Kinh Thánh nghiên cứu là gì?

Trong cộng đồng Cơ Đốc, cụm từ “nghiên cứu Kinh Thánh” thường được nhắc đến, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ bản chất sâu xa và tầm quan trọng sống còn của nó. Đây không đơn thuần là việc đọc qua cho biết, càng không phải một hoạt động tri thức khô khan. Kinh Thánh nghiên cứu là một hành trình thuộc linh có chủ đích, nhằm khám phá, thấu hiểu và áp dụng Lời hằng sống của Đức Chúa Trời vào mọi phương diện của đời sống đức tin, dẫn đến sự biến đổi thuộc linh và sự vâng phục Chúa.

Kinh Thánh nghiên cứu (Bible Study) là quá trình tìm tòi, phân tích, suy ngẫm và áp dụng cách có hệ thống và cầu nguyện về Lời Đức Chúa Trời được mặc khải trong Kinh Thánh. Nó vượt lên trên sự đọc thuần túy (reading) hay nghe giảng (listening). Từ ngữ Hy Lạp được dùng trong Tân Ước cho khái niệm này là ἐρευνάω (ereunaō), có nghĩa là “tìm kiếm, tra xét, khảo sát kỹ lưỡng”. Chúa Giê-xu đã phán: “Các ngươi hãy tra xem Kinh Thánh, vì các ngươi tưởng bởi đó được sự sống đời đời; ấy là Kinh Thánh làm chứng về ta vậy.” (Giăng 5:39). Động từ “tra xem” ở đây chính là ereunaō, cho thấy một sự tìm kiếm chủ động, kỹ càng và đầy mong đợi.

Nghiên cứu Kinh Thánh dựa trên niềm tin rằng “Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn” (2 Ti-mô-thê 3:16a). Từ “soi dẫn” trong nguyên văn Hy Lạp là θεόπνευστος (theopneustos), nghĩa đen là “Đức Chúa Trời thở ra”. Điều này xác nhận Kinh Thánh có nguồn gốc siêu nhiên và thẩm quyền tối thượng. Vì vậy, nghiên cứu Kinh Thánh không phải là nghiên cứu một văn bản chết, mà là đối thoại với Đấng đang phán qua Lời Ngài.

Theo phân đoạn 2 Ti-mô-thê 3:16-17, chúng ta thấy rõ mục đích tối hậu của Lời Chúa:

“Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình, hầu cho người thuộc về Đức Chúa Trời được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành.”

Cụ thể hóa, nghiên cứu Kinh Thánh nhằm:

• Để Biết Chúa Cách Cá Nhân: Kinh Thánh là sự mặc khải về chính Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu là Lời đã trở nên xác thịt (Giăng 1:14). Nghiên cứu Kinh Thánh là để gặp gỡ Ngài, biết ý muốn, tính cách và công việc của Ngài.
• Để Được Biến Đổi Thuộc Linh: Lời Chúa có quyền năng biến đổi. “Ấy vậy, đức tin đến bởi sự người ta nghe, mà người ta nghe, là khi lời của Đấng Christ được rao giảng.” (Rô-ma 10:17). Sự biến đổi bắt đầu từ đức tin, và đức tin được xây dựng qua Lời.
• Để Phân Biệt Chân Lý Với Sự Sai Lầm: Trong thời đại có nhiều giáo lý lạ, nghiên cứu Kinh Thánh giúp tín hữu “giữ đạo lành” (2 Ti-mô-thê 3:14) và trở nên như người Bê-rê, “sẵn lòng chịu lấy lời, ngày nào cũng tra xem Kinh Thánh để xét lời giảng có thật chăng.” (Công vụ 17:11).
• Để Được Trang Bị Cho Mọi Việc Lành: Mục tiêu cuối cùng là sự “trọn vẹn” và “sắm sẵn để làm mọi việc lành” (2 Ti-mô-thê 3:17). Kiến thức Kinh Thánh không phải để tích trữ, mà để hành động và phục vụ.

Nghiên cứu Kinh Thánh đòi hỏi một phương pháp đúng đắn, thường được gọi là Nguyên tắc giải kinh (Hermeneutics). Đây là khoa học và nghệ thuật giải nghĩa Kinh Thánh. Một nguyên tắc vàng là: “Kinh Thánh tự giải nghĩa Kinh Thánh” (Scriptura Scripturam interpretatur). Dưới đây là các bước cơ bản:

1. Quan Sát (Observation): Trả lời câu hỏi “Đoạn Kinh Thánh này NÓI GÌ?”. Đọc đi đọc lại phân đoạn, chú ý đến bối cảnh (trước/sau), các từ khóa lặp lại, nhân vật, hành động, địa điểm, thời gian. Ghi chép lại mọi chi tiết.
2. Giải Nghĩa (Interpretation): Trả lời câu hỏi “Đoạn Kinh Thánh này CÓ NGHĨA GÌ?”. Đây là trái tim của nghiên cứu.
   • Xem xét ngữ cảnh: Một câu Kinh Thánh không bao giờ được tách khỏi phân đoạn, chương, sách và toàn bộ Kinh Thánh.
   • Xem xét văn thể: Phân biệt thể loại (lịch sử, thơ ca, tiên tri, thư tín, khải huyền) để hiểu đúng cách diễn đạt.
   • Xem xét văn hóa & lịch sử: Hiểu bối cảnh của độc giả nguyên thủy.
   • Sử dụng nguyên ngữ: Tham khảo ý nghĩa từ tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước) và Hy Lạp (Tân Ước). Ví dụ, từ “yêu” trong tiếng Hy Lạp có agapē (tình yêu hy sinh), philia (tình bạn), storgē (tình cảm gia đình), eros (tình yêu thể xác).
3. Áp Dụng (Application): Trả lời câu hỏi “Đoạn Kinh Thánh này CÓ Ý NGHĨA GÌ ĐỐI VỚI TÔI HÔM NAY?”. Đây là mục tiêu cuối cùng. Áp dụng phải cụ thể, cá nhân hóa và thực tế.

Để nghiên cứu sâu, tín hữu có thể sử dụng các công cụ:

- Kinh Thánh có chú thích và dẫn chiếu: Giúp tra cứu các câu Kinh Thánh liên quan.
- Từ điển Kinh Thánh & Bách khoa thư: Giải thích khái niệm, nhân vật, địa danh.
- Sách chú giải (Commentaries): Cung cấp giải nghĩa chuyên sâu từ các học giả. Lưu ý: Nên dùng nhiều bộ để đối chiếu và luôn đặt Kinh Thánh lên trên lời chú giải.
- Bản đồ & Sách phong tục: Giúp hình dung bối cảnh địa lý và văn hóa.
- Sổ tay & Bút: Công cụ không thể thiếu để ghi chép, vẽ sơ đồ, trả lời câu hỏi.

Kiến thức chỉ trở nên sống động khi được áp dụng. Dưới đây là cách đưa nghiên cứu Kinh Thánh vào đời sống hằng ngày:

1. Thiết Lập Thói Quen Cá Nhân: Dành một khoảng thời gian cố định mỗi ngày để “hầu việc Chúa” (Công vụ 6:4). Bắt đầu bằng lời cầu nguyện, xin Thánh Linh – Đấng dạy dỗ (Giăng 14:26) – mở mắt thuộc linh cho bạn.

2. Nghiên Cứu Có Chủ Đề: Đừng chỉ đọc ngẫu nhiên. Hãy chọn một sách, một nhân vật (Môi-se, Đa-vít, Phao-lô) hoặc một chủ đề (ân điển, sự cầu nguyện, sự thánh khiết) để nghiên cứu xuyên suốt.

3. Ghi Nhớ & Suy Gẫm: “Phước cho người nào … lấy làm vui vẻ về luật pháp của Đức Giê-hô-va, và suy gẫm luật pháp ấy ngày và đêm.” (Thi Thiên 1:2). Suy gẫm (hāgâ trong tiếng Hê-bơ-rơ) là nhai đi nhai lại Lời Chúa trong tâm trí, ứng với từng hoàn cảnh.

4. Chia Sẻ & Thảo Luận: Nghiên cứu Kinh Thánh trong nhóm nhỏ là mô hình tuyệt vời. “Sắt mài nhọn sắt” (Châm Ngôn 27:17). Việc thảo luận giúp hiểu sâu sắc hơn và gây dựng lẫn nhau.

5. Vâng Theo & Sống Với Lời: Đỉnh cao của nghiên cứu là vâng lời. Chúa Giê-xu phán: “Nếu các ngươi biết những điều nầy, thì có phước, miễn là các ngươi làm theo.” (Giăng 13:17). Hãy đặt câu hỏi: “Lời Chúa hôm nay đang đòi hỏi tôi thay đổi điều gì, làm điều gì, hay tin cậy điều gì?”.

Kinh Thánh nghiên cứu, vì thế, không phải là môn học dành cho giới tinh hoa, mà là lương thực thiết yếu cho mọi Cơ Đốc nhân. Đó là lao động thuộc linh đầy vui mừng, là cuộc hành trình khám phá kho báu vô tận của Lời Đức Chúa Trời. Nó đòi hỏi sự kiên nhẫn, khiêm nhường và tấm lòng khao khát. Như người thợ trong phân đoạn 2 Ti-mô-thê 2:15, chúng ta được kêu gọi: “Hãy chuyên tâm cho được đẹp lòng Đức Chúa Trời như người làm công không chỗ trách được, lấy lòng ngay thẳng giảng dạy lời của lẽ thật.” Từ “chuyên tâm” trong nguyên văn (σπούδασον - spoudason) mang nghĩa nỗ lực hết sức, tận tâm. Khi chúng ta dành chính mình cho việc nghiên cứu Lời Chúa cách nghiêm túc, chúng ta không chỉ được trang bị cho chính mình, mà còn trở nên ống dẫn phước hạnh và chân lý cho thế giới đang hư mất này.

Hãy bắt đầu hành trình của bạn hôm nay, với một quyển Kinh Thánh, một cuốn sổ tay, một tấm lòng cầu nguyện và sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh. Bạn sẽ khám phá rằng Lời Chúa thật là “ngọt hơn mật ong, hơn nước ngọt của tàng ong.” (Thi Thiên 19:10).