Có phải 1 Phi-e-rơ 3:21 dạy rằng phép báp-tem là cần thiết cho sự cứu rỗi?

Trong hành trình đức tin, việc hiểu đúng ý nghĩa và vị trí của các thánh lễ, đặc biệt là phép báp-tem, là điều thiết yếu. Một trong những phân đoạn thường được viện dẫn trong các cuộc thảo luận về sự cần thiết của báp-tem cho sự cứu rỗi là 1 Phi-e-rơ 3:21. Để trả lời câu hỏi này một cách trung thực và đầy đủ, chúng ta cần phải đi sâu vào bối cảnh, ngôn ngữ gốc, và sự dạy dỗ nhất quán của toàn bộ Kinh Thánh về ân điển và đức tin. Bài nghiên cứu này sẽ phân tích chuyên sâu 1 Phi-e-rơ 3:21 dưới ánh sáng của toàn vẹn lẽ thật của Đức Chúa Trời.

Không thể hiểu câu 21 nếu tách rời khỏi dòng suy luận của sứ đồ Phi-e-rơ, bắt đầu từ câu 18. Ông đang khích lệ các tín hữu đang chịu khổ vì sự công bình (1 Phi-e-rơ 3:14, 17).

“Vả, Đấng Christ cũng vì tội lỗi chịu chết một lần, là Đấng công bình thay cho kẻ không công bình, để dẫn chúng ta đến cùng Đức Chúa Trời; về phần xác thịt thì Ngài đã chịu chết, nhưng về phần linh hồn thì được sống.” (1 Phi-e-rơ 3:18)

Phi-e-rơ nêu lên gương mẫu tối thượng của sự chịu khổ vì làm điều lành: Chúa Giê-xu Christ. Sau đó, ông liên hệ sự chết và sống lại của Chúa với một sự kiện trong Cựu Ước: trận nước lụt đời Nô-ê (câu 20). Nước lụt hủy diệt thế gian tội lỗi, nhưng cũng là phương tiện nâng chiếc tàu và giải cứu gia đình Nô-ê. Phi-e-rơ thấy một hình bóng (tiếng Hy Lạp: antitypon) ở đây:

“Ấy báp-tem bây giờ bèn là ảnh tượng của sự ấy để cứu anh em, phép ấy chẳng phải sự làm sạch ô uế của thân thể, nhưng một sự liên lạc lương tâm tốt với Đức Chúa Trời, bởi sự sống lại của Đức Chúa Jêsus Christ.” (1 Phi-e-rơ 3:21)

Bối cảnh rõ ràng: Sự cứu rỗi thật được minh họa qua Nô-ê. Điều cứu Nôê không phải là nước, mà là chiếc tàu nhờ ân điển Chúa (Sáng Thế Ký 6:8). Nước là vật hủy diệt kẻ chống nghịch, nhưng cũng là vật nâng đỡ phương tiện cứu rỗi. Điều này dẫn đến sự giải thích về báp-tem.

Chúng ta sẽ mổ xẻ câu Kinh Thánh then chốt này từng phần:

1. “Ấy báp-tem bây giờ bèn là ảnh tượng của sự ấy để cứu anh em”:
- “Ảnh tượng”: Từ Hy Lạp antitypon (ἀντίτυπον), có nghĩa là “vật tương ứng”, “bản sao”, “hình bóng”, “vật tượng trưng”. Báp-tem là biểu tượng, hình bóng tương ứng với sự cứu rỗi qua nước lụt. Nó không phải là chính sự cứu rỗi, mà là dấu hiệu chỉ về sự cứu rỗi đó. - “Của sự ấy”: Đại từ “ấy” (trong nguyên bản) chỉ về toàn bộ câu chuyện Nô-ê được nói ở câu 20 – tức là sự cứu rỗi qua nước. - “Để cứu anh em”: Cụm này phải được hiểu trong mối liên hệ với chức năng của “hình bóng”. Hình bóng (báp-tem) chỉ về và làm chứng cho thực tại (sự cứu rỗi), chứ bản thân nó không tạo ra thực tại.

2. “Phép ấy chẳng phải sự làm sạch ô uế của thân thể”:
Phi-e-rơ loại trừ ngay một hiểu lầm phổ biến. Báp-tem không phải là một nghi lễ tẩy rửa thân thể (như các nghi lễ tẩy uế của người Giu-đa hay người ngoại). Nó không có hiệu quả cơ học hay ma thuật trong việc rửa sạch tội lỗi khỏi thân xác. Đây là một lời tuyên bố mạnh mẽ chống lại chủ nghĩa nghi lễ.

3. “Nhưng một sự liên lạc lương tâm tốt với Đức Chúa Trời”:
Đây là phần trọng tâm giải thích ý nghĩa thật của báp-tem. Cụm “sự liên lạc lương tâm tốt” là dịch từ một cụm từ Hy Lạp phức tạp: syneidēseōs agathēs eperōtēma eis theon. - Syneidēseōs agathēs: “của một lương tâm tốt/lành”. - Eperōtēma (ἐπερώτημα): Từ này rất quan trọng. Nó có thể mang nghĩa “lời cầu xin”, “lời khẩn nài”, “lời cam kết” hoặc “lời đáp trả”. Trong bối cảnh văn tự cổ, nó thường được dùng cho lời tuyên thệ hoặc lời cam kết trung thành. Như vậy, ý nghĩa có thể là: “lời cam kết/khẩn nài của một lương tâm tốt hướng về Đức Chúa Trời”. Báp-tem là hành động bên ngoài thể hiện lời đáp trả của đức tin từ bên trong – một lương tâm đã được tẩy sạch bởi huyết Chúa (Hê-bơ-rơ 9:14) nay cam kết trung thành với Ngài.

4. “Bởi sự sống lại của Đức Chúa Jêsus Christ”:
Nguồn năng quyền và hiệu quả của báp-tem không nằm ở nước hay hành động, mà ở sự sống lại của Đấng Christ. Chính sự kiện lịch sử và thần tính này mới có quyền năng biến đổi lương tâm và ban sự sống. Báp-tem có ý nghĩa vì nó tuyên xưng và gắn kết chúng ta với Đấng Christ phục sinh (Rô-ma 6:4-5).

Tóm lại, 1 Phi-e-rơ 3:21 dạy rằng: Báp-tem là biểu tượng bên ngoài (hình bóng) của sự cứu rỗi, không phải là sự tẩy rửa thân thể, mà là dấu hiệu của một lương tâm đã được thanh sạch, cam kết với Đức Chúa Trời, dựa trên nền tảng quyền năng của sự sống lại của Đức Chúa Jêsus Christ.

Để tránh diễn giải một câu đơn lẻ, chúng ta phải kiểm chứng với toàn bộ sự dạy dỗ của Tân Ước.

1. Cứu Rỗi Bởi Ân Điển Qua Đức Tin, Không Bởi Việc Làm:
Đây là nền tảng của Tin Lành. “Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình.” (Ê-phê-sô 2:8-9) Nếu báp-tem là điều kiện bắt buộc để được cứu, thì nó trở thành một “việc làm” của con người, và sự cứu rỗi trở nên bởi việc làm + đức tin, điều mà phân đoạn này phủ nhận triệt để.

2. Báp-tem Là Dấu Hiệu, Là Sự Chôn Và Sống Lại Thuộc Linh Với Đấng Christ:
Sứ đồ Phao-lô giải thích rõ ý nghĩa thần học của báp-tem: “Hay là, anh em chẳng biết rằng chúng ta thảy đều đã chịu phép báp-tem trong Đức Chúa Jêsus Christ, tức là chịu phép báp-tem trong sự chết Ngài sao? Vậy chúng ta đã bị chôn với Ngài bởi phép báp-tem trong sự chết Ngài, hầu cho Đấng Christ nhờ vinh hiển của Cha được từ kẻ chết sống lại thể nào, thì chúng ta cũng sống trong đời mới thể ấy.” (Rô-ma 6:3-4) Báp-tem là dấu hiệu bên ngoài của một thực tại bên trong: sự đồng chết, đồng chôn và đồng sống lại với Christ. Nó công bố sự cứu rỗi đã nhận, không phải tạo ra sự cứu rỗi.

3. Những Trường Hợp Cứu Rỗi Không Qua Báp-tem Trong Kinh Thánh:
- Tên trộm trên thập tự giá (Lu-ca 23:39-43): Anh ta tin nhận Chúa Giê-xu và được hứa ngay lập tức “Ngày nay ngươi sẽ ở với ta trong nơi Ba-ra-đi” mà không hề chịu báp-tem. - Người Cọt-nây và cả nhà (Công vụ 10:44-48): Đức Thánh Linh giáng trên họ và họ được cứu trước khi chịu báp-tem. Báp-tem là dấu hiệu xác nhận ân điển đã nhận. - Lời rao giảng của Phao-lô ở Cô-rinh-tô nhấn mạnh đức tin, không phải báp-tem (1 Cô-rinh-tô 1:14-17).

Hiểu đúng về báp-tem đem lại những ứng dụng sống động:

1. Xác Quyết Sự Bảo Đảm Cứu Rỗi:
Sự cứu rỗi của chúng ta dựa trên sự chết chuộc tội và sự sống lại của Đấng Christ, và được nhận lãnh qua đức tin. Điều này cho chúng ta sự bảo đảm vững chắc. Chúng ta không cần phải lo lắng “báp-tem của tôi đã đúng chưa?”. Sự yên ủi đến từ Đấng Christ, không đến từ nghi lễ.

2. Sống Với Một Lương Tâm Tốt Và Cam Kết Trọn Vẹn:
Báp-tem nhắc nhở chúng ta về lời cam kết (eperōtēma) của một lương tâm đã được tẩy sạch. Đời sống Cơ Đốc nhân là đời sống trung thành với lời cam kết đó mỗi ngày, trong mọi mối quan hệ và công việc. Đó là lương tâm được tự do khỏi tội lỗi để phục vụ Đức Chúa Trời.

3. Vâng Lời Chúa Cách Vui Mừng Trong Báp-tem:
Dù không phải là điều kiện cứu rỗi, báp-tem là mạng lệnh của Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 28:19) và là dấu hiệu đầu tiên của sự vâng lời công khai. Người tin Chúa nên khao khát bày tỏ đức tin mình qua báp-tem như một hành động vâng lời và biết ơn, chứ không phải để “kiếm” ơn cứu rỗi.

4. Hiểu Biết Đúng Về Các Thánh Lễ (Báp-tem & Tiệc Thánh):
Cả báp-tem và Tiệc Thánh đều là những dấu hiệu hữu hình chỉ về thực tại thuộc linh vô hình. Chúng không chứa đựng ân điển trong chính vật chất (nước, bánh, rượu), nhưng là phương tiện Đức Chúa Trời dùng để củng cố đức tin chúng ta qua Lời Ngài và Đức Thánh Linh.

Sau khi phân tích ngữ cảnh, ngôn ngữ gốc và so sánh với giáo lý nhất quán của Kinh Thánh, chúng ta có thể kết luận cách chắc chắn rằng: 1 Phi-e-rơ 3:21 KHÔNG dạy rằng phép báp-tem là cần thiết cho sự cứu rỗi.

Thay vào đó, câu Kinh Thánh quý báu này dạy rằng báp-tem là “hình bóng” (antitypon) – một biểu tượng mạnh mẽ và đầy ý nghĩa – của sự cứu rỗi mà chúng ta đã nhận. Nó là dấu hiệu bên ngoài của một thực tại bên trong: một lương tâm đã được tẩy sạch bởi huyết Chúa Giê-xu, nay cam kết trung thành với Đức Chúa Trời, dựa trên quyền năng phục sinh vinh hiển của Đức Chúa Jêsus Christ.

Ơn cứu rỗi đến bởi ân điển, nhận bởi đức tin, và được bảo đảm bởi sự sống lại của Con Đức Chúa Trời. Phép báp-tem là tiếng “A-men” long trọng, công khai và vui mừng của chúng ta đối với công trình vĩ đại đó. Hãy giữ vững lẽ thật này, sống với lương tâm tốt được tẩy sạch, và rao truyền Tin Lành cứu rỗi duy nhất trong Danh Chúa Giê-xu Christ.

“Đức Chúa Jêsus Christ hôm qua, ngày nay, và cho đến đời đời không hề thay đổi.” (Hê-bơ-rơ 13:8)