Có hợp Kinh Thánh không khi gọi vợ của mục sư, trưởng lão hoặc giám mục là Đệ Nhất Phu Nhân của Hội Thánh?

Trong nhiều Hội Thánh ngày nay, đặc biệt là những nơi có quy mô lớn, người ta thường gọi vợ của mục sư, trưởng lão hoặc giám mục là “Đệ Nhất Phu Nhân”. Cách xưng hô này nghe có vẻ trang trọng, thể hiện sự tôn kính dành cho người phối ngẫu của người lãnh đạo. Tuy nhiên, liệu việc sử dụng danh hiệu này có phù hợp với Kinh Thánh không? Là Cơ Đốc nhân, chúng ta phải luôn kiểm tra mọi tập tục, truyền thống dưới ánh sáng của Lời Chúa. Bài viết này sẽ cùng bạn đào sâu vào Kinh Thánh để tìm câu trả lời.

Trước khi xem xét danh hiệu dành cho vợ của các lãnh đạo, chúng ta cần hiểu rõ chức vụ lãnh đạo Hội Thánh theo Tân Ước. Các thuật ngữ như “mục sư” (pastor), “trưởng lão” (elder) và “giám mục” (bishop/overseer) thường được dùng thay thế cho nhau hoặc chỉ những khía cạnh khác nhau của cùng một chức vụ. Ví dụ, trong Công vụ 20:17, Phao-lô gọi các trưởng lão của Hội Thánh Ê-phê-sô đến, và ở câu 28 ông nói: “Anh em hãy giữ lấy mình và luôn cả bầy mà Đức Thánh Linh đã lập anh em làm kẻ coi sóc (giám mục), để chăn Hội Thánh của Đức Chúa Trời”. Tít 1:5-7 cũng cho thấy trưởng lão và giám mục là một: “Ta đã để ngươi tại Cơ-rết… lập những trưởng lão trong mỗi thành… Vì giám mục phải không chỗ trách được…”. Mục sư là người chăn bầy (Ê-phê-sô 4:11), và công việc này cũng thuộc về trưởng lão (1 Phi-e-rơ 5:1-2). Do đó, có thể nói các lãnh đạo Hội Thánh, dù gọi là mục sư, trưởng lão hay giám mục, đều là những người được Chúa kêu gọi để dẫn dắt và chăm sóc Hội Thánh.

Kinh Thánh đặt ra những tiêu chuẩn cao cho những người lãnh đạo Hội Thánh. 1 Ti-mô-thê 3:1-7 và Tít 1:6-9 liệt kê các phẩm chất cần có: chồng của một vợ, tiết độ, khôn ngoan, hiếu khách, có khả năng dạy dỗ, không say sưa, không hung bạo, quản trị tốt gia đình mình, v.v. Điều đáng chú ý là những tiêu chuẩn này đều xoay quanh bản thân người lãnh đạo; không có bất kỳ yêu cầu hay danh hiệu đặc biệt nào dành cho vợ của họ. Vợ của người lãnh đạo được đề cập gián tiếp qua việc quản trị gia đình: “Người phải khéo cai trị nhà riêng mình, giữ con cái mình cho vâng phục và ngay thật trọn vẹn” (Tít 1:6). Nhưng Kinh Thánh không gán cho bà một chức vụ hay tước hiệu nào cả.

Khi nghiên cứu Tân Ước, chúng ta thấy nhiều phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong Hội Thánh đầu tiên: Phi-e-rơ, Phao-lô, Bê-rít-sin, Ma-ri, v.v. Nhưng không ai trong số họ được gọi bằng một danh hiệu đặc biệt dựa trên chức vụ của chồng. Ví dụ, Bê-rít-sin (vợ của A-qui-la) thường được nhắc đến cùng chồng trong các hoạt động truyền giáo (Công vụ 18:2,26; Rô-ma 16:3). Phao-lô gọi hai vợ chồng là “các bạn đồng lao của tôi trong Đấng Christ”. Ông không gọi bà là “Đệ Nhất Phu Nhân” của Hội Thánh Cô-rinh-tô hay Ê-phê-sô. Tương tự, bà Phê-bê là nữ chấp sự (Rô-ma 16:1), bà Lôi-đơ và bà Êu-nít (2 Ti-mô-thê 1:5) được khen ngợi về đức tin, nhưng không có danh hiệu nào gắn với chồng.

Trong 1 Ti-mô-thê 3:11, Phao-lô nói về “những người đàn bà” (có thể là vợ của các chấp sự hoặc nữ chấp sự): “Vợ các chấp sự cũng phải nghiêm trang, chớ nói xấu, phải có tiết độ và trung tín trong mọi việc”. Nhưng cũng không thấy danh hiệu “Đệ Nhất Phu Nhân” nào. Như vậy, Kinh Thánh không hề sử dụng hoặc chấp nhận bất kỳ danh xưng đặc biệt nào cho vợ của các lãnh đạo Hội Thánh. Họ được đối xử như những tín hữu bình thường, dù có thể có ảnh hưởng lớn qua sự phục vụ và nhân cách của mình.

Một trong những lời dạy quan trọng nhất của Chúa Giê-xu về lãnh đạo là nguyên tắc khiêm nhường và phục vụ. Trong Ma-thi-ơ 20:25-28, Chúa phán: “Các ngươi biết rằng các vua của các dân ngoại lấy quyền trị dân mình, và những người cầm quyền được xưng là ân nhân. Nhưng trong các ngươi thì không như vậy; trái lại, ai muốn làm lớn trong các ngươi thì phải làm đầy tớ; ai muốn làm đầu thì phải làm tôi mọi. Cũng như Con Người đã đến không phải để được phục vụ nhưng để phục vụ và phó sự sống mình làm giá chuộc nhiều người”. Tương tự, trong Mác 10:42-45, Ngài nhấn mạnh rằng lãnh đạo trong Nước Đức Chúa Trời phải khác biệt với thế gian: không lấy quyền mà cai trị, nhưng lấy tình yêu mà phục vụ.

Việc gán danh hiệu “Đệ Nhất Phu Nhân” – vốn bắt nguồn từ chính trị (vợ của tổng thống, chủ tịch) – có thể vô tình đưa mô hình quyền lực thế gian vào Hội Thánh. Danh hiệu này tạo cảm giác về một “gia đình thứ nhất” (First Family) trong Hội Thánh, điều hoàn toàn xa lạ với tinh thần của Chúa Giê-xu. Hội Thánh là thân thể Đấng Christ, mỗi chi thể đều quan trọng và không có sự phân biệt cao thấp (1 Cô-rinh-tô 12:12-27). Sứ đồ Phao-lô cũng khuyên các trưởng lão: “Đừng lấy quyền mà cai trị kẻ Chúa giao phó cho anh em, nhưng hãy làm gương tốt cho bầy” (1 Phi-e-rơ 5:3). Gia đình lãnh đạo cần phải sống gương mẫu, nhưng không có nghĩa là được trao tước hiệu đặc biệt.

Mặc dù có thể nhiều người sử dụng danh hiệu “Đệ Nhất Phu Nhân” với ý tốt, nhưng nó tiềm ẩn một số mối nguy hiểm thuộc linh:

• Vi phạm nguyên tắc bình đẳng trong Đấng Christ: Kinh Thánh dạy: “Tại đây không còn phân biệt chủ tớ, nam nữ; vì anh em hết thảy đều là một trong Đức Chúa Giê-xu Christ” (Ga-la-ti 3:28). Việc dành một danh hiệu cao quý cho vợ của mục sư có thể tạo ra sự phân biệt đẳng cấp, khiến một số người cảm thấy mình thấp kém hơn.
• Khuyến khích tinh thần thế gian: Danh hiệu này có thể khơi gợi sự kiêu ngạo, ham muốn địa vị trong lòng người nhận và người xung quanh. Sứ đồ Gia-cơ cảnh báo: “Đức Chúa Trời chống cự kẻ kiêu ngạo, nhưng ban ơn cho kẻ khiêm nhường” (Gia-cơ 4:6).
• Đặt áp lực không cần thiết lên vợ mục sư: Nhiều phụ nữ được kêu gọi làm vợ mục sư, nhưng không có nghĩa họ phải trở thành một “Đệ Nhất Phu Nhân” với các trách nhiệm nặng nề vượt quá ân tứ của họ. Kinh Thánh không đòi hỏi họ phải đảm nhận một vai trò chính thức nào cả.
• Làm sai lệch mô hình Hội Thánh: Hội Thánh không phải là một vương quốc trần thế có hoàng gia; Hội Thánh thuộc về Đấng Christ. Việc sử dụng danh hiệu này có thể khiến người ngoài hiểu lầm về bản chất của Hội Thánh.
• Tạo cơ hội cho sự thiên vị: Gia-cơ 2:1-9 khuyên đừng tôn trọng người giàu hay người có địa vị. Nếu Hội Thánh dành sự tôn kính đặc biệt cho “Đệ Nhất Phu Nhân”, có thể dẫn đến việc thiên vị, chiều chuộng gia đình lãnh đạo một cách không lành mạnh.

Từ những phân tích trên, chúng ta thấy rằng danh hiệu “Đệ Nhất Phu Nhân” không có nền tảng Kinh Thánh và có thể gây ra những hệ lụy không mong muốn. Vậy, Hội Thánh nên làm gì?

a. Đánh giá lại các tập quán dưới ánh sáng Kinh Thánh
Mỗi Hội Thánh cần xem xét lại mọi truyền thống và cách gọi để đảm bảo chúng phù hợp với Lời Chúa. Nếu danh hiệu “Đệ Nhất Phu Nhân” đang được sử dụng, hãy cầu nguyện và thảo luận với các lãnh đạo về việc thay đổi. Không phải mọi văn hóa đều xấu, nhưng khi văn hóa mâu thuẫn với nguyên tắc Kinh Thánh, chúng ta phải điều chỉnh.

b. Tôn trọng và yêu thương vợ mục sư đúng cách
Vợ mục sư là một phần quan trọng trong chức vụ. Hội Thánh nên trân trọng, yêu thương và hỗ trợ bà, nhưng không cần phải dùng danh hiệu cao sang. Gọi bà bằng tên thường cùng với chức danh “chị” (ví dụ: chị Lan, bà Lan) hoặc “bà” là đủ. Nếu bà giữ một chức vụ cụ thể (như giáo viên Trường Chúa Nhật, ca trưởng, v.v.), có thể gọi theo chức vụ đó. Quan trọng là sự yêu mến chân thành, không tạo nên địa vị đặc biệt.

c. Nhấn mạnh tinh thần phục vụ khiêm nhường
Hội Thánh cần dạy dỗ rõ rằng mọi tín hữu, kể cả lãnh đạo và gia đình họ, đều là đầy tớ của Chúa. Mục sư không phải là “chủ tịch”, vợ mục sư không phải là “phu nhân”. Mọi người phải noi gương Đấng Christ, Đấng đã rửa chân cho môn đồ (Giăng 13:12-15).

d. Khích lệ mọi thành viên phục vụ theo ân tứ
Thay vì tập trung vào một vài cá nhân, Hội Thánh nên tạo cơ hội để mọi tín hữu phát huy ân tứ Chúa ban. Vợ mục sư cũng có thể tham gia nhiều lĩnh vực nhưng không bị buộc phải giữ một vai trò cố định. Điều này giúp Hội Thánh mạnh mẽ và đa dạng.

e. Tránh mọi hình thức tôn sùng cá nhân
Kinh Thánh cảnh cáo chúng ta không được tôn vinh con người quá mức (1 Cô-rinh-tô 3:5-7). Hãy dành mọi vinh hiển cho Đức Chúa Trời. Việc dùng danh hiệu “Đệ Nhất Phu Nhân” có thể vô tình nâng cao một cá nhân, làm lu mờ Đấng Christ.

Sau khi xem xét Kinh Thánh, chúng ta thấy rõ rằng không có cơ sở nào cho việc gọi vợ của mục sư, trưởng lão hoặc giám mục là “Đệ Nhất Phu Nhân”. Kinh Thánh không ban cho vợ của các lãnh đạo một chức vụ hay danh hiệu đặc biệt. Ngược lại, Chúa Giê-xu dạy chúng ta sống khiêm nhường, phục vụ và xem người khác cao trọng hơn mình (Phi-líp 2:3). Việc sử dụng danh hiệu này có thể mang tinh thần thế gian vào Hội Thánh, tạo ra sự phân biệt đẳng cấp và nguy cơ kiêu ngạo.

Hội Thánh là thân thể của Đấng Christ, mọi chi thể đều quan trọng và không ai là “đệ nhất” ngoài Chúa Giê-xu. Vợ mục sư xứng đáng được tôn trọng, yêu thương và hỗ trợ như mọi tín hữu khác, nhưng không cần một danh xưng hoa mỹ. Hãy để chúng ta tập trung vào việc tôn cao Chúa, giữ sự đơn sơ của Tin Lành, và sống theo Lời Chúa mỗi ngày.