Tại sao chính phủ cho phép nhà thờ được miễn thuế?

Trong xã hội đương đại, việc các tổ chức tôn giáo, đặc biệt là nhà thờ Tin Lành, được hưởng các chính sách miễn giảm thuế là một chủ đề thường được thảo luận. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta cần hiểu vấn đề này không chỉ dưới góc độ pháp lý hay xã hội, mà quan trọng hơn là dưới ánh sáng của Lời Chúa. Bài viết này sẽ khám phá các nguyên tắc Kinh Thánh nền tảng liên quan đến của cải vật chất, sự dâng hiến, và trách nhiệm của Hội Thánh, từ đó giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn và có sự ứng dụng thiết thực trong đời sống thuộc linh.

Nguyên tắc đầu tiên và quan trọng nhất được Kinh Thánh thiết lập chính là sự dâng hiến tự nguyện của dân sự Đức Chúa Trời để duy trì chức vụ và công việc nhà Chúa. Trong Cựu Ước, hệ thống dâng một phần mười (ma'aser - מַעֲשֵׂר) và các của lễ được thiết lập rõ ràng nhằm chu cấp cho chi phái Lê-vi, những người được biệt riêng để phục vụ trong đền tạm và sau này là đền thờ (Dân Số Ký 18:21-24). Chi phái Lê-vi không được chia phần sản nghiệp đất đai như các chi phái khác, vậy nên phần mười của dân Y-sơ-ra-ên chính là "cơ nghiệp" và nguồn lực để họ có thể toàn tâm toàn ý lo cho công việc thuộc linh. Điều này cho thấy ý muốn của Đức Chúa Trời là công việc Ngài được duy trì bởi sự dâng hiến sốt sắng của chính dân sự Ngài, chứ không phải bởi nguồn thu từ các hoạt động thương mại hay sự cưỡng bức từ bên ngoài.

Trong Tân Ước, nguyên tắc này được tiếp nối và làm sâu sắc hơn. Sứ đồ Phao-lô dạy rõ ràng trong I Cô-rinh-tô 9:13-14: "Anh em há chẳng biết rằng ai hầu việc thánh thì ăn của dâng trong đền thờ, còn ai hầu việc nơi bàn thờ thì có phần nơi bàn thờ sao? Cũng vậy, Chúa có truyền rằng ai rao giảng Tin Lành thì được nhờ Tin Lành mà nuôi mình." Ở đây, từ Hy Lạp được dùng cho "nuôi mình" là ζάω (zaō), không chỉ mang nghĩa sống sót, mà còn là "sống, tồn tại, được duy trì". Phao-lô lập luận dựa trên nguyên tắc được thiết lập từ đền thờ để áp dụng cho chức vụ rao giảng Tin Lành. Ông cũng khẳng định trong Ga-la-ti 6:6: "Kẻ nào được dạy đạo, hãy chia mọi vật tốt lành cho người dạy mình." Từ "chia" trong nguyên văn là κοινωνέω (koinōneō), hàm ý sự thông công, chia sẻ, cùng có phần. Điều này thiết lập mối quan hệ cộng đồng và hỗ trợ lẫn nhau, chứ không phải là một giao dịch thuế má.

Một nguyên tắc then chốt khác là sự tách biệt giữa lãnh vực thuộc linh và thuộc thể, giữa công việc nhà Chúa và công việc đời. Khi Chúa Giê-xu bị những người Pha-ri-si và đảng Hê-rốt gài bẫy về việc nộp thuế cho Sê-sa, Ngài đã đưa ra nguyên tắc nổi tiếng: "Hãy trả cho Sê-sa vật gì của Sê-sa, và trả cho Đức Chúa Trời vật gì của Đức Chúa Trời" (Ma-thi-ơ 22:21). Câu nói này thừa nhận có một phạm trù thuộc về Đức Chúa Trời – bao gồm cả sự thờ phượng, dâng hiến và công việc thuộc linh – cần được giữ tách biệt và dành riêng cho Ngài.

Việc miễn thuế cho nhà thờ, xét theo nguyên tắc này, có thể được hiểu như một cách để bảo vệ sự tinh khiết và sự tập trung vào sứ mạng thuộc linh của Hội Thánh. Nếu nhà thờ phải hoạt động như một doanh nghiệp để tạo ra lợi nhuận đóng thuế, nó có thể bị cám dỗ để đi chệch khỏi sứ mạng chính yếu là rao giảng Phúc Âm, môn đồ hóa và chăm sóc linh hồn. Sứ đồ Phao-lô rất thận trọng để không đặt gánh nặng vật chất lên Hội Thánh non trẻ và luôn nỗ lực tự mình làm việc (Công vụ 20:33-35) để danh nghĩa của Phúc Âm không bị vấy bẩn. Việc miễn thuế gián tiếp công nhận rằng giá trị mà Hội Thánh mang lại cho xã hội – như đạo đức, hy vọng, sự cứu rỗi, và các hoạt động từ thiện vì tình yêu thương – là một đóng góp phi vật chất nhưng vô cùng quan trọng, không thể đo lường hay đánh thuế như hàng hóa thông thường.

Được hưởng sự ưu đãi (từ phía chính quyền) hay sự dâng hiến (từ phía tín hữu) đi kèm với một trách nhiệm nặng nề theo Kinh Thánh, đó là sự quản lý trung tín (stewardship). Trong ẩn dụ về các nén bạc (Ma-thi-ơ 25:14-30), Chúa Giê-xu dạy rõ rằng những gì chúng ta có đều là của Chúa, và chúng ta chỉ là người quản gia. Hội Thánh và những người lãnh đạo phải quản lý mọi nguồn lực – dù được miễn thuế hay không – một cách khôn ngoan, minh bạch và có trách nhiệm trước mặt Đức Chúa Trời và con người.

Phao-lô nhấn mạnh đến tính minh bạch trong việc quản lý tài chính khi thu nhận của dâng cho các thánh đồ nghèo khó: "Vì chúng ta chẳng những ngăn giữ sự chê bai của người ta về việc quản lý dư dật của chúng ta, lại muốn làm điều phải luôn, không những trước mặt Chúa, thôi mà cũng trước mặt người ta nữa" (II Cô-rinh-tô 8:20-21). Điều này đặt ra tiêu chuẩn cao cho Hội Thánh: phải sử dụng mọi nguồn lực cách chính đáng, hiệu quả, tập trung vào các mục tiêu thuộc linh và phục vụ cộng đồng, để danh Chúa được vinh hiển và không ai có cớ chỉ trích công việc Ngài.

Hơn nữa, Hội Thánh được kêu gọi trở thành "muối của đất" và "sự sáng của thế gian" (Ma-thi-ơ 5:13-16). Một phần của sứ mạng này thể hiện qua việc tích cực tham gia phục vụ cộng đồng, giúp đỡ người nghèo khó, kẻ mồ côi, người góa bụa – những điều mà Gia-cơ gọi là "sự tin đạo trong sạch không vết" (Gia-cơ 1:27). Khi được miễn thuế, nguồn lực của Hội Thánh có thể được tái đầu tư nhiều hơn vào các chương trình từ thiện, cứu trợ, tư vấn, và giáo dục mang lại lợi ích thiết thực cho xã hội, đặc biệt là cho những người bên lề. Đây chính là cách Hội Thánh thể hiện tình yêu thương thực tế và đáp lại ân điển Chúa.

Là những tín hữu trong Hội Thánh địa phương, chúng ta có thể ứng dụng những nguyên tắc này như thế nào?

1. Sống Với Tâm Thế Của Người Quản Gia Trung Tín: Trước hết, mỗi chúng ta cần nhận thức rằng mọi của cải mình có đều đến từ Chúa (I Sử Ký 29:14). Dù nhà thờ có được miễn thuế hay không, trách nhiệm cá nhân của chúng ta là quản lý tài chính cá nhân và gia đình cách khôn ngoan, tránh nợ nần, sống tiết kiệm và sẵn sàng chia sẻ. Hãy xem việc dâng hiến phần mười và của dâng như một đặc ân thờ phượng, không phải một nghĩa vụ thuế khóa.

2. Dâng Hiến Cách Vui Lòng Và Rộng Rãi: Sự hỗ trợ tài chính cho Hội Thánh phải xuất phát từ tấm lòng biết ơn và yêu mến Chúa, không phải từ sự ép buộc. Như Phao-lô dạy Hội Thánh Cô-rinh-tô: "Mỗi người nên tùy theo lòng mình đã định mà quyên ra, không phải phụng sự cách miễn cưỡng, hay vì ép uổng; vì Đức Chúa Trời yêu kẻ thí của cách vui lòng" (II Cô-rinh-tô 9:7). Từ "vui lòng" trong nguyên văn Hy Lạp là ἱλαρός (hilaros), mang nghĩa vui vẻ, hân hoan, nhiệt thành.

3. Quan Tâm Đến Sự Minh Bạch Và Sử Dụng Hiệu Quả Của Hội Thánh: Với tư cách là thân thể của Đấng Christ, các tín hữu có quyền và trách nhiệm cầu nguyện, quan tâm và khi cần, đặt câu hỏi về việc sử dụng tài chính của Hội Thánh mình. Sự ủng hộ của chúng ta đi đôi với ước mong thấy nguồn lực được dùng đúng mục đích cho công việc Chúa và giúp đỡ người khác.

4. Tích Cực Tham Gia Phục Vụ: Sự đóng góp của chúng ta cho Hội Thánh không chỉ là tiền bạc, mà còn là thì giờ, tài năng và năng lực. Hãy chủ động tham gia vào các chương trình phục vụ cộng đồng mà Hội Thánh tổ chức, từ việc thăm viếng người già neo đơn, dạy học cho trẻ em nghèo, đến các hoạt động cứu trợ thiên tai. Đây là cách chúng ta "trả thuế" bằng tình yêu thương cho cộng đồng mình đang sống.

5. Cầu Nguyện Cho Các Nhà Lãnh Đạo Dân Sự: Kinh Thánh dạy chúng ta phải cầu nguyện cho "các vua, cho hết thảy các bậc cầm quyền" (I Ti-mô-thê 2:1-2). Hãy cầu nguyện để các nhà lãnh đạo có sự khôn ngoan từ Chúa khi đưa ra các chính sách, bao gồm chính sách đối với các tổ chức tôn giáo, để Hội Thánh có được sự bình an và tự do thi hành sứ mạng Chúa giao.

Việc nhà thờ được miễn thuế, xét dưới góc độ Kinh Thánh, không phải là một đặc quyền để hưởng thụ, mà là một sự sắp đặt cho phép Hội Thánh tập trung hoàn thành sứ mạng cao cả hơn: rao truyền Phúc Âm cứu rỗi và thể hiện tình yêu thương của Đấng Christ cho thế gian. Đó là một cơ hội để Hội Thánh chứng tỏ mình là một thể chế khác biệt, vận hành dựa trên nguyên tắc của Nước Trời – nguyên tắc của sự cho đi, phục vụ và tình yêu thương vô vị lợi.

Là những tế bào trong thân thể Đấng Christ, mỗi Cơ Đốc nhân chúng ta được mời gọi sống với tâm thế của người quản gia trung tín, dâng hiến cách vui lòng, và tích cực góp phần vào công việc Chúa bằng cả tài chính lẫn hành động phục vụ. Hãy để Hội Thánh chúng ta, dù được đối đãi thế nào bởi các chính sách trần gian, luôn là nơi rao truyền ân điển nhưng không của Đức Chúa Trời, và là cánh tay nối dài của tình yêu thương Chúa cho mọi người xung quanh. "Ấy vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm" (I Cô-rinh-tô 10:31).