Đặt Tay – Ý Nghĩa và Mục Đích Theo Kinh Thánh
Hành động "đặt tay" (hay "ấp tay") là một cử chỉ đầy ý nghĩa được đề cập xuyên suốt Kinh Thánh, từ sách Sáng-thế Ký đến sách Công-vụ và các thư tín. Đây không đơn thuần là một nghi thức trống rỗng, mà là một phương tiện hữu hình để truyền đạt một thực tại thuộc linh vô hình. Trong bối cảnh Tin Lành, việc hiểu rõ ý nghĩa Kinh Thánh của hành động này là vô cùng quan trọng để tránh rơi vào sự mê tín hoặc trao quyền năng sai chỗ. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát các phân đoạn then chốt, giải nghĩa từ ngữ gốc, và đưa ra những nguyên tắc ứng dụng cho Hội Thánh ngày nay.
I. Ý Nghĩa Căn Bản và Biểu Tượng Của Hành Động Đặt Tay
Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước), từ thường dùng là "samak" (סָמַךְ) có nghĩa là "đặt lên, đặt xuống, chống đỡ, ủy thác". Trong tiếng Hy Lạp (Tân Ước), từ được dùng là "epitithēmi" (ἐπιτίθημι) có nghĩa là "đặt lên trên". Cả hai từ này đều mang ý nghĩa về sự chuyển giao, xác nhận, đồng nhất hóa, và ủy thác.
Hành động này mang nhiều lớp ý nghĩa biểu tượng:
Sự Xác Nhận và Chúc Phước: Tay đại diện cho quyền năng, hành động và sự hiện diện của cá nhân. Đặt tay lên ai đó là cách công khai xác nhận và cầu xin phước lành từ Đức Chúa Trời cho người ấy.
Sự Đồng Nhất Hóa và Thay Thế: Trong các nghi lễ về của lễ (Lê-vi Ký), việc đặt tay trên con sinh tế biểu thị sự đồng nhất hóa của người dâng với con vật, chuyển giao tội lỗi của mình sang con vật thay thế (Lê-vi Ký 1:4; 16:21).
Sự Truyền Trao Thẩm Quyền và Ân Tứ: Đây là một hành động công khai, có chứng nhận, qua đó thẩm quyền, chức vụ hoặc một ân tứ thuộc linh đặc biệt được truyền từ người này sang người khác.
II. Các Mục Đích Của Việc Đặt Tay Trong Kinh Thánh
1. Đặt Tay Để Chúc Phước (Cựu Ước)
Đây là một trong những mục đích đầu tiên và căn bản nhất. Cha đặt tay chúc phước cho con cái, truyền lại lời hứa và gia tộc.
Sáng-thế Ký 48:13-20 ghi lại cảnh Gia-cốp đặt tay chúc phước cho hai con trai của Giô-sép là Ma-na-se và Ép-ra-im. Hành động này không chỉ là lời cầu nguyện mà còn mang tính tiên tri, xác định vai trò tương lai của họ trong dân Y-sơ-ra-ên. "Người đặt tay hữu mình lên đầu Ép-ra-im... và tay tả trên đầu Ma-na-se" (câu 14).
2. Đặt Tay Trong Các Nghi Lễ và Của Lễ (Cựu Ước)
Đây là ý nghĩa then chốt giải thích cho sự thay thế và chuộc tội, là bóng hình của Chúa Cứu Thế.
Lê-vi Ký 1:4 chép: "Người ấy sẽ nhận tay mình trên đầu con sinh, nó sẽ được nhận cho, hầu cho người được chuộc tội." ("samak"). Tội nhân đặt tay trên đầu con vật, xưng nhận tội lỗi, và trong biểu tượng, tội lỗi được chuyển sang con vật vô tội. Điều này chỉ về Đấng Christ, "Chiên Con của Đức Chúa Trời, là Đấng cất tội lỗi thế gian đi" (Giăng 1:29).
3. Đặt Tay Để Truyền Lãnh Thẩm Quyền và Chức Vụ
Dân-số Ký 27:18-23: Đức Chúa Trời phán bảo Môi-se: "Ngươi hãy bắt Giô-suê... đặt tay trên mình người... trao phần vinh hiển của ngươi cho người, hầu cho cả hội chúng Y-sơ-ra-ên nghe người." Hành động này công khai xác nhận Giô-suê là người kế nhiệm Môi-se, được trao thẩm quyền lãnh đạo.
Công-vụ các Sứ-đồ 13:2-3: "Đang khi môn đồ thờ phượng Chúa và kiêng ăn, thì Đức Thánh Linh phán rằng: Hãy để riêng Ba-na-ba và Sau-lơ cho ta, đặng làm công việc ta đã gọi làm. Đã kiêng ăn và cầu nguyện xong, môn đồ bèn đặt tay trên hai người, rồi để cho đi." Đây là nghi thức bổ nhiệm truyền giáo, xác nhận sự kêu gọi và uỷ thác từ Hội Thánh.
4. Đặt Tay Để Ban Ân Tứ Đức Thánh Linh và Lãnh Nhận
Trong sách Công-vụ, việc đặt tay thường đi kèm với việc người tin Chúa nhận lãnh Đức Thánh Linh một cách đầy trọn và tỏ ra bằng các dấu kỳ (như nói tiếng lạ).
Công-vụ 8:14-17: Khi các Sứ đồ tại Giê-ru-sa-lem nghe tin người Sa-ma-ri đã tin nhận, "bèn sai Phi-e-rơ và Giăng đến... Hai sứ đồ bèn đặt tay trên các môn đồ ấy, thì đều được nhận lãnh Đức Thánh Linh." Hành động này xác nhận sự hiệp một của Hội Thánh và sự chuyển tiếp từ thời Cựu Ước sang thời Tân Ước.
Công-vụ 19:6: Sau khi làm báp-têm cho một số môn đồ tại Ê-phê-sô, "Phao-lô bèn đặt tay lên trên mình những người ấy, thì Đức Thánh Linh giáng trên họ, cho nói tiếng ngoại quốc và lời tiên tri."
Lưu ý quan trọng: Các trường hợp này mang tính lịch sử đặc biệt, thường xảy ra ở các bước ngoặt truyền giáo để xác nhận sứ điệp và thẩm quyền của các Sứ đồ. Chúng không nhất thiết là khuôn mẫu bắt buộc cho mọi tín hữu ở mọi thời đại, vì ngày nay, Đức Thánh Linh ngự vào lòng người tin ngay khi họ thật lòng tiếp nhận Chúa Giê-xu (Ê-phê-sô 1:13-14).
5. Đặt Tay Để Chữa Lành và Phục Hồi
Chúa Giê-xu thường dùng hành động đặt tay để chữa bệnh, thể hiện sự cảm thông và quyền năng chữa lành từ Ngài tuôn chảy.
Mác 6:5: "Ngài đặt tay trên một vài kẻ đau ốm mà chữa lành."
Mác 8:23-25: Chúa chữa lành cho người mù tại Bết-sai-đa bằng cách đặt tay trên mắt người.
Lu-ca 13:13: Chúa đặt tay trên người đàn bà bị còng lưng, "liền thẳng lưng lại, và ngợi khen Đức Chúa Trời."
Các sứ đồ cũng tiếp nối chức vụ này (Công-vụ 28:8).
6. Đặt Tay Trong Việc Bổ Nhiệm Chấp Sự và Truyền Ân Tứ (Tân Ước)
I Ti-mô-thê 4:14: Phao-lô nhắc Ti-mô-thê: "Đừng bỏ quên ơn ban trong lòng ngươi, là ơn bởi lời tiên tri nhơn hội trưởng lão đặt tay mà đã ban cho ngươi." Điều này cho thấy có sự kết hợp giữa ân tứ Chúa ban và sự xác nhận công khai của Hội Thánh.
II Ti-mô-thê 1:6: "Vậy nên ta khuyên con hãy nhen lại ơn của Đức Chúa Trời, là ơn ở trong con bởi sự đặt tay của ta." Ân tứ cần được "nhen lại" (stir up), nuôi dưỡng và sử dụng.
Lời cảnh báo: Phao-lô cũng khuyên Ti-mô-thê: "Đừng vội vàng đặt tay trên ai, chớ hề nhúng vào tội lỗi kẻ khác" (I Ti-mô-thê 5:22). Điều này nhấn mạnh tính nghiêm túc và trách nhiệm của việc đặt tay, đòi hỏi sự tìm hiểu kỹ càng, đánh giá tính cách và sự kêu gọi của người được đặt tay.
III. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Ngày Nay
Từ các nguyên tắc Kinh Thánh trên, chúng ta rút ra những ứng dụng sau cho Hội Thánh địa phương:
1. Trong Việc Chúc Phước và Cầu Nguyện: Cha mẹ Cơ Đốc có thể đặt tay cầu nguyện, chúc phước cho con cái mình, truyền đạt lại những lời hứa của Chúa và sự bảo vệ thuộc linh. Đây là một hành động đẹp lẽ, thể hiện vai trò tư tế trong gia đình.
2. Trong Việc Bổ Nhiệm và Sai Đi: Hội Thánh nên tiếp tục thực hành việc đặt tay trong các dịp bổ nhiệm chấp sự, truyền đạo, trưởng lão, hay sai phái các nhà truyền giáo. Đây là cử chỉ trang trọng, công nhận sự kêu gọi của Đức Chúa Trời trên đời sống một người và bày tỏ sự đồng lòng, ủy thác, và hỗ trợ từ Hội Thánh.
3. Trong Việc Cầu Nguyện Chữa Lành: Theo gương Chúa Giê-xu và lời dạy trong Gia-cơ 5:14-15, các trưởng lão Hội Thánh có thể đặt tay cầu nguyện cho người bệnh. Đây là hành động của đức tin, phó thác hoàn toàn ý muốn và quyền năng chữa lành cho Chúa, chứ không phải là ma thuật nằm trong bàn tay con người.
4. Tinh Thần Cảnh Giác và Kỷ Luật: Phải tuân theo lời cảnh báo của Phao-lô: "Đừng vội vàng đặt tay". Hành động này đòi hỏi sự cầu nguyện kỹ lưỡng, sự đồng thuận của Hội Thánh, và bằng chứng rõ ràng về đời sống tin kính, ân tứ và sự kêu gọi nơi người được đặt tay. Nó không nên được thực hiện cách hời hợt hoặc vì lý do tình cảm.
5. Tập Trung vào Đấng Christ: Mọi việc đặt tay đều phải quy về Chúa Giê-xu Christ. Ngài là Đấng Trung Bảo duy nhất (I Ti-mô-thê 2:5). Bàn tay con người chỉ là công cụ. Quyền năng, phước lành, và ân điển đều đến từ Chúa. Hành động đặt tay quan trọng nhất trong lịch sử là khi những tội nhân không thể đặt tay trên Đấng Christ vô tội, nhưng Ngài đã gánh thay tội lỗi của chúng ta trên thập tự giá.
Kết Luận
Hành động "đặt tay" trong Kinh Thánh là một giáo lý phong phú và đầy ý nghĩa. Nó dạy chúng ta về sự chuyển giao, ủy thác, đồng công và xác nhận trong cộng đồng đức tin. Từ hình bóng của của lễ chuộc tội trong Cựu Ước đến sự xác nhận chức vụ trong Tân Ước, tất cả đều hướng đến mục đích xây dựng Thân Thể Đấng Christ cách trật tự và hiệu quả.
Là Cơ Đốc nhân Tin Lành, chúng ta cần trân trọng và thực hành giáo lý này với thái độ nghiêm túc, kỷ luật và đầy đức tin, luôn nhớ rằng mọi quyền năng và thẩm quyền đều đến từ Đức Chúa Trời Ba Ngôi. Hãy sử dụng nó như một phương tiện để bày tỏ sự hiệp một, chúc phước, và vâng theo sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh trong Hội Thánh địa phương, để Danh Chúa được tôn cao.
"Hãy khiêm nhường dưới tay quyền phép của Đức Chúa Trời, hầu cho đến kỳ thuận hiện Ngài nhắc anh em lên." (I Phi-e-rơ 5:6)