Ekklesia" được định nghĩa là gì?

Trong thế giới Cơ Đốc giáo đương đại, từ “Hội Thánh” thường được liên tưởng ngay đến một tòa nhà với tháp chuông, một tổ chức tôn giáo, hoặc một buổi nhóm vào sáng Chúa Nhật. Tuy nhiên, khái niệm gốc mà Tân Ước sử dụng – “Ekklesia” (ἐκκλησία) – mang một ý nghĩa thần học phong phú, năng động và mang tính cộng đồng sâu sắc hơn nhiều. Hiểu rõ định nghĩa của Ekklesia không chỉ là một bài học về từ nguyên học, mà là nền tảng để hiểu về chính căn tính, mục đích và quyền năng của Thân Thể Đấng Christ trên đất. Bài nghiên cứu này sẽ đào sâu vào ý nghĩa của từ Ekklesia trong bối cảnh lịch sử, văn hóa và đặc biệt là trong mặc khải Kinh Thánh.

Từ Ekklesia được cấu tạo từ hai từ Hy Lạp ghép lại: “ek” (ἐκ) có nghĩa là “ra khỏi”, và “kaleo” (καλέω) có nghĩa là “gọi”. Nghĩa đen của nó là “những người được gọi ra”. Trong bối cảnh thành bang Hy Lạp (polis) như Athens, ekklesia là một hội đồng công dân được triệu tập hợp pháp. Đây không phải là một đám đông tụ tập ngẫu nhiên, mà là một tập hợp có chủ đích, có tổ chức, của những công dân có đủ tư cách, được “gọi ra” khỏi nhà của họ để họp lại nhằm thảo luận và quyết định những vấn đề quan trọng của thành phố (ví dụ: Công vụ 19:32, 39-41 mô tả đám đông ở Ê-phê-sô là “ecclesia” theo nghĩa này).

Ý niệm then chốt ở đây là: Sự tập hợp có mục đích. Họ được gọi ra khỏi đời sống thường nhật để vào một không gian và mục đích chung. Điều này cung cấp cho chúng ta nền tảng đầu tiên để hiểu Hội Thánh: đó là một cộng đồng được Đức Chúa Trời chủ động kêu gọi và triệu tập.

Các tác giả Tân Ước, phần lớn là người Do Thái, đã lấy ý niệm Hy Lạp này và làm đầy nó bằng nội dung thần học của Cựu Ước. Trong bản Bảy Mươi (Bản dịch Kinh Thánh tiếng Hy Lạp), từ “ekklesia” thường được dùng để dịch từ tiếng Hê-bơ-rơ “qahal” (קָהָל). Qahal chỉ về sự nhóm họp, hội chúng của dân Y-sơ-ra-ên, đặc biệt là khi họ được Đức Chúa Trời triệu tập trước mặt Ngài (Phục truyền 4:10; 9:10; 18:16).

Một phân đoạn then chốt là Phục truyền Luật lệ Ký 7:6-8, mô tả dân Y-sơ-ra-ên: “Vì ngươi là một dân thánh cho Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi; Ngài đã chọn ngươi trong muôn dân trên mặt đất, đặng làm một dân thuộc riêng về Ngài. Chẳng phải bởi vì các ngươi đông hơn mọi dân khác mà Đức Giê-hô-va mến các ngươi và chọn các ngươi... nhưng ấy vì Đức Giê-hô-va thương yêu các ngươi.”

Dân Y-sơ-ra-ên là một qahal – một hội chúng được Đức Chúa Trời lựa chọn, cứu chuộc (khỏi Ai Cập), và kết ước để trở nên dân thuộc riêng về Ngài. Hình ảnh này được trọn vẹn nơi Chúa Giê-xu Christ. Ngài là Môi-se thật, Đấng giải cứu chúng ta khỏi tội lỗi (Ma-thi-ơ 1:21). Vì vậy, Ekklesia của Tân Ước chính là dân Y-sơ-ra-ên thuộc linh, được kế thừa và làm trọn những lời hứa của giao ước. Sứ đồ Phi-e-rơ áp dụng trực tiếp ngôn ngữ này cho Hội Thánh: “Còn anh em là dòng giống được lựa chọn... là dân thuộc về Đức Chúa Trời... là dân tộc thánh” (I Phi-e-rơ 2:9).

Chính Chúa Giê-xu là Đấng đã đặt nền và định nghĩa cho Ekklesia. Trong Ma-thi-ơ 16:18, Ngài phán: “Còn ta, ta bảo ngươi rằng: Ngươi là Phi-e-rơ, ta sẽ lập Hội thánh ta trên đá nầy, các cửa âm phủ chẳng thắng được hội đó.”

Chúng ta cần chú ý ba điểm then chốt:
1. “Hội Thánh Ta”: Ekklesia thuộc về Chúa Giê-xu. Ngài là Đấng sở hữu, thiết lập và là đầu của Hội Thánh (Cô-lô-se 1:18).
2. “Trên đá nầy”: Nhiều học giả tin rằng “đá” đây không phải là Phi-e-rơ (người), mà là lời tuyên xưng của Phi-e-rơ: “Chúa là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (câu 16). Chính Chúa Giê-xu Christ, chân lý về Ngài, là nền tảng bất di dịch của Hội Thánh.
3. “Các cửa âm phủ chẳng thắng được”: Ekklesia mang tính chiến đấu và đắc thắng. Nó được thiết lập để xung đột với các quyền lực của sự chết và tội lỗi, và lời hứa là nó sẽ đắc thắng.

Hơn nữa, trong Ma-thi-ơ 18:15-17, Chúa Giê-xu đề cập đến Ekklesia như một cộng đồng địa phương có thẩm quyền để giải quyết các vấn đề mối quan hệ và kỷ luật, cho thấy Ekklesia vừa có thực thể toàn cầu vừa có biểu hiện địa phương.

Các sứ đồ, đặc biệt là Phao-lô, đã khai triển sâu sắc về Ekklesia. Chúng ta có thể tóm gọn qua một số hình ảnh nổi bật:

1. Thân Thể của Đấng Christ: Đây là ẩn dụ xuyên suốt và quan trọng nhất (Rô-ma 12:4-5; I Cô-rinh-tô 12:12-27; Ê-phê-sô 1:22-23; 4:11-16). Ekklesia không phải là một tổ chức, mà là một cơ thể sống động. Chúa Giê-xu là Đầu, và mỗi tín hữu là các chi thể được kết nối hữu cơ với Đầu và với nhau. Sự sống (Thánh Linh) tuôn chảy từ Đầu đến toàn thân. Hình ảnh này nhấn mạnh đến sự hiệp một, đa dạng trong sự hiệp nhất, và sự lệ thuộc lẫn nhau.

2. Đền Thờ của Đức Chúa Trời: I Cô-rinh-tô 3:16-17 và Ê-phê-sô 2:19-22 mô tả Hội Thánh là đền thờ thiêng liêng, nơi Đức Chúa Trời ngự. Mỗi tín hữu là “viên đá sống” (I Phi-e-rơ 2:5), được xây dựng trên nền tảng là các sứ đồ và tiên tri, chính Đấng Christ là đá góc nhà. Điều này nhấn mạnh đến sự thánh khiết và mục đích thờ phượng của cộng đồng tin Chúa.

3. Gia Đình của Đức Chúa Trời: Ê-phê-sô 2:19 khẳng định: “Vậy nên anh em chẳng phải là người ngoại, cũng chẳng phải là kẻ ở trọ nữa, nhưng là người đồng quốc với các thánh đồ và là người nhà của Đức Chúa Trời.” Ekklesia là một gia đình, nơi Đức Chúa Trời là Cha, chúng ta là anh chị em với nhau. Điều này nhấn mạnh đến mối quan hệ thân thuộc, tình yêu thương, sự chăm sóc và trách nhiệm với nhau.

4. Cô Dâu của Đấng Christ: Ê-phê-sô 5:25-27, Khải Huyền 19:7-9. Ekklesia là cô dâu được Chúa Giê-xu yêu thương, hi sinh (cứu chuộc), tẩy sạch và sẽ trình diện vinh hiển cho chính mình. Hình ảnh này nói lên tình yêu thương sâu đậm, sự thuộc về độc nhất và niềm hy vọng cánh chung.

Từ những hình ảnh này, chúng ta có thể định nghĩa Ekklesia cách toàn diện: Ekklesia là cộng đồng được Đức Chúa Trời kêu gọi ra khỏi thế gian tội lỗi, qua sự chết và phục sinh của Đấng Christ, được Thánh Linh hiệp lại thành Thân Thể sống động của Đấng Christ, để thờ phượng Đức Chúa Trời, gây dựng lẫn nhau và làm chứng về Tin Lành cho thế gian, trong khi trông đợi sự trở lại vinh hiển của Cô Dâu Chúa.

Hiểu đúng về Ekklesia thay đổi hoàn toàn cách chúng ta sống đạo:

1. Từ Khán Giả Thành Chi Thể Chủ Động: Nếu Hội Thánh là Thân Thể, thì không ai có thể chỉ là “khán giả” dự nhóm. Mỗi tín hữu đều có ân tứ và chức năng (I Cô-rinh-tô 12:7). Ứng dụng: Hãy chủ động tìm kiếm, sử dụng ân tứ Chúa ban để phục vụ và gây dựng anh em mình, dù là lời cầu nguyện, sự khích lệ, hay hành động thực tế.

2. Xây Dựng Mối Quan Hệ Gia Đình: Ekklesia là nhà. Chúng ta cần đầu tư thời gian, tình cảm để thật sự biết nhau, chia sẻ đời sống, cùng vui cười và khóc than (Rô-ma 12:15). Ứng dụng: Đừng chỉ gặp nhau tại buổi nhóm. Hãy dùng bữa chung, thăm viếng, tương tác trong tuần, sẵn sàng mở lòng và tha thứ.

3. Giữ Sự Hiệp Một Của Thân Thể: Ma quỷ luôn tìm cách gây chia rẽ. Hiểu rằng chúng ta là các chi thể của cùng một thân thể sẽ thúc đẩy chúng ta khiêm nhường, kiên nhẫn và gìn giữ sự hiệp một bởi liên kết của hòa bình (Ê-phê-sô 4:1-3). Ứng dụng: Tránh những lời nói chia rẽ, tin xấu. Tích cực hàn gắn, hòa giải khi có mâu thuẫn.

4. Sống Với Tâm Thế Được Kêu Gọi Và Sai Đi: “Được gọi ra” (Ekklesia) luôn đi đôi với “được sai vào”. Chúng ta được gọi ra khỏi bóng tối để rồi được sai vào thế gian như muối và ánh sáng (Ma-thi-ơ 5:13-16). Ứng dụng: Sống thánh khiết cá nhân là cần thiết, nhưng không tách biệt khỏi thế gian. Hãy mang tình yêu và lẽ thật của Chúa vào mọi nơi Chúa đặt để chúng ta: gia đình, công sở, trường học.

5. Trân Trọng Biểu Hiện Địa Phương: Ekklesia toàn cầu (mọi tín hữu) được thể hiện cụ thể trong Ekklesia địa phương (một nhóm tín hữu nhóm lại tại một địa điểm). Tham dự trung tín và cam kết với một Hội Thánh địa phương là cách chúng ta sống thực với bản chất Thân Thể. Ứng dụng: Hãy coi Hội Thánh địa phương của bạn là “gia đình thiêng liêng” chính, nơi bạn thuộc về, phục vụ và được gây dựng.

Ekklesia không phải là một tòa nhà chúng ta đến, cũng không phải là một tổ chức chúng ta tham gia. Đó là chính chúng ta – những con người đã được Đấng Christ cứu chuộc, được Thánh Linh kết nối thành một thực thể sống – Thân Thể của Ngài trên đất. Khi chúng ta nắm lấy căn tính phong phú này, đời sống Cơ Đốc sẽ chuyển từ chủ nghĩa cá nhân sang tinh thần cộng đồng, từ thụ động sang chủ động, từ việc “đi nhà thờ” sang việc “là Hội Thánh” mỗi ngày. Nguyện Đức Thánh Linh mở mắt chúng ta để thấy sự vinh hiển của Hội Thánh mà Chúa Giê-xu đã lấy huyết mình mà mua, và giúp chúng ta sống xứng đáng với ơn gọi cao quý đó: là dân được Ngài kêu gọi ra khỏi tối tăm, vào sự lạ láng của Ngài.