Sự xưng công bình là gì?

Trong thần học Cơ Đốc, nhất là dưới ánh sáng của Tin Lành, “sự xưng công bình” là một khái niệm nền tảng, chi phối toàn bộ sự hiểu biết về ơn cứu rỗi. Đó là hành động của Đức Chúa Trời tuyên bố một tội nhân được kể là công bình, không còn bị định tội, nhờ sự chết chuộc tội của Chúa Giê-xu Christ và bởi đức tin của người ấy nơi Ngài. Bài viết này sẽ đi sâu vào định nghĩa, phân tích Kinh Thánh, nguyên ngữ, và ứng dụng thực tiễn của sự xưng công bình trong đời sống Cơ Đốc nhân.

Sự xưng công bình (justification) là một thuật ngữ pháp lý, mô tả việc Đức Chúa Trời, với tư cách là Quan Án công bình, tuyên bố rằng một người tội lỗi được xem là “công bình” trước mặt Ngài. Điều này không có nghĩa là con người trở nên hoàn toàn thánh thiện ngay lập tức (quá trình nên thánh), mà là được kể như là công bình về mặt pháp lý nhờ công lao của Đấng Christ được áp dụng cho họ. Trong thần học Cải chánh, đây là “sự công bố công bình”, không phải “làm cho trở nên công bình” bởi việc lành hay nỗ lực bản thân.

Sự xưng công bình được trình bày rõ ràng nhất trong các thư tín của sứ đồ Phao-lô, đặc biệt là Rô-ma và Ga-la-ti.

a. Rô-ma 3:21-26

“Nhưng hiện nay, sự công bình của Đức Chúa Trời đã được bày tỏ ... là sự công bình của Đức Chúa Trời bởi sự tin đến Đức Chúa Giê-xu Christ cho mọi người nào tin. ... Vì mọi người đều đã phạm tội, thiếu mất sự vinh hiển của Đức Chúa Trời, và họ nhờ ân điển Ngài mà được xưng công bình nhưng không, bởi sự chuộc tội đã làm trọn trong Đức Chúa Giê-xu Christ.” (Rô-ma 3:21-24). Đoạn này cho thấy sự xưng công bình là món quà nhưng không nhờ ân điển, qua sự chuộc tội của Đấng Christ, và tiếp nhận bởi đức tin.

b. Rô-ma 5:1

“Vậy chúng ta đã được xưng công bình bởi đức tin, thì được hòa thuận với Đức Chúa Trời, bởi Đức Chúa Giê-xu Christ chúng ta.” Mối quan hệ với Chúa được phục hồi là kết quả của sự xưng công bình.

c. Ga-la-ti 2:16

“Biết rằng người ta được xưng công bình không phải bởi các việc luật pháp đâu, bởi tin Đức Chúa Giê-xu Christ. ... vì chẳng có ai được xưng công bình bởi các việc luật pháp.” Phao-lô nhấn mạnh phương tiện duy nhất là đức tin, chứ không phải việc làm.

d. Phi-líp 3:8-9

Phao-lô từ bỏ sự công bình riêng đến từ luật pháp, mà tìm sự công bình từ Đức Chúa Trời bởi đức tin nơi Đấng Christ.

Những phân đoạn khác như Ê-phê-sô 2:8-9, Tít 3:4-7 cũng củng cố giáo lý này.

Để hiểu sâu hơn, chúng ta xét các từ Hy Lạp được dùng trong Tân Ước:

• Δικαιοω (dikaioō): động từ, nghĩa là “xưng công bình”, “tuyên bố là công bình”. Từ này mang tính pháp lý, như một quan tòa tuyên án người bị cáo là vô tội. Nó không có nghĩa “làm cho trở nên công bình về mặt đạo đức” (mặc dù sự thánh hóa sẽ theo sau).
• Δικαιοσυνη (dikaiosynē): danh từ, “sự công bình”, “sự ngay thẳng”. Đây là trạng thái đúng đắn trước Đức Chúa Trời.
• Δικαιωσις (dikaiōsis): danh từ, “sự xưng công bình”, “sự tuyên công bình”. Rô-ma 4:25: “Ngài đã bị nộp vì tội lỗi chúng ta, và sống lại vì sự xưng công bình của chúng ta.” Ở đây, sự sống lại của Chúa Giê-xu xác nhận hiệu lực của sự xưng công bình cho những ai tin.

Trong Cựu Ước, khái niệm “công bình” (tiếng Hê-bơ-rơ: tsedeq hay tsedaqah) cũng gắn liền với tương quan giao ước giữa Đức Chúa Trời và dân Ngài. Ví dụ, trong Sáng thế ký 15:6: “Áp-ram tin Đức Giê-hô-va, và Ngài kể sự đó là công bình cho người.” (sử dụng từ chashab – kể là). Đây là mẫu mực cho sự xưng công bình bởi đức tin được Phao-lô dẫn lại trong Rô-ma 4:3.

Trong lịch sử Hội thánh, đặc biệt thời Cải chánh, Martin Luther đã khám phá lại chân lý này từ Kinh Thánh và tuyên bố: “Sự xưng công bình bởi đức tin là giáo lý khiến Hội thánh đứng vững hay sụp đổ.” Sự xưng công bình là trung tâm của sự cứu rỗi. Có ba khía cạnh chính:

a. Nền tảng: Sự công bình của Đức Chúa Trời được thỏa mãn bởi sự thay thế của Đấng Christ

Đức Chúa Trời công bình và thánh khiết, Ngài phải trừng phạt tội lỗi. Nhưng Ngài cũng yêu thương, muốn cứu con người. Sự thay thế của Chúa Giê-xu trên thập tự giá đã đáp ứng cả hai: Ngài gánh tội thay, nhận hình phạt thay, để ai tin thì được kể là công bình. Điều này gọi là “sự thỏa mãn thay thế” (penal substitutionary atonement).

b. Phương tiện: Đức tin, không phải việc làm

Đức tin là bàn tay nhận lấy ân điển. Con người không thể tự xưng công bình bằng nỗ lực giữ luật, vì “chẳng có một người công bình nào hết” (Rô-ma 3:10). Chỉ nhờ tin vào Chúa Giê-xu Christ, chúng ta được liên kết với Ngài, và sự công bình của Ngài được kể cho chúng ta (2 Cô-rinh-tô 5:21).

c. Kết quả: Sự bình an với Đức Chúa Trời và hy vọng về sự vinh hiển

Ngay khi được xưng công bình, chúng ta được phục hòa với Chúa, không còn là kẻ thù (Rô-ma 5:10). Chúng ta bước vào đời sống mới, có Thánh Linh ngự trị, và bảo đảm được cứu rỗi cuối cùng (Rô-ma 8:1,30).

Cần phân biệt rõ giữa “xưng công bình” (justification) và “nên thánh” (sanctification). Xưng công bình là một hành động hoàn tất ngay lập tức khi tin Chúa, là tình trạng pháp lý trước mặt Đức Chúa Trời. Còn nên thánh là một quá trình tiến triển trong đời sống Cơ Đốc nhân, nhờ Thánh Linh, để trở nên giống Đấng Christ về mặt đạo đức. Xưng công bình liên quan đến địa vị, nên thánh liên quan đến tình trạng.

Xưng công bình cũng khác với sự tha tội. Tha tội là bỏ qua hình phạt; xưng công bình còn hơn thế: nó ban cho chúng ta sự công bình của Đấng Christ, như chúng ta chưa hề phạm tội và đã làm trọn luật pháp.

Quan trọng hơn, trong một số truyền thống tôn giáo, người ta tin rằng con người phải tự làm công đức để được cứu. Nhưng Kinh Thánh dạy: “Ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, ... chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình.” (Ê-phê-sô 2:8-9).

Sự xưng công bình không chỉ là giáo lý cao siêu, mà có tác động sâu sắc đến cách chúng ta sống mỗi ngày.

a. Sống trong sự bình an và tự do khỏi sự kết tội

Vì đã được xưng công bình, chúng ta không còn bị định tội (Rô-ma 8:1). Ma quỷ hay lương tâm có thể cáo trách, nhưng chúng ta có thể nhắc lại lời hứa của Chúa: “Không có sự kết án nào cho những kẻ ở trong Đấng Christ”. Chúng ta có thể đến với Chúa cách tự tin (Hê-bơ-rơ 4:16).

b. Phục vụ Chúa bởi tình yêu thương, không bởi sự ép buộc

Xưng công bình bởi ân điển giúp chúng ta phục vụ Chúa không phải để kiếm sự chấp nhận, mà vì biết ơn về sự chấp nhận đã có. Đó là động lực đúng đắn: “Tình yêu Đấng Christ thúc giục chúng ta” (2 Cô-rinh-tô 5:14).

c. Đối diện với thất bại và tội lỗi

Khi phạm tội sau khi tin, chúng ta không mất địa vị được xưng công bình, nhưng mối tương giao bị ảnh hưởng. Chúng ta cần ăn năn và quay lại, dựa vào sự tha thứ (1 Giăng 1:9). Chúng ta không cần tự trách hay nghi ngờ ơn cứu rỗi.

d. Có hy vọng chắc chắn về tương lai

Sự xưng công bình là bước đầu trong kế hoạch cứu rỗi, đảm bảo chúng ta sẽ được vinh hiển (Rô-ma 8:30). Dù đời này có khó khăn, chúng ta biết mình đã được công bố là công bình và sẽ nhận cơ nghiệp đời đời.

e. Chia sẻ Tin Lành cho người khác

Hiểu về sự xưng công bình thúc đẩy chúng ta rao giảng Tin Lành: mọi người đều cần được xưng công bình bởi đức tin nơi Chúa Giê-xu. Đó là sứ điệp giải phóng khỏi tội lỗi và sự tự cứu vô ích.

Sự xưng công bình là quyết định của Đức Chúa Trời, dựa trên sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu Christ, tuyên bố rằng những ai tin nhận Ngài được kể là công bình trước mặt Đức Chúa Trời. Đây là nền tảng của mối liên hệ giữa chúng ta với Ngài, ban cho chúng ta sự bình an, tự do và hy vọng. Hãy sống mỗi ngày với lòng biết ơn vì ân điển lớn lao này, và giữ vững đức tin nơi Đấng Christ, Đấng đã làm trọn luật pháp và ban sự công bình cho chúng ta.

“Cho nên, nhờ đức tin mà chúng ta được xưng công bình, thì được hòa thuận với Đức Chúa Trời, bởi Đức Chúa Giê-xu Christ chúng ta.” (Rô-ma 5:1)