Làm thế nào để vượt qua tổn thương từ Hội Thánh?

Trong hành trình đức tin, một trong những nỗi đau sâu sắc và phức tạp nhất mà một Cơ Đốc nhân có thể trải qua chính là sự tổn thương đến từ chính nơi được gọi là “nhà” – Hội Thánh. Đây không phải là một chủ đề dễ thảo luận, nhưng lại là thực tế mà nhiều người phải đối mặt. Sự tổn thương có thể đến từ những lời nói vô tình hay cố ý của người lãnh đạo, sự phán xét của anh chị em trong Chúa, sự thất vọng về một cộng đồng thiếu tình yêu thương, hay thậm chí là những chấn thương do lạm dụng quyền hành và giáo lý. Bài viết này sẽ nghiên cứu chuyên sâu vấn đề này dưới ánh sáng của Lời Chúa, tìm kiếm con đường chữa lành và phục hồi từ chính Đấng Christ, là Đầu của Hội Thánh.

Bước đầu tiên để chữa lành là can đảm thừa nhận rằng nỗi đau của mình là có thật. Nhiều Cơ Đốc nhân cảm thấy tội lỗi hoặc ngờ vực đức tin của mình khi bị tổn thương trong Hội Thánh. Họ tự hỏi: “Có phải mình quá nhạy cảm? Có phải mình thiếu đức tin?”. Tuy nhiên, Kinh Thánh không hề phủ nhận thực tế về sự tổn thương và tội lỗi ngay trong cộng đồng dân sự Đức Chúa Trời.

Chính Chúa Giê-xu, Đấng hoàn hảo, cũng đã trải nghiệm sự phản bội và tổn thương sâu sắc từ những người thân cận nhất. Giu-đa Ích-ca-ri-ốt, một trong mười hai sứ đồ, đã phản Ngài (Ma-thi-ơ 26:14-16). Phi-e-rơ, người mạnh mẽ tuyên xưng đức tin, đã chối Chúa ba lần (Ma-thi-ơ 26:69-75). Sự phản bội này đã được tiên tri từ lâu: “Bạn hữu thân tín nhứt của tôi, là người tôi tin cậy, và đã ăn bánh của tôi, cũng giơ gót lên đối với tôi.” (Thi Thiên 41:9, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Điều này cho thấy ngay trong vòng tròn thân thiết nhất, sự tổn thương vẫn có thể xảy ra.

Sứ đồ Phao-lô cũng trải qua nỗi đau từ những người đồng lao: “Vì mọi người ở trong xứ A-si đều lìa bỏ tôi... Địch-trép và Phi-ri-gơ ở lại Ê-phê-sô.” (2 Ti-mô-thê 1:15; 4:10). Ông không giấu diếm nỗi thất vọng này. Vì vậy, việc chúng ta cảm thấy đau đớn không phải là dấu hiệu của đức tin yếu kém, mà là phản ứng tự nhiên trước sự phạm tội của con người. Chúa Giê-xu hiểu điều đó. Thừa nhận nỗi đau với Chúa trong sự cầu nguyện chân thật là bước khởi đầu quan trọng, như Đa-vít đã làm trong các Thi Thiên (Thi Thiên 55:12-14).

Một nguồn gốc của sự thất vọng là sự khác biệt giữa hình ảnh lý tưởng về Hội Thánh trong Kinh Thánh và thực tế phàm tục mà chúng ta trải nghiệm. Kinh Thánh mô tả Hội Thánh là “thân thể của Đấng Christ” (Ê-phê-sô 1:22-23), là “nhà của Đức Chúa Trời” (1 Ti-mô-thê 3:15), và là “dân thuộc riêng về Đức Chúa Trời” (1 Phi-e-rơ 2:9). Những hình ảnh này nói về bản chất, vị trí và sự kêu gọi thánh của Hội Thánh.

Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng không ngừng nhắc nhở rằng Hội Thánh trên đất được cấu thành bởi những con người đang được cứu (σωζομένοις - *sōzomenois*), chứ chưa phải đã được hoàn toàn thánh hóa. Các thư tín Tân Ước đầy rẫy những lời quở trách, sửa dạy về tội lỗi, chia rẽ, và sự non trẻ trong các Hội Thánh địa phương. Hội Thánh Cô-rinh-tô có sự bè phái, tình dục gian ác và lạm dụng Tiệc Thánh (1 Cô-rinh-tô 1:11; 5:1; 11:17-22). Hội Thánh Ga-la-ti bị lung lay bởi một phúc âm khác (Ga-la-ti 1:6). Hội Thánh của Giăng còn có kẻ như Đi-ô-trép “thích làm đầu” (3 Giăng 1:9).

Do đó, chúng ta cần có cái nhìn cân bằng: Hội Thánh vừa là cơ thể thiêng liêng của Christ, vừa là tập thể những người tội lỗi đang trong quá trình nên thánh. Sự tổn thương thường xảy ra khi chúng ta đặt kỳ vọng hoàn hảo lên những con người không hoàn hảo, hoặc khi những con người không hoàn hảo đó lạm dụng chức vụ và lời nói của mình. Chìa khóa là hướng đức tin của chúng ta vào chính Christ, là Đầu (Κεφαλή - *Kephalē*) của Hội Thánh, chứ không phải vào bất kỳ con người hay tổ chức nào. Ngài là Đấng trung tín và hoàn hảo, dù con người có thể thất bại (2 Ti-mô-thê 2:13).

Lời Chúa không chỉ thừa nhận nỗi đau mà còn vạch ra một con đường rõ ràng để chữa lành. Dưới đây là những bước căn bản dựa trên nguyên tắc Kinh Thánh.

1. Đem Nỗi Đau Đến Trước Chân Chúa: Trước hết, hãy thành thật với Chúa về mọi cảm xúc: đau đớn, phẫn nộ, thất vọng, hoài nghi. Đa-vít là tấm gương tuyệt vời trong việc bày tỏ mọi cảm xúc chân thật nhất với Đức Giê-hô-va (Thi Thiên 13, 22, 69). Chúa có thể chịu đựng những lời chất vấn chân thành của chúng ta. Sự cầu nguyện không phải là việc giả vờ mọi thứ đều ổn, mà là đổ đầy lòng mình ra trước mặt Đấng biết rõ mọi sự (1 Phi-e-rơ 5:7).

2. Tha Thứ Như Một Tiến Trình: Đây có lẽ là mạng lệnh khó khăn nhất. Chúa Giê-xu dạy: “Vả, nếu các ngươi tha lỗi cho người ta, thì Cha các ngươi ở trên trời cũng sẽ tha thứ các ngươi. Song nếu các ngươi không tha lỗi cho người ta, thì Cha các ngươi cũng sẽ không tha lỗi các ngươi.” (Ma-thi-ơ 6:14-15). Từ “tha thứ” trong tiếng Hy Lạp là ἀφίημι (aphiēmi), có nghĩa đen là “thả ra”, “buông bỏ”. Tha thứ không có nghĩa là phủ nhận tội lỗi, tuyên bố rằng hành vi tổn thương là chấp nhận được, hay buộc phải khôi phục lòng tin tức thời. Tha thứ là một quyết định thuộc ý chí, buông bỏ quyền trả thù và trao món nợ đó cho Chúa (Rô-ma 12:19). Đó thường là một tiến trình, không phải một sự kiện tức thời. Hãy bắt đầu bằng lời cầu nguyện: “Lạy Chúa, con quyết định tha thứ cho [tên người], dù lòng con chưa muốn. Xin Chúa chữa lành lòng con và giúp con.”

3. Tìm Kiếm Sự Khôn Ngoan và Hỗ Trợ An Toàn: Đừng cô lập bản thân. Châm ngôn 11:14 chép: “Chẳng có sự khôn ngoan, chẳng có sự thông sáng, chẳng có mưu kế nào chống đối Đức Giê-hô-va được.” Hãy tìm kiếm một người khôn ngoan, trưởng thành trong đức tin, có thể là một mục sư, một nhà tư vấn Cơ Đốc khác, hoặc một anh chị em tin cậy để chia sẻ và nhận lời khuyên. Điều này không phải để nói xấu, mà để tìm kiếm sự khôn ngoan trong việc xử lý tình huống. Trong một số trường hợp nghiêm trọng (như lạm dụng), việc tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên môn từ một nhà trị liệu Cơ Đốc là cần thiết và khôn ngoan.

4. Để Lời Chúa Rửa Sạch và Định Hình Lại Nhận Thức: Tổn thương từ Hội Thánh thường làm biến dạng hình ảnh của chúng ta về Đức Chúa Trời, về ân điển và về cộng đồng. Chúng ta cần để Lời Chúa – chứ không phải trải nghiệm tiêu cực – định nghĩa lại thực tại. Hãy đắm mình trong những phân đoạn nói về bản tính thật của Đức Chúa Trời: Ngài là Đấng yêu thương (1 Giăng 4:8), công bình (Thi Thiên 89:14), và thành tín (1 Cô-rinh-tô 1:9). Hãy nghiên cứu về Hội Thánh đích thực trong Ê-phê-sô 2:19-22 và Ê-phê-sô 4:11-16 để thấy lại mục đích tốt lành của Chúa.

5. Quyết Định về Mối Quan Hệ Với Hội Thánh: Sau một thời gian chữa lành, bạn có thể đứng trước quyết định: có nên quay lại Hội Thánh cũ, tìm một Hội Thánh mới, hay tạm dừng? Không có câu trả lời chung cho tất cả. Sự dẫn dắt của Chúa Thánh Linh là tối quan trọng. Một số nguyên tắc Kinh Thánh có thể giúp ích:

- Sự Bình An: Cô-lô-se 3:15 chép: “Nguyền xin sự bình an của Đấng Christ cai trị trong lòng anh em.” Sự bình an của Chúa có thể làm “trọng tài” cho quyết định của bạn.
- Sự Thờ Phượng và Thông Công: Hội Thánh là nơi để thờ phượng Chúa và khích lệ nhau (Hê-bơ-rơ 10:24-25). Hãy tìm một nơi mà bạn có thể an toàn để làm điều đó, dù có thể cần thời gian.
- Sự Khôn Ngoan: Hãy quan sát một Hội Thánh mới cách kỹ lưỡng. Họ có tôn cao Đấng Christ không? Lời Chúa có được rao giảng cách trung thực không? Bầu không khí có đầy ân điển và chân lý không? (Giăng 1:14).

1. Thiết Lập Ranh Giới Lành Mạnh: Chúa Giê-xu đôi khi rút lui khỏi đám đông (Lu-ca 5:16). Chúng ta cũng cần học cách thiết lập ranh giới lành mạnh để bảo vệ sức khỏe thuộc linh và cảm xúc của mình. Điều này có thể có nghĩa là tạm dừng một số chức vụ, hạn chế tiếp xúc với những người gây tổn thương, hoặc từ chối những kỳ vọng không lành mạnh.

2. Tập Trung Vào Mối Quan Hệ Cá Nhân Với Christ: Hãy nuôi dưỡng mối tương giao riêng tư với Chúa qua Lời Ngài và sự cầu nguyện. Đây là nền tảng không thể lay chuyển. Hội Thánh là quan trọng, nhưng sự cứu rỗi và chữa lành cuối cùng đến từ Đấng Christ, không từ một tổ chức.

3. Trở Thành Tác Nhân Của Sự Chữa Lành Cho Người Khác: Khi bạn được chữa lành, bạn có thể trở thành một nguồn an ủi và hiểu biết cho những người cùng hoàn cảnh. 2 Cô-rinh-tô 1:3-4 dạy: “Ngợi khen Đức Chúa Trời, Cha Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta, là Cha hay thương xót, là Đức Chúa Trời ban mọi sự yên ủi! Ngài yên ủi chúng ta trong mọi sự khốn khó chúng ta, để chúng ta cũng có thể yên ủi kẻ khác trong mọi sự khốn khó họ.” Kinh nghiệm tổn thương của bạn, dưới ân điển Chúa, có thể trở thành một chức vụ đầy quyền năng.

Hội Thánh trên đất, dù bất toàn và đôi khi gây ra những vết thương sâu, vẫn là ý định tốt lành của Đức Chúa Trời. Nhưng chúng ta đặt hy vọng cuối cùng không nơi sự hoàn hảo của Hội Thánh, mà nơi Đấng Christ, Đấng đã yêu Hội Thánh và phó chính mình vì Hội Thánh (Ê-phê-sô 5:25). Ngài là Đấng gần gũi với những kẻ có lòng đau thương thống hối (Thi Thiên 34:18).

Con đường vượt qua tổn thương từ Hội Thánh là một hành trình đi sâu hơn vào lòng thương xót và ân điển của Chúa. Nó đòi hỏi sự can đảm để đối diện với nỗi đau, sự vâng phục để bước vào tiến trình tha thứ, và sự kiên nhẫn để cho phép Chúa chữa lành từng chút một. Hãy tin cậy rằng Đức Chúa Trời có thể biến điều ác mà con người định làm thành điều thiện (Sáng Thế Ký 50:20), và biến những vết sẹo của chúng ta thành dấu ấn của sự cứu chuộc và sự thông hiểu. Dù hành trình có thế nào, xin hãy nhớ lời hứa của Ngài: “Đức Giê-hô-va ở gần những người có lòng đau thương, và cứu kẻ nào có tâm hồn thống hối.” (Thi Thiên 51:17). Bạn không cô đơn trong nỗi đau này, và có một tương lai phục hồi phía trước trong Đấng Christ.