Làm thế nào để một hội thánh đạt được sự hiệp nhất chân thật theo Kinh Thánh?

Trong một thế giới đầy rẫy sự chia rẽ và xung đột, lời cầu nguyện thiết tha của Chúa Giê-xu trong Giăng 17:20-23 vang lên như một lời hứa và một mệnh lệnh cho Hội Thánh Ngài: “Ấy chẳng phải vì các môn đồ nầy mà Con cầu xin thôi đâu, nhưng cũng vì kẻ sẽ nghe lời họ mà tin đến Con nữa, hầu cho ai nấy hiệp làm một, như Cha ở trong Con, và Con ở trong Cha; lại cho họ cũng ở trong chúng ta, đặng thế gian tin rằng chính Cha đã sai Con đến... hầu cho họ hiệp làm một trọn vẹn như vậy, thế gian mới biết rằng chính Cha đã sai Con đến, và Cha đã yêu thương họ như đã yêu thương Con vậy.” Sự hiệp nhất này không phải là sự đồng nhất về tổ chức hay nghi lễ, mà là sự hiệp nhất thuộc linh, chân thật, xuất phát từ mối liên hệ sống động với Đấng Christ. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát nền tảng Kinh Thánh cho sự hiệp nhất, các mối đe dọa phá vỡ sự hiệp nhất, và những nguyên tắc thực tiễn để Hội Thánh đạt được và duy trì sự hiệp nhất chân thật ấy.

Sứ đồ Phao-lô, trong thư Ê-phê-sô, đã phác họa bức tranh thần học vĩ đại về sự hiệp nhất của Hội Thánh. Ê-phê-sô 4:1-6 là phân đoạn then chốt:

“Vậy, tôi là kẻ tù trong Chúa, khuyên anh em phải ăn ở một cách xứng đáng với chức phận mà Chúa đã gọi anh em, phải khiêm nhường đến đều, mềm mại đến đều, phải nhịn nhục, lấy lòng thương yêu mà chìu nhau, dùng dây hòa bình mà giữ gìn sự hiệp một của Thánh Linh. Chỉ có một thân, một Thánh Linh, như anh em bởi chức phận mình đã được gọi đến một sự trông cậy mà thôi; chỉ có một Chúa, một đức tin, một phép báp-têm; chỉ có một Đức Chúa Trời và một Cha của mọi người, Ngài là trên cả mọi người, giữa mọi người và trong mọi người.”

Nền tảng của sự hiệp nhất không phải là do chúng ta tạo ra, mà là điều chúng ta “giữ gìn”. Từ Hy Lạp được dùng ở đây là “τηρέω” (tēreō), mang nghĩa canh giữ, bảo tồn, tuân giữ cẩn thận. Sự hiệp nhất đã được Thánh Linh ban cho; nhiệm vụ của chúng ta là bảo vệ và thể hiện nó. Bảy yếu tố “một” được liệt kê tạo thành trụ cột của sự hiệp nhất:

1. Một Thân (σῶμα/sōma): Hội Thánh là thân thể của Đấng Christ (1 Cô-rinh-tô 12:27). Mỗi tín hữu là một chi thể, được Đầu là Đấng Christ kết nối và điều khiển. Sự hiệp nhất hữu cơ này loại trừ chủ nghĩa cá nhân cực đoan.
2. Một Thánh Linh (Πνεῦμα/Pneuma): Chính Đức Thánh Linh ngự trị trong mỗi tín hữu (Rô-ma 8:9) và ban các ân tứ khác nhau để xây dựng thân thể (1 Cô-rinh-tô 12:7,11). Ngài là Đấng tạo nên sự hiệp nhất.
3. Một Hy Vọng (ἐλπίς/elpis): Cùng chung một sự kêu gọi và sự trông cậy về sự sống đời đời, sự trở lại của Chúa và sự phục hồi mọi sự.
4. Một Chúa (Κύριος/Kyrios): Chỉ có một Đấng chủ tể tối cao là Chúa Giê-xu Christ (Phi-líp 2:9-11). Mọi sự vâng phục đều hướng về Ngài.
5. Một Đức Tin (πίστις/pistis): Đây không chỉ là hành động tin, mà còn là nội dung của đức tin – những lẽ thật căn bản của Phúc Âm (Giu-đe 1:3).
6. Một Phép Báp-têm (βάπτισμα/baptisma): Biểu tượng của sự đồng chết, đồng chôn và đồng sống lại với Đấng Christ (Rô-ma 6:3-5), xóa bỏ mọi rào cản (Ga-la-ti 3:27-28).
7. Một Đức Chúa Trời và Cha (θεὸς καὶ πατὴρ/Theos kai patēr): Nguồn gốc tối hậu của mọi sự và mối quan hệ làm con chung của chúng ta.

Sự hiệp nhất, do đó, là một thực tại thuộc linh đã được thiết lập dựa trên chính bản tính của Đức Chúa Trời Ba Ngôi hiệp một. Công việc của chúng ta là sống phù hợp với thực tại đó.

Kinh Thánh cũng cảnh báo rõ ràng về những điều phá hoại sự hiệp nhất. Trong thư Ga-la-ti 5:19-21, Sứ đồ Phao-lô liệt kê những “việc làm của xác thịt”, trong đó có “sự thù oán, tranh đấu, ghen ghét, buồn giận, cãi lẫy, bất bình, bè đảng”. Đây chính là những biểu hiện cụ thể của tấm lòng không đầu phục Thánh Linh.

Trong thư I Cô-rinh-tô chương 1-3, Phao-lô đối diện với nan đề “bè đảng” trong Hội Thánh tại Cô-rinh-tô: “mỗi anh em nói rằng: Ta là môn đồ của Phao-lô! ta là của A-bô-lô! ta là của Sê-pha! ta là của Đấng Christ!” (1 Cô-rinh-tô 1:12). Nguyên nhân sâu xa là tính xác thịt và sự khôn ngoan theo thế gian. Phao-lô quở trách họ vì còn là “tín đồ xác thịt” (1 Cô-rinh-tô 3:3). Sự trung tín với một con người hay một phương pháp nào đó hơn là với chính Đấng Christ và Phúc Âm chính là mầm mống của chia rẽ.

Một mối đe dọa khác là giáo lý sai lạc. Trong sách Công vụ 15, Hội đồng Giê-ru-sa-lem được triệu tập để giải quyết sự bất đồng về việc các tín hữu ngoại bang có cần phải chịu cắt bì và giữ luật Môi-se hay không. Sự kiện này cho thấy những khác biệt về giáo lý có thể đe dọa sự hiệp nhất. Giải pháp không phải là né tránh vấn đề, mà là cùng nhau tra xét Kinh Thánh (Công vụ 15:15-18), lắng nghe kinh nghiệm thực tế (c.12), và đưa ra quyết định dưới sự dẫn dắt của Thánh Linh (c.28).

Để “giữ gìn” sự hiệp nhất, Phao-lô liệt kê một loạt các đức tính trong Ê-phê-sô 4:2-3:

• Khiêm nhường (ταπεινοφροσύνη/tapeinophrosynē): Đây không phải là tự hạ mình giả tạo, mà là có cái nhìn đúng đắn về bản thân trước mặt Đức Chúa Trời và người khác. Từ này ghép bởi “tapeinos” (thấp hèn) và “phrēn” (tâm trí), chỉ một tâm trí hạ mình. Nó đối nghịch với sự kiêu ngạo – kẻ thù lớn nhất của sự hiệp nhất (Châm ngôn 13:10).
• Mềm mại (πραΰτης/praütēs): Sức mạnh được kiểm soát, sự nhu mì. Đây là đức tính của Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 11:29). Người mềm mại không yếu đuối, nhưng biết nhẫn nại chịu đựng sự xúc phạm mà không trả đũa.
• Nhịn nhục (μακροθυμία/makrothymia): Sự kiên nhẫn lâu dài với con người, khác với “hupomonē” là nhịn nhục với hoàn cảnh. Đó là khả năng chịu đựng những khuyết điểm và sự chậm hiểu của anh em mình.
• Lấy lòng thương yêu mà chìu nhau: Từ “chìu” hay “chịu đựng” trong tiếng Hy Lạp là “ἀνέχομαι” (anechomai), có nghĩa là nâng đỡ, gánh vác lẫn nhau. Động lực cho điều này là tình yêu thương (ἀγάπη/agapē) – tình yêu hy sinh, có chủ ý, tìm kiếm điều tốt nhất cho người khác.

Những đức tính này không tự nhiên mà có; chúng là trái của Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23). Một Hội Thánh được đầy dẫy Đức Thánh Linh sẽ tự nhiên thể hiện những phẩm chất này, từ đó tạo nên bầu không khí hiệp nhất.

Làm thế nào để áp dụng những nguyên tắc này vào thực tế sinh hoạt Hội Thánh?

1. Tập Trung vào Điều Cốt Lõi, Linh Động trong Điều Phụ: Chúng ta cần phân biệt giữa những giáo lý căn bản của đức tin (như sự chết chuộc tội, sự sống lại của Chúa Giê-xu, sự cứu rỗi bởi ân điển qua đức tin) và những quan điểm thần học phụ, phương pháp hành đạo, hoặc truyền thống văn hóa. Rô-ma 14:1 dạy: “Hãy bằng lòng tiếp lấy kẻ kém đức tin, chớ cãi lẫy về sự nghi ngờ.” Trong những vấn đề không liên quan đến cốt lõi của Phúc Âm, chúng ta được kêu gọi hãy tôn trọng sự tự do và lương tâm của nhau.

2. Thực Hành Sự Tha Thứ và Giải Hòa: Xung đột là không thể tránh khỏi, nhưng cách chúng ta xử lý nó sẽ quyết định sự hiệp nhất có bị phá vỡ hay không. Ma-thi-ơ 18:15-17 đưa ra quy trình giải quyết mâu thuẫn cách cá nhân, trực tiếp và với tinh thần muốn chinh phục anh em mình. Quan trọng hơn, Ê-phê-sô 4:32 nhấn mạnh: “Hãy ở với nhau cách nhân từ, đầy dẫy lòng thương xót, tha thứ nhau như Đức Chúa Trời đã tha thứ anh em trong Đấng Christ vậy.” Sự tha thứ không phải là phủ nhận lỗi lầm, mà là chọn lựa không giữ sự phạm tội đó để trói buộc mối quan hệ, noi gương sự tha thứ của Đấng Christ.

3. Phục Vụ Lẫn Nhau với Ân Tứ: Sự hiệp nhất không phải là thụ động. 1 Phi-e-rơ 4:10 dạy: “Mỗi người trong anh em hãy lấy ơn mình đã được mà giúp lẫn nhau, khác nào người quản lý trung tín giữ các thứ ơn của Đức Chúa Trời.” Khi mỗi tín hữu tích cực dùng ân tứ Thánh Linh ban để phục vụ và xây dựng thân thể, chúng ta nhận ra mình cần nhau và thuộc về nhau. Sự phụ thuộc lẫn nhau này củng cố sự hiệp nhất.

4. Cùng Hướng Mắt Về Chúa và Sứ Mạng Chung: Hê-bơ-rơ 12:1-2 khích lệ chúng ta “nhìn xem Đức Chúa Jêsus, là cội rễ và cuối cùng của đức tin.” Khi mọi ánh mắt đều hướng về Chúa Giê-xu, những khác biệt sẽ bị lu mờ. Đồng thời, một Hội Thánh hiệp nhất trong sứ mạng truyền giáo và làm chứng (Công vụ 1:8, 2:42-47) sẽ có ít thời gian và năng lượng hơn cho những cuộc xung đột nội bộ. Một mục tiêu chung bên ngoài bản thân sẽ gắn kết mọi người lại.

Sự hiệp nhất chân thật trong Hội Thánh không phải là sản phẩm của nỗ lực ngoại giao hay kỹ thuật quản lý của con người. Nó là kết quả tất yếu của một dân tộc đang sống dưới sự cai trị của Đấng Christ và được Đức Thánh Linh đầy dẫy. Nó bắt nguồn từ sự hiệp một của chính Ba Ngôi Đức Chúa Trời và được biểu lộ qua tình yêu thương, sự khiêm nhường và tha thứ lẫn nhau.

Như lời cầu nguyện của Chúa Giê-xu đã chỉ ra, sự hiệp nhất này có một mục đích truyền giáo sâu sắc: “hầu cho thế gian tin” (Giăng 17:21). Một Hội Thánh hiệp nhất là chứng cớ hùng hồn nhất cho thế gian về thực tại của tình yêu Đức Chúa Trời và quyền năng biến đổi của Phúc Âm. Nguyện xin Chúa ban cho chúng ta ân điển để sống xứng đáng với sự kêu gọi ấy, hết lòng gìn giữ sự hiệp một của Thánh Linh bằng sự ràng buộc của hòa bình.