Mục Vụ Giới Trẻ Theo Lăng Kính Kinh Thánh
Trong bối cảnh xã hội hiện đại với muôn vàn thách thức, mục vụ giới trẻ Cơ Đốc không đơn thuần là những hoạt động giải trí hay sinh hoạt cộng đồng. Nó phải là một chiến lược thuộc linh sâu sắc, được xây dựng vững chắc trên nền tảng Lời Chúa. Kinh Thánh, mặc dù không sử dụng cụm từ “mục vụ giới trẻ” theo nghĩa hiện đại, lại chứa đựng những nguyên tắc bất biến, những gương mẫu sống động và những mệnh lệnh rõ ràng về việc đầu tư, dạy dỗ, và trao quyền cho thế hệ kế tiếp. Bài nghiên cứu này sẽ khai quật những kho báu đó, cung cấp một cái nhìn toàn diện và thần học vững vàng cho công tác quan trọng này.
Nguyên tắc nền tảng nhất cho mục vụ giới trẻ xuất phát từ chính bản tính của Đức Chúa Trời là Đấng giao ước. Mối quan hệ của Ngài với dân sự luôn mang tính liên tục và liên thế hệ. Trọng tâm của sự dạy dỗ được đặt trong bối cảnh gia đình và cộng đồng.
Phục Truyền Luật Lệ Ký 6:4-7 là bản hiến chương cho việc môn đệ hóa thế hệ trẻ: “Hỡi Y-sơ-ra-ên! hãy nghe: Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta là Giê-hô-va có một không hai. Ngươi phải hết lòng, hết ý, hết sức kính mến Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi… Các lời mà ta truyền cho ngươi ngày nay sẽ ở tại trong lòng ngươi; khá ân cần dạy dỗ điều đó cho con cái ngươi và phải nói đến, hoặc khi ngươi ngồi trong nhà, hoặc khi đi ngoài đường, hoặc lúc ngươi nằm, hay là khi chổi dậy.”
Từ ngữ Hê-bơ-rơ được dùng cho “dạy dỗ” ở đây là “שנן” (shanan), có nghĩa đen là “mài cho sắc”, “khắc ghi”, “lặp đi lặp lại”. Điều này mô tả một quá trình chủ động, kiên nhẫn, thường xuyên và áp dụng vào mọi tình huống sống (“khi ngồi trong nhà, khi đi ngoài đường…”). Mục vụ giới trờ hiệu quả không diễn ra chỉ trong những giờ học Kinh Thánh chính thức, mà trong sự đồng hành, trò chuyện, và chia sẻ cuộc sống thực tế.
Trách nhiệm này cũng được nhấn mạnh trong Thi Thiên 78:4-7: “Chúng tôi sẽ không giấu các lời đó cùng con cháu mình, nhưng sẽ thuật cho dòng dõi hầu về sự ngợi khen Đức Giê-hô-va, quyền năng Ngài, và công việc lạ lùng Ngài đã làm… hầu cho chúng nó cậy trông nơi Đức Chúa Trời, không hề quên các công việc của Ngài, song gìn giữ các điều răn Ngài.” Mục đích rõ ràng: để thế hệ sau “cậy trông nơi Đức Chúa Trời”. Đây là mục tiêu tối thượng – xây dựng đức tin cá nhân và lòng tin cậy nơi Chúa, chứ không chỉ truyền đạt kiến thức.
Chính Chúa Giê-xu Christ là hình mẫu tuyệt vời nhất cho mục vụ giới trẻ. Ngài đã dành sự quan tâm đặc biệt cho những người trẻ và đầu tư vào một nhóm môn đồ tương đối trẻ tuổi.
1. Sự Đón Tiếp và Tôn Trọng của Chúa Giê-xu: Khi các môn đồ ngăn cản trẻ em đến với Chúa, Ngài đã quở trách và tuyên bố: “Hãy để con trẻ đến cùng ta, đừng ngăn cấm chúng nó; vì nước Đức Chúa Trời thuộc về những kẻ giống như con trẻ vậy” (Mác 10:14). Từ Hy Lạp được dùng cho “ngăn cấm” là “κωλύω” (kōlyō), nghĩa là cản trở, ngăn chặn, cấm đoán. Chúa Giê-xu phá bỏ mọi rào cản khiến giới trẻ không thể đến gần Ngài. Ngài xem đức tin đơn sơ, tin cậy của trẻ nhỏ là tiêu chuẩn để vào Nước Đức Chúa Trời.
2. Phương Pháp Đào Tạo Môn Đồ: Chúa Giê-xu đã chọn các môn đồ (hầu hết ở độ tuổi thanh niên) và áp dụng phương pháp “hãy theo ta” (Ma-thi-ơ 4:19). Đây là mô hình “vừa làm vừa dạy” (on-the-job training). Họ sống cùng Ngài, quan sát Ngài cầu nguyện (Lu-ca 11:1), phục vụ, giảng dạy và đối diện với ma quỷ. Ngài trao cho họ trách nhiệm từ từ (đi rao giảng từng hai người – Mác 6:7) và kiên nhẫn sửa dạy họ ngay cả khi họ sai sót. Mục vụ giới trờ hiệu quả cần tạo không gian an toàn để học hỏi, thực hành, và thậm chí được phép thất bại trong vòng bao phủ của sự dạy dỗ.
3. Sự Trao Quyền và Tin Tưởng: Sau khi phục sinh, Chúa Giê-xu đã giao phó sứ mạng lớn lao cho các môn đồ: “Vậy, hãy đi dạy dỗ muôn dân, hãy nhân danh Đức Cha, Đức Con, và Đức Thánh Linh mà làm phép báp-têm cho họ, và dạy họ giữ hết cả mọi điều mà ta đã truyền cho các ngươi” (Ma-thi-ơ 28:19-20). Ngài tin tưởng họ, những người từng run sợ và chối bỏ Ngài, để tiếp tục công việc vĩ đại. Mục vụ giới trờ phải hướng đến việc trao quyền, giao trách nhiệm thực sự và tin cậy họ trong sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh.
Các sứ đồ tiếp tục công việc của Chúa Giê-xu bằng việc khuyên bảo, động viên và cảnh tỉnh cả người trẻ lẫn người lớn tuổi.
Phao-lô đặc biệt quan tâm đến mối quan hệ liên thế hệ. Ông khuyên Tít: “Còn về phần ngươi, hãy dạy điều hiệp với đạo lành. Hãy khuyên các người già cả… Các bà già cũng vậy… Các người trẻ tuổi cũng vậy, hãy khuyên họ ở cho chừng mực” (Tít 2:1-6). Ông nhấn mạnh mô hình “môn đệ hóa theo thế hệ”: người lớn tuổi, trưởng thành trong đạo phải dạy dỗ người trẻ hơn. Ông cũng nói với Ti-mô-thê, một mục sư trẻ: “Chớ để người ta khinh con vì trẻ tuổi; nhưng phải lấy lời nói, nết làm, sự yêu thương, đức tin và sự tinh sạch mà làm gương cho các tín đồ” (I Ti-mô-thê 4:12). Từ “làm gương” trong Hy Lạp là “τύπος” (typos), có nghĩa là khuôn mẫu, hình mẫu để người khác noi theo. Người lãnh đạo trẻ được kêu gọi sống đời sống gương mẫu toàn diện.
Giăng viết cho những người trẻ trong đức tin: “Ta viết cho các con, hỡi các người trẻ tuổi, vì các con đã thắng được ma quỷ… Ta đã viết cho các con, hỡi các kẻ trẻ tuổi, vì các con mạnh mẽ, lời Đức Chúa Trời ở trong các con, và các con đã thắng được ma quỷ” (I Giăng 2:13-14). Ông công nhận vị trí thuộc linh, sức mạnh và chiến thắng của họ trong Chúa, chứ không xem họ như những Cơ Đốc nhân “hạng hai”.
Đồng thời, Kinh Thánh cũng cảnh báo về những thách thức đặc thù của tuổi trẻ: “Những sự ham mê tuổi trẻ, hãy tránh đi” (II Ti-mô-thê 2:22). Tuy nhiên, lời khuyên đi kèm là tích cực: “hãy chạy theo sự công bình, đức tin, tình yêu, sự hòa thuận cùng những kẻ lấy lòng tinh sạch kêu cầu Chúa.” Mục vụ giới trờ không chỉ nói “đừng”, mà phải chỉ ra phương hướng “hãy” – hướng đến Chúa và cộng đồng đức tin.
Từ những nguyên tắc Kinh Thánh trên, chúng ta có thể rút ra những ứng dụng thiết thực:
1. Xây Dựng Mối Quan Hệ Cá Nhân (Discipleship Relationship): Bắt chước mô hình Chúa Giê-xu, mục vụ hiệu quả nhất diễn ra trong mối quan hệ một-một hoặc nhóm nhỏ. Người lãnh đạo cần trở thành người bạn đồng hành, người cố vấn (mentor) sẵn sàng lắng nghe, chia sẻ cuộc sống thực, và hướng dẫn bằng chính gương sống của mình.
2. Dạy Lời Chúa Cách Trung Thực và Sáng Tạo: Áp dụng nguyên tắc “shanan” – dạy dỗ kiên nhẫn, sáng tạo, áp dụng Lời Chúa vào mọi lĩnh vực của cuộc sống: học tập, nghề nghiệp, tình bạn, tình yêu, ơn gọi. Sử dụng các phương tiện, nghệ thuật, và công nghệ phù hợp để truyền đạt chân lý vĩnh cửu.
3. Tạo Không Gian An Toàn và Thử Thách: Giống như các môn đồ được Chúa cho thực hành rao giảng, mục vụ giới trẻ cần tạo cơ hội để họ phục vụ, lãnh đạo nhóm nhỏ, chơi nhạc, làm truyền thông, tổ chức sự kiện… dưới sự hướng dẫn và khích lệ. Cho phép họ được hỏi những câu hỏi khó, thậm chí nghi ngờ, trong một môi trường được yêu thương và hướng dẫn bằng Lẽ Thật.
4. Kết Nối Liên Thế Hệ Trong Hội Thánh: Tránh tình trạng “hội thánh bị chia cắt theo độ tuổi”. Khuyến khích các buổi thờ phượng chung, các dự án phục vụ cộng đồng chung giữa các thế hệ. Người lớn tuổi cần chủ động kết bạn, khích lệ và cầu thay cho người trẻ.
5. Hướng Đến Sứ Mạng và Ơn Gọi Cá Nhân: Mục đích không phải là giữ chân người trẻ trong các hoạt động Hội Thánh, mà trang bị để họ trở nên môn đệ Chúa trong mọi nẻo đường đời. Giúp họ khám phá ân tứ, đam mê và tìm kiếm ý muốn Chúa cho nghề nghiệp, gia đình, và sự tham gia vào cánh đồng truyền giáo.
Mục vụ giới trẻ, xét cho cùng, là sự vâng lời mệnh lệnh của Chúa trong Phục truyền 6 và Ma-thi-ơ 28. Đó là một sự đầu tư có tính chiến lược và đầy đức tin vào tương lai của Hội Thánh và Vương Quốc Đức Chúa Trời. Khi chúng ta yêu thương, dạy dỗ, trao quyền và tin tưởng thế hệ trẻ theo gương Chúa Giê-xu, chúng ta không chỉ giữ được họ trong Hội Thánh, mà còn thấy họ trở thành những chiến sĩ đức tin mạnh mẽ, những nhà lãnh đạo đầy dẫy Đức Thánh Linh, và những người tiếp tục truyền lại di sản đức tin cho thế hệ tiếp theo. Ước mong mỗi Hội Thánh đều xem mục vụ giới trẻ không phải là một “chương trình”, mà là một phần hơi thở sống còn và trung tâm của sự tồn tại và phát triển của mình.