Nếu Chúa Giê-su là Đức Chúa Trời, sao Ngài lại cầu nguyện với Đức Chúa Trời?

Đây là một trong những câu hỏi thần học sâu sắc và quan trọng nhất, chạm đến trọng tâm của đức tin Cơ Đốc: mầu nhiệm về Chúa Ba Ngôi và thần tính của Chúa Cứu Thế Giê-xu. Đối với nhiều người, hình ảnh Chúa Giê-xu – Đấng được xưng là “Đức Chúa Trời” (Giăng 1:1, 20:28) – lại quỳ gối cầu nguyện với Đức Chúa Trời Cha dường như tạo ra một nghịch lý. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để giải đáp câu hỏi này, không nhằm “giải thích hết” mầu nhiệm, nhưng để trình bày sự phong phú của lẽ thật được bày tỏ, qua đó củng cố đức tin và đời sống cầu nguyện của chúng ta.

I. Nền Tảng: Chúa Giê-xu Là Đức Chúa Trời Thật Và Là Người Thật

Trước khi tìm hiểu về sự cầu nguyện của Ngài, chúng ta phải xác lập nền tảng Kinh Thánh vững chắc về thân vị của Chúa Giê-xu Christ. Kinh Thánh dạy rõ ràng về thần tính trọn vẹn và nhân tính trọn vẹn của Ngài.

1. Chúa Giê-xu là Đức Chúa Trời:

• “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời.” (Giăng 1:1). Từ “Ngôi Lời” (Hy Lạp: Logos) ở đây chính là Chúa Giê-xu (xem Giăng 1:14).
• “Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật” (Giăng 1:14). Sự nhập thể không làm giảm thần tính, nhưng Ngài mang lấy nhân tính.
• Chính Chúa Giê-xu tuyên bố: “Ta với Cha là một.” (Giăng 10:30). Người Do Thái hiểu rõ tuyên bố này, nên họ tìm cách ném đá Ngài vì tội phạm thượng, “vì ngươi là người, mà tự xưng là Đức Chúa Trời” (Giăng 10:33).
• Sứ đồ Tô-ma thốt lên với Chúa Giê-xu phục sinh: “Lạy Chúa tôi và Đức Chúa Trời tôi!” (Giăng 20:28). Chúa Giê-xu không sửa lại hay từ chối lời tôn xưng này.
• Sứ đồ Phao-lô gọi Ngài là “Đức Chúa Trời lớn và Cứu Chúa chúng ta” (Tít 2:13), và xác định Ngài có “hình Đức Chúa Trời” (Phi-líp 2:6).

2. Chúa Giê-xu là Con Người Thật:

• Ngài được sinh ra bởi một người nữ (Ga-la-ti 4:4), lớn lên, đói, khát, mệt mỏi, khóc, đau đớn và chết. Ngài có một thân thể vật chất, linh hồn và tâm trí hoàn toàn con người.
• Danh hiệu “Con Người” (Hy Lạp: ho huios tou anthrōpou; Hê-bơ-rơ: ben ‘adam) là danh hiệu Ngài tự xưng nhiều nhất, vừa nói đến nhân tính thật, vừa ám chỉ đến nhân vật trong Đa-ni-ên 7:13-14 đầy vinh hiển.

Hội Thánh lịch sử tóm tắt chân lý này trong tín điều Chalcedon (năm 451): Chúa Giê-xu Christ là một Ngôi Vị, có hai bản tính – Thần Tính trọn vẹn và Nhân Tính trọn vẹn – hiệp nhất không lẫn lộn, không biến đổi, không phân chia, không tách rời. Chính trong tư cách là Con Người trọn vẹn mà Chúa Giê-xu đã sống, cầu nguyện, vâng lời và chịu chết.

II. Mầu Nhiệm Ba Ngôi: Sự Hiệp Một Trong Mối Quan Hệ

Để hiểu được sự cầu nguyện của Chúa Giê-xu, chúng ta phải đặt nó trong khuôn khổ của giáo lý Ba Ngôi (Tam Vị Nhất Thể). Kinh Thánh mặc khải rằng chỉ có MỘT Đức Chúa Trời duy nhất (Phục truyền 6:4), nhưng trong sự hiện hữu đời đời của Ngài, có ba Ngôi Vị (Person) phân biệt: Chúa Cha, Chúa Con (Ngôi Lời) và Chúa Thánh Linh. Ba Ngôi Vị này đồng bản thể, đồng đẳng, đồng vinh hiển, nhưng phân biệt trong chức vụ và mối quan hệ.

Trong mầu nhiệm này, Chúa Con (Ngôi Lời) có một mối quan hệ đời đời với Chúa Cha. Ngài vĩnh viễn là “Con” (Giăng 1:18, 3:16). Mối quan hệ Cha-Con này không phải chỉ về thời gian (như cha-con loài người), mà là một thực tại đời đời trong chính bản thể Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu phán: “Hỡi Cha! giờ đã đến; xin làm vinh hiển Con, hầu cho Con cũng làm vinh hiển Cha... Vậy, hỡi Cha! xin hãy làm vinh hiển Con nơi chính mình Cha, với sự vinh hiển mà Con đã có nơi Cha trước khi chưa có thế gian.” (Giăng 17:1,5). Điều này chứng tỏ sự vinh hiển và mối tương giao Cha-Con đã tồn tại trước cả sự sáng tạo.

Vì vậy, khi Chúa Giê-xu, Ngôi Lời nhập thể, cầu nguyện với Chúa Cha, Ngài không phải đang nói chuyện với một “thần” khác bên ngoài mình. Thay vào đó, đây là sự bày tỏ mối tương giao yêu thương, hiệp một nhưng phân biệt vốn có trong chính Ba Ngôi Đức Chúa Trời. Sự cầu nguyện là sự thể hiện ra bên ngoài của mối liên hệ đời đời bên trong. Nó cho thấy Chúa Cha và Chúa Con là hai Ngôi Vị có thể đối thoại, yêu thương và hiệp ý với nhau.

III. Mục Đích Của Sự Cầu Nguyện Của Chúa Giê-xu

Việc Chúa Giê-xu cầu nguyện không phải là vì Ngài thiếu điều gì trong thần tính, nhưng có những mục đích sâu xa và thiết thực, được bày tỏ qua nhiều phân đoạn:

1. Để Bày Tỏ Mối Quan Hệ Gương Mẫu Giữa Cha và Con: Chúa Giê-xu đến để bày tỏ Chúa Cha cho chúng ta (Giăng 1:18). Qua đời sống cầu nguyện, Ngài cho chúng ta thấy hình mẫu của mối quan hệ thân mật, vâng phục, tin cậy và yêu thương mà một con người (và chính Ngôi Con đời đời) có với Đức Chúa Trời Cha. “Mọi sự Cha ta đã giao cho ta; ngoài Cha không có ai biết Con; ngoài Con và người nào mà Con muốn tỏ ra cùng, thì cũng không có ai biết Cha.” (Ma-thi-ơ 11:27). Sự cầu nguyện là phương tiện của sự “biết” thân mật này.

2. Để Làm Trọn Sự Vâng Phục Với Tư Cách Là Con Người Đại Diện: Chúa Giê-xu, là A-đam sau, đến để sửa lại sự bất tuân của A-đam thứ nhất (Rô-ma 5:12-19). Với tư cách là Con Người, Ngài phải sống một đời sống hoàn toàn vâng phục Đức Chúa Trời trong mọi phương diện, kể cả đời sống cầu nguyện. Sự vâng phục này đạt đến cao trào tại Ghết-sê-ma-nê: “Cha ơi! nếu Cha muốn, xin cất chén nầy khỏi tôi! Dầu vậy, xin ý Cha được nên, chớ không theo ý tôi.” (Lu-ca 22:42). Sự cầu nguyện này là biểu hiện tối thượng của sự vâng phục trong nhân tính.

3. Để Nêu Gương Cho Chúng Ta Về Sự Lệ Thuộc Vào Chúa Cha: Nếu chính Chúa Giê-xu, dù là Đức Chúa Trời, trong nhân tính của Ngài vẫn sống một đời sống phụ thuộc hoàn toàn vào Chúa Cha qua cầu nguyện, thì huống chi là chúng ta. Ngài dậy sớm để cầu nguyện (Mác 1:35), cầu nguyện trước những quyết định lớn (Lu-ca 6:12-13), và cầu nguyện cho các môn đồ (Giăng 17). Điều này dạy chúng ta rằng cầu nguyện không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối thuộc linh, mà là dấu hiệu của sự hiệp thông đúng đắn với Đức Chúa Trời.

4. Để Cầu Thay Cho Nhân Loại Và Công Việc Cứu Chuộc: Sự cầu nguyện của Chúa Giê-xu mang tính chất chức vụ thầy tế lễ thượng phẩm. Trong Giăng 17, Ngài cầu nguyện cho chính mình, cho các sứ đồ và cho tất cả những ai sẽ tin Ngài. Trên thập tự giá, lời cầu nguyện “Cha ơi, xin tha cho họ, vì họ không biết mình làm điều gì” (Lu-ca 23:34) là lời cầu thay tối cao. Sứ đồ Hê-bơ-rơ khẳng định Ngài là Đấng “hằng sống để cầu thay” cho chúng ta (Hê-bơ-rơ 7:25).

IV. Giải Nghĩa Một Số Phân Đoạn Chủ Chốt

Giăng 17:5 – “Xin hãy làm vinh hiển Con... với sự vinh hiển mà Con đã có nơi Cha trước khi chưa có thế gian.” Động từ “đã có” (Hy Lạp: eichon) ở thì quá khứ chưa hoàn thành, nhấn mạnh sự sở hữu liên tục trong quá khứ. Chúa Giê-xu đang khẳng định sự vinh hiển tiền tồn (preexistence) và thần tính đời đời của Ngài. Lời cầu nguyện này không phải của một thọ tạo, mà của Đấng từng chia sẻ vinh hiển với Cha từ trước vô cùng.

Mác 15:34 – “Đức Chúa Trời tôi ơi, Đức Chúa Trời tôi ơi, sao Ngài lìa bỏ tôi?” Lời kêu than này trích từ Thi thiên 22:1. Trong giờ phút trở nên tội lỗi vì chúng ta (2 Cô-rinh-tô 5:21), Chúa Giê-xu, trong nhân tính, kinh nghiệm sự phân cách khủng khiếp khỏi sự hiện diện của Chúa Cha vì tội lỗi mà Ngài gánh. Đây là sự thương khó sâu thẳm nhất của Ngôi Con. Sự phân cách này nói lên tính nghiệm trọng của sự đoán phạt tội lỗi và cũng cho thấy sự phân biệt giữa các Ngôi Vị: Chúa Con (trên thập tự giá) bị Chúa Cha lìa bỏ. Một Ngôi Vị không thể tự lìa bỏ chính mình.

Lu-ca 23:46 – “Hỡi Cha, tôi giao linh hồn tôi trong tay Cha.” Đây là lời cầu nguyện của sự phó thác hoàn toàn, dùng lời từ Thi thiên 31:5. Nó cho thấy sự tin cậy trọn vẹn của Chúa Con vào Chúa Cha ngay cả trong sự chết, và cũng bày tỏ quyền năng của Ngài trong việc phó sự sống mình (Giăng 10:18).

V. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

1. Học Tập Gương Cầu Nguyện Của Chúa Giê-xu: Chúng ta được mời gọi bắt chước thái độ cầu nguyện của Ngài: sự thân mật (“Cha ơi”), sự vâng phục trọn vẹn (“xin ý Cha được nên”), sự kiên trì (thức đêm cầu nguyện), và sự cầu thay cho người khác.

2. Hiểu Biết Về Vị Trí Của Chúng Ta Trong Đấng Christ: Nhờ đức tin nơi Chúa Giê-xu, chúng ta được nhận làm con nuôi của Đức Chúa Trời (Ga-la-ti 4:4-7). Khi chúng ta cầu nguyện “Lạy Cha,” chúng ta đang bước vào chính mối quan hệ mà Chúa Giê-xu có với Cha. Chúng ta cầu nguyện trong Danh Ngài (Giăng 16:23-24), nhờ sự trung bảo của Ngài.

3. Sống Đời Sống Lệ Thuộc Vào Chúa: Nếu Chúa Giê-xu là Chúa mà còn sống phụ thuộc vào Cha, chúng ta càng phải nhận biết sự lệ thuộc tuyệt đối của mình vào Ngài trong mọi sự. Cầu nguyện là hơi thở của linh hồn, bày tỏ sự tin cậy rằng không có Ngài, chúng ta không làm được chi hết (Giăng 15:5).

4. Yên Ủi Trong Sự Cầu Thay Của Đấng Christ: Chúng ta có một Đấng đã hoàn toàn đồng cảm với chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:15), và hiện đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời để cầu thay cho chúng ta (Rô-ma 8:34). Sự cầu nguyện của chúng ta không cô đơn; nó được nâng đỡ bởi chính lời cầu nguyện không ngừng của Chúa Giê-xu.

Kết Luận

Việc Chúa Giê-xu – là Đức Chúa Trời – cầu nguyện với Đức Chúa Trời Cha không phải là một mâu thuẫn, nhưng là một sự mặc khải đầy vinh hiển. Nó vén màn cho chúng ta thấy mối tương giao yêu thương, hiệp một nhưng phân biệt trong chính Ba Ngôi Đức Chúa Trời. Nó chứng tỏ Chúa Giê-xu là Con Người thật, đã sống trọn vẹn trong sự vâng phục và lệ thuộc để làm gương và làm Đấng Cứu Chuộc cho chúng ta. Và trên hết, nó mở ra con đường để chúng ta, qua Ngài, cũng được bước vào mối tương giao cầu nguyện kỳ diệu với Đức Chúa Trời là Cha. Thay vì làm lung lay đức tin, sự kiện này càng làm sáng tỏ và làm phong phú thêm cho đức tin của chúng ta nơi Chúa Giê-xu Christ, Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, Đấng Trung Bảo duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người (1 Ti-mô-thê 2:5).

“Sự sống đời đời đó là nhìn biết Cha, là Đức Chúa Trời có một và thật, cùng Giê-xu Christ, là Đấng Cha đã sai đến.” (Giăng 17:3).