Làm thế nào sự Nhập Thể có thể hòa hợp với tính bất biến của Thiên Chúa?

Một trong những mầu nhiệm sâu xa nhất của đức tin Cơ Đốc là sự kiện Thiên Chúa Toàn Năng, Đấng Tạo Hóa vĩnh hằng và bất biến, đã trở nên xác thịt và ở giữa chúng ta trong con người của Chúa Giê-xu Christ. Làm thế nào một Đấng “không hề thay đổi” (Ma-la-chi 3:6) lại có thể “trở nên xác thịt” (Giăng 1:14)? Sự tưởng chừng như nghịch lý này không phải là một lỗ hổng trong thần học, mà chính là trung tâm của Phúc Âm, bày tỏ chiều sâu của tình yêu, ân điển và quyền năng của Thiên Chúa. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát Kinh Thánh để thấy rằng sự Nhập Thể không hề phủ nhận hay làm suy giảm tính bất biến của Thiên Chúa, nhưng lại là sự biểu hiện cao nhất và năng động của chính bản tính vĩnh hằng, trung tín và yêu thương của Ngài.

Trước khi khảo sát về sự Nhập Thể, chúng ta phải hiểu Kinh Thánh định nghĩa tính bất biến (immutability) của Thiên Chúa như thế nào. Đây không phải là một ý niệm triết học trừu tượng, nhưng là một thuộc tính thiết yếu bày tỏ sự hoàn hảo, đáng tin cậy và trung tín tuyệt đối của Đức Chúa Trời.

• Ma-la-chi 3:6: “Vì ta là Đức Giê-hô-va, ta không hề thay đổi...” (Bản tiếng Hê-bơ-rơ sử dụng từ שָׁנָה (shanah), có nghĩa là thay đổi, làm khác đi). Đây là lời tuyên bố trực tiếp và mạnh mẽ về sự bất biến trong bản tính và mục đích của Ngài.
• Gia-cơ 1:17: “Mọi ân điển tốt lành cùng sự ban cho trọn vẹn đều đến từ nơi cao và bởi Cha sáng-láng mà xuống, trong Ngài chẳng có một sự thay đổi, cũng chẳng một bóng của sự biến cải nào.” (Tiếng Hy Lạp: παραλλαγή (parallagē) – sự xoay chiều, thay đổi; và τροπή (tropē) – sự quay, biến chuyển).
• Thi-thiên 102:25-27: Tương phản giữa các tạo vật hư nát với Đấng Tạo Hóa: “Chúa đã lập nền đất, các từng trời là công-việc của tay Chúa. Trời đất sẽ bị hư, song Chúa còn hoài; trời đất sẽ cũ hết như cái áo... song Chúa vẫn y nguyên, các năm của Chúa không hề cùng.”
• Hê-bơ-rơ 13:8: “Đức Chúa Jêsus Christ hôm qua, ngày nay, và cho đến đời đời không hề thay đổi.” (Tiếng Hy Lạp: ὁ αὐτός (ho autos) – cùng một Đấng, không khác). Điều này áp dụng trực tiếp cho Chúa Giê-xu Christ, Con Thiên Chúa.

Tính bất biến ở đây nói đến bản thể, đức tính, lời hứa và mục đích cứu rỗi của Thiên Chúa. Ngài không trở nên “tốt hơn” hay “tệ hơn”, không thay đổi ý định hay mâu thuẫn với chính mình. Tình yêu, sự thánh khiết, công bình và ân điển của Ngài là vĩnh hằng và không lay chuyển.

Sự Nhập Thể (Incarnation) – từ ngữ Latinh “in carne” (trong xác thịt) – là sự kiện Ngôi Lời (Logos), Con Độc Sanh của Thiên Chúa, mặc lấy bản tính con người trọn vẹn mà không hề đánh mất bản tính Thiên Chúa trọn vẹn của mình.

1. Giăng 1:1-3, 14: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Muôn vật bởi Ngài làm nên... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta.” (Tiếng Hy Lạp: ὁ λόγος σὰρξ ἐγένετο – ho logos sarx egeneto). Động từ ἐγένετο (egeneto – “đã trở nên”) không nói về sự thay đổi bản thể của Ngôi Lời, mà về sự kiện Ngài thêm vào bản tính con người. Đấng vốn là Thiên Chúa (θεὸς – Theos) đã không ngừng là Thiên Chúa, nhưng đã mang lấy xác thịt (σὰρξ – sarx). Đây là sự thêm vào, không phải sự thay thế hay biến đổi.

2. Phi-líp 2:5-8: Đây là phân đoạn then chốt giải thích cơ chế của sự Nhập Thể. “Đức Chúa Jêsus Christ... vốn có hình Đức Chúa Trời, song chẳng coi sự bình đẳng với Đức Chúa Trời là sự nên nắm giữ; chính Ngài đã tự bỏ mình đi, lấy hình tôi tớ và trở nên giống như loài người.” (Tiếng Hy Lạp: ἑαυτὸν ἐκένωσεν – heauton ekenosen – “đã làm trống chính mình”). Sự “làm trống” này không phải là từ bỏ thần tính, mà là từ bỏ vinh quang, địa vị và đặc quyền của thiên đàng để mặc lấy sự khiêm nhường của thân phận con người. Bản tính thiêng liêng không bị vứt bỏ, nhưng được giấu đi dưới lớp vỏ của sự khiêm hạ.

3. Hê-bơ-rơ 1:1-3, 2:14, 17: Thư Hê-bơ-rơ làm sáng tỏ mục đích của sự Nhập Thể. “Con là sự chói sáng của sự vinh hiển Đức Chúa Trời và hình bóng của bản thể Ngài... Bởi đó, Con ấy phải nên giống anh em mình trong mọi việc... Ngài phải chịu thương khó... để cất tội lỗi của dân đi... và vì chính mình Ngài đã chịu khổ trong sự cám dỗ, nên có thể cứu những kẻ bị cám dỗ.” Sự Nhập Thể là phương cách chủ động và có chủ đích của Đức Chúa Trời bất biến để thực hiện kế hoạch cứu chuộc bất biến của Ngài.

Sự hòa hợp giữa tính bất biến và sự Nhập Thể nằm ở chỗ: Sự Nhập Thể là một hành động hoàn toàn phù hợp với bản tính bất biến của Thiên Chúa. Nó không phải là sự thay đổi trong bản thể của Ngài, mà là sự biểu lộ năng động và cụ thể của các thuộc tính bất biến đó trong lịch sử.

• Tình Yêu Bất Biến được bày tỏ: “Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài...” (Giăng 3:16). Hành động “ban” Con chính là sự Nhập Thể và hy sinh. Tình yêu vốn là bản chất của Đức Chúa Trời (1 Giăng 4:8) đã tìm được biểu hiện tối thượng trong Christ.
• Lời Hứa Bất Biến được ứng nghiệm: Kế hoạch cứu rỗi đã được định trước từ trước sáng thế (Ê-phê-sô 1:4) và được hứa ngay sau khi con người sa ngã (Sáng-thế Ký 3:15). Sự Nhập Thể là bước then chốt để giữ lời hứa bất biến đó.
• Sự Thánh Khiết & Công Bình Bất Biến được thỏa mãn: Tội lỗi đòi hỏi sự trừng phạt. Một thụ tạo không thể gánh tội cho cả nhân loại. Chỉ có Đấng vừa là Thiên Chúa (để của lễ có giá trị vô hạn) vừa là người (để đại diện cho loài người) mới có thể đáp ứng đòi hỏi công bình của Thiên Chúa. Sự Nhập Thể làm cho sự chuộc tội trở nên khả thi (Rô-ma 3:25-26).
• Quyền Năng Bất Biến được thể hiện trong sự yếu đuối: Quyền năng của Thiên Chúa được bày tỏ trọn vẹn nhất không phải trong phép lạ vĩ đại, mà trong sự khiêm nhường, chịu đựng và vâng phục đến chết của Chúa Giê-xu (1 Cô-rinh-tô 1:24-25).

Nói cách khác, nếu Thiên Chúa thay đổi (ví dụ, Ngài quyết định không cứu loài người nữa, hoặc thay đổi tiêu chuẩn thánh khiết của Ngài), thì sẽ không cần có sự Nhập Thể. Chính vì Ngài bất biến trong tình yêu, lời hứa, sự thánh khiết và công bình, nên sự Nhập Thể là tất yếu và là hành động duy nhất phù hợp với bản tính của Ngài.

Chân lý này không chỉ là một bài học thần học, mà là nền tảng cho sự an toàn, hy vọng và nếp sống của chúng ta.

1. Sự An Ủi Vững Chắc: Chúa chúng ta không phải là một “ý niệm” xa cách. Ngài đã bước vào thế giới đau khổ, biết rõ sự yếu đuối, cám dỗ, đau đớn và sự chết (Hê-bơ-rơ 4:15-16). Sự bất biến của Ngài có nghĩa là sự đồng cảm đó không bao giờ thay đổi. Bạn có thể đến với một Đấng Christ, Đấng “hôm qua, ngày nay, và cho đến đời đời không hề thay đổi,” và kinh nghiệm sự thương xót, ân điển không dời đổi của Ngài trong mọi hoàn cảnh.

2. Nền Tảng Cho Đức Tin Và Sự Vâng Lời: Chúng ta tin cậy một Đức Chúa Trời không thay đổi. Lời hứa của Ngài trong Christ là “phải” và “a-men” (2 Cô-rinh-tô 1:20). Sự Nhập Thể đảm bảo rằng những lời hứa về sự tha thứ, sự hiện diện của Đức Thánh Linh, và sự trở lại của Ngài là chắc chắn. Điều này thúc đẩy chúng ta vâng lời và xây dựng đời sống mình trên Lời Đá không hề thay đổi của Ngài.

3. Gương Mẫu Cho Sự Khiêm Nhường Và Phục Vụ: Phi-líp 2:5-8 không chỉ giải thích thần học, mà còn là khuôn mẫu đạo đức: “Hãy có đồng một tâm tình như Đấng Christ đã có.” Nếp sống Cơ Đốc là noi gương Đấng Christ, Đấng vì tình yêu bất biến đối với Cha và đối với chúng ta, đã tự nguyện hạ mình, phục vụ và hy sinh. Tính bất biến của tình yêu đó thúc giục chúng ta yêu thương nhau cách bền đỗ.