Các Tín Hữu Công Giáo Có Được Cứu Rỗi Không?
Đây là một câu hỏi vừa mang tính thần học sâu sắc, vừa chạm đến trái tim của nhiều Cơ Đốc nhân có người thân, bạn bè trong truyền thống Công giáo. Là những người nghiên cứu Kinh Thánh Tin Lành, chúng ta phải tiếp cận vấn đề này với cả sự trung thành tuyệt đối với Lời Đức Chúa Trời và tấm lòng yêu thương, khiêm nhường. Câu trả lời không nằm ở việc xét đoán cá nhân, mà phải được soi sáng bởi Kinh Thánh—tiêu chuẩn duy nhất cho đức tin và sự thực hành (2 Ti-mô-thê 3:16-17). Bài viết này sẽ phân tích vấn đề dựa trên nền tảng Kinh Thánh, làm rõ tiêu chuẩn của sự cứu rỗi, và đối chiếu với những giáo lý then chốt.
Trước khi trả lời câu hỏi về một nhóm người cụ thể, chúng ta phải thiết lập tiêu chuẩn Kinh Thánh cho sự cứu rỗi. Kinh Thánh trình bày một sứ điệp rõ ràng và nhất quán:
1. Sự Cứu Rỗi Là Bởi Ân Điển (Charis/χάρις) Qua Đức Tin (Pistis/πίστις) Nơi Đấng Christ: Đây là nền tảng không thể thương lượng. “Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình” (Ê-phê-sô 2:8-9). Từ Hy Lạp “charis” nhấn mạnh đây là ân huệ nhưng không, không mua được, không xứng đáng được. Đức tin (“pistis”) là phương tiện tiếp nhận, không phải công đức.
2. Đấng Christ Là Con Đường Duy Nhất: Chúa Giê-xu tuyên bố: “Ta là đường đi, lẽ thật, và sự sống; chẳng bởi ta thì không ai được đến cùng Cha” (Giăng 14:6). Sứ đồ Phi-e-rơ xác nhận: “Chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác; vì ở dưới trời, chẳng có danh nào khác ban cho loài người, để chúng ta phải nhờ đó mà được cứu” (Công vụ 4:12).
3. Sự Cứu Rỗi Đến Từ Một Sự Biến Đổi Bên Trong (Sự Sinh Lại): Chúa Giê-xu phán với Ni-cô-đem: “Nếu một người chẳng sanh lại, thì không thể thấy được nước Đức Chúa Trời... phải bởi nước và Thánh Linh mà sanh” (Giăng 3:3,5). Đây là công việc siêu nhiên của Đức Thánh Linh, ban cho chúng ta sự sống mới (Tít 3:5).
4. Sự Xưng Công Bình Bởi Đức Tin: Giáo lý then chốt này được trình bày rõ trong Rô-ma 3:21-28. Con người được xưng công bình (dikaióō/δικαιόω – tuyên bố là công bình) trước mặt Đức Chúa Trời, không phải bởi việc làm theo luật pháp, mà là bởi đức tin nơi sự chuộc tội của Chúa Giê-xu Christ. “Vì chúng ta kể rằng người ta được xưng công bình bởi đức tin, chớ không bởi việc làm theo luật pháp” (Rô-ma 3:28).
Giáo hội Công giáo La Mã có một hệ thống giáo lý phức tạp, được phát triển qua nhiều thế kỷ. Điều quan trọng là phải phân biệt giữa niềm tin cá nhân của một tín hữu Công giáo (có thể đặt nơi Chúa Giê-xu) và hệ thống giáo lý chính thức của giáo hội đó. Dưới đây là một số điểm khác biệt then chốt ảnh hưởng đến giáo lý cứu rỗi:
1. Thẩm Quyền: Kinh Thánh và Truyền Thống. Tin Lành giữ nguyên tắc “Sola Scriptura” (Chỉ Kinh Thánh). Trong khi đó, Công giáo dạy rằng thẩm quyền đến từ cả Kinh Thánh và Truyền Thống Thánh (những giáo huấn không được ghi trong Kinh Thánh nhưng được cho là do các sứ đồ truyền lại, và được Giáo hoàng và các Công đồng giải thích). Điều này dẫn đến việc thêm các giáo lý và thực hành mà Kinh Thánh không dạy.
2. Phương Cách Cứu Rỗi: Ân Điển, Đức Tin và Việc Làm. Mặc dù Công giáo cũng nói về ân điển, họ dạy rằng sự cứu rỗi là sự kết hợp giữa ân điển của Đức Chúa Trời (ban qua các bí tích) và công đức của con người qua việc lành. Sự xưng công bình được xem như một quá trình bên trong, nơi ân điển thật sự làm cho con người trở nên công bình, và việc làm là kết quả cần thiết để giữ và lớn lên trong sự công bình đó. Điều này khác biệt cơ bản với giáo lý Tin Lành về sự xưng công bình ngay lập tức và chỉ bởi đức tin (mà đức tin thật chắc chắn sẽ sinh ra việc lành).
3. Các Bí Tích (Sacraments) Như Phương Tiện Cần Thiết Cho Ơn Cứu Rỗi. Công giáo dạy rằng ân điển cứu rỗi được ban chủ yếu qua bảy bí tích (Rửa tội, Thêm sức, Thánh thể, v.v.). Ví dụ, Bí tích Rửa tội được cho là tẩy sạch nguyên tội và ban sự tái sinh. Điều này có thể khiến người ta đặt sự tin cậy cứu rỗi vào nghi lễ và giáo hội, thay vì vào chính Chúa Giê-xu Christ. Kinh Thánh dạy chúng ta được tái sinh bởi “Lời hằng sống của Đức Chúa Trời” (1 Phi-e-rơ 1:23) và bởi Đức Thánh Linh (Giăng 3:8), chứ không phải bởi nước trong một nghi thức, dù nghi thức đó là hình bóng của sự tẩy sạch thật (1 Phi-e-rơ 3:21 nhấn mạnh đến “lương tâm tốt... bởi sự sống lại của Đức Chúa Jêsus Christ”).
4. Vai Trò Trung Gian của Maria và Các Thánh. Giáo lý Công giáo khuyến khích tín hữu cầu nguyện với Maria và các thánh để họ chuyển cầu lên Chúa. Điều này làm mờ đi chức vụ trung bảo duy nhất của Chúa Giê-xu Christ. “Vì chỉ có một Đức Chúa Trời, và chỉ có một Đấng Trung bảo ở giữa Đức Chúa Trời và loài người, tức là Đức Chúa Jêsus Christ, là người” (1 Ti-mô-thê 2:5).
5. Luyện Ngục và Công Đức Dư Dật. Giáo lý về luyện ngục (nơi các tín hữu phải thanh tẩy tội lỗi sau khi chết) và kho tàng công đức dư dật của Christ và các thánh để giáo hội phân phát, dẫn đến thực hành bán ân xá. Điều này hoàn toàn không có trong Kinh Thánh và phủ nhận sự đầy đủ trọn vẹn của sự chuộc tội của Đấng Christ trên thập tự giá. Chúa Giê-xu phán: “Mọi sự đã được trọn” (Giăng 19:30). Sự cứu chuộc Ngài hoàn tất là trọn vẹn (Hê-bơ-rơ 10:14).
Từ những phân tích trên, chúng ta đi đến câu trả lời mang tính nguyên tắc:
1. Không Phải Vì Họ Là “Công Giáo”, Mà Là Vì Họ Là “Cơ Đốc Nhân” Theo Định Nghĩa Kinh Thánh. Cứu cánh không phải là danh hiệu giáo hội, mà là mối quan hệ cá nhân với Đấng Christ. Câu hỏi thực sự là: “Người ấy có thật lòng ăn năn tội và đặt đức tin cứu rỗi trọn vẹn nơi sự chết chuộc tội và sự sống lại của Chúa Giê-xu Christ, và chỉ một mình Ngài mà thôi, để được xưng công bình trước mặt Đức Chúa Trời không?”
2. Hệ Thống Giáo Lý Công Giáo, Xét Theo Những Điểm Sai Lầm Then Chốt Đã Nêu, Là Một Sứ Điệp Khác. Sứ đồ Phao-lô cảnh báo nghiêm khắc: “Nhưng nếu ai, hoặc chính chúng tôi, hoặc thiên sứ trên trời, truyền cho anh em một Tin Lành nào khác với Tin Lành chúng tôi đã truyền cho anh em, thì người ấy đáng bị a-na-thema!” (Ga-la-ti 1:8). Hệ thống giáo lý thêm “việc làm,” “bí tích,” “luyện ngục” vào con đường cứu rỗi, về bản chất, là một “tin lành khác” – không phải là Tin Lành của ân điển thuần túy.
3. Tuy Nhiên, Có Những Cá Nhân Trong Truyền Thống Công Giáo Thật Sự Tin Chúa. Chúng ta phải tin cậy sự tể trị của Đức Chúa Trời và công việc của Đức Thánh Linh trong lòng người. Dù lớn lên trong một hệ thống có nhiều giáo lý sai lạc, một người có thể, qua việc đọc Kinh Thánh (mà Giáo hội Công giáo vẫn công nhận), nghe Phúc Âm thuần túy, và được Đức Thánh Linh cảm động, đặt đức tin chân thật nơi Chúa Giê-xu. Họ được cứu bất chấp những giáo lý sai lạc, chứ không phải nhờ vào chúng. Họ là những Cơ Đốc nhân thật được Chúa biết đến, dù còn nhiều sự dạy dỗ và hiểu biết cần được điều chỉnh lại theo Lời Chúa.
Do đó, chúng ta không thể khẳng định chung chung rằng “tất cả tín hữu Công giáo đều được cứu” hoặc “tất cả đều hư mất.” Chúng ta phải để sự phán xét đó cho Đức Chúa Trời, Đấng thấu suốt lòng người (Rô-ma 2:16). Trách nhiệm của chúng ta là rao giảng Tin Lành thuần túy của Kinh Thánh và kêu gọi mọi người, bất kể truyền thống nào, trở về với Đấng Christ là nền tảng duy nhất.
1. Giữ Vững Lẽ Thật Cách Yêu Thương: Chúng ta được kêu gọi “nói ra lẽ chân thật trong tình yêu thương” (Ê-phê-sô 4:15). Hãy hiểu biết giáo lý của mình vững vàng, nhưng khi nói chuyện với anh em Công giáo, hãy bắt đầu từ điểm chung: tình yêu của Chúa Giê-xu và thập tự giá. Tập trung vào Ngài, hơn là tranh luận về giáo hội hay nghi lễ.
2. Cầu Nguyện và Tin Cậy Chúa Quyền Năng: Chỉ có Đức Thánh Linh mới mở mắt tâm linh và đưa người ta đến với lẽ thật (Giăng 16:8). Hãy sốt sắng cầu nguyện cho những người bạn, người thân của chúng ta còn trong sự lầm lạc giáo lý, xin Chúa mặc khải chính Ngài cho họ qua Lời Ngài.
3. Sống Và Chia Sẻ Tin Lành Thuần Túy: Đời sống đổi mới bởi ân điển là bằng chứng mạnh mẽ nhất. Hãy sẵn sàng chia sẻ chứng đạo cá nhân: Tội nhân tôi đã được xưng công bình thế nào chỉ bởi tin nhận Chúa Giê-xu? Mời họ cùng đọc Kinh Thánh, đặc biệt sách Giăng, Rô-ma, và Ê-phê-sô, để họ tiếp xúc trực tiếp với Lời Đức Chúa Trời không qua lăng kính giải thích của truyền thống.
4. Phân Biệt Giữa Con Người Và Hệ Thống: Hãy yêu thương, tôn trọng cá nhân (họ thường là những người rất sùng tín và tốt lành), nhưng không vì thế mà nhân nhượng hoặc công nhận một hệ thống giáo lý đi ngược lại Kinh Thánh. Có thể nói: “Tôi tôn trọng đức tin của bạn, nhưng tôi tin Kinh Thánh dạy rằng...”
5. Xây Dựng Trên Nền Tảng Chính Là Đấng Christ: Hãy luôn kiểm tra đức tin và sự thực hành của chính mình. Có điều gì trong đời sống chúng ta đang dựa vào “việc làm” hoặc nghi thức thay vì hoàn toàn nương cậy vào ân điển không? Hãy luôn quay về với nền tảng duy nhất: “Vì chẳng ai có thể lập một nền khác, ngoài nền đã lập, là Đức Chúa Jêsus Christ” (1 Cô-rinh-tô 3:11).
Câu hỏi “Các tín hữu Công giáo có được cứu rỗi không?” cuối cùng được trả lời bởi chính Đức Chúa Trời. Tuy nhiên, Kinh Thánh đã ban cho chúng ta tiêu chuẩn rõ ràng về Tin Lành cứu rỗi: sự cứu rỗi bởi ân điển, duy bởi đức tin, duy trong Đấng Christ, chỉ vì sự vinh hiển của Đức Chúa Trời. Bất kỳ hệ thống nào thêm vào hoặc bớt đi từ chân lý này đều đặt chướng ngại trên con đường đến với Chúa.
Là những người tin theo Kinh Thánh, chúng ta không có thẩm quyền phán xét lòng người, nhưng chúng ta có trách nhiệm rao truyền lẽ thật cách trung tín và yêu thương. Thay vì dán nhãn, hãy nhiệt thành giới thiệu Chúa Giê-xu Christ—Đấng đã hoàn tất mọi sự trên thập tự giá—cho tất cả mọi người, bao gồm cả những anh chị em đang bị ràng buộc bởi những giáo lý sai lầm. Hãy cầu nguyện để Đức Thánh Linh, qua Lời Hằng Sống, dẫn dắt mỗi người vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13), và đặt trọn vẹn niềm tin vào Con Đường duy nhất mà Đức Chúa Trời đã lập.
“Hãy ký thác đường lối mình cho Đức Giê-hô-va, Và nhờ cậy nơi Ngài, thì Ngài sẽ làm thành việc ấy.” (Thi Thiên 37:5)