Tuổi Chịu Trách Nhiệm Trước Chúa
Chủ đề về “tuổi chịu trách nhiệm” (age of accountability) là một chủ đề thần học tế nhị và gây nhiều tranh luận, xuất phát từ mối quan tâm sâu sắc về số phận đời đời của trẻ nhỏ và những người không đủ khả năng nhận thức. Trong khi cụm từ này không trực tiếp xuất hiện trong Kinh Thánh, Lời Chúa cung cấp những nguyên tắc nền tảng, những câu chuyện minh họa và lẽ thật về bản chất của Đức Chúa Trời để chúng ta có cái nhìn đúng đắn và an ủi. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát Kinh Thánh một cách cẩn thận để hiểu quan điểm của Đức Chúa Trời về trách nhiệm cá nhân, tội lỗi, ân điển và sự cứu rỗi liên quan đến giai đoạn nhận thức của con người.
I. Bản Chất Của Tội Lỗi Và Sự Nhận Biết
Nền tảng của cuộc thảo luận này nằm ở sự hiểu biết về tội lỗi theo Kinh Thánh. Sứ đồ Phao-lô xác định rõ: “Cho nên, như bởi một người mà tội lỗi vào trong thế gian, lại bởi tội lỗi mà có sự chết, thì sự chết đã trải qua trên hết thảy mọi người như vậy, vì mọi người đều phạm tội” (Rô-ma 5:12). Tội lỗi là tình trạng phổ quát của nhân loại, một di sản từ A-đam. Tuy nhiên, trách nhiệm cá nhân trước mặt Đức Chúa Trời gắn liền với sự nhận biết và sự chọn lựa có ý thức.
Trong Rô-ma 1:18-20, Phao-lô lập luận rằng trách nhiệm của con người dựa trên sự mặc khải chung từ thiên nhiên: “Vì các sự trọn lành về Đức Chúa Trời thì đã rõ ràng trong lòng họ, Đức Chúa Trời đã tỏ điều đó cho họ rồi… nên họ không thể chữa mình được.” Sự phán xét ở đây dành cho những người “cầm giữ lẽ thật trong sự không công bình” (câu 18), nghĩa là họ đã nhận biết nhưng cố tình chối bỏ. Điều này gợi ý về một mức độ nhận thức và khả năng hiểu biết nhất định.
Một khái niệm quan trọng khác là sự hiểu biết về điều thiện và điều ác. Trước khi phạm tội, A-đam và Ê-va sống trong sự ngây thơ không nhận biết (Sáng-thế Ký 2:25). Sau khi ăn trái cấm, “mắt hai người đều mở ra, biết mình lõa lồ” (Sáng-thế Ký 3:7). Sự “biết” này là sự nhận thức về tội lỗi và sự xấu hổ. Tiên tri Ê-sai cũng đề cập đến giai đoạn một đứa trẻ “biết bỏ điều dữ mà chọn điều lành” (Ê-sai 7:16). Điều này chỉ ra một quá trình phát triển nhận thức luân lý.
II. Những Phân Đoạn Kinh Thánh Chủ Chốt
1. Thái Độ Của Chúa Giê-xu Đối Với Trẻ Em (Ma-thi-ơ 19:13-15; Mác 10:13-16; Lu-ca 18:15-17): Đây là phân đoạn nền tảng nhất. Khi các môn đồ ngăn cản trẻ em đến với Chúa, Ngài phán: “Hãy để con trẻ đến cùng ta, đừng ngăn trở; vì nước thiên đàng thuộc về những kẻ giống như con trẻ nầy.” (Ma-thi-ơ 19:14). Câu Kinh Thánh này không trực tiếp tuyên bố về sự cứu rỗi của mọi trẻ em, nhưng nó bày tỏ rõ ràng tấm lòng yêu thương, tiếp nhận và sự ưu tiên của Chúa dành cho chúng. Chúa Giê-xu đặt trẻ em làm hình mẫu cho đức tin mà mọi người cần có: sự tin cậy đơn sơ, phụ thuộc trọn vẹn và khiêm nhường. Từ ngữ Hy Lạp được dùng cho “con trẻ” (παιδία – *paidia*) ở đây chỉ những trẻ nhỏ, thậm chí là trẻ sơ sinh (theo ngữ cảnh của Lu-ca 18:15, chúng được “mang đến”). Điều này cho thấy Vương Quốc Đức Chúa Trời mở ra cho những tấm lòng có đức tính như trẻ thơ, và Ngài không xua đuổi chúng.
2. Câu Chuyện Của Vua Đa-vít Và Đứa Trẻ Qua Đời (II Sa-mu-ên 12:15-23): Khi đứa con do tội ngoại tình với Bát-sê-ba sinh ra lâm bệnh nặng, Đa-vít ăn chay, nằm dưới đất và cầu xin cho đứa trẻ. Tuy nhiên, sau bảy ngày, đứa trẻ qua đời. Thái độ của Đa-vít thay đổi hoàn toàn: ông đứng dậy, tắm rửa, thay áo, vào đền thờ thờ phượng và rồi ăn uống. Các tôi tớ ngạc nhiên, Đa-vít giải thích: “Khi đứa trẻ còn sống, ta kiêng ăn và khóc lóc, vì ta nghĩ rằng: Biết đâu Đức Giê-hô-va sẽ thương xót ta, và đứa trẻ được sống chăng?… Bây giờ nó đã thác, ta kiêng ăn làm chi? Ta có thể làm cho nó trở lại được chăng? Ta sẽ đi đến nó, nhưng nó không trở lại cùng ta.” (câu 22-23). Lời tuyên bố đầy an ủi “Ta sẽ đi đến nó” phản ánh niềm tin chắc chắn của Đa-vít rằng ông sẽ gặp lại đứa con đã chết. Trong Cựu Ước, quan niệm về đời sau còn mờ nhạt, nhưng niềm tin này của Đa-vít – một người “theo lòng Đức Chúa Trời” – cho thấy ông tin rằng linh hồn đứa trẻ đã ở nơi an nghỉ (Sheol/Âm phủ theo nghĩa nơi người chết), và ông sẽ được đoàn tụ với con mình.
3. Sự Ngây Thơ Vô Tội Và Sự Phán Xét Dựa Trên Việc Làm (Giăng 9:41; 15:22-24): Chúa Giê-xu phán với những người Pha-ri-si: “Nếu các ngươi đui mù, thì không có tội lỗi gì; nhưng vì các ngươi nói rằng: Chúng ta thấy, nên tội lỗi các ngươi vẫn còn lại.” (Giăng 9:41). Ngài cũng nói: “Nếu ta không đến, không phán dạy họ, thì họ không có tội lỗi gì; nhưng bây giờ họ không có thể chữa chối tội lỗi mình được.” (Giăng 15:22). Nguyên tắc ở đây là: tội lỗi đầy trọn và trách nhiệm cao độ hơn khi con người nhận được sự mặc khải rõ ràng (ở đây là chính Chúa Giê-xu) và cố ý khước từ. Điều này ngụ ý ngược lại: có một tình trạng “không có tội” (theo nghĩa không bị kết tội vì sự khước từ có ý thức) khi sự nhận biết về Chúa Cứu Thế chưa đầy đủ hoặc chưa có.
III. Nguyên Tắc Tổng Quát Và Lẽ Thật Về Bản Tánh Đức Chúa Trời
1. Đức Chúa Trời Vừa Thánh Khiết Vừa Yêu Thương: Sự thánh khiết của Đức Chúa Trời đòi hỏi sự đoán phạt tội lỗi (Ha-ba-cúc 1:13). Nhưng tình yêu thương và lòng thương xót của Ngài là nền tảng của mọi sự (Thi-thiên 136:1). Ngài là “Đấng nhân từ, thương xót, chậm nóng giận, đầy dẫy ân huệ và thành thực” (Xuất Ê-díp-tô Ký 34:6). Chúa Giê-xu bày tỏ Đức Chúa Trời là Cha nhân từ (Lu-ca 15:11-32). Do đó, chúng ta có thể tin cậy rằng Ngài sẽ xử lý mọi trường hợp – kể cả những linh hồn chưa đủ nhận thức – với sự công bình hoàn hảo pha lẫn với lòng thương xót vô hạn, vượt xa sự hiểu biết hạn chế của chúng ta.
2. Sự Cứu Rỗi Là Bởi Ân Điển Qua Đức Tin: Giáo lý nền tảng của Tân Ước là “Ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu… ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình.” (Ê-phê-sô 2:8-9). Đức tin là sự đáp ứng có ý thức của cá nhân đối với Phúc Âm (Rô-ma 10:9-10, 17). Một đứa trẻ chưa phát triển khả năng nhận thức để hiểu và đáp ứng như vậy thì không thể bị xét là đã khước từ Phúc Âm một cách có ý thức. Ân điển của Đức Chúa Trời bao trùm hoàn cảnh này.
3. Thẩm Quyền Tuyệt Đối Và Sự Khôn Ngoan Của Đức Chúa Trời: Cuối cùng, chúng ta phải tôn trọng thẩm quyền tối cao của Đức Chúa Trời trong sự cứu rỗi (Rô-ma 9:14-18). Ngài là Thẩm phán công bình của cả thế gian (Sáng-thế Ký 18:25). Sự phán xét của Ngài luôn đúng đắn và công bình. Thay vì định ra một “độ tuổi” cứng nhắc, chúng ta phó thác những linh hồn ấy cho sự khôn ngoan và lòng thương xót vô biên của Ngài, Đấng biết rõ tấm lòng và sự hiểu biết của mỗi người (I Sa-mu-ên 16:7; Thi-thiên 139:1-4).
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc
1. Đối Với Phụ Huynh Và Hội Thánh:
- Dẫn Dắt Con Cái Đến Với Chúa Sớm: Theo gương Chúa Giê-xu, hãy tích cực đem con trẻ đến với Chúa. Điều này thực hiện qua việc dạy dỗ Lời Chúa phù hợp lứa tuổi (Phục-truyền 6:6-7), cầu nguyện cho và cùng với chúng, sống đời sống tin kính làm gương, và tạo môi trường Hội Thánh yêu thương, nâng đỡ.
- Rao Giảng Phúc Âm Rõ Ràng Cho Trẻ Em: Khi trẻ đủ lớn để hiểu các khái niệm cơ bản về tội lỗi, sự chết của Chúa Giê-xu và sự phục sinh, chúng ta cần trình bày Phúc Âm cách rõ ràng để chúng có cơ hội đáp ứng bằng đức tin cá nhân. Đây là bước chuyển từ “được thánh hóa nhờ cha mẹ tin Chúa” (I Cô-rinh-tô 7:14) sang mối quan hệ cá nhân với Chúa Cứu Thế.
- Tin Cậy Chúa Về Những Điều Chúng Ta Không Biết Rõ: Thay vì lo lắng thái quá, phụ huynh nên tin cậy Chúa về tương lai và sự cứu rỗi của con cái mình, đồng thời làm tròn bổn phận Chúa giao là dạy dỗ chúng trong đường lối Ngài (Châm-ngôn 22:6).
2. Đối Với Cá Nhân Mỗi Tín Hữu:
- Có Đức Tin Đơn Sơ Như Trẻ Thơ: Hãy noi gương đức tin đơn sơ, phụ thuộc hoàn toàn của trẻ nhỏ. Đây là thái độ cần có để vào Nước Đức Chúa Trời (Ma-thi-ơ 18:3-4).
- Nhận Lãnh Trách Nhiệm Cá Nhân: Đối với người đã đủ nhận thức, không được viện cớ “tuổi tác” hay thiếu hiểu biết để trì hoãn việc ăn năn tin nhận Chúa. “Kìa, hiện nay là thì thuận tiện; kìa, hiện nay là ngày cứu rỗi!” (II Cô-rinh-tô 6:2).
- An Nghỉ Trong Sự Công Bình Và Ân Điển Của Chúa: Chúng ta có thể yên tâm rằng Đức Chúa Trời, Đấng yêu thương trẻ nhỏ hơn cả chúng ta, sẽ xét đoán mọi sự cách hoàn toàn công bình và đầy lòng thương xót.
Kết Luận
Kinh Thánh không đưa ra một con số cụ thể cho “tuổi chịu trách nhiệm”, bởi vì trách nhiệm trước mặt Đức Chúa Trời gắn liền với sự nhận biết và khả năng đáp ứng có ý thức của mỗi cá nhân đối với lẽ thật được mặc khải. Thay vào đó, Kinh Thánh cho chúng ta thấy:
1. Tấm lòng yêu thương, tiếp nhận của Chúa Giê-xu dành cho trẻ nhỏ.
2. Nguyên tắc về trách nhiệm gia tăng theo mức độ mặc khải và sự nhận biết.
3. Bản tính của Đức Chúa Trời là công bình thánh khiết nhưng cũng đầy lòng thương xót và ân điển.
4. Lời kêu gọi chúng ta sống với đức tin đơn sơ như con trẻ và tích cực dẫn dắt thế hệ tiếp theo đến với Chúa.
Cuối cùng, thay vì lo lắng về một độ tuổi không rõ ràng, chúng ta được mời gọi để tin cậy. Tin cậy vào sự khôn ngoan hoàn hảo và tình yêu vô điều kiện của Đức Chúa Trời, Đấng đã ban Con Một Ngài để ai tin Con ấy sẽ không bị hư mất nhưng được sự sống đời đời (Giăng 3:16). Công việc của chúng ta là trung tín rao truyền Phúc Âm cho mọi người ở mọi lứa tuổi, và phó thác mọi kết quả cùng những điều chưa biết rõ cho bàn tay đầy ân điển của Chúa. “Phải, lạy Cha! Thật như vậy, vì trước mặt Cha điều ấy là vui lòng.” (Ma-thi-ơ 11:26).