Chúa Giê-su có phải là thợ mộc không?
Khi nhắc đến thân phận làm người của Chúa Giê-su Christ, hình ảnh Ngài là một “thợ mộc” thường được biết đến nhiều nhất. Tuy nhiên, sự hiểu biết này không chỉ dừng lại ở một chi tiết tiểu sử thú vị, mà còn ẩn chứa những ý nghĩa thần học sâu sắc về sự nhập thể, thân phận khiêm hạ và mô hình chức vụ của Đấng Cứu Thế. Bài viết nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá chứng cớ Kinh Thánh, bối cảnh lịch sử-văn hóa, và những áp dụng quý báu cho đời sống đức tin của chúng ta ngày nay.
Chứng cớ Kinh Thánh rõ ràng nhất về nghề nghiệp trần thế của Chúa Giê-su được tìm thấy trong Mác 6:3 (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925): "Có phải người là thợ mộc, con trai Ma-ri, anh em với Gia-cơ, Giô-sê, Giu-đe, và Si-môn chăng? Những chị em người há chẳng ở giữa chúng ta đây ư?" Chính những người đồng hương tại Na-xa-rét đã nhận ra Ngài với danh xưng “thợ mộc” (τέκτων - tekton).
Từ Hy Lạp τέκτων (tekton) mang ý nghĩa rộng hơn “thợ mộc” theo nghĩa hiện đại. Nó chỉ một người thợ thủ công lành nghề, một “thợ xây dựng” hoặc “thợ chế tạo”. Trong bối cảnh xứ Ga-li-lê thế kỷ thứ nhất, một tekton có thể làm việc với gỗ (đóng đồ gia dụng, cày bừa, khung nhà) lẫn đá (xây dựng nhà cửa, công trình). Vùng Na-xa-rét gần thành Sê-phô-ris (Sepphoris) đang được xây dựng lại, nên rất có thể Chúa Giê-su và cha nuôi Giô-sép đã tham gia vào các công trình xây dựng đó. Điều này cho thấy Ngài không chỉ là một người lao động chân tay, mà còn là một người thợ có kỹ năng và kiến thức.
Phúc Âm Ma-thi-ơ cũng ghi lại cùng một sự kiện này, nhưng với góc nhìn hơi khác. Ma-thi-ơ 13:55 chép: "Có phải con người nầy là con trai người thợ mộc chăng? Mẹ người có phải là Ma-ri, và anh em người là Gia-cơ, Giô-sê, Si-môn, Giu-đa chăng?" Ở đây, câu hỏi tập trung vào việc Ngài là “con trai người thợ mộc”. Điều này phù hợp với phong tục thời đó, nơi con trai thường học và kế nghiệp cha. Lu-ca 2:51 cho biết Chúa Giê-su “vâng phục” cha mẹ Ngài, và sự vâng phục ấy chắc chắn bao gồm việc học và hành nghề từ Giô-sép.
Việc Con Đức Chúa Trời, Đấng dựng nên muôn vật (Giăng 1:3, Cô-lô-se 1:16), lại trở thành một người thợ thủ công trong một làng quê nhỏ bé là một sự hạ mình không thể tưởng tượng nổi. Sứ đồ Phao-lô đã mô tả điều này trong Phi-líp 2:6-7: "Ngài vốn có hình Đức Chúa Trời... nhưng đã tự bỏ mình đi, lấy hình tôi tớ... trở nên giống như loài người." Danh xưng “thợ mộc” là hiện thân cụ thể của “hình tôi tớ” ấy.
1. Phá Vỡ Mọi Thành Kiến về Đấng Mê-si: Người Do Thái thời đó trông đợi một Đấng Mê-si vinh hiển, một nhà lãnh đạo chính trị-quân sự đến từ các trung tâm quyền lực. Nhưng Đấng Mê-si thật lại đến từ Na-xa-rét – một nơi bị khinh miệt (Giăng 1:46) – và lớn lên trong gia đình lao động. Điều này cho thấy vương quốc Đức Chúa Trời không dành riêng cho giới tinh hoa, mà cho mọi người, đặc biệt là những người khiêm nhường, lao động.
2. Thánh Hóa Công Việc Lao Động: Bằng cách tự nguyện đặt mình vào địa vị của một người lao động, Chúa Giê-su đã thánh hóa mọi nghề nghiệp lương thiện. Ngài hiểu sự mệt nhọc của một ngày làm việc, sự quan trọng của tính chính xác, sự thỏa lòng khi hoàn thành một sản phẩm tốt, và cả áp lực kinh tế của một gia đình thợ thủ công. Ngài không phải là một vị thần xa cách, mà là Đấng Cứu Thế đã đổ mồ hôi, có chai tay, và biết rõ giá trị của đồng tiền kiếm được.
3. Sự Chuẩn Bị Cho Chức Vụ: Nghề thợ mộc đã rèn giũa Chúa Giê-su cho chức vụ ba năm rưỡi của Ngài. Công việc đòi hỏi sự kiên nhẫn, quan sát tỉ mỉ, biết cách biến nguyên liệu thô thành vật dụng hữu ích và đẹp đẽ. Đây chính là hình ảnh của chức vụ Ngài: kiên nhẫn với các môn đồ, nhìn thấy tiềm năng nơi những con người tầm thường (như Phi-e-rơ, ngư dân thô lỗ) và biến đổi họ trở nên “đồ dùng quí trọng” cho nhà Chúa (2 Ti-mô-thê 2:21).
Sự thật Chúa Giê-su là một thợ mộc không phải chỉ là một kiến thức lịch sử, mà phải biến đổi cách chúng ta sống và nhìn nhận đời sống đức tin.
1. Sống Khiêm Nhường và Phục Vụ trong Mọi Phận Sự: Nếu Chúa của vũ trụ sẵn lòng cầm cưa, cầm búa, thì không có công việc chính đáng nào là thấp kém đối với chúng ta. Dù bạn là bác sĩ, giáo viên, công nhân, nội trợ hay lãnh đạo, hãy làm việc đó “như làm cho Chúa” (Cô-lô-se 3:23) với tất cả sự xuất sắc và chính trực, xem đó là sự thờ phượng thiết thực.
2. Tìm Kiếm Chúa trong Những Điều Bình Thường: Chúng ta thường tìm Chúa trong những kinh nghiệm tâm linh cao siêu, nhưng Chúa Giê-su dạy chúng ta nhận biết Ngài ngay trong công việc hằng ngày. Sự trung tín trong việc nhỏ, thái độ yêu thương với đồng nghiệp, sự liêm chính khi không ai thấy – đó chính là “xưởng mộc” nơi đức tin chúng ta được rèn giũa.
3. Đồng Cảm và Yêu Thương Người Lao Động: Hiểu được Chúa Giê-su từng là một người lao động giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn và trân trọng hơn đối với mọi thành phần trong xã hội. Hội Thánh phải là nơi mọi người, bất kể nghề nghiệp hay địa vị, đều cảm thấy được đón nhận và có giá trị trong Đấng Christ.
4. Xây Dựng Đời Sống Trên Nền Tảng Vững Chắc: Người thợ mộc giỏi biết rằng nền móng là quan trọng nhất. Chúa Giê-su dùng chính hình ảnh này trong Ma-thi-ơ 7:24-25: "Kẻ nào nghe và làm theo lời ta, giống như một người khôn ngoan cất nhà mình trên vầng đá... Mưa sa, nước chảy... song nhà ấy chẳng sập." Đời sống chúng ta cần được xây dựng trên Lời Chúa – nền tảng duy nhất vững chắc.
Công việc vĩ đại nhất của Chúa Giê-su không phải được thực hiện trong xưởng mộc ở Na-xa-rét, mà trên cây thập tự tại Gô-gô-tha. Ở đó, Ngài là **“Thợ Mộc Tối Thượng”** của kế hoạch cứu rỗi. Trên thập tự giá, Ngài đã “đục đẽo” tấm lòng chai đá của chúng ta (Ê-xê-chi-ên 36:26), “lắp ráp” lại mối quan hệ đổ vỡ giữa loài người với Đức Chúa Trời, và “xây dựng” một con đường mới và sống cho sự sống đời đời (Hê-bơ-rơ 10:20).
Hơn nữa, Chúa Giê-su đang tiếp tục công việc xây dựng của Ngài. Ma-thi-ơ 16:18 Ngài phán: "Ta sẽ lập Hội thánh ta." Trong tiếng Hy Lạp, từ “lập” (οἰκοδομήσω - oikodomēsō) có nghĩa là “xây dựng”. Ngài là Kiến Trúc Sư Trưởng và cũng là Thợ Cả đang xây dựng Hội Thánh Ngài. Và Ngài hứa ban Đấng Yên Ủi, tức **Chúa Thánh Linh**, để ở cùng và giúp đỡ chúng ta mãi mãi (Giăng 14:16-17), hướng dẫn chúng ta trong mọi công việc thuộc linh lẫn thuộc thể.
Vậy, Chúa Giê-su có phải là thợ mộc không? Câu trả lời là “Có” – nhưng ý nghĩa của điều đó vượt xa một nghề nghiệp đơn thuần. Đó là dấu ấn của sự nhập thể trọn vẹn, là bằng chứng sống động về sự khiêm hạ tột cùng của Đấng Cứu Thế, và là nền tảng cho sự đồng cảm trọn vẹn của Ngài với nhân loại. Hình ảnh Chúa Giê-su, Đấng cầm đục, cầm búa, dạy chúng ta rằng sự thánh khiết được tìm thấy trong sự trung tín với những việc nhỏ, rằng vinh hiển thật được bày tỏ qua sự phục vụ khiêm nhường, và rằng Đức Chúa Trời vĩ đại lại yêu thương chúng ta qua một Thợ Mộc từ Na-xa-rét. Nguyện đời sống chúng ta cũng được Ngài, là Thợ Mộc Lành Nghề, tiếp tục đục đẽo, gọt giũa và xây dựng nên một kiệt tác cho vinh hiển của Danh Ngài.
“Hỡi anh em, về sự trông cậy, hãy vui mừng; về sự hoạn nạn, hãy nhịn nhục; về sự cầu nguyện, hãy sốt sắng.” (Rô-ma 12:12)