hầu cho “cả thân thể… gây dựng chính mình trong sự yêu thương”. Sự tăng trưởng lành mạnh của Hội thánh đến từ việc mỗi phần tử vận hành bởi cùng một quyền năng sự sống từ Đầu là Đấng Christ.
VI. Kết Luận: Sở Hữu Hay Được Bao Phủ Bởi Quyền Năng?
Vậy, có thật là tín hữu có quyền năng khiến Chúa Giê-xu sống lại không? Câu trả lời thần học chính xác là: KHÔNG, chúng ta không sở hữu quyền năng đó như một thứ để tùy ý sử dụng. Nhưng một chân lý còn vĩ đại hơn là: Đúng, chúng ta – những người tin – là đối tượng và là phương tiện mà quyền năng tối thượng ấy đang và sẽ tiếp tục hành động.
Chúng ta không “khiến” Ngài sống lại, nhưng chính quyền năng đã khiến Ngài sống lại ấy đang khiến chúng ta sống lại thuộc linh, biến đổi chúng ta, ban sức mạnh cho chúng ta, và một ngày kia sẽ khiến thân thể hay chết của chúng ta sống lại (Rô-ma 8:11). Chúng ta được mời gọi sống, phục vụ, chiến đấu và hy vọng trong nhận thức đầy đủ rằng “năng lực của quyền phép mạnh mẽ” của Đức Chúa Trời – thứ năng lực đã chiến thắng sự chết – đang hành động vì chúng ta và trong chúng ta. Đó là nền tảng cho một đời sống đức tin đắc thắng.