Một người đàn ông độc thân có thể làm chấp sự hay trưởng lão không?

Trong hành trình xây dựng Hội Thánh, việc lựa chọn những người lãnh đạo thuộc linh (trưởng lão) và những người phục vụ (chấp sự) là một trọng trách thiêng liêng và đầy thận trọng. Một câu hỏi thường gặp và gây nhiều tranh luận là: “Theo tiêu chuẩn Kinh Thánh, một người đàn ông độc thân có đủ điều kiện để giữ chức vụ trưởng lão hoặc chấp sự không?”. Để trả lời câu hỏi này, chúng ta không thể dựa trên quan điểm cá nhân, truyền thống hay văn hóa, mà phải quy phục hoàn toàn Lời Chúa – thẩm quyền tối cao cho đời sống và cơ cấu Hội Thánh. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào phân tích các phân đoạn then chốt, xem xét ngôn ngữ gốc và bối cảnh, để tìm ra nguyên tắc đời đời của Đức Chúa Trời.

Sứ đồ Phao-lô, dưới sự linh cảm của Đức Thánh Linh, đã đưa ra những chỉ dẫn rõ ràng về phẩm chất của người lãnh đạo Hội Thánh trong hai thư tín quan trọng:

1. 1 Ti-mô-thê 3:1-7 (Tiêu chuẩn cho Giám mục/Trưởng lão):
“Ví bằng có kẻ mong được làm giám mục, thì ấy là ưa muốn một việc tốt lành. Vậy, người giám mục cần phải không chỗ trách được, là chồng chỉ một vợ mà thôi, có tiết độ, có tài trí, xứng đáng, hay tiếp khách và khéo dạy dỗ.” (1 Ti-mô-thê 3:1-2, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).

Danh sách tiếp tục với các phẩm chất như: không nghiện rượu, không hung bạo, nhưng hòa thuận, không ham tiền, quản trị tốt gia đình mình, không phải là tân tín hữu, và có danh tốt với người ngoài.

2. 1 Ti-mô-thê 3:8-13 (Tiêu chuẩn cho Chấp sự):
“Chấp sự cũng phải cho nghiêm trọng, không được nói hai lời, không được ghiền rượu, không được tham lợi phi nghĩa... Những người đó cũng phải chịu thử thách trước đã, nếu không chỗ trách được thì mới được làm chấp sự. Vợ chấp sự cũng phải có nết na, không nói xấu, có tiết độ và trung tín trong mọi việc. Chấp sự chỉ nên làm chồng của một vợ mà thôi, phải khéo cai trị con cái và nhà riêng mình.” (1 Ti-mô-thê 3:8, 10-12).

3. Tít 1:5-9:
“Nếu người nào không chỗ trách được, chồng của một vợ, có con cái tin Chúa, không bị cáo là buông tuồng hay ngỗ nghịch.” (Tít 1:6).

Ngay lập tức, cụm từ “chồng chỉ một vợ mà thôi” (1 Ti-mô-thê 3:2) và “chồng của một vợ” (Tít 1:6) trở thành tâm điểm của cuộc tranh luận. Điều này có loại trừ những người đàn ông độc thân không?

Để hiểu đúng, chúng ta cần trở về với ngôn ngữ gốc.

• Cụm từ Hy Lạp: “mias gunaikos andra” (μιᾶς γυναικὸς ἄνδρα) – dịch sát là “một người đàn ông của một người đàn bà/người vợ”.
• Ngữ cảnh văn hóa: Thế giới Hy Lạp-La Mã thời Tân Ước tồn tại nhiều hình thức hôn nhân trái ngược với tiêu chuẩn của Đạo Đấng Christ. Tình trạng phổ biến bao gồm:
  • Đa thê: Một người đàn ông có nhiều vợ cùng lúc.
  • Tình trạng ly dị dễ dãi: Đàn ông có thể ly dị vợ vì bất kỳ lý do nhỏ nhặt nào, rồi tái hôn.
  • Tình trạng sống chung không hôn thú & tà dâm: Các mối quan hệ ngoài hôn nhân rất phổ biến.

Do đó, cụm từ “chồng của một vợ” trước hết là một lời tuyên bố mạnh mẽ chống lại sự đa thê và sự không chung thủy trong hôn nhân. Nó nhấn mạnh đến đức tính chung thủy, trong sạch và đáng tin cậy trong lĩnh vực tình dục và hôn nhân. Một người đàn ông, nếu đã kết hôn, phải hoàn toàn chung thủy với một người vợ duy nhất của mình. Điều này loại trừ những người có nhiều vợ, những người sống trong tình trạng ngoại tình, hoặc những người liên tục thay đổi bạn đời qua ly dị và tái hôn một cách thiếu suy xét.

Từ sự hiểu biết trên, chúng ta xem xét hai cách giải thích chính:

Cách giải thích 1 (Nghĩa đen, bắt buộc phải có gia đình): Cụm từ “chồng của một vợ” ngụ ý rằng ứng viên phải đang ở trong mối quan hệ hôn nhân (và chỉ với một vợ). Theo cách hiểu này, người độc thân (chưa từng kết hôn, góa vợ hoặc độc thân vì nước thiên đàng) sẽ không đủ điều kiện.

Cách giải thích 2 (Nghĩa nguyên tắc, nhấn mạnh phẩm chất): Cụm từ này chủ yếu mô tả phẩm chất và đạo đức trong lĩnh vực hôn nhân/tình dục. Nó áp dụng cho tình trạng hiện tại của một người. Nếu một người chưa bao giờ kết hôn (độc thân), thì nguyên tắc “chung thủy với một vợ” không bị vi phạm. Họ vẫn có thể chứng minh sự trong sạch, tiết độ và khả năng “quản trị” chính mình (một phẩm chất quan trọng được đề cập).

Lập luận ủng hộ cho việc người độc thân có thể đủ điều kiện:

1. Gương của Chúa Giê-xu và Phao-lô: Chúa Giê-xu Christ, Đấng lập Hội Thánh và là Đầu Hội Thánh, là người độc thân. Sứ đồ Phao-lô, người viết ra các tiêu chuẩn này, cũng là người độc thân (1 Cô-rinh-tô 7:7-8, 9:5). Phao-lô khuyến khích sự độc thân để dễ chuyên lo việc Chúa (1 Cô-rinh-tô 7:32-35). Thật khó để tin rằng chính Phao-lô lại loại trừ chính mình và những người có ơn như ông khỏi chức vụ lãnh đạo.
2. Mục đích của các phẩm chất: Mục tiêu của danh sách là tìm ra người “không chỗ trách được”, “có danh tốt”. Tiêu chuẩn về gia đình (“khéo cai trị con cái và nhà riêng mình” – 1 Ti-mô-thê 3:4-5, 12) nhằm chứng minh khả năng lãnh đạo và chăm sóc. Một người độc thân có thể chứng minh khả năng lãnh đạo thông qua việc quản trị đời sống cá nhân, công việc, và sự phục vụ trong Hội Thánh cách xuất sắc.
3. Không có mệnh lệnh trực tiếp loại trừ: Kinh Thánh không có câu nào nói rõ ràng: “Một người đàn ông độc thân không được làm trưởng lão”. Sự im lặng này, trong ánh sáng của gương mẫu từ Chúa và Phao-lô, rất có ý nghĩa.
4. Linh hoạt trong áp dụng: Đối với chấp sự, câu 11 đề cập đến “vợ chấp sự” (hoặc có thể dịch là “những người đàn bà” – chỉ các nữ chấp sự hay vợ của chấp sự, vẫn còn tranh luận). Điều này cho thấy bối cảnh giả định chung là người đàn ông đã có gia đình, nhưng không nhất thiết biến nó thành luật bất di bất dịch cho mọi hoàn cảnh.

Lưu ý quan trọng: Đối với một người đã từng kết hôn (góa vợ hoặc ly hôn), tiêu chuẩn “chồng của một vợ” đòi hỏi sự xem xét cẩn thận. Nếu một người góa vợ và không tái hôn, đời sống của người đó có phản ánh sự chung thủy và trong sạch không? Nếu một người đã ly dị (ngoại trừ lý do ngoại tình theo Ma-thi-ơ 19:9), thì tình trạng đó có thể gây ra sự vấp phạm và làm giảm uy tín “không chỗ trách được” hay không? Đây là những vấn đề cần sự khôn ngoan từ Đức Thánh Linh và sự đồng công của Hội Thánh.

Làm thế nào để áp dụng những nguyên tắc này một cách khôn ngoan?

1. Tập Trung Vào Bản Chất, Không Chỉ Hình Thức: Hội Thánh cần tránh biến các tiêu chuẩn Kinh Thánh thành một bảng danh sách “đánh dấu checkbox” cách cứng nhắc. Mục đích là tìm kiếm những người có đời sống nêu gương, trưởng thành thuộc linh và khả năng lãnh đạo. Dù độc thân hay có gia đình, ứng viên phải chứng minh được sự “quản trị” tốt trong phạm vi trách nhiệm của mình (cá nhân, gia đình, công việc, chức vụ).
2. Xem Xét Toàn Diện Đời Sống: Thay vì chỉ nhìn vào tình trạng hôn nhân, hãy đánh giá:
   • Sự trưởng thành trong Đấng Christ: Có phải là “người dạy được” (Tít 1:9), am hiểu Lời Chúa?
   • Nhân cách: Có tiết độ, khôn ngoan, công bình, thánh sạch, tự chủ không? (Tít 1:8).
   • Khả năng quan hệ: Có hòa thuận, hiếu khách, được kính trọng trong và ngoài Hội Thánh không?
   • Động cơ và kỷ luật: Người độc thân có sử dụng thời gian và sự tự do của mình để đầu tư cho Nước Đức Chúa Trời cách hiệu quả không?
3. Khôn Ngoan Trong Việc Áp Dụng Cho Chấp Sự: Với chấp sự, công việc thường thiên về sự quản lý, chăm sóc thực tế, và gần gũi với các gia đình. Trong một số bối cảnh văn hóa, một người đàn ông có gia đình có thể có sự am hiểu và tiếp cận thực tế hơn. Tuy nhiên, một người độc thân đầy dẫy Đức Thánh Linh và khôn ngoan hoàn toàn có thể đảm đương xuất sắc.
4. Tôn Trọng Sự Dẫn Dắt Của Đức Thánh Linh: Cuối cùng, Hội Thánh phải cầu nguyện và nhận biết sự xức dầu và sự kêu gọi của Đức Chúa Trời trên đời sống một người. Đức Chúa Trời kêu gọi và trang bị những người hầu việc Ngài theo ý muốn toàn tri của Ngài.

Sau khi phân tích ngôn ngữ gốc, bối cảnh và toàn bộ sứ điệp của Tân Ước, chúng ta có thể đi đến kết luận: Tiêu chuẩn Kinh Thánh không cấm tuyệt đối một người đàn ông độc thân trở thành trưởng lão hoặc chấp sự. Trọng tâm của các tiêu chuẩn trong 1 Ti-mô-thê 3 và Tít 1 là phẩm chất đạo đức, sự trưởng thành thuộc linh và năng lực lãnh đạo.

Cụm từ “chồng của một vợ” chủ yếu là một rào chắn chống lại sự đa thê và sự bất chính trong hôn nhân, đảm bảo rằng người lãnh đạo là tấm gương về sự chung thủy và trong sạch. Một người độc thân sống khiết sạch, tiết độ và dành cả đời sống mình cho công việc Chúa hoàn toàn có thể đáp ứng được tinh thần của tiêu chuẩn này, thậm chí còn làm gương về sự tận hiến (1 Cô-rinh-tô 7:32-35).

Đối với các Hội Thánh địa phương, sự khôn ngoan nằm ở chỗ: Đừng đặt gánh nặng “phải có gia đình” lên trên Lời Chúa. Hãy xem xét mỗi ứng viên một cách toàn diện dựa trên phẩm chất đời sống và sự kêu gọi rõ ràng từ Chúa. Dù độc thân hay có gia đình, mọi người lãnh đạo đều phải hướng mắt về Chúa Giê-xu Christ, “Đấng chăn chiên lớn” (Hê-bơ-rơ 13:20), và tìm cách chăn bầy Ngài bằng tình yêu thương, sự khiêm nhường và lòng trung tín.

Ước mong Hội Thánh luôn là nơi công nhận và sử dụng mọi ân tứ Chúa ban, từ những người được kêu gọi trong mọi hoàn cảnh sống, để thân thể Đấng Christ được gây dựng và Danh Ngài được vinh hiển.